

Bota
Izraeli pas 7 tetorit, mes dekolonizimit dhe shpërbërjes
Published
7 months agoon
By
EAd SulKa kaluar një vit nga 7 tetori 2023 dhe është koha për të eksploruar, nëse e kuptojmë më mirë këtë ngjarje monumentale dhe gjithçka që pasoi. Për historianët si unë, zakonisht nuk mjafton një vit për të nxjerrë ndonjë përfundim domethënës.
Megjithatë, ajo që ndodhi në 12 muajt e fundit bie brenda një konteksti historik shumë më të gjerë, që shtrihet të paktën në vitin 1948, dhe unë do të argumentoja, madje edhe në vendbanimin e hershëm sionist në Palestinë në fund të shekullit të 19-të.

Kolonizimi dhe dekolonizimi
Procesi i parë është kolonizimi dhe e kundërta e tij – dekolonizimi. Veprimet izraelite si në Rripin e Gazës ashtu edhe në Bregun Perëndimor të pushtuar vitin e kaluar, i dhanë besim të ri përdorimit të këtyre termave binjakë. Ata kaluan nga fjalori i aktivistëve dhe akademikëve të lëvizjes pro-palestineze në punën e gjykatave ndërkombëtare, si Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë.
Akademia dhe media kryesore ende refuzojnë ta përcaktojnë projektin sionist si një kolonial, ose siç përmendet më saktë një projekt kolonial-kolonial. Megjithatë, ndërsa Izraeli e intensifikon kolonizimin e Palestinës në vitin e ardhshëm, kjo mund të nxisë më shumë individë dhe institucione të përcaktojnë realitetin në Palestinë si kolonial dhe luftën palestineze si antikoloniale, dhe të heqin dorë nga trojet për terrorizmin dhe negociatat e paqes.
Në të vërtetë, është koha për të ndaluar përdorimin e gjuhës mashtruese të përhapur nga mediat amerikane dhe perëndimore, si “grupi terrorist Hamas i mbështetur nga Irani” ose “procesi i paqes”, dhe në vend të kësaj të flasim për rezistencën palestineze dhe dekolonizimin e Palestinës nga lumi në det.
Ajo që do të ndihmojë në këtë përpjekje është shpërfillja në rritje e medias kryesore perëndimore, si një burim i besueshëm i analizës dhe i informacionit. Sot, drejtuesit e medias po luftojnë dhëmb e gozhdë kundër çdo ndryshimi të gjuhës, por përfundimisht do të pendoheshin për vendin e saj në anën e gabuar të historisë.
Ky ndryshim i narrativës është i rëndësishëm sepse ka potencialin të ndikojë në politikë – më konkretisht politikën e Partisë Demokratike në Shtetet e Bashkuara. Demokratët më përparimtarë kanë përqafuar tashmë një gjuhë dhe kornizë më të saktë të asaj që po ndodh në Palestinë.
Nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të bërë ndryshime në një administratë demokratike nëse Kamala Harris fiton zgjedhjet, mbetet për t’u parë. Por unë nuk jam i sigurt për një ndryshim të tillë nëse proceset e shpërthimit social brenda Izraelit, cenueshmëria e tij ekonomike në rritje dhe izolimi ndërkombëtar nuk i japin fund përpjekjeve të zbrazëta demokratike për të ringjallur “procesin e paqes” së vdekur.
Nëse Donald Trump fiton, administrata e ardhshme amerikane do të jetë e njëjtë me atë aktuale në rastin më të mirë ose në rastin më të keq, do t’i jepte hapur Izraelit një “carte blanche”.
Pavarësisht se çfarë do të ndodhë në zgjedhjet amerikane muajin e ardhshëm, një gjë do të mbetet e vërtetë: për sa kohë që këto korniza binjake të kolonizimit dhe dekolonizimit injorohen nga ata që kanë fuqinë për të ndaluar gjenocidin në Gaza dhe aventurizmin izraelit gjetkë, ekziston një pak shpresë për të qetësuar rajonin në tërësi.
