Teknologji
Kolapsi i kriptomonedhave dhe kriza e kapitalizmit
Për më tepër, kjo rënie është një dukuri e përgjithshme tek të gjitha kriptomonedhat.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNga Romaric Godin
“Festa” në tregun e kriptomonedhave duket se ka mbaruar. Më 16 maj, stoku i tij më përfaqësues, Bitcoin i famshëm, humbi thuajse 28 për qind të vlerës së tij në krahasim me fundin e muajit marsit, duke rënë në 29.500 dollarë.
Krahasuar me maksimumin e saj të të gjitha kohërave më 8 nëntor 2021, 68.000 dollarë, vlera e kriptomonedhës kryesore ka rënë me 57 për qind. Madje më 11 maj, ra nën pragun e 29.000 dollarëve, diçka që nuk ishte parë që nga 30 dhjetori i vitit 2020.
Për më tepër, kjo rënie është një dukuri e përgjithshme tek të gjitha kriptomonedhat. Edhe vlera e ylli tjetër të këtij tregu, Ethereum, ra në nivelin e tij më të ulët 10-mujor, 2.014 dollarë më 13 maj, 58 për qind më pak sesa në nëntor 2021. Në total, ky treg u zhvlerësua nga 3.300 në 1.300 miliardë dollarë gjatë të njëjtës periudhë.
Sigurisht, kjo krizë nuk është e para në llojin e vet. Në prill 2021, pas masave shtrënguese ndaj kriptomonedhave nga autoritetet shtetërore kineze, Bitcoin humbi deri në 56 për qind tëvlerës brenda 3 muajsh, duke rënë nën 30.000 dollarë në qershor 2021. Ai e mori veten, duke arritur vlerën rekord nëntorin e vitit të kaluar.
Historia kishte konfirmuar besimin e palëkundur të avokatëve të kriptomonedhave mbi vlerën e tyre. Dukej se ato e kishin kaluar testin, dhe ishin në gjendje të përballonin çdo gjë. Por nëmajin e këtij viti, gjithçka u shemb përsëri.
Dhe kjo ka mjaftuar për të konfirmuar natyrën e paqëndrueshme të këtyre letrave me vlerë, të afta të humbin 56 për qind të vlerës së tyre në një vit, të rifitojnë 100 për qind të vlerës, dhe tëhumbin sërish më shumë se gjysmën.
Kjo lloj paqëndrueshmërie, tregon gjithashtu se kriptomonedat nuk janë në fakt ato që pretendojnë mbështetësit e tyre:ari modern, një strehë e sigurt që mund të të mbrojë nga inflacionit dhe manipulimi monetar që kryejnë shtetet kombëtare.
Ishte një vendim i Kinës në vitin 2021, ai që shkaktoi kolapsin e parë. Këtë herë ishte rritja marramendëse e çmimeve të konsumit:hipoteza është se shtrëngimi i politikave monetar (nga disa Banka Qendrore të rëndësishme, përfshirë atë të Shteteve të Bashkuara, në përpjekje për të frenuar inflacionin) i privon kriptomonedhat nga kushtet e nevojshme për zgjerimin e mbështetjes tek to.
Njëkohësisht, inflacioni ka nxitur edhe shitjen e monedhës dixhitale, për të blerë letra me vlerë më të qëndrueshme, pra që janë të afta të përballen me rritjen e çmimeve. Miti libertarian i kriptomonedhave, është shembur si një shtëpi letrash.
Shumë larg konkurrencës me monedhat tradicionale, këto letra me vlerë janë instrumente financiare thjesht spekulative, dhe kësisoj shumë të ndjeshme ndaj rrethanave financiare të kushtëzuara. Meqenëse financat janë “droguar” me ”injeksionet masive të likuiditetit” të bankave qendrore që nga viti 2008, kriptomonedhat nuk janë një mbrojtje kundër manipulimit të tregut, por më tepër një pasojë e tyre.
Vlen të theksohet se kjo situatë nxjerr në pah disa argumente interesante:monedhat dixhitaleqë duhet t’i kishin shpëtuar kontrollit dhe manipulimit të autoriteteve publike, rezultuan të ishin një flluskë e fryrë nga bankat qendrore. Kësisoj rithimi i inflacionit, luajti rolin e vendosësit të drejtësisë:shumica e aktorëve besonin se rritja e çmimeve dhe shtrëngimi i mundshëm monetar, ishin kambana e alarmit që shënoi fundin e rritjes së kriptomonedhave,dhe se ishte koha për të mbledhur fitimet kapitale.
Pra pas disa javësh, kriptomonedhat ndoqën tendencën e pashmangshme rënëse duke utërhequr nga tregjet financiare, veçanërisht ato të aksioneve të kompanive teknologjike. Por këtë herë problemi duket shumë më serioz. Më 10 maj, rezultatet tremujore të Coinbase, platforma kryesore e shkëmbimit të kriptomonedhave, treguan një rënie në vëllimet e transaksioneve, si të përdoruesve ashtu edhe të fitimeve, edhe pse midis janarit dhe marsit 2022, çmimet kishin rënë nga nivelet maksimale të nëntorit 2021.
Kjo tregonte se kriptomonedhat po dalin nga “moda”. Se ato e arritën maksimumin e tyre për sa i përket interesit. Rënia e javëve të fundit përbën një këmbanë tjetër alarmi. Ajo dëshmon se disa nga shtyllat e tregut spekulativ të kriptomonedhave janë në fakt shumë të brishta.
Rënia e fundit do të lerë shumë gjurmë. Në radhë të parë, sepse edhe nëse ndërhyrja e ka rikthyer pjesërisht barazinë, kapitalizimi i aksioneve ka pësuar një rënie të mprehtë:10 për qind në një javë, e barabartë me 8 miliardë dollarë. Por më e rëndësishmja është të kuptojmë nëse kolapsi i kriptomonedhave, do të ketë një efekt domino në pjesën tjetër të sistemit financiar.
Më pas do të kishim një lloj reagimi:kolapsi i tregjeve do të prodhonte kolapsin e kriptomonedhave, të cilat nga ana e tyre do të përshpejtonin rënien e tregjeve, duke rënduar mbi fitimet e sektorit financiar. Kjo është mënyra se si shkaktohen shpesh spiralet që çojnëmë pas në shembjen e gjithë sistemit financiar.
Deri më tani, rregulli parashikonte që kriptovalutat operonin në një botë mjaft të mbyllur, pra me një mundësi të reduktuar nga “infektimi” nga krizat e tjera. Por muajt e fundit, rritja e vlerësimeve mbi këtë treg ka tërhequr gjithnjë e më shumë investitorë, përfshirë edhe ata institucionalë, të cilët donin një pjesë të fitimeve në këtë treg.
Por në financat moderne, ekspozimet direkte nuk janë gjithmonë përfaqësuese të rrezikut. Rënia e kriptomonedhave mund të gjenerojë fillimisht një valë pasigurie dhe paniku global, që mund të infektojë edhe tregje të tjera. Dhe do të preken më shumë se të tjerat.
Natyrisht sot të gjithë i kanë sytë tek El Salvadori, vendi i Amerikës Qendrore i udhëhequr nga Najib Bukele, një president i fiksuar pas kriptomonedhave. Pasi e bëri Bitcoin monedhën zyrtare të vendit së bashku me dollarin, qeveria promovoi masivisht përdorimin e tij vitin e kaluar.
Tani ambicia e tij tani është të krijojë një qytet Bitcoin, pra një qytet pa taksa, ku energjia e nevojshme për procesin e nxjerrjes së kriptomonedhave, do të merret nga energjia e një vullkani aktiv. Bukele, qeveria e të cilit ka shumë tipare autoritare, nuk po dekurajohet aspak nga rënia e vlerës së Bitcoin në tregje.
Përkundrazi, ai e sheh situatën si një mundësi për të blerë më mirë kriptomonedhat. Në fillim të majit, fondi sovran salvadoran e bleu 1 Bitcoin për më shumë se 30 mijë dollarë. Por humbjet e akumuluara nga El Salvadori në këtë treg arritën në 40 milionë euro.
Problemi është se që kur vendi e filloi këtë eksperiment, ai ka humbur aksesin në tregjet financiare të dominuara nga dollari, që mbetet monedha më e përdorur në vend (El Salvadori hoqi dorë nga monedha kombëtare në vitin 2001). Dhe deficiti tregtar rëndon edhe mbi rezervat e vendit.
Tani pyetja që lind është nëse, duke pasur parasysh humbjet e kaluara dhe të ardhshme në Bitcoin, El Salvadori do të jetë në gjendje të respektojë afatin e ardhshëm të shlyerjes së borxhit, duke paguar këstin prej 800 milionë dollarësh në janarin e vitit 2023.
Sipas agjencive edhe nëse qeveria e respekton këtë afat, presioni mbi financat publike do të mbetet i lartë. Kjo krizë dhe rasti i El Salvadorit, mund të zbehë tundimin e shumë vendeve në zhvillim për t’i shpëtuar sistemit financiar ndërkombëtar përmes kriptomonedhave. Disa javë më parë, Republika e Afrikës Qendrore ndoqi shembullin e El Salvadorit.
Por siç tregon rasti i vendit të Amerikës Qendrore, kjo shpresë është një iluzion i rremë.
Ajo jo vetëm që e ekspozon edhe më shumë Republikën e Afrikës Qendrore ndaj veprimit të spekulatorëve, por nuk e lejon atë të çlirohet nga varësia e saj nga dollari dhe tregjet financiare ndërkombëtare.
Në përgjithësi, kolapsi i kriptomonedhave është një lajm i mirë për mjedisin. Prodhimi i këtyre monedhave dhe operacionet financiare me këto mjete, kërkojnë një konsum shumë të lartë burimesh dhe energjie, përkundrejt një dobishmërie shumë të ulët. Ky aktivitet harxhon aktualisht 0.55 për qind të prodhimit botëror të energjisë.
Mund të duket një shifër e vogël, por në realitet është shumë, veçanërisht në një botë që prej kohësh ka hyrë në një krizë të tmerrshme energjetike dhe që po përpiqet me çdo mënyrë të reduktojë konsumin.
Me shpërthimin e flluskës, kriptovalutat shfaqen për atë që janë në të vërtetë: një përpjekje për të mbështetur përfitimin global nga sistemit kapitalist, që i është nënshtruar një krize të thellë në sistemin e prodhimit që nga viti 2008, siç e thekson edhe ekonomisti MajkëllRoberts. Rënia e kriptomonedhave, është vetëm një kapitull i kësaj krize sistematike.
Marrë me shkurtime nga ”Mediapart” – Bota.al
Teknologji
Threads arrin arritje të jashtëzakonshme: 300 milionë përdorues
Published
2 days agoon
December 20, 2024Threads tani ka arritur të numërojë 300 milionë përdorues, me më shumë se 100 milionë që e përdorin platformën çdo ditë.
Këto të dhëna u bëjnë të ditura nga CEO i Meta, Mark Zuckerberg, përmes një postimi në platformë. Rritja e saj është domethënëse dhe shembull i sukseseve të shpejta që mund të arrihen në botën e rrjeteve sociale. Zuckerberg ka spekuluar se Threads ka potencialin të bëhet aplikacioni i ardhshëm lider, duke synuar të kapë audiencë të gjerë të përdoruesve mbarë botën.
Shikimi i rritjes së Threads është një tregues i qartë se paketa e funksioneve dhe mundësive të saj po tërheq vëmendjen e përdoruesve.
Përdoruesit janë duke gjetur shumë mënyra për t’u angazhuar, duke i dhënë impuls të rëndësishëm platformës. Një pjesë e madhe e rritjes lidhet me përmirësimet e vazhdueshme në ndërfaqen dhe përvojën e përdoruesit. Rënia e përdoruesve në platforma të njohura dhe iniciativat që promovojnë komunikimin direkt pa filtra ka sjellë një interes të ri për Threads. Me më shumë se 100 milionë përdorues aktivë çdo ditë, duket se Threads po shndërrohet në opsion të preferuar për ata që duan të angazhohen në biseda e përmbajtje të rëndësishme.
Kjo rritje e shpejtë është e dallueshme kur krahasohet me momentumet tjera në treg. Vjeshtën e kaluar, Threads arriti shifrën e 100 milionë përdoruesve e tani janë numëruar 275 milionë përdorues. Threads është duke u zhvilluar me shpejtësi të jashtëzakonshme, duke u renditur mes aplikacioneve më të shkarkuara për vitin 2024, pas aplikacionit Temu. Arritja e drejtpërdrejt rrit pozitat e Threads në treg të mbushur, me shkallëzime e konkurencë. Sfidat para platformës janë të shumta, shanset për të kapur tregun si angazhimi, besimi dhe përmbajtja e krijuar nga përdoruesit janë kritike për suksesin e saj në të ardhmen.
Rritja e Threads nxit një transformim të rëndësishëm në mënyrën sesi përdoruesit ndërveprojnë në rrjete sociale. Kjo sjellë gamë të re mundësish për kompanitë dhe brandet e njohura, që mund të shohin platformë të re për marketing dhe angazhim me klientët e tyre.
Si çdo platformë tjetër, Threads duhet të mbajë e të zgjerojë këtë momentum të saj, duke e bërë të rëndësishme për përmirësimin e vazhdueshëm të përvojës së përdoruesit e veçorive të saj. Një fokus në atë që duan dhe e kanë nevojë është thelbësor për të mbajtur rritjen dhe zgjidhjen e sfidave të ardhshme që do të dalin në këtë fushë dinamike të rrjeteve sociale. /UBT News/
Bashkimi Evropian (BE) ka hapur një hetim ndaj platformës kineze të rrjeteve sociale, TikTok, pas akuzave se Rusia mund të ketë përdorur këtë platformë për të ndikuar në rezultatin e rundit të parë të zgjedhjeve presidenciale në Rumani, ku fitoi një kandidat miqësor me Moskën. Kandidati i pavarur, Calin Georgescu, i panjohur për shumicën, fitoi një rezultat befasues në zgjedhjet e 24 nëntorit, duke marrë rreth 23 përqind të votave.
Georgescu pritej të përballej me kandidaten proevropiane, Elena Lasconi, në balotazhin e 8 dhjetorit, por pasi Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Rumanisë publikoi dokumente të klasifikuara që sugjeronin ndërhyrjen e një “aktorit shtetëror”, të cilit i ishte drejtuar gishtin, por që nuk ishte identifikuar për emër, Gjykata Kushtetuese e Rumanisë anuloi rundin e parë dhe urdhëroi që zgjedhjet të zhvillohen përsëri. Kjo ka çuar në shtyrjen e afatit të mandatit të presidentit aktual, Klaus Iohannis, edhe pse mandati i tij përfundoi këtë muaj.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka deklaruar më 17 dhjetor se BE po heton seriozisht mundësinë që TikTok të ketë shkelur Aktin për Shërbimet Digjitale, duke mos trajtuar siç duhet kërcënimet që mund të shkaktonin ndikime të jashtme në zgjedhjet e Rumanisë. Ajo shtoi se Komisioni do të vazhdojë mbledhjen e provave, përfshirë dërgimin e kërkesave për informacion, intervista, inspektime dhe kërkesa për qasje në algoritmet e platformës.
Në 5 dhjetor, BE ka urdhëruar TikTok-un të ruajë të dhënat dhe informacionet që lidhen me “rreziqet sistematike”, që mund të ndikojnë në zgjedhjet kombëtare të shteteve anëtare të BE-së, deri në mars të vitit 2025. TikTok tani është i detyruar të ofrojë dokumentet e nevojshme për të respektuar këtë urdhër.
Ky veprim i BE-së pason një reagim të fortë nga senatorët amerikanë, të cilët e dënuan ndikimin e dyshuar të Rusisë në zgjedhjet presidenciale në Rumani. Ata theksuan se manipulimi i zgjedhjeve përmes TikTok-ut, i kontrolluar nga Partia Komuniste Kineze, është pjesë e një strategjie të luftës hibride që po zhvillohet nga Vladimir Putin kundër aleatëve dhe partnerëve evropianë./UBTNews/
Prodhuesit japonezë të automjeteve, Nissan Motor Corporation dhe Honda Motor Company, kanë konfirmuar se janë duke diskutuar për një bashkëpunim më të ngushtë, teksa kanë mohuar raportimet se kanë vendosur të bashkohen.
Çmimi i aksioneve të Nissan-it u rrit për më shumë se 22 për qind në Tokio, pasi raportimet, që citonin burime të paidentifikuara, thanë se mund të bashkohet me Honda-n për të formuar grupin e tretë më të madh prodhues të automjeteve në botë, raporton AP.
Çmimi i aksioneve të Honda-s, në anën tjetër, ra për 3 për qind, sipas raportimeve, anëtari i aleancës Nissan, Mitsubishi Motors Corporation, është, po ashtu, i përfshirë në bisedime. Që të tre prodhuesit japonezë të automjeteve njoftuan në gusht se planifikonin të ndanin me njëri-tjetrin komponentë për automjete elektrike, si bateritë, dhe të punonin për programet për ngasje autonome, për t’iu përshtatur më mirë ndryshimeve dramatike në industrinë e automjeteve, të përqendruara rreth elektrifikimit.
Një marrëveshje preliminare ndërmjet Honda-s, prodhuesit të dytë më të madh në Japoni, dhe Nissan-it, të tretit, u bë e ditur në mars.
Tregtia me aksionet e Nissan-it u pezullua, por më pas u kthye pasi kompanitë lëshuan bashkërisht një komunikatë, përmes së cilës thanë se po “shqyrtojnë mundësi të ndryshme për bashkëpunim të ardhshëm, por se nuk është marrë asnjë vendim”.
Një bashkim i kompanive mund të rezultojë në një gjigant me vlerë prej rreth 55 miliardë dollarësh, bazuar në vlerën në treg të të gjithë tre prodhuesve të automjeteve. Bashkimi i forcave do t’i ndihmonte kompanive të rrisnin peshën për të garuar me liderin japonez të tregut, Toyota Motor Corporation, dhe me Volkswagen AG-në e Gjermanisë.
Ngritja e prodhuesve kinezë të automjete po e lëkund industrinë në një kohë kur prodhuesit po përballen me telashe në kalimin nga automjetet me lëndë djegëse në ato elektrike.
Toyota ka prodhuar 11.5 milionë automjete më 2023, Honda ka nxjerrë në treg 4.2 milionë, ndërsa Nissan ka prodhuar 3.4 milionë.
Mitsubishi Motors ka prodhuar pak më shumë se 1 milion. Edhe në rast të një bashkimi, Toyota do të mbetej prodhuesi më i madh japonez.
Teknologji
BE-ja e gjobit Meta-n me gati 800 milionë euro për praktika “abuzive”
Published
4 days agoon
December 18, 2024Komisioni Evropian e ka gjobitur Meta-n, kompaninë që zotëron Facebook-un, me 797.72 milionë euro, për shkak të praktikave abuzive nga të cilat përfitoi tregu online në Facebook, i njohur si Marketplace.
“Komisioni Evropian e gjobiti Meta-n… për shkeljen e rregullave të BE-së duke e lidhur shërbimin e vet online për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, me rrjetin e vet social personale, Facebook, dhe duke vendosur kushte të padrejta komerciale ndaj shërbimeve të tjera online për reklama të klasifikuara”, tha Komisioni Evropian.
Meta njoftoi se do të ankohet ndaj këtij vendimi, por do të bashkëpunojë dhe do punojë pa humbur kohë për të gjetur zgjidhje për adresimin e çështjeve të ngritura. Ky vendim i Komisionit Evropian vjen dy vjet pasi ai e kishte akuzuar gjigantin amerikan të teknologjisë se i kishte dhënë përparësi të padrejtë shërbimit të vet për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, duke i bashkuar dy shërbimet.
Bashkimi Evropian nisi një hetim formal ndaj dyshimeve për sjellje kundër konkurrencës nga Facebook në qershor 2021. Në dhjetor 2022, BE-ja ngriti shqetësime se Meta e lidh rrjetin mbizotërues, Facebook, me shërbimet e veta online për reklama të klasifikuara.
Facebook lansoi tregun online Marketplace më 2016 dhe e zgjeroi në disa vende evropiane një vit më pas. BE-ja argumenton se Meta ua imponon Facebook Marketplace njerëzve që e përdorin Facebook-un me një “lidhje” të jashtëligjshme, Meta tha se ky argument e shpërfill faktin se përdoruesit e Facebook-ut mund të zgjedhin nëse duan të shkojnë në Marketplace, e shumë prej tyre nuk e bëjnë.
Meta tha se Komisioni Evropian pretendoi se Marketplace ka mundësi ta pengojë rritjen e tregjeve të mëdha të reja online në BE, por nuk gjeti prova për të dëshmuar se kjo i dëmton konkurrentët. /UBT News/
UBT nderon bashkëpunëtorët profesionistë për dekadën e tyre të angazhimit
Dekadat e suksesit: UBT kurorëzon 2024 me vizionin 20-vjeçar të së ardhmes
Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit
Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare
Dëmtohet ambasada e Maqedonisë së Veriut nga sulmet ruse në Kiev
“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen
BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë
Diplomatët amerikanë vizitojnë Sirinë për herë të parë pas rënies së Assadit
Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman