

Lifestyle
Jetesa minimaliste: Të jetosh më mirë me më pak
Të bësh një stil jetese minimaliste përfshin reduktimin e asaj që ke në minimum dhe në njëfarë mënyre, të bësh pa gjëra materiale.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNdërsa disa blejnë më të mirat e produkteve më të fundit, gjithnjë e më shumë njerëz kuptojnë se mund t’ia dalin me më pak. Prandaj synojnë një jetë minimaliste.
Të bësh një stil jetese minimaliste përfshin reduktimin e asaj që ke në minimum dhe në njëfarë mënyre, të bësh pa gjëra materiale.
Po flasim për një filozofi të jetuar dhe mbrojtur gjatë historisë, nga filozofët e lashtë grekë apo nga mjeshtrat budistë Zen.
Në ditët e sotme stili minimalist i jetesës është tërheqës sepse përfaqëson një lloj kriptoniti për qarkun “punë-para-konsum”. Nga ana tjetër, sipas Art Markman, profesor i psikologjisë dhe marketingut në Universitetin e Teksasit: çdo brez rinovon atë të mëparshëm dhe minimalizmi duket një bast imanent për shumicën e gjeneratave të reja.
Gjeneratat e reja duket se po reagojnë ndaj epokës së konsumit të tepruar të dekadave të fundit.
“Shumë gjëra janë të disponueshme dhe ka shumë mediume që nxisin konsumin, prandaj njerëzit po reagojnë kundër kësaj”, shpjegon Markman.
Për shumicën e brezit të ri, të bëjnë të njëjtat zgjedhje si prindërit e tyre, thjesht nuk është një opsion.
Minimalizmi është interesant për shkak të dimensionit të tij shpirtëror. Njeriu ka shpresën se është mirë për anën tonë shpirtërore (ajo që ka mbetur disi jetime prej ndikimit më të vogël të fesë në shoqëri). Gjithashtu, jeta minimaliste është e lidhur me ndërgjegjen sociale.
Përzgjedhja e asaj që blejmë nënkupton ndëshkimin e atyre kompanive që nuk respektojnë kushtet e punës që janë dinjitoze për punëtorët e tyre; më pak konsum i burimeve natyrore; më pak ndotje; konsum më i ulët i energjisë, etj. Të gjitha këto janë ideale në përputhje me ankthet e brezave të rinj.
Pse jeta është kaq e çrregullt?
Është e vërtetë se bota në të cilën ne lëvizim është, sipas përkufizimit, sa kaotike aq edhe e paparashikueshme. Është një mungesë rregulli për të cilën ne shpesh kontribuojmë me mënyrën tonë të jetesës.
Shumë njerëz nuk janë të kënaqur me punën e tyre, e ndjejnë të nevojshme gjithçka që reklama e bën popullore, dënojnë me fjali që nuk i besojnë realisht, hanë ushqime jo të shëndetshme, kalojnë kohën me njerëz me të cilët nuk duan të jenë. Dhe, nëse kjo ndodh, nuk është për shkak se dikush na e imponon, por sepse ne vendosim ta bëjmë këtë. Ne vendosim që nuk kemi mundësi të tjera, apo se kjo është më e mira për ne.
Megjithatë, ne nuk jemi plotësisht fajtorë për këtë. Që në moshë të re shoqëria dhe konteksti në të cilin jetojmë na “shtyjnë” të jetojmë në këtë mënyrë. Publiciteti që shtrihet kudo, indoktrinimi i marrë në shkollë, në familje dhe në kontekste të tjera ndikimi, rrethi ynë i miqve….
Nisur nga kjo panoramë, nuk është aq e habitshme që jeta duket si një rrëmujë. Por ne mund të ndërhyjmë në mënyrë të dobishme në situatën për të cilën po flasim. Mund të lëmë hapësira boshe ku kthjelltësia mund të depërtojë. Ne mund të krijojmë një jetë më pak të komplikuar dhe më kuptimplote duke ndjekur një stil jetese minimaliste.
Jetesa minimaliste: më pak komplikime dhe më shumë kuptim
Ideja kryesore e minimalizmit është të heqim qafe atë që nuk i shton vlerë jetës sonë, t’i lëmë vend asaj që i shton. Për shembull, eliminimi i rrëmujës, shpërqendrimeve dhe marrëdhënieve të pashëndetshme, dhe krijimi i më shumë hapësire për gjërat që janë thelbësore për mirëqenien tonë, si kreativiteti, dashuria dhe loja.
Minimalizmi ose jeta minimaliste ka të bëjë me fokusimin e qëllimshëm në atë që është me të vërtetë e rëndësishme dhe lënien mënjanë të pjesës tjetër. Me fjalë të tjera, ka të bëjë me shijimin e jetës, duke patur më pak. Më poshtë, një shpjegim se si mund ta bëjmë:
Lini mënjanë gjithçka që nuk ju bën të ndiheni mirë: hiqni qafe gjithçka që ju pengon, gjithçka që ju shpërqendron, që ju bën të humbni përqendrimin. Hiqni qafe gjithçka që ju heq qetësinë dhe kthjelltësinë. Në vend të kësaj, përmbajuni asaj që vërtet kontribuon në mirëqenien tuaj.
Mos blini gjëra që nuk ju nevojiten: mos u mashtroni nga reklamat, moda dhe mendimet e njerëzve të tjerë. Të kesh më shumë gjëra nuk do të të bëjë më të lumtur. E vërteta është se kur kemi mjaftueshëm për të plotësuar nevojat tona bazë, pasuritë materiale nuk mund të përmirësojnë mirëqenien tonë në asnjë mënyrë. Ato mund të na japin vetëm një kënaqësi momentale, e cila zhduket shumë shpejt, duke na çuar në një gjendje më të keqe psikologjike.
Vlerësoni atë që keni: Përqendrohuni në atë që keni në vend të asaj që ju mungon. Përndryshe do të ndiheni gjithmonë të paplotësuar, të pakënaqur dhe të burgosur të dëshirës suaj.
Minimizoni shpërqendrimet dixhitale: e-maile, mesazhe të çastit, rrjete sociale, shfletim argëtues… Të gjitha këto ju shpërqendrojnë dhe ju bëjnë të humbni përqendrimin, vëmendjen në momentin aktual. Përdorni me vetëdije mediat digjitale dhe mbani nën kontroll ndërveprimet me njerëzit e tjerë.
Përmirësimi i marrëdhënieve ndërpersonale: në epokën e internetit, që lehtëson ndërlidhjen, ne jemi gjithnjë e më të shkëputur. Na mungojnë marrëdhëniet e vërteta njerëzore, ato reale.
Bëni gjërat me radhë: një jetë minimaliste është, në thelb, të jetosh me fokus. Me fjalë të tjera, shijoni çdo moment në maksimum. Nëse jemi gjithmonë të hutuar dhe/ose të lidhur me shumë detyra, kjo nuk do të jetë e mundur.
Përqendrohuni në qëllime të rëndësishme: Shumica e njerëzve në përgjithësi kanë një numër të madh qëllimesh që duan t’i arrijnë. Një jetë minimaliste ka një qëllim të qartë. Për ta bërë këtë, duhet të zbuloni ato pak gjëra që ju interesojnë më shumë dhe t’u përkushtoheni atyre.
Kujdesuni për trupin dhe mendjen: shëndeti është pika fillestare për t’u ndjerë mirë. Prandaj, është thelbësore të kujdeseni për veten në dy nivele: fizik dhe mendor. Aktiviteti fizik, ushqimi dhe gjumi janë tre elementët kryesorë në këtë drejtim.
Kultivoni vëmendje të plotë: Jeta minimaliste kërkon një mendje të qetë dhe kjo do të thotë pa mendime kontradiktore dhe në harmoni me momentin aktual. Praktikimi i vëmendjes ose meditimit të plotë ndihmon në rivendosjen e një gjendjeje paqësore të vetëdijes. Ju mund t’i vëzhgoni mendimet dhe ndjenjat tuaja pa i gjykuar, rezistuar ose nxitur ato, dhe t’i përgjigjeni me vetëdije situatave në vend që të reagoni me tepri, ose të lodheni prej tyre.
Konkluzione
Fumio Sasaki thotë se “minimalizmi është një mënyrë jetese në të cilën ju reduktoni pasuritë tuaja në minimumin e mundshëm”. Për Sasakin, “të jetuarit vetëm me gjërat elementare jo vetëm që më ka ofruar përfitime sipërfaqësore, si kënaqësia e një shtëpie të rregullt apo lehtësia gjatë pastrimit, por më ka çuar edhe drejt një ndryshimi më thelbësor”.
Duke zgjedhur një mënyrë jetese minimaliste, Sasaki ka lëvizur drejt përkufizimit të tij të lumturisë.
Kjo rrugë na tregon se sa më shumë gjëra të kemi, aq më shumë fuqi kanë ato mbi ne. Sa më shumë të varemi nga diçka, aq më shumë kjo “diçka” ndikon në aftësinë tonë për të qenë të lumtur, për të shijuar vërtetë jetën. Ne mendojmë se lumturia jonë varet nga ajo dhe përpiqemi të kemi gjithnjë e më shumë, duke u frikësuar se herët a vonë do të na mungojë. Dhe përfundojmë skllevër./Health – Bota.al
You may like
Lifestyle
Si të zgjidhni ngjyrat e duhura për një gjumë të qetë?
Published
1 week agoon
October 6, 2025By
UBT News
Mënyra se si është e mobiluar dhoma e gjumit ka ndikim të madh në cilësinë e pushimit. Renditja e mobilieve, zgjedhja e materialeve dhe, mbi të gjitha, paleta e ngjyrave ndikojnë drejtpërdrejt në qetësinë e trupit dhe mendjes.
Ekspertët e dizajnit të brendshëm theksojnë se ngjyrat nuk janë thjesht element estetik, por kanë efekt psikologjik, duke formësuar disponimin dhe ndjenjën e rehatisë në hapësirë.
Ngjyrat që duhen shmangur
Sipas Kate Duffy, eksperte e arredimit të brendshëm, hapi i parë është të mendoni për atmosferën që doni të krijoni. Për një dhomë që nxit relaksim, duhet të shmangni tonet e ftohta dhe sterile, që krijojnë ndjesi distancimi apo ftohtësie emocionale.
Gri ose e bardha me nëntona të ftohtë mund të japin ndjesinë e sterilitetit ose të trishtimit. Në vend të tyre, rekomandohen tone të ngrohta, neutrale ose tokësore, që sjellin rehati dhe natyralitet.
Ngjyrat e ndezura, si e verdha intensive, jeshile e gjallë ose rozë e fortë, mund t’i japin energji dhomës, por nëse dominojnë, mund të shkaktojnë nervozizëm dhe vështirësi në relaksim. Përdorini vetëm në detaje: jastëkë dekorativë, perde ose tablo.
E kuqja, edhe pse lidhet me pasionin, rrit energjinë e pengon gjumin. Ajo nxit dhe oreksin, ndaj nuk është e përshtatshme për dhoma gjumi.
Si të neutralizoni ngjyrat e papërshtatshme?
Nëse muret janë lyer me ngjyra të papërshtatshme, efekti zbutet: Me mobilie të mëdha që mbulojnë sipërfaqe dominuese, me piktura, tablo ose pasqyra që krijojnë ekuilibër vizual. Me ndriçim të ngrohtë dhe të butë, që ndryshon perceptimin e ngjyrës dhe e bën më qetësuese
Ngjyrat që nxisin gjumin e mirë
Ekspertët rekomandojnë: Kaltra e butë, që qetëson mendjen e krijon ndjesi sigurie. Bezha dhe tonet rërorë, që sjellin ngrohtësi dhe stabilitet
Livanda, vjollca e hapur dhe jeshilja ulliri, për një atmosferë të balancuar dhe natyrale. Për një prekje romantike, rozë e zbehtë ose nuanca pudre, delikate dhe të balancuara.
Zgjedhja e ngjyrave të duhura mund të transformojë dhomën e gjumit në një hapësirë relaksuese dhe të qetë, që favorizon pushimin e mirë dhe rifreskimin e trupit dhe mendjes. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Si t’i lani siç duhet rrobat sportive pas stërvitjes?
Published
2 weeks agoon
September 30, 2025By
UBT News
Në ditët e sotme, veshjet sportive janë bërë pjesë e domosdoshme e garderobës për shumë adhurues të aktivitetit fizik.
Mënyra e larjes dhe mirëmbajtjes së tyre nuk ndikon vetëm në higjienën personale, por edhe në zgjatjen e jetëgjatësisë së rrobave, një problem që shpesh i shqetëson sportistët dhe entuziastët e palestrës.
Lloji i materialit
Veshjet sportive prodhohen nga fibra sintetike ose materiale të kombinuara. Përdorimi e larja e shpeshtë shkaktojnë zbehje të ngjyrës, humbje të elasticitetit dhe konsumim më të shpejtë të tyre. Prandaj, para larjes, është e rëndësishme të lexoni etiketën e kujdesit.
Pambuku: Thith shumë djersë, por thahet ngadalë e deformohet lehtë. Duhet larë pas stërvitjeve intensive për të shmangur njollat dhe erën e pakëndshme. Përdorni detergjent neutral dhe larje të butë. Pastrimi në diell duhet shmangur për të mos shkaktuar tkurrje.
Fibrat sintetike (p.sh. poliesteri): Janë më të qëndrueshme, thithin djersën e thahen shpejt. Mund të vishen disa herë pas ushtrimeve të lehta, por pas stërvitjeve me djersitje të fortë duhet larë menjëherë. Mund të përdoret lavatriçja, por jo me ujë shumë të nxehtë.
Intensiteti i stërvitjes
Frekuenca e larjes varet edhe nga sa intensiv është aktiviteti: Pas ushtrimeve të forta, sidomos me rroba pambuku, larja duhet të bëhet për të shmangur shumimin e baktereve dhe erën e pakëndshme.
Për aktivitetet e lehta me veshje sintetike, mund të shtohet numri i përdorimeve, por gjithsesi larja nuk duhet shtyrë shumë gjatë.
Kushtet klimatike dhe mjedisi i ushtrimit
Në verë: Djersitja është më e madhe, ndaj larja duhet të bëhet pas çdo stërvitjeje.
Në dimër: Nëse aktiviteti është i lehtë dhe brenda ambienteve të mbyllura, rrobat mund të përdoren 2–3 herë para larjes.
Në natyrë: Për shkak të pluhurit dhe ndotjes, veshjet duhet larë pas çdo përdorimi. Para larjes, rekomandohet fshirja e lehtë për të hequr papastërtitë sipërfaqësore.
Lëkura dhe ndjeshmëria personale
Personat me lëkurë të ndjeshme ose të prirë ndaj alergjive duhet t’i lajnë veshjet sportive pas përdorimit. Përdorimi i detergjentëve antibakterialë dhe shpëlarja e plotë ndihmojnë në shmangien e irritimeve.
Këshilla shtesë për kujdesin
Shmangni përdorimin e zbutësve, pasi dëmtojnë frymëmarrjen, elasticitetin dhe vetinë e thithjes së djersës. Pas çdo përdorimi, nëse rrobat nuk lahen menjëherë, hiqni e vendosni në një vend të ajrosur për tharje natyrale. Kjo ndihmon në ruajtjen e freskisë e cilësisë së materialit. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Pse nuk duhet ta përdorni limonin për çdo pastrim?
Published
3 weeks agoon
September 24, 2025By
UBT News
Lëngu i limonit shpesh konsiderohet një pastrues natyral: heq yndyrën, freskon dhe lë aromë të këndshme.
Ekspertët paralajmërojnë se acidi mund të shkaktojë dëme serioze në disa materiale dhe riparimi kushton shumë më tepër sesa mendoni.
Ja sipërfaqet që nuk duhet t’i pastroni kurrë me limon dhe çfarë mund të përdorni në vend:
Guri natyral (mermeri, graniti)
Acidi gërryen kalciumin, duke lënë njolla të matta dhe dëmtime të përhershme.
Zgjidhje: pastrues pH-neutral ose detergjent i butë i holluar me ujë të ngrohtë.
Ekranet e elektronikës
Kombinimi i lagështisë dhe acidit dëmton shtresën mbrojtëse.
Zgjidhje: leckë mikrofibër e thatë ose pastrues i rekomanduar nga prodhuesi.
Sipërfaqet e lyer me bojë
Përbërësi limonen mund ta zbehë ose ta heqë bojën.
✅ Zgjidhje: sapun i butë me ujë të ngrohtë, ose për njolla – sodë buke me pak ujë.
Pajisjet prej çeliku inox
Acidi shkakton njolla dhe korrozion nëse nuk shpëlahen menjëherë.
Zgjidhje: ujë me sapun të butë dhe leckë mikrofibër, ose pastrues special për inoks.
Sipërfaqet prej bronzi dhe bakri
Limoni heq patinën, por më vonë shkakton njolla të errëta.
Zgjidhje: preparate speciale ose pastë nga sodë buke dhe ujë.
Dyshemetë prej druri (parketi)
Limoni dëmton shtresën mbrojtëse dhe mund të shkaktojë fryrje ose ndryshim ngjyre.
Zgjidhje: pastrues i posaçëm për dru dhe leckë mikrofibër.
Enët prej alumini
Reagimi i acidit me aluminin krijon njolla dhe gropëza.
Zgjidhje: detergjent i butë me ujë të ngrohtë; për njolla të forta, sodë buke.
Pëlhura me ngjyra
Limoni vepron si zbardhues dhe mund të çngjyrosë materialin.
Zgjidhje: pastrues i butë për pëlhura ose sapun i holluar.
Karroceria e makinës
Acidi dëmton shtresën mbrojtëse të llakut dhe nxit oksidimin.
Zgjidhje: shampo pH-balancuar për makina.
Edhe pse është natyral, nuk do të thotë se është gjithmonë i sigurt. Zgjidhni produktin e duhur për materialin që po pastroni – për të shmangur dëmtimet e përhershme dhe shpenzimet e panevojshme. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
STOP: Metoda që të rikthen balancën mes jetës dhe punës
Published
3 weeks agoon
September 22, 2025By
UBT News
Shpesh, mendimet për punën nuk ndalen as kur e fik kompjuterin.
Mendja vazhdon të rrotullohet rreth detyrave, afateve apo bisedave të ditës, aq sa nuk arrin të shijosh plotësisht momentet që të përkasin ty: një darkë me miqtë, një mbrëmje relaksuese në shtëpi apo pushimet që i ke pritur gjithë vitin.
Nëse ndihesh sikur nuk arrin dot të shkëputesh nga puna, sado që përpiqesh, nuk je vetëm. Shumë njerëz e kanë të vështirë të ndajnë jetën profesionale nga ajo personale, si dhe të “mbyllin” vërtet ditën.
Këtu hyn në lojë një teknikë praktike dhe shumë e thjeshtë: Metoda STOP – një mënyrë që premton të të ndihmojë të kalosh nga “modaliteti i punës” në atë të jetës së përditshme në më pak se pesë minuta.
Çfarë është metoda STOP?
E rekomanduar nga eksperti i karrierës Dan Bruce, kjo metodë përbëhet nga katër hapa të lehtë, që kanë si qëllim të rivendosin ekuilibrin mes punës dhe jetës personale. Ajo të ndihmon të mbyllësh me vetëdije ditën dhe t’i japësh vetes hapësirën që meriton.
Ja çfarë përfaqëson fjala STOP:
S – Stop & Mbyll (Ritual mbylljeje)
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset e ditës)
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në “tani”)
Si zbatohet kjo metodë në praktikë?
S – Mbyll me vetëdije (Stop & Mbyll)
Ashtu si trupi ka nevojë për një rutinë para gjumit, edhe mendja ka nevojë për një “sinjal” që puna ka mbaruar. Ky hap mund të duket simbolik, por është thelbësor.
Shembuj të ritualeve të mbylljes:
Mbyll të gjitha skedat në kompjuter dhe shëno detyrat për nesër.
Rregullo hapësirën e punës.
Çaktivizo njoftimet nga aplikacionet e punës (Slack, Teams, emaili).
Thuaj me zë të lartë: “Puna për sot mbaroi.”
Kjo ndihmon trurin të kuptojë se ka ardhur momenti për të kaluar në një gjendje më të qetë.
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset)
Shumë njerëz e mbyllin ditën duke u përqendruar tek ajo që nuk arritën të bëjnë. Ky zakon ul vetëbesimin dhe shton ankthin. Ndaj, përpiqu të fokusohesh në ato që ke bërë mirë:
Shkruaj 2-3 gjëra që shkuan mirë sot.
Kujto një koment pozitiv që ke marrë.
Mbaj një listë apo dosje me reagime që të motivojnë.
Edhe fitoret e vogla kanë rëndësi. Kështu, dita mbyllet me një ndjenjë arritjeje, jo me faj apo presion.
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
Vetëm se kompjuteri u fik, nuk do të thotë që edhe mendja ndaloi. Shpesh, vazhdon të mendosh për punën, çka krijon lodhje të padukshme.
Zgjidhja? Nxirr ato mendime jashtë kokës:
Shkruaj çdo gjë që të rrotullohet në mendje.
Regjistro një mesazh zanor për veten si “memo për nesër”.
Krijo një listë detyrash për të mos i mbajtur mend.
Ky veprim ndihmon për të liruar trurin nga tensioni dhe për t’i dhënë fund “rrjedhës së mendimeve”.
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në ‘tani’)
Mos u fokusoni vetëm tek çfarë lini pas, por edhe tek ku po shkoni. Ky hap ju ndihmon të zhvendoseni në mënyrë të vetëdijshme nga puna tek jeta personale.
Disa mënyra për t’u kthyer në të tashmen:
Bëni një shëtitje pa telefon.
Bëni disa frymëmarrje të thella dhe të vetëdijshme.
Dëgjoni muzikë, lexoni një revistë ose gatuani diçka që ju pëlqen.
Kaloni kohë me të dashurit tuaj, pa shpërqendrim nga puna.
Sa më shumë të përfshiheni në aktivitetet jashtë punës, aq më lehtë do të shkëputeni mendërisht.

Pasaporta amerikane bie për herë të parë jashtë top 10-shes më të fuqishme në botë

Pse ish-bashkëshorti i Sias kërkon 250 mijë dollarë në muaj pas divorcit?

Vlera e Samsung arrin nivele rekord, AI nxit besimin e investitorëve

Netflix përgatit një dokumentar për legjendën e komedisë, Eddie Murphy

OpenAI dhe Broadcom nënshkruajnë marrëveshje miliardëshe për çipat e inteligjencës artificiale

Ikona e modës italiane Maria Grazia Chiuri nën udhëheqjen e re të Fendit

Von der Leyen: Kosova të vazhdojë të ndërtojë institucione të forta

Ambasadori i ri gjerman: Kosova është partnere e rëndësishme për Gjermaninë

Gjermania njofton mbështetje shtesë ushtarake për Ukrainën
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën