Shëndet

Ja mënyrat si të parandaloni tharjen e lëkurës gjatë dimrit

Published

on

Moti i ftohtë e i lagësht njihet si armiku më i madh i lëkurës. Kur themi këtë kemi parasysh lëkurën e butë, të shëndetshme e plot shkëlqim.

Meqë jemi në stinën e dimrit, nevoja për të parandaluar çdo lloj acarimi në lëkurë është më shumë se kurrë prezente.

Duarve, fytyrës apo skalpit të thatë, mund ti gjeni një kurë fare të thjeshtë edhe gjatë stinëve të ftohta, mjafton të jini pak të kujdesshëm gjatë përditshmrisë që lëkura juaj t’ju falënderojë.

Mbulohuni sa më shumë – Nuk është një lajm i ri që në dimër duhet të vishesh sa më trashë e me rroba sa më të ngrohta, ekspertët dermatologë e theksojnë këtë, ajri i ftohtë dhe i thatë i dimrit arrin ta thajë edhe lëkurën.

Gjatë dimrit lëkurën arrin të humbasë rreth 25% të elasticitetit natyral të saj, duke e bërë të ndihet më e thatë e për pasojë të çahet dhe lëkura të bjerë, mbuloni duart, po ashtu fytyrën apo kokën sa më shumë nga i ftohti i acartë.

Ajri brenda shtëpisë – Gjatë dimrit në shtëpi apo ambiente të mbyllura ndezja e pajisjeve ngrohëse, zjarrit a sobave me dru është diçka normale. Nevoja për të qëndruar ngrohtë është një domosdoshmëri, por edhe me këtë nuk duhet ta teproni.

Nëse jeni nga ata persona që kaloni shumë kohë në ambiente të mbyllura,  ajrosni dhomën herë pas here, në këtë mënyrë ajri nuk thahet e rëndohet më shumë se sa duhet dhe lëkura juaj do të jetë gjithnjë plot shëndet.

Dushet e nxehta – Një dush i nxehtë është gjithçka që ju duhet për të kaluar të ftohtin, por kjo nuk është zgjidhja ideale për lëkurën, kur lëkura është në kontakt të vazhdueshëm me ujin e nxehtë e gjithë yndyra e shëndetshme që ndodhet në sipërfaqe përthahet.

Limitoni dushet në jo më shumë se 10 minuta, duke bërë kujdes me sfungjerët e ashpër për lëkurën, në këtë mënyrë do evitoni çdo dëm.

Pra, në dimër, përdorni ujë të vakët, bëni dushe të shkurtër dhe thajeni lëkurën me kujdes.

Kremrat zbutës – Është e rëndësishme të mbroni lëkurën në çdo stinë të vitit, teksa temperaturat janë në ekstremitete, ju duhet shumë ujë dhe shumë kremra mbrojtës për të përballuar të ftohtin. Përdorni kremra hidratues dhe mbrojtës, kryesisht për fytyrën e duart.

Pasi këto dy pjesë janë të ekspozuara, vendosni disa minuta pasi të keni bërë dush apo kur ndjeni se lëkura është më e thatë se zakonisht.

Qëndroni të hidratuar – Dimrit tendenca është të mos pini aq shumë ujë sa verës, në këtë rast uji është i domosdoshëm, edhe pse jashtë është ftohtë trupi dehidratohet njëjtë. Sidomos nëse qëndroni brenda ambiente të mbyllura e të ngrohta. Mos harroni të pini ujë.

Kujdes me veshjet – Veshjet shumë të leshta apo me material jo të mira si akriliku, mund të acarojnë lëkurën dhe ta bëjnë atë të duket më e thatë. Nëse vuani nga tharja e lëkurës është më mirë që të drejtoheni nga veshjet 100% pambuk.