Shpërbërja e Izraelit
Procesi i dytë që u shfaq me forcë të plotë këtë vit të fundit, ishte shpërbërja e Izraelit dhe kolapsi i mundshëm i projektit sionist.
Ideja origjinale sioniste për vendosjen e një shteti hebre evropian në zemër të botës arabe përmes shpronësimit të palestinezëve ishte e palogjikshme, imorale dhe jopraktike që në fillim.
Ajo ka qëndruar për kaq shumë vite sepse i ka shërbyer një aleance shumë të fuqishme që për arsye fetare, imperialiste dhe ekonomike, e ka konsideruar një shtet të tillë si përmbushës të objektivave ideologjikë ose strategjikë të kujtdo që ishte pjesë e asaj aleance, edhe nëse ndonjëherë këto interesa. kundërshtonin njëra-tjetrën.
Projekti i aleancës për zgjidhjen e një problemi evropian të racizmit përmes kolonizimit dhe imperializmit në mes të botës arabe, po hyn në momentin e tij të së vërtetës.
Ekonomikisht, një Izrael që është përfshirë jo në një luftë të shkurtër të suksesshme si në të kaluarën, por në një luftë të gjatë me pak perspektivë për një fitore totale, nuk është i favorshëm për investime ndërkombëtare dhe përfitime ekonomike.
Politikisht, një Izrael që kryen gjenocid nuk është më tërheqës për hebrenjtë, veçanërisht ata që besojnë se e ardhmja e tyre si besim apo grup kulturor nuk varet nga një shtet hebre dhe në fakt mund të jetë më i sigurt pa të.
Qeveritë e kohës janë ende pjesë e aleancës, por anëtarësimi i tyre varet nga e ardhmja e politikës së bashku. Me këtë dua të them se ngjarjet katastrofike të vitit të kaluar në Palestinë, krahas ngrohjes globale, kriza e imigracionit, varfëria në rritje dhe paqëndrueshmëria në shumë pjesë të botës kanë ekspozuar se sa të distancuara janë shumë elita politike nga aspiratat elementare të popujve të tyre, shqetësimeve dhe nevojave.
Kjo indiferencë do të sfidohet dhe sa herë që përballet me sukses, koalicioni që mbështet kolonizimin izraelit të Palestinës do të dobësohet.
Ajo që nuk pamë në vitin e kaluar është shfaqja e një lidershipi palestinez që pasqyron unitetin mbresëlënës të njerëzve brenda dhe jashtë Palestinës, dhe solidaritetin e lëvizjes globale të mbështetjes për ta. Ndoshta është e tepërt të kërkosh në një moment kaq të errët të historisë së Palestinës, por do të duhet të ndodhë dhe jam shumë pozitiv që do të ndodhë.
12 muajt e ardhshëm do të jenë një kopje më e keqe e vitit të kaluar përsa i përket politikave gjenocidale të Izraelit, përshkallëzimit të dhunës në rajon dhe mbështetjes së vazhdueshme të qeverive, të mbështetura nga mediat e tyre, për këtë trajektore shkatërruese. Por historia na tregon se kështu përfundon një kapitull i tmerrshëm në kronologjinë e një vendi; nuk është se si fillon një e re.
Historianët nuk duhet të parashikojnë të ardhmen, por të paktën mund të artikulojnë një skenar të arsyeshëm për të. Në këtë kuptim, mendoj se është e arsyeshme të thuhet se çështja “nëse” shtypja e palestinezëve do të përfundojë tani mund të zëvendësohet me “kur”. Ne nuk e dimë “kur”, por të gjithë mund të përpiqemi ta realizojmë më shpejt se sa më vonë./ Al Jazeera.
Bota
Merz reagon për herë të parë pasi dështoi të zgjidhet kancelar i Gjermanisë
Published
3 minutes agoon
May 6, 2025By
UBTnews
Friedrich Merz shprehu besimin se do të zgjidhet kancelar i Gjermanisë në raundin e dytë të votimit në Bundestag, pas humbjes së ngushtë në raundin e parë, ku i munguan vetëm gjashtë vota për të siguruar shumicën.
Në një deklaratë përpara grupit parlamentar të CDU/CSU, Merz tha: “Nuk ka të bëjë me mua, ka të bëjë me demokracinë. Jam i sigurt se se do ia dalim shumë shpejt”.
Ai njoftoi gjithashtu se do t’i përmbahet planit të tij për të vizituar Parisin, duke u shprehur i sigurt për fitoren në raundin e dytë.
“Do t’i përmbahem orarit tim, duke filluar nga nesër“, thuhet se i komunikoi Merz, presidentit francez.
Humbja e Merz në votimin e parë ishte një surprizë për CDU-në, e cila së bashku me SPD-në ka 328 mandate në Bundestag, më shumë se kuorumi prej 316 votash të nevojshme. Kjo është hera e parë në historinë e republikës federale që një kancelar i ardhshëm nuk arrin të sigurojë shumicën në votimin fillestar, pavarësisht fitores në zgjedhje dhe krijimit të një koalicioni.
Bota
BE planifikon tarifa 100 miliardë € për mallrat nga SHBA nëse negociatat dështojnë
Published
6 minutes agoon
May 6, 2025By
UBTnews
BE-ja planifikon të vendosë tarifa për mallrat nga Shtetet e Bashkuara me vlerë 100 miliardë euro nëse negociatat midis Uashingtonit dhe Brukselit dështojnë në lidhje me uljen përfundimtare të tarifave të shpallura amerikane ndaj anëtarëve të Unionit, raportoi Bloomberg, duke cituar burime të paidentifikuara dhe të informuara mirë.
Burimet thanë se lista e tarifave të reja të propozuara evropiane kundër SHBA-së do t’u shpërndahet shteteve anëtare që nesër dhe se konsultimet do të zgjasin një muaj para finalizimit të listës.
Ata deklaruan se lista mund të ndryshojë gjatë asaj kohe. Komisioni Evropian (KE) do ta ndajë këtë dokument me SHBA-në këtë javë në përpjekje për të filluar negociatat për uljen e tarifave të SHBA-së me BE-në .
Në negociatat midis BE-së dhe SHBA-së, të cilat filluan muajin e kaluar, është arritur pak përparim dhe pritet që shumica e tarifave të SHBA-së të mbeten në fuqi , raportoi Bloomberg.
BE-ja ka vendosur tashmë tarifa për mallra amerikane me vlerë 21 miliardë euro, në përgjigje të tarifave prej 25% të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, mbi eksportet e çelikut dhe aluminit.
Më herët këtë muaj, BE-ja ra dakord të shtyjë zbatimin e këtyre masave për 90 ditë, pasi SHBA-të ulën të ashtuquajturën normë reciproke për shumicën e eksporteve të BE-së në 10 për qind nga 20 për qind, ndërsa negociatat janë duke u zhvilluar.
Trump vendosi gjithashtu një tarifë prej 25 përqind për importet e automjeteve nga BE-ja, si dhe për disa pjesë këmbimi për automjete. Presidenti i SHBA-së po shqyrton vendosjen e tarifave për importet e drurit, produkteve farmaceutike, gjysmëpërçuesve, mineraleve të rralla dhe kamionëve nga BE-ja.
Bota
Sulmet paraushtarake të Sudanit sjellin në qytet ndërprerje të energjisë elektrike
Published
25 minutes agoon
May 6, 2025By
UBTnews
Sulmet me dronë kanë goditur një termocentral të madh në qytetin sudanez të Port Sudanit, duke shkaktuar një “ndërprerje të plotë të energjisë elektrike”, tha ofruesi i energjisë elektrike i vendit.
Shpërthime dhe zjarre të mëdha janë raportuar pranë aeroportit kryesor ndërkombëtar të qytetit, ndërsa një forcë paraushtarake ka synuar qytetin kyç për të tretën ditë radhazi.
Fluturimet janë anuluar pasi dronët goditën aeroportin ndërkombëtar dhe një hotel pranë pallatit aktual presidencial, thonë raportet.
“Shoh një re të madhe dhe zjarr që përhapet përreth qytetit… dhe tani dëgjova gjithashtu se ishin si dy shpërthime të tjera të forta. Duket mjaft apokaliptike”, raporton mediat e huaja.
Tymi i zi i dendur mund të shihej në agim në horizontin e qytetit që dikur ishte i sigurt, ku mijëra njerëz që ikin nga lufta civile dyvjeçare kanë kërkuar strehim.
Të martën, kompania e energjisë elektrike e Sudanit tha se po vlerësonte dëmet në nënstacionin e saj, të cilat kanë ndërprerë furnizimin me ujë, shëndetësi dhe shërbime të tjera.
Një dron shënjestroi pjesën civile të aeroportit të Port Sudanit dhe një tjetër goditi bazën kryesore ushtarake në qendër të qytetit, thanë dëshmitarët për agjencinë e lajmeve AFP.
Bota
Rusia konfirmon sërish armëpushimin tre-ditor, paralajmëron hakmarrje nëse shkelet
Published
2 hours agoon
May 6, 2025By
UBTnews
Rusia ka konfirmuar zyrtarisht se do të respektojë një armëpushim tre-ditor në Ukrainë, nga data 8 deri më 10 maj, në kuadër të përkujtimit të 80-vjetorit të fitores mbi Gjermaninë naziste në Luftën e Dytë Botërore, pavarësisht refuzimit publik të propozimit nga Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, deklaroi se urdhrat për ndalimin e përkohshëm të luftimeve janë dhënë tashmë nga Presidenti Vladimir Putin.
“Iniciativa e Presidentit Putin për një armëpushim të përkohshëm gjatë festave mbetet e rëndësishme dhe urdhrat përkatës janë lëshuar tashmë,” tha Peskov para gazetarëve në Moskë.
Megjithatë, ai paralajmëroi se armëpushimi është i njëanshëm dhe i kushtëzuar. Nëse Ukraina nuk e respekton ndalimin e përkohshëm të zjarrit, Rusia rezervon të drejtën për të reaguar:
“Pala ruse do të pushojë zjarrin, por nëse regjimi i Kievit nuk përgjigjet dhe vazhdon të godasë pozicionet dhe infrastrukturën tonë, atëherë do të ketë një përgjigje të menjëhershme dhe të ashpër,” shtoi Peskov.
Nga ana tjetër, Presidenti Zelensky e ka përshkruar ofertën e Kremlinit si një “shfaqje teatrale” propagandistike, duke theksuar se nuk ka gatishmëri për marrëveshje të përkohshme pa garanci të qarta ndërkombëtare.
Perëndimi, përfshirë SHBA-në dhe Bashkimin Evropian, nuk ka komentuar ende në mënyrë zyrtare mbi këtë armëpushim të shpallur nga Moska.

Merz reagon për herë të parë pasi dështoi të zgjidhet kancelar i Gjermanisë

BE planifikon tarifa 100 miliardë € për mallrat nga SHBA nëse negociatat dështojnë

Sulmet paraushtarake të Sudanit sjellin në qytet ndërprerje të energjisë elektrike

Abdixhiku i fton partitë parlamentare për qeveri tranzicionale

Inteligjenca Artificiale në fokus: UBT sjell ekspertizën në Qendrën DIG-4K

Rusia konfirmon sërish armëpushimin tre-ditor, paralajmëron hakmarrje nëse shkelet

Në UBT fillon Java Ndërkombëtare e Stafit 2025

Britania drejt kufizimeve për studentët nga vendet më të prirura për të kërkuar azil

Ndalohet një i dyshuar për spiunazh
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim