

Bota
Izraeli pas 7 tetorit, mes dekolonizimit dhe shpërbërjes
Published
10 months agoon
By
EAd SulKa kaluar një vit nga 7 tetori 2023 dhe është koha për të eksploruar, nëse e kuptojmë më mirë këtë ngjarje monumentale dhe gjithçka që pasoi. Për historianët si unë, zakonisht nuk mjafton një vit për të nxjerrë ndonjë përfundim domethënës.
Megjithatë, ajo që ndodhi në 12 muajt e fundit bie brenda një konteksti historik shumë më të gjerë, që shtrihet të paktën në vitin 1948, dhe unë do të argumentoja, madje edhe në vendbanimin e hershëm sionist në Palestinë në fund të shekullit të 19-të.

Kolonizimi dhe dekolonizimi
Procesi i parë është kolonizimi dhe e kundërta e tij – dekolonizimi. Veprimet izraelite si në Rripin e Gazës ashtu edhe në Bregun Perëndimor të pushtuar vitin e kaluar, i dhanë besim të ri përdorimit të këtyre termave binjakë. Ata kaluan nga fjalori i aktivistëve dhe akademikëve të lëvizjes pro-palestineze në punën e gjykatave ndërkombëtare, si Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë.
Akademia dhe media kryesore ende refuzojnë ta përcaktojnë projektin sionist si një kolonial, ose siç përmendet më saktë një projekt kolonial-kolonial. Megjithatë, ndërsa Izraeli e intensifikon kolonizimin e Palestinës në vitin e ardhshëm, kjo mund të nxisë më shumë individë dhe institucione të përcaktojnë realitetin në Palestinë si kolonial dhe luftën palestineze si antikoloniale, dhe të heqin dorë nga trojet për terrorizmin dhe negociatat e paqes.
Në të vërtetë, është koha për të ndaluar përdorimin e gjuhës mashtruese të përhapur nga mediat amerikane dhe perëndimore, si “grupi terrorist Hamas i mbështetur nga Irani” ose “procesi i paqes”, dhe në vend të kësaj të flasim për rezistencën palestineze dhe dekolonizimin e Palestinës nga lumi në det.
Ajo që do të ndihmojë në këtë përpjekje është shpërfillja në rritje e medias kryesore perëndimore, si një burim i besueshëm i analizës dhe i informacionit. Sot, drejtuesit e medias po luftojnë dhëmb e gozhdë kundër çdo ndryshimi të gjuhës, por përfundimisht do të pendoheshin për vendin e saj në anën e gabuar të historisë.
Ky ndryshim i narrativës është i rëndësishëm sepse ka potencialin të ndikojë në politikë – më konkretisht politikën e Partisë Demokratike në Shtetet e Bashkuara. Demokratët më përparimtarë kanë përqafuar tashmë një gjuhë dhe kornizë më të saktë të asaj që po ndodh në Palestinë.
Nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të bërë ndryshime në një administratë demokratike nëse Kamala Harris fiton zgjedhjet, mbetet për t’u parë. Por unë nuk jam i sigurt për një ndryshim të tillë nëse proceset e shpërthimit social brenda Izraelit, cenueshmëria e tij ekonomike në rritje dhe izolimi ndërkombëtar nuk i japin fund përpjekjeve të zbrazëta demokratike për të ringjallur “procesin e paqes” së vdekur.
Nëse Donald Trump fiton, administrata e ardhshme amerikane do të jetë e njëjtë me atë aktuale në rastin më të mirë ose në rastin më të keq, do t’i jepte hapur Izraelit një “carte blanche”.
Pavarësisht se çfarë do të ndodhë në zgjedhjet amerikane muajin e ardhshëm, një gjë do të mbetet e vërtetë: për sa kohë që këto korniza binjake të kolonizimit dhe dekolonizimit injorohen nga ata që kanë fuqinë për të ndaluar gjenocidin në Gaza dhe aventurizmin izraelit gjetkë, ekziston një pak shpresë për të qetësuar rajonin në tërësi.
Shpërbërja e Izraelit
Procesi i dytë që u shfaq me forcë të plotë këtë vit të fundit, ishte shpërbërja e Izraelit dhe kolapsi i mundshëm i projektit sionist.
Ideja origjinale sioniste për vendosjen e një shteti hebre evropian në zemër të botës arabe përmes shpronësimit të palestinezëve ishte e palogjikshme, imorale dhe jopraktike që në fillim.
Ajo ka qëndruar për kaq shumë vite sepse i ka shërbyer një aleance shumë të fuqishme që për arsye fetare, imperialiste dhe ekonomike, e ka konsideruar një shtet të tillë si përmbushës të objektivave ideologjikë ose strategjikë të kujtdo që ishte pjesë e asaj aleance, edhe nëse ndonjëherë këto interesa. kundërshtonin njëra-tjetrën.
Projekti i aleancës për zgjidhjen e një problemi evropian të racizmit përmes kolonizimit dhe imperializmit në mes të botës arabe, po hyn në momentin e tij të së vërtetës.
Ekonomikisht, një Izrael që është përfshirë jo në një luftë të shkurtër të suksesshme si në të kaluarën, por në një luftë të gjatë me pak perspektivë për një fitore totale, nuk është i favorshëm për investime ndërkombëtare dhe përfitime ekonomike.
Politikisht, një Izrael që kryen gjenocid nuk është më tërheqës për hebrenjtë, veçanërisht ata që besojnë se e ardhmja e tyre si besim apo grup kulturor nuk varet nga një shtet hebre dhe në fakt mund të jetë më i sigurt pa të.
Qeveritë e kohës janë ende pjesë e aleancës, por anëtarësimi i tyre varet nga e ardhmja e politikës së bashku. Me këtë dua të them se ngjarjet katastrofike të vitit të kaluar në Palestinë, krahas ngrohjes globale, kriza e imigracionit, varfëria në rritje dhe paqëndrueshmëria në shumë pjesë të botës kanë ekspozuar se sa të distancuara janë shumë elita politike nga aspiratat elementare të popujve të tyre, shqetësimeve dhe nevojave.
Kjo indiferencë do të sfidohet dhe sa herë që përballet me sukses, koalicioni që mbështet kolonizimin izraelit të Palestinës do të dobësohet.
Ajo që nuk pamë në vitin e kaluar është shfaqja e një lidershipi palestinez që pasqyron unitetin mbresëlënës të njerëzve brenda dhe jashtë Palestinës, dhe solidaritetin e lëvizjes globale të mbështetjes për ta. Ndoshta është e tepërt të kërkosh në një moment kaq të errët të historisë së Palestinës, por do të duhet të ndodhë dhe jam shumë pozitiv që do të ndodhë.
12 muajt e ardhshëm do të jenë një kopje më e keqe e vitit të kaluar përsa i përket politikave gjenocidale të Izraelit, përshkallëzimit të dhunës në rajon dhe mbështetjes së vazhdueshme të qeverive, të mbështetura nga mediat e tyre, për këtë trajektore shkatërruese. Por historia na tregon se kështu përfundon një kapitull i tmerrshëm në kronologjinë e një vendi; nuk është se si fillon një e re.
Historianët nuk duhet të parashikojnë të ardhmen, por të paktën mund të artikulojnë një skenar të arsyeshëm për të. Në këtë kuptim, mendoj se është e arsyeshme të thuhet se çështja “nëse” shtypja e palestinezëve do të përfundojë tani mund të zëvendësohet me “kur”. Ne nuk e dimë “kur”, por të gjithë mund të përpiqemi ta realizojmë më shpejt se sa më vonë./ Al Jazeera.
Bota
Trump po shqyrton një vendim drastik në prag të Botërorit 2026
Published
4 hours agoon
July 31, 2025By
UBTnews
Presidenti amerikan, Donald Trump, po shqyrton mundësinë e ndalimit të vizave për qytetarët brazilianë në prag të Kupës së Botës 2026, e cila do të mbahet në SHBA, Meksikë dhe Kanada.
Sipas raportimeve të CNN, kufizimet kanë nisur të zbatohen pjesërisht dhe pritet të ashpërsohen, duke vënë në pikëpyetje praninë e tifozëve brazilianë në turne. Kjo lëvizje besohet se synon të ndikojë opinionin publik në Brazil kundër qeverisë aktuale.
FIFA dhe Federata Braziliane e Futbollit ende nuk kanë reaguar zyrtarisht, por raportohet se janë në dijeni të situatës dhe po shqyrtojnë mundësinë e takimeve me autoritetet amerikane për të shmangur përjashtimin e tifozëve.
Kujtojmë se SHBA tashmë ka ndaluar udhëtimin për disa shtete, përfshirë Iranin, vend i cili është kualifikuar për Kupën e Botës, por tifozët e tij nuk do të lejohen të hyjnë në vend.

Gjashtë të vdekur, përfshirë një fëmijë gjashtëvjeçar, dhe 52 të plagosur – nga të cilët 30 janë shtruar në spital, përfshirë edhe fëmijë. Ky është bilanci i sulmit ajror me dronë gjatë natës nga Rusia mbi Kievin.
Lajmi u konfirmua nga kryebashkiaku Vitali Klitschko, siç raportoi agjencia e lajmeve UNIAN.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy komentoi gjithashtu sulmin në rrjetet sociale: “Kiev. Sulm me raketa. Drejtpërdrejt mbi një ndërtesë banimi. Njerëz nën rrënoja. Të gjitha shërbimet janë në vendngjarje. Terroristët rusë”.
Gjatë natës, rusët lëshuan “më shumë se 300 dronë dhe tetë raketa” mbi Ukrainë, raporton ANSA.
Në Kiev, “gjashtë viktima, përfshirë një djalë gjashtëvjeçar dhe nënën e tij”, tha presidenti Zelensky, duke theksuar se “kryeqyteti ishte objektivi kryesor i bombardimeve masive”.
Ai shtoi se u goditën rajonet Kiev, Sumy, Poltava, Mykolaiv dhe Dnipropetrovsk.
“Duhet ta detyrojmë Moskën të bëjë paqe, të ulet në një tryezë të vërtetë negociatash: partnerët tanë i kanë të gjitha mjetet për ta bërë këtë. Jemi të bindur se gjithçka që po deklarohet aktualisht nga Amerika dhe Evropa në këtë drejtim do të zbatohet“, përfundoi ai.
“Një skenë e tmerrshme në rrethin e Svyatoshinsky. Hyrja e tërë e një ndërtese banimi është shembur. Shpëtimtarët po kërkojnë njerëz nën rrënoja. Deri tani janë raportuar gjashtë viktima nga sulmi armik mbi kryeqytetin, por numri i tyre, për fat të keq, mund të rritet“, shkroi kryebashkiaku i Kievit në Telegram.
Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Andrii Sybiha, i bëri sot thirrje Shteteve të Bashkuara që të ushtrojnë presion maksimal mbi Moskën.
“[Presidenti amerikan] Donald Trump ka qenë shumë bujar dhe i durueshëm me [Presidentin rus] Putinin, duke u përpjekur të gjejë një zgjidhje”, shkroi Sybiha në X.
Putin “nuk i intereson përpjekjet për të ndalur vrasjet. Ai kërkon vetëm të shkatërrojë dhe të vrasë… Ka ardhur koha që ai të ndjejë dhimbjen dhe pasojat e zgjedhjeve të tij. Është koha të ushtrohet presion maksimal ndaj Moskës”, përfundoi ai.
Bota
Gjysma e tokës në Evropë e prekur nga thatësira, vendet më të goditura
Published
8 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Një valë e re thatësire ka përfshirë Evropën dhe rajonin e Mesdheut, me 52% të tokës të prekur në fillim të korrikut, sipas të dhënave të Observatorit Evropian të Thatësirës. Kjo është përqindja më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë periudhë që prej 2012.
Evropa Lindore është më e prekur, me Kosovën, Serbinë dhe Bullgarinë që përjetojnë ndikimin më të madh, në disa zona deri në 100% të territorit.
Në Bullgari, thatësira ka shkaktuar ndërprerje të furnizimit me ujë për mbi 156 mijë banorë.
Në Hungari, 47% e tokës është në nivel paralajmërimi, në Mesdheun Lindor, si në Armeni (95%) dhe Turqi (77%), situata është rënduar edhe nga zjarret.
Në Siri, thatësira kërcënon prodhimin e grurit, duke vënë në rrezik ushqimor mbi 16 milionë njerëz, ndërsa Perëndimi i Evropës përjeton një situatë më të përzier, Franca, Britania dhe Italia kanë raportuar rritje të ndjeshme të tokës së prekur, ndryshe nga Spanja dhe Portugalia, ku përqindjet mbeten minimale.
Kjo valë e re ngre sërish alarmin për ndikimet e ndryshimeve klimatike dhe pasojat e tyre në sigurinë ushqimore dhe furnizimin me ujë.

Kryeministri Mark Carney ka thënë se Kanadaja planifikon të njohë një shtet palestinez në shtator, duke u bërë vendi i tretë i G7 që bën një njoftim të tillë ditët e fundit.
Carney tha se ky veprim varet nga reformat demokratike, duke përfshirë edhe mbajtjen e zgjedhjeve nga Autoriteti Palestinez vitin e ardhshëm pa Hamasin.
Komentet e tij vijnë një ditë pasi Mbretëria e Bashkuar njoftoi se do të njihte një shtet palestinez në shtator nëse Izraeli nuk pranon një armëpushim dhe kushte të tjera dhe një javë pasi Franca zbuloi një plan të ngjashëm, shkruan BBC, transmeton KosovaPress.
Ministria e jashtme e Izraelit e hodhi poshtë njoftimin e Kanadasë, duke e quajtur atë “një shpërblim për Hamasin”. Shumica e vendeve – 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së – e njohin zyrtarisht një shtet palestinez.
Carney tha se Kanadaja do ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së që do të mbahet së shpejti.
Ai përmendi zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të pushtuar, përkeqësimin e situatës humanitare në Gaza dhe sulmet e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit nga Hamasi si arsye për ndryshimin dramatik të politikës së jashtme të Kanadasë.
“Niveli i vuajtjeve njerëzore në Gaza është i patolerueshëm dhe po përkeqësohet me shpejtësi“, u tha Carney gazetarëve të mërkurën.
Ai tha se njohja e shtetësisë palestineze do të varet nga angazhimet e Autoritetit Palestinez për të reformuar rrënjësisht qeverisjen e tij dhe për të demilitarizuar territorin.
“Perspektiva e një shteti palestinez po gërryhet para syve tanë“, tha ai.

Si të largoni celulitin me disa hapa të lehtë?

Mbape merr fanellën e Modriqit, ndryshimi i numrit që fsheh shumë më shumë

UBT sërish i pari në rangimin e Webometrics – Lider në arsimin e lartë privat në Kosovë

Nga 1 gushti qytetarët s’mund të marrin certifikata të gjendjes civile pa adresë zyrtare

Veterani që u kanos me deputeten Pacolli, dorëzon kallëzim penal kundër saj

Trump po shqyrton një vendim drastik në prag të Botërorit 2026

30 thënie që janë të mbushura me urtësi

Rozeta Hajdari mbrohet në heshtje gjatë intervistimit në Prokurorinë Speciale për rezervat shtetërore

Gjashtë të vdekur nga sulmet ruse në Kiev
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit