Kuriozitete

“Korrigjoje të diturin, dhe do bëhet më i ditur. Korrigjoje injorantin, dhe do bëhet armiku yt”

Published

on

Në realitet të gjithë jemi pak injorantë, thjesht nuk jemi të gjithë injorantë për të njëjtat gjëra dhe as nuk jemi në gjendje të njohim injorancën tonë në të njëjtën mënyrë. Konkretisht, ne e kuptojmë injorancën si një koncept që tregon mungesën e njohurive apo përvojës. Dhe është pikërisht kjo mungesë dijeje apo eksperience që e bën injorantin të etur dhe të mprehtë, pra armikun tonë, nëse ne kemi përvoja apo njohuri të ndryshme nga ai.

Njerëzit e mençur, nga ana tjetër, e dinë se një pjesë e mirë e virtytshmërisë së tyre qëndron në të diturit se nuk dinë gjithçka, siç thoshte Sokrati. Kjo vetëdijshmëri mbi injorancën tonë është ajo që na ekspozon ndaj realitetit, ajo që zbulon papërsosmërinë tonë përballë përsosmërisë dhe na pajton me natyrën tonë. Njerëzit e mençur qëndrojnë larg rivalitetit, prandaj rrallë kanë armiq dhe nuk ndikohen nga koprracia dhe ngatërrimi i dëshirave të pamundura.

Njerëzit që shpërfillin kufijtë e tyre dhe kufijtë e njohurive të tyre, anulohen nga vetë këndvështrimi i tyre, duke pasur parasysh pamundësinë e vendosjes së komunikimit të sigurt me ta. Çdo gjë që nuk përshtatet në skemat apo modelet e tyre do të jetë shkak për konflikt, një konflikt që mund të zgjidhet në një farë mënyre, por jo sepse do të jenë ata që do të dorëzohen.

Injoranca e injoruar krenohet me dijen

Injoranca është aq e paturpshme sa mburret se di. Efekti Dunning-Kruger përcakton njerëzit që besojnë se dinë gjithçka. Në psikologji, ky term i referohet një shtrembërimi konjitiv ku njerëzit e papërvojë priren të mbivlerësojnë veten për sa i përket njohurive të zotëruara dhe duken të sigurt në transformimin e opinioneve të tyre personale në fakte të pakundërshtueshme.

Ky vetëperceptim i rremë u zbulua në vitin 1999 nga Justin Kruger dhe David Dunning, profesorë në Universitetin Cornell. Dy studiuesit analizuan disa situata në të cilat dukej se injoranca ofronte më shumë siguri sesa njohuri. Konkretisht, ata u përqendruan në aktivitete të caktuara si drejtimi i një makine apo luajtja e shahut ose tenisit.

Injoranca e injoruar, nga ana tjetër, është shkaku i shumë mosmarrëveshjeve. Një person nuk bëhet armik rastësisht, për shembull mund të jetë mik ose person neutral i cili, megjithatë, ndihet i sulmuar ose i përbuzur sepse beson se zotëron njohuri të plotfuqishme.

Vetëdijësimi për injorancën tënde të dhuron kuriozitetin

Të dish gjithashtu do të thotë të jesh i vetëdijshëm për atë që ende nuk e di dhe të hapësh derën e motivimit. Në këtë kuptim, përunjësia është shoqëruesi ideal i udhëtimit i mençurisë. Nuk duhet të kemi turp të rrëfejmë injorancën tonë, kjo do të na shtonte mundësitë për të mësuar. Fëmijët e dinë mirë këtë, në fakt ata gjithmonë pyesin: “Çfarë është kjo?”, “Çfarë është ajo?”, “Për çfarë është?”, “Si funksionon?”.

Pjesa më e madhe e shoqërisë nuk e di se si funksionon trupi i tyre dhe është e paditur për proceset e tij të komplikuara kimike dhe biologjike. Sidoqoftë, në një bisedë publike për këtë temë, është e vështirë për këdo që të pretendojë injorancë, të gjithë dinë gjithçka. Këtu shfaqet “injorimi i injorancës”, efekti që ndodh kur askush nuk dëshiron të sillet injorant, sikur të ishte gjëja më e keqe në botë.

Vetëdija e të qenit injorant krijon çelësin e artë të dijes dhe mençurisë. Njohja e injorancës na lejon të kuptojmë se njeriu është një qenie plastike. Kur dikush na etiketon si injorantë, nuk kemi pse të ofendohemi, përkundrazi mund ta falënderojmë për kujtesën dhe ta ftojmë të na mësojë gjëra të reja ose t’i zbulojmë së bashku, një proces tjetër magjepsës./bota.al/

Continue Reading

Kuriozitete

Kjo është mosha kur njerëzit shpenzojnë më shumë

Published

on

E dini se në çfarë moshe njerëzit shpenzojnë më shumë? Kompania ClearScore bëri një studim ku intervistuan 3,000 njerëz dhe një pjesë e mirë e tyre kishin shpenzuar më shumë para në të njëjtën moshë, 31 vjeç.

Çdo vit mund të duket i shtrenjtë dhe më i shtrenjtë se viti paraardhës. Kjo pasi njerëzve u duhet të përballojnë çmimet në rritje të qirave, rritjen e inflacionit të produkteve ushqimore përfshirë dhe koston e jetesës.

Por, studimi zbuloi se një britanik mesatar, shpenzon më shumë se 43 000 £ për të mbuluar të gjitha shpenzimet e moshës 31-vjeçare.

Për të arritur në këtë 3 000 njerëz u pyetën për të treguar gjërat për të cilat kanë shpenzuar më shumë në jetën e tyre.

Nga përgjigjet u zbulua se shpenzimet më të mëdha janë bërë në moshën 31-vjeçare, pasi kjo moshë përfshin disa momente që tentojnë të tkurrin trasësinë e portofolit tuaj dhe janë 4 faktorë që ndikojnë në këtë:

-Pagesa e martëses 27%

-Blerja e një shtëpie 48%

-Të kesh një fëmijë 20%

-Të bësh muaj mjalti 14%

Mënyra më e zakonshme për të paguar të gjitha këto shpenzime të këtij viti të shtrenjtë të jetës janë kursimet, por ka edhe nga ata që preferojnë të marrin kredi në bankë. Prandaj, nëse ende nuk e keni arritur këtë vit të jetës suaj, studiuesit këshillojnë nisjen e kursimeve.

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi i ri: Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që rrezikohen nga kanceri në gji

Published

on

Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që janë të rrezikuara nga kanceri në gji, disa vjet para se të diagnostikohen, ka thënë Instituti Norvegjez i Shëndetit Publik të martën.

Pesë hulumtuesve të këtij Instituti, Universitetit të Kalifornisë dhe Universitetit të Uashingtonit, u është dhënë qasje në programin komercial të inteligjencës artificiale, i cili në mënyrë retroaktive ka analizuar mamografitë e 116.495 grave që kanë marrë pjesë në programin norvegjez në periudhën 2004 – 2018.

Në total, 1.607 e grave janë përballur më vonë kancer në gji. Algoritmi ka arritur të verifikojë cilat gra kanë pasur rrezik më të madh të zhvillimit të kancerit në gji, madje edhe se cili prej gjinjve ka qenë më i rrezikuar, katër deri në gjashtë vjet para diagnostikimit.

“Ne e kemi vërejtur se gjiri që ka zhvilluar kancer, ka pasur pikë në sistem dyfish më shumë, sesa gjiri tjetër”, ka thënë Solveig Hofvind, gruaja që udhëheq programin për detektim të kancerit në gji përmes programit me inteligjencë artificiale.

“Studimi tregon se algoritmet që tashmë janë të qasshme në treg mund të përdoren për të zhvilluar programe detektimi edhe më të personalizuara”, ka thënë ajo, raporton REL.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 670.000 gra kanë vdekur nga kanceri në gji më 2022. Kjo, është forma më e shpeshtë e kancerit që zhvillohet, studimu është publikuar edhe në revistën e Rrjetit të Shoqatës Mjekësore Amerikane, ndër revistat më me nam në botë.

Continue Reading

Kuriozitete

Këmbimi valutor/ Çfarë po ndodh sot me monedhat e huaja?

Published

on

Sot, më 23 janar 2025, dollari amerikan blihet me 93.8 lekë dhe shitet me 95.2 lekë. Euro, blihet me 98 lekë dhe shitet 98.6 lekë.

Franga zvicerane, këmbehet në blerje me 103.2 lekë, ndërsa në shitje me 104.5 lekë.

Paundi britanik, blihet me 115.7 lekë dhe shitet me 117 lekë.

Dollari kanadez, sot në blerje këmbehet me 65 lekë, ndërsa në shitje me 66.5 lekë.

Më poshtë, po sjellim të dhënat e këmbimin valutor, për të gjitha monedhat e huaja:

Continue Reading

Kuriozitete

Parashikimet rrëqethëse të Simpsons për vitin 2025

Published

on

Seriali i animuar “The Simpsons” ka fituar famë për parashikimet e tij të çuditshme, disa prej të cilave janë realizuar me saktësi. Ky film vizatimor ka parashikuar ngjarje të rëndësishme që kanë ndodhur në realitet, duke përfshirë zhvillime politike, teknologjike dhe shoqërore.

Pas suksesit të disa prej këtyre parashikimeve, ka lindur pyetja nëse parashikimet për vitin 2025 do të realizohen gjithashtu.

Një nga parashikimet më të frikshme të “The Simpsons” është fundi i botës. Në një episod, Homeri Simpson mendon se fundi i botës është afër dhe fillon të paralajmërojë njerëzit, duke bërë disa vëzhgime të frikshme, si “yjet që bien nga qielli” dhe “fundi është afër”.

Në fillim, ato dukeshin të pabesueshme, por disa prej tyre fillojnë të realizohen. Homeri ngjitet në parajsë dhe lutet për të shpëtuar familjen e tij, duke biseduar me Zotin, që e pranon dhe e zhbën rrezikun.

Tjetër parashikim shqetësues është Lufta e Tretë Botërore. Ky parashikim është bërë që më 1987, kur u transmetua episodi ku Homeri i thotë familjes se Lufta e Tretë Botërore ka nisur dhe i detyron të hyjnë në strehimore për t’u mbrojtur nga bombat. Bart e zgjon Homerin dhe i thotë se bota po merr fund. Ata shkojnë në strehimin antiaerian dhe Bart mbyll Homerin, duke e lënë aty për të kaluar natën.

Një tjetër parashikim që duket më fantastik është apokalipsi zombie. Në një episod të vitit 2009, Springfield përballet me një shpërthim mumjesh, i shkaktuar nga një hamburger i bërë nga mish bagëtish që kanë ngrënë mish të tjerë. Ky hamburger i kthen njerëzit në zombie, dhe qyteti pushtohet pas 28 ditësh. Bart është imun ndaj virusit, dhe njerëzit besojnë se ngrënia e Bart do t’i shpëtojë ata.

Edhe pse është e mundur që asnjë nga këto parashikime të mos realizohet, është e rëndësishme të kujtojmë se “The Simpsons” parashikuan Presidencën e Donald Trumpit që në vitin 2000. Kjo tregon se gjithçka është e mundur dhe disa nga parashikimet për vitin 2025 mund të realizohen gjithashtu. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara