Zyrtarët ukrainas dhe rusë u takuan të premten në Stamboll për të zhvilluar bisedime të drejtpërdrejta për herë të parë që nga bisedimet e dështuara të fillimit të shkurtit 2022, kur Rusia e kishte nisur pushtimin e plotë të Ukrainës.

Pritjet janë se nuk do të ketë ndonjë përparim në këto bisedime.

Bisedimet e së premtes përmbyllin një javë të ngarkuar të diplomacisë, e nxitur nga përpjekjet e presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, për ta ndërmjetësuar një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës, e cila ka shkaktuar vrasjen e dhjetëra mijëra ushtarëve nga të dyja palët dhe një numri gjithnjë e më të madh civilësh ukrainas.

Negociatorët rusë dhe ukrainas e filluan takimin e tyre pas orës 13:00, bashkë me zyrtarë nga vendi mikpritës, Turqia.

Disa takime të ndara, që përfshijnë zyrtarë amerikanë, ukrainas, rusë, evropianë dhe turq, janë duke u mbajtur gjithashtu.

Moska nuk i ka pranuar thirrjet e Ukrainës, vendeve evropiane dhe Shteteve të Bashkuara për një armëpushim të plotë 30-ditor, duke thënë se armëpushimi mund të bëhet vetëm si rrjedhojë e bisedimeve, dhe presidenti rus, Vladimir Putin, hodhi poshtë ftesën e presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, për t’u takuar ballë për ballë për herë të parë që nga viti 2019.

Duke hapur bisedimet, ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, tha se është “tejet e rëndësishme” të zbatohet një armëpushim “sa më shpejt të jetë e mundur” dhe se “është gjithashtu shumë e rëndësishme që këto bisedime të shërbejnë si bazë për një takim mes udhëheqësve. Ne besojmë me gjithë zemër se është e mundur të arrihet paqja përmes negociatave konstruktive”.

Para bisedimeve, udhëheqësi i delegacionit ukrainas, ministri i Mbrojtjes Rustem Umerov, tha në Facebook se paqja është e mundur vetëm nëse “Rusia tregon gatishmërinë e saj për të ndërmarrë veprime konkrete, duke përfshirë një armëpushim të plotë për të paktën 30 ditë dhe zbatimin e masave humanitare, si rikthimi i fëmijëve ukrainas, të dëbuar me forcë”, si dhe shkëmbimi i të gjithë të burgosurve të luftës.

Vendimi i Putinit për të dërguar një delegacion të nivelit të ulët për bisedime – të cilin ai e propozoi më herët këtë javë dhe që Trump i bëri thirrje Ukrainës ta pranonte – bëri që pritshmëritë për ndonjë arritje në këto bisedime të jenë shumë të vogla.

Trump, i cili ndodhej në një vizitë në Lindjen e Mesme, kishte dhënë sinjale se mund të udhëtonte drejt Turqisë për të marrë pjesë nëse edhe Putini do të merrte pjesë.

“Asgjë nuk do të ndodhë derisa unë dhe Putini të takohemi”, tha Trump pasi Kremlini njoftoi se do të dërgonte një delegacion të nivelit të ulët.

Më 16 maj, Trump tha se po kthehej në Uashington. “Të shohim çfarë do të ndodhë me Rusinë dhe Ukrainën”, tha ai, duke shtuar se do të takohej me Putinin “sapo të organizohet takimi”.

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, i tha Fox News më 15 maj se nuk do të ketë përparim derisa Trumpi dhe Putini të ulen “përballë njëri-tjetrit”.

Rubio u takua me homologët e tij ukrainas dhe turq më 16 maj dhe përsëriti “qëndrimin e SHBA-së se vrasjet duhet të ndalen”, tha zëdhënësja e Departamentit të Shtetit, Tammy Bruce.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, tha se një takim Trump-Putin për të diskutuar marrëdhëniet dypalëshe, Ukrainën dhe çështje të tjera është “patjetër i nevojshëm,” por do të kërkojë kohë për t’u përgatitur dhe nuk duhet të mbahet nëse nuk sjell rezultate.

Putin nisi pushtimin e plotë tetë vjet pasi Rusia aneksoi Gadishullin e Krimesë së Ukrainës dhe nxiti luftën në rajonin lindor të Donbasit në vitin 2014.

Rusia tani kontrollon rreth një të pestën e territorit të Ukrainës, por ka dështuar të arrijë qëllimin e Putinit për ta nënshtruar vendin, i cili është i pavarur që nga shpërbërja e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991./REL/

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy ka njoftuar dërgimin e një delegacioni në Stamboll për bisedime të drejtpërdrejta me Rusinë, në përpjekjen më të fundit për t’i dhënë fund luftës që prej fillimit të saj në shkurt të vitit 2022.

Bisedimet, të cilat pritet të nisin të premten, përfaqësojnë kontaktin e parë të nivelit të lartë mes dy vendeve që nga raundi i pasuksesshëm në mars 2022.

Duke folur në Ankara pas një takimi me Presidentin turk Recep Tayyip Erdogan, Zelenskyy deklaroi se qëllimi kryesor i Ukrainës në këto bisedime do të jetë arritja e një armëpushimi të menjëhershëm 30-ditor. Ai pranoi se Rusia ka dërguar një delegacion të nivelit më të ulët, por shtoi se dërgimi i ekipit ukrainas synon të tregojë përkushtimin e Kievit ndaj paqes dhe të sinjalizojë përmbajtje ndaj presidentit të ardhshëm amerikan të mundshëm, Donald Trump, si dhe ndërmjetësit turk.

“Fatkeqësisht, rusët nuk janë mjaftueshëm seriozë në lidhje me negociatat,” tha Zelenskyy në konferencën për shtyp. “Nga respekti për Presidentin Trump dhe Presidentin Erdogan, kam vendosur të dërgoj delegacionin tonë në Stamboll tani.”

Delegacioni ukrainas do të drejtohet nga ministri i mbrojtjes, Rustem Umerov. Nga ana tjetër, SHBA pritet të përfaqësohet nga i dërguari special i Trump, Steve Witkoff, si dhe Sekretari i Shtetit Marco Rubio, edhe pse roli i tyre në bisedime mbetet i paqartë.

Takimet do të zhvillohen në Pallatin Dolmabahçe, një rezidencë historike në bregun evropian të Bosforit, e cila në vitin 2022 priti negociatat e mëparshme mes Moskës dhe Kievit që përfunduan pa rezultat.

Përpjekjet për paqe po zhvillohen në një klimë të pasigurt diplomatike, ndërsa Shtetet e Bashkuara kanë shprehur skepticizëm për ndonjë përparim të mundshëm në mungesë të një angazhimi të drejtpërdrejtë ndërmjet Trump dhe Putin.

Të paktën 115 persona u vranë nga sulmet izraelite në Rripin e Gazës në 24 orët e fundit, raportoi televizioni Al Jazeera me seli në Katar.

Sipas raportit, më shumë se 60 persona u vranë në një seri sulmesh izraelite në qytetin Khan Younis në jug. Të paktën 15 persona humbën jetën në sulmin ndaj qendrës mjekësore Al Tawbah në Jabaliya në veri të enklavës.

Kanali televiziv raportoi se të enjten, trupat izraelite kryen sulme masive ajrore në tre objektet më të mëdha mjekësore të rajonit – spitalin Al Awda në Jabaliya, Spitalin Indonezian dhe Spitalin Evropian në Khan Younis. Përveç kësaj, në shënjestër u vunë edhe kampi i refugjatëve në Jabaliya dhe periferitë e tij.

Më 18 mars, ushtria izraelite rifilloi operacionet ushtarake në Gaza, duke kryer sulme intensive në enklavë, duke shkelur kështu marrëveshjen e armëpushimit që ishte arritur në janar. Zyra e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu deklaroi se ky veprim erdhi për shkak të refuzimit nga Hamasi të propozimeve të paraqitura nga ndërmjetësit dhe i dërguari special presidencial i SHBA-së, Steve Witkoff.

Sipas autoriteteve izraelite, qëllimi i operacionit është të sigurojë lirimin e të gjithë pengjeve të mbajtura në Gaza. Hamasi, nga ana tjetër, fajësoi Izraelin dhe SHBA-në për rifillimin e aktiviteteve.

Ushtria izraelite ka kryer sulme të shumta në qytetin jugor të Rripit të Gazës, Han Junis, gjatë natës së mbrëmshme dhe në mëngjesin e së enjtes, duke i vrarë më shumë se 50 njerëz, thanë autoritetet.

Kjo ishte nata e dytë radhazi që ushtria izraelite kryen bombardime të rënda në Gazë.

Ndërkohë, një sulm tjetër ajror në veri të territorit palestinez la të vdekur më shumë se dhjetëra njerëz, thanë autoritetet.

Sulmet ndodhën derisa presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ndodhet në Lindjen e Mesme, ku po i viziton vendet e Gjirit, por jo edhe Izraelin.

Ka pasur shpresa të mëdha se vizita rajonale e Trumpit mund të çonte në një marrëveshje armëpushimi, ose në rifillimin e rrjedhës së ndihmave humanitare për Gazën. Izraeli e ka ndaluar futjen e ndihmave në Gazë tash e tre muaj.

Një kameraman i Associated Press në Han Junis numëroi 10 sulme ajrore mbi këtë qytet gjatë natës deri në mëngjesin e së enjtes dhe pa shumë trupa të dërguar në morgun e spitalit Nasser.

Morgu i spitalit konfirmoi se 54 njerëz janë vrarë.

Në mesin e të vdekurve është edhe një gazetar që punonte për rrjetin televiziv nga Katari, Al Araby TV, njoftoi rrjeti në rrjetet sociale, duke thënë se Hasan Samour u vra së bashku me 11 anëtarë të familjes së tij në një nga sulmet në Han Junis.

Ushtria izraelite nuk i ka komentuar këto sulme deri tani.

Kjo ishte nata e dytë e bombardimeve të rënda, pas sulmeve ajrore të së mërkurës në veri dhe jug të Gazës që vranë të paktën 70 njerëz, përfshirë dhjetëra fëmijë./REL/