Pastrimi i lëkurës – Kini parasysh që të mos përdorni sapunë, shampo apo kremra që kanë veprim të thellë pastrues e të ashpër për lëkurën. Në mënyrë që të mos eliminoni yndyrën e shëndetshme që trupit i duhet për të qëndruar i hidratuar. /UBT News/

Shëndet

Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës

Published

on

Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.

Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:

Vera e bardhë

Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.

HPV (Papillomavirusi i njeriut)

Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.

Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq

Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.

Lëngjet e qitros (citrus)

Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Studim: Dieta Keto redukton depresionin te studentët deri në 70%

Published

on

Një studim i Universitetit të Ohios ka treguar se dieta Keto, e ndjekur për të paktën 10 javë, mund të ulë deri në 70% simptomat e depresionit te studentët universitarë.

Studimi, i botuar në Translational Psychiatry, raportoi gjithashtu përmirësime në mirëqenien e përgjithshme dhe aftësitë njohëse.

Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Drew D. Decker, synuan të ofronin trajtim për studentë me çrregullim depresiv të madh, duke kombinuar dietën me vlerësime javore dhe intervista klinike.

Nga 24 studentë të përfshirë, 16 përfunduan programin 10–12 javor, dhe rezultatet ishin mbresëlënëse:

69% ulje në simptomat e vetë-raportuara të depresionit

71% ulje në vlerësimin klinik të depresionit

Askush nuk plotësonte më kriteret për depresion të moderuar ose të rëndë.

Përveç shëndetit mendor, pati edhe përfitime fizike:

15 nga 16 studentë humbën mesatarisht 5 kg

Niveli i faktorit neurotrofik të trurit (BDNF) u rrit 32%

Hormoni leptin ra 52%

Përmirësim në kujtesë, shpejtësi përpunimi dhe funksione ekzekutive

Ekspertët theksojnë se nga Keto mund të ndikojë në depresion përmes mekanizmave metabolikë të lidhur me biologjinë e sëmundjes.

Studimi kishte kufizime, ishte i vogël dhe pa grup krahasues, ndaj nuk mund të thuhet se efektet vinin vetëm nga dieta.

Autorët e shohin këtë si një hap premtues dhe alternativë për të ndihmuar studentët që vuajnë nga çrregullime të shëndetit mendor. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë

Published

on

Një studim i ri nga Klinika Mayo ka hedhur dritë mbi sulmet në zemër tek të rriturit më të rinj, veçanërisht tek gratë, duke ofruar të dhëna që mund të ndryshojnë mënyrën se si kuptohen dhe trajtohen këto ngjarje serioze shëndetësore.

Kërkimi, i botuar në Journal of the American College of Cardiology, analizoi mbi 15 vite të dhëna nga Projekti i Epidemiologjisë së Rochester dhe zbuloi disa modele të pazakonta mbi shkaqet e infarkteve tek të rinjtë.

Rezultatet treguan se ateroskleroza, bllokimi i arterieve nga pllaka – mbetet shkaku kryesor i atakeve në zemër. Dallimi ishte i theksuar mes gjinive: tek burrat nën 65 vjeç shkaktonte 75% të rasteve, ndërsa tek gratë vetëm 47%.

Kjo tregon se më shumë se gjysma e infarkteve tek gratë vijnë nga shkaqe të tjera, më pak të njohura.

Një prej tyre është diseksioni spontan i arteries koronare, një gjendje kur krijohe çarje e papritur në një arterie koronare, duke bllokuar qarkullimin e gjakut pa praninë e pllakave. SCAD është më e shpeshtë tek gratë e reja dhe shpesh ngatërrohet me infarktet tipike.

Trajtimi me stenta ose ndërhyrje tjera sjellë më shumë rrezik sesa përfitim. Studimi theksoi se SCAD është gjashtë herë më e zakonshme tek gratë krahasuar me burrat. Një tjetër shkak janë infarktet e lidhura me stresin, të provokuara nga gjendje si anemia ose infeksionet e rënda.

Këto përbënin shkakun e dytë më të zakonshëm dhe shoqëroheshin me shkallën më të lartë të vdekshmërisë pesëvjeçare – rreth 33%.

Pra, pacientët me këto forma të infarkteve shpesh kishin prognozë më të rëndë sesa ata me sëmundje klasike të arterieve koronare.

Lajmi i mirë është se infarktet “të pashpjegueshme” rezultuan të rralla më pak se 3% e rasteve, duke nënkuptuar se në shumicën e situatave mjekët mund të identifikojnë një shkak të qartë dhe të përshtatin trajtimin.

Ky studim nënvizon rëndësinë e përcaktimit të saktë të shkakut rrënjësor të një sulmi në zemër. Vetëm duke ditur arsyen e vërtetë, mjekët mund të ofrojnë trajtime efektive dhe të shmangin ndërhyrjet që në disa raste mund të jenë të rrezikshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Aktualitet

Nga fillimi i vitit deri më tash janë regjistruar rreth 330 raste të reja me kancer të gjirit

Published

on

Numri i rasteve të reja me kancer të gjirit në periudhën janar-shtator 2025 është 330, numër ky i përafërt me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Drejtori i Klinikës së Onkologjisë, Ilir Kurtishi, vlerësoi se Kosova shënoi për herë të parë një stabilitet sa i përket numrit të rasteve të reja me kancer të gjirit, duke e quajtur zhvillim pozitiv.

“Këtë vit në Kosovë, në nëntëmujorin e parë 2025, ne kemi regjistruar në regjistrin klinik të kancerit rreth 330 femra me kancer të gjirit, që është numër i njëjtë përafërsisht me vitin 2024. Shpresojmë që deri në fund të vitit të mos jetë më i lartë sesa që ishte në vitin 2024. Me këto shifra, Kosova shënon për herë të parë një stabilitet sa i përket numrit të rasteve të reja me kancer të gjirit. Shpresojmë që viteve në vazhdim ky trend të mbahet dhe ,normalisht, së fundi të mund të diagnostikohen sa më herët, në mënyrë që format e hershme të sëmundjes të jenë suksesi i mjekimit më të madh”, tha Kurtishi.

Ai tek flet për rëndësinë e diagnostikimit të hershëm bën thirrje për më shumë vetëdijesim dhe kontrolle të rregullta, sidomos mamografi një herë në vit.

Ai vë në dukje se grupmosha më e prekur mbetet 50–60 vjeç, por vërehet një rritje e rasteve edhe te moshat nën 50 vjeç.

“Për sëmundjet malinje ka një vetëdijesim më të mirë, por në përgjithësi duhet të bëhet edhe më shumë, në mënyrë që sëmundjet të diagnostikohen mbi 50–60 për qind në stadin e parë dhe të dytë që trajtimi të jetë më i lehtë, më pak i kushtueshëm dhe më efikas. Grupmoshat e atakuara me këtë sëmundje malinje janë dhe mbesin në Kosovë mosha 50–60 vjeç, por ajo që është problematikë në rritje janë grupmoshat e reja dhe grupmoshat e personave nën 50 vjeç, që vitet e fundit kanë një tendencë në rritje, por si diagnostifikim numër më të madh të personave nën moshën 50-vjeçare në krahasim me vitet paraprake. Por, është trend në gjithë botën, edhe në Kosovë dhe kjo nuk e rrit numrin total të të sëmurëve, por rrit numrin e pacientëve të rinj, të cilët nga viti në vit kanë tendencë në rritje”, tha ai.

Simptomat e sëmundjes zakonisht shfaqen në faza të avancuara dhe përfshijnë ndryshime në ngjyrë, formë apo madhësi të gjirit, rrjedhje nga gjiri, dhimbje apo inflamacion.

Nga sot fillon gjithashtu zyrtarisht edhe fushata e sensibilizimit për kancerin e gjirit në Kosovë, si pjesë e muajit ndërkombëtar të ndërgjegjësimit për këtë sëmundje./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara