Kulturë

Kongresi i parë gjuhësor kushtuar shqipes, në Kalabri

Published

on

Më 1 deri më 3 tetor 1895, në Koriliano Kalabro, të Provincës së Kozencës, u zhvillua Kongresi i Parë Gjuhësor Shqiptar, një ngjarje historike që shënoi një hap të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e gjuhës shqipe. Ky kongres, i cili u pasqyrua gjerësisht në shtypin italian dhe europian të kohës, trajtoi aspekte të ndryshme gramatikore, leksikore dhe fonetike të shqipes, një gjuhë që arbëreshët e kultivonin me pasion dhe patriotizëm.

Punimet e kongresit u zhvilluan në mjediset e gjimnazit “Garopoli” dhe morën pjesë 25 kongresistë, përfshirë gjuhëtarë, shkrimtarë, poetë, gazetarë dhe klerikë të shquar të kishës arbëreshe. Ky aktivitet shkencor dhe patriotik tërhoqi vëmendjen e rreth 500 pjesëmarrësve nga komuna të ndryshme të Kalabrisë, Kampanjës, Pulias dhe Siçilisë, të cilët ishin të angazhuar në ruajtjen e traditave dhe identitetit shqiptar.

Një nga momentet kryesore të këtij kongresi ishte miratimi, më 2 tetor 1895, i themelimit të Shoqërisë Kombëtare Shqiptare, e cila kishte për qëllim promovimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare. Statuti i shoqatës dhe këshilli drejtues u miratuan gjithashtu, me Jeronim De Radën, një nga figurat më të shquara të letërsisë shqipe të shekullit XIX, si kryetar nderi.

Ky kongres përbën një pikë referimi të rëndësishme për ruajtjen e gjuhës shqipe dhe identitetit kombëtar, duke e forcuar ndjenjën e përkatësisë ndër arbëreshët dhe duke ndihmuar në formimin e një identiteti kombëtar më të fortë për shqiptarët në përgjithësi. Ngjarja e Kalabrisë vazhdon të kujtohet si një simbol i angazhimit për ruajtjen e kulturës dhe gjuhës shqipe, të cilat janë thelbësore për historinë dhe traditat e popullit shqiptar./UBTNews/

Magazinë

Cardi B i përgjigjet komenteve negative për paraqitjen e saj në Met: Isha e lodhur

Published

on

Cardi B nuk mund të mungonte në Met Gala 2025, ku u shfaq me një krijim mbresëlënës të Burberry, duke tërhequr edhe një herë vëmendjen mbi veten. Edhe pse shumica e njerëzve e lavdëruan për zgjedhjen e veshjeve, shumë komentuan qëndrimin dhe deklaratat e saj para kamerave.

Gjatë një interviste për Vogue, ndërsa përgatitej për eventin, reperja foli hapur për presionin që ndjen për ta tejkaluar veten çdo herë:

“Është më stresuese tani sepse po konkurroj me veten”, tha ajo, duke shtuar: “Të gjithë presin shumë nga unë. Sidomos këtu, sepse e dinë se kjo është fusha ime. Është e frikshme, por më pëlqen.” Ajo shtoi: “ Kjo më bën të kuptoj se jam vërtet një superyll.” “Sepse vetëm superyjet janë të ftuar.”

Fansat e saj në rrjetet sociale nxituan të lavdëronin mirëkuptimin e saj për çështjen e Met, por videoja tërhoqi vëmendjen edhe për arsye të tjera.

Disa filluan ta kritikonin pamjen e saj, duke pretenduar se dukej “e lodhur”, “e dehur” apo edhe “nën ndikimin e drogës”.

Continue Reading

Kulturë

92 vjet nga lindja e mbretëreshës së këngës shqipe, Nexhmije Pagarushës

Published

on

Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e mbretëreshës së muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushës.

Ajo mbetet një nga figurat më të shquara të muzikës shqiptare, e cila sot në këtë përvjetor vazhdon të kujtohet si ‘Bilbili i këngës shqipe’ e cila la pas një trashëgimi të pashlyeshme, e cila vazhdon të frymëzojë e të prekë zemrat e shumëkujt.

Nexhmije Pagarusha nuk ishte vetëm një artiste, por një ikonë, një përfaqësuese e muzikës shqiptare. Me zërin e saj të shkëlqyeshëm dhe interpretimin e ndjeshëm, ajo arriti të kapte zemrat e publikut në mënyrë të paimagjinueshme.

Këngët e saj, si “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” dhe shumë të tjera, nuk janë vetëm kompozime muzikore, por janë pjesë e trashëgimisë kulturore të kombit tonë.

Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.

Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.

”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexho Mulliqi, me tekstin e poetit Rifat Kukaj.

Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.

Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë. Pas 16 vjetësh larg skenës, ajo u paraqit në vitin 2000 me këngën “Për ty” në një emision të udhëhequr nga Ardit Gjebrea, i cili e bindi të bëjë këtë.

Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.

Përveç talentit të saj të rrallë, Nexhmije Pagarusha ishte gjithashtu një simbol i forcës dhe rezistencës.

Me 7 Shkurt 2020, Nexhmije Pagarusha u nda nga jeta.

Continue Reading

Magazinë

Rikthehet “Squid Game”: Publikohet trailer-i i sezonit të tretë dhe të fundit

Published

on

Është zyrtare: Seriali “Squid Game” do të rikthehet në Netflix për sezonin e tretë dhe të fundit më 27 qershor.

Në skenë rrënqethëse, personazhi, Gi-hun, shfaqet brenda një kutie të madhe dhuratash të zezë, që rojet e përdorin si arkivol për lojtarët e vdekur. Lojtarët tjerë, të frikësuar e kuriozë, afrohen e hapin, duke zbuluar Gi-hun brenda.

Në momentin që zgjohet, publiku transportohet në fillim të një cikli të ri lojërash.

Krijuesi i serialit ka paralajmëruar se ky sezon do të fokusohet më shumë në aspektin psikologjik dhe moral, duke mbyllur në mënyrë domethënëse sagën që “mbërtheu” pas ekranit miliona shikues në të gjithë botën.

Traileri paraqet rishfaqjen e personazheve të njohura nga seriali: Detektivi Hwang Jun-ho, si dhe lojtarët Myung-gi (lojtari 333), Dae-ho (lojtari 388), Hyun-ju (lojtari 120), Yong-sik (lojtari 007), Geum-ja (lojtari 149), Jun-hee (lojtari 222), Min-soo (lojtari 125), Nam-gyu (lojtari 124) dhe roja me uniformën rozë No-eul.

I krijuar nga Hwang Dong-hyuk, ky thriller koreano-jugor u bë fenomen global falë temave të tij të errëta, klasave shoqërore dhe lojërave vdekjeprurëse dhe të parashikueshme. Historia ndjek protagonistin Seong Gi-hun (Player 456), një burrë i zhytur në borxhe, i cili futet në një lojë misterioze ku fituesi merr një shumë të madhe parash, por humbësit e paguajnë me jetën e tyre.

Personazhi kryesor, Gi-hun rikthehet në lojë, por këtë herë me një tjetër synim: shkatërrimin e këtij sistemi vdekjeprurës.

Pas vdekjes së mikut e zbulimeve tronditëse për origjinën e lojës, Gi-hun përballet me më shumë rreziqe, tradhti dhe përplasje me të tjerë personazhe.  Rikthimi i personazhit misterioz Front Man dhe prania e një figure të re, një fëmijë i porsalindur, e shtojnë edhe më shumë tensionin dhe dramën e sezonit të fundit.

Continue Reading

Lifestyle

Kjo është ëmbëlsira më e mirë me fibra sipas gastroenterologve

Published

on

Ndërkohë që ka shumë njerëz që nuk mund ta përfundojnë ditën pa konsumuar ëmbëlsira, ekziston një zgjedhje e shëndetshme. Një ëmbëlsirë që mund të konsumohet edhe çdo ditë dhe që e ndihmon tretjen! 

Sipas gastroenterologut  Will Bulsiewicz, ëmbëlsira më e rekomanduar me fibra është “nice cream”, një alternativë bimore e akullores, e pasur me fibra dhe pa sheqer të shtuar.

Pse është kaq e mirë “nice cream”?

Sepse ka përmbajtje bimore dhe pa qumësht.

Nuk përmban sheqer të shtuar dhe shija e ëmbël i vjen vetëm nga frutat.

Është e pasur me fibra – deri në 5 gramë për porcion.

Është ideale për njerëzit që vuajnë nga diabeti dhe për këdo që kërkon të ulë konsumimin e sheqerit të përpunuar.

E gatshme për 5 minuta. Receta e preferuar e mjekut është “nice cream” e bërë me banane dhe kakao. Kjo recetë përmban 4 banane të ngrira, 1 deri 2 lugë çaji kakao pluhur dhe gjysmë luge çaji ekstrakt vaniljeje.

Përbërësit bluhen në procesor ushqimi deri sa të bëhet masë kremoze, variacione tjera bëhen me qershi të ngrira të ëmbla dhe të tharta, me ananas dhe mango për shije tropikale.

Continue Reading

Të kërkuara