Bota

Izraeli pas 7 tetorit, mes dekolonizimit dhe shpërbërjes

Published

on

Ka kaluar një vit nga 7 tetori 2023 dhe është koha për të eksploruar, nëse e kuptojmë më mirë këtë ngjarje monumentale dhe gjithçka që pasoi. Për historianët si unë, zakonisht nuk mjafton një vit për të nxjerrë ndonjë përfundim domethënës.

Megjithatë, ajo që ndodhi në 12 muajt e fundit bie brenda një konteksti historik shumë më të gjerë, që shtrihet të paktën në vitin 1948, dhe unë do të argumentoja, madje edhe në vendbanimin e hershëm sionist në Palestinë në fund të shekullit të 19-të.

Prandaj, ajo që mund të bëjmë ne si historianë është ta vendosim vitin e kaluar brenda proceseve afatgjata që janë shpalosur në Palestinën historike, që nga viti 1882. Unë do të eksploroj dy nga më të rëndësishmet.

Kolonizimi dhe dekolonizimi

Procesi i parë është kolonizimi dhe e kundërta e tij – dekolonizimi. Veprimet izraelite si në Rripin e Gazës ashtu edhe në Bregun Perëndimor të pushtuar vitin e kaluar, i dhanë besim të ri përdorimit të këtyre termave binjakë. Ata kaluan nga fjalori i aktivistëve dhe akademikëve të lëvizjes pro-palestineze në punën e gjykatave ndërkombëtare, si Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë.

Akademia dhe media kryesore ende refuzojnë ta përcaktojnë projektin sionist si një kolonial, ose siç përmendet më saktë një projekt kolonial-kolonial. Megjithatë, ndërsa Izraeli e intensifikon kolonizimin e Palestinës në vitin e ardhshëm, kjo mund të nxisë më shumë individë dhe institucione të përcaktojnë realitetin në Palestinë si kolonial dhe luftën palestineze si antikoloniale, dhe të heqin dorë nga trojet për terrorizmin dhe negociatat e paqes.

Në të vërtetë, është koha për të ndaluar përdorimin e gjuhës mashtruese të përhapur nga mediat amerikane dhe perëndimore, si “grupi terrorist Hamas i mbështetur nga Irani” ose “procesi i paqes”, dhe në vend të kësaj të flasim për rezistencën palestineze dhe dekolonizimin e Palestinës nga lumi në det.

Ajo që do të ndihmojë në këtë përpjekje është shpërfillja në rritje e medias kryesore perëndimore, si një burim i besueshëm i analizës dhe i informacionit. Sot, drejtuesit e medias po luftojnë dhëmb e gozhdë kundër çdo ndryshimi të gjuhës, por përfundimisht do të pendoheshin për vendin e saj në anën e gabuar të historisë.

Ky ndryshim i narrativës është i rëndësishëm sepse ka potencialin të ndikojë në politikë – më konkretisht politikën e Partisë Demokratike në Shtetet e Bashkuara. Demokratët më përparimtarë kanë përqafuar tashmë një gjuhë dhe kornizë më të saktë të asaj që po ndodh në Palestinë.

Nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të bërë ndryshime në një administratë demokratike nëse Kamala Harris fiton zgjedhjet, mbetet për t’u parë. Por unë nuk jam i sigurt për një ndryshim të tillë nëse proceset e shpërthimit social brenda Izraelit, cenueshmëria e tij ekonomike në rritje dhe izolimi ndërkombëtar nuk i japin fund përpjekjeve të zbrazëta demokratike për të ringjallur “procesin e paqes” së vdekur.

Nëse Donald Trump fiton, administrata e ardhshme amerikane do të jetë e njëjtë me atë aktuale në rastin më të mirë ose në rastin më të keq, do t’i jepte hapur Izraelit një “carte blanche”.

Pavarësisht se çfarë do të ndodhë në zgjedhjet amerikane muajin e ardhshëm, një gjë do të mbetet e vërtetë: për sa kohë që këto korniza binjake të kolonizimit dhe dekolonizimit injorohen nga ata që kanë fuqinë për të ndaluar gjenocidin në Gaza dhe aventurizmin izraelit gjetkë, ekziston një pak shpresë për të qetësuar rajonin në tërësi.

Shpërbërja e Izraelit

Procesi i dytë që u shfaq me forcë të plotë këtë vit të fundit, ishte shpërbërja e Izraelit dhe kolapsi i mundshëm i projektit sionist.

Ideja origjinale sioniste për vendosjen e një shteti hebre evropian në zemër të botës arabe përmes shpronësimit të palestinezëve ishte e palogjikshme, imorale dhe jopraktike që në fillim.

Ajo ka qëndruar për kaq shumë vite sepse i ka shërbyer një aleance shumë të fuqishme që për arsye fetare, imperialiste dhe ekonomike, e ka konsideruar një shtet të tillë si përmbushës të objektivave ideologjikë ose strategjikë të kujtdo që ishte pjesë e asaj aleance, edhe nëse ndonjëherë këto interesa. kundërshtonin njëra-tjetrën.

Projekti i aleancës për zgjidhjen e një problemi evropian të racizmit përmes kolonizimit dhe imperializmit në mes të botës arabe, po hyn në momentin e tij të së vërtetës.

Ekonomikisht, një Izrael që është përfshirë jo në një luftë të shkurtër të suksesshme si në të kaluarën, por në një luftë të gjatë me pak perspektivë për një fitore totale, nuk është i favorshëm për investime ndërkombëtare dhe përfitime ekonomike.

Politikisht, një Izrael që kryen gjenocid nuk është më tërheqës për hebrenjtë, veçanërisht ata që besojnë se e ardhmja e tyre si besim apo grup kulturor nuk varet nga një shtet hebre dhe në fakt mund të jetë më i sigurt pa të.

Qeveritë e kohës janë ende pjesë e aleancës, por anëtarësimi i tyre varet nga e ardhmja e politikës së bashku. Me këtë dua të them se ngjarjet katastrofike të vitit të kaluar në Palestinë, krahas ngrohjes globale, kriza e imigracionit, varfëria në rritje dhe paqëndrueshmëria në shumë pjesë të botës kanë ekspozuar se sa të distancuara janë shumë elita politike nga aspiratat elementare të popujve të tyre, shqetësimeve dhe nevojave.

Kjo indiferencë do të sfidohet dhe sa herë që përballet me sukses, koalicioni që mbështet kolonizimin izraelit të Palestinës do të dobësohet.

Ajo që nuk pamë në vitin e kaluar është shfaqja e një lidershipi palestinez që pasqyron unitetin mbresëlënës të njerëzve brenda dhe jashtë Palestinës, dhe solidaritetin e lëvizjes globale të mbështetjes për ta. Ndoshta është e tepërt të kërkosh në një moment kaq të errët të historisë së Palestinës, por do të duhet të ndodhë dhe jam shumë pozitiv që do të ndodhë.

12 muajt e ardhshëm do të jenë një kopje më e keqe e vitit të kaluar përsa i përket politikave gjenocidale të Izraelit, përshkallëzimit të dhunës në rajon dhe mbështetjes së vazhdueshme të qeverive, të mbështetura nga mediat e tyre, për këtë trajektore shkatërruese. Por historia na tregon se kështu përfundon një kapitull i tmerrshëm në kronologjinë e një vendi; nuk është se si fillon një e re.

Historianët nuk duhet të parashikojnë të ardhmen, por të paktën mund të artikulojnë një skenar të arsyeshëm për të. Në këtë kuptim, mendoj se është e arsyeshme të thuhet se çështja “nëse” shtypja e palestinezëve do të përfundojë tani mund të zëvendësohet me “kur”. Ne nuk e dimë “kur”, por të gjithë mund të përpiqemi ta realizojmë më shpejt se sa më vonë./ Al Jazeera.

Aktualitet

UBT në mesin e 5 institucioneve finaliste në botë për çmimet Triple E

Published

on

Vetëm pesë institucione në botë janë përzgjedhur si finalistët e Triple E Awards – Universiteti i Angazhuar i Vitit (Kategoria Globale), dhe UBT është një prej tyre. Ky vlerësim e vendos UBT-në krah institucioneve më të njohura ndërkombëtare, duke treguar përkushtimin e tij ndaj arsimimit, inovacionit dhe ndikimit shoqëror në nivel global.

Përcaktimi si finalist është rezultat i viteve të përkushtimit për të integruar arsimin, kërkimin dhe ndikimin në komunitet në një model unik angazhimi që krahasohet me universitetet më të mira në botë.

Institucionet finaliste të tjera krahas UBT-së janë:

  • Jönköping University – School of Engineering (Suedi)
  • King Fahd University of Petroleum and Minerals (Arabia Saudite)
  • McGill University – Dobson Centre for Entrepreneurship (Kanada)
  • Fuzhou Melbourne Polytechnic (Australi/Kinë)

Të qëndrosh përkrah institucioneve kaq të njohura ndërkombëtare është një dëshmi e ekselencës dhe reputacionit ndërkombëtar në rritje të UBT-së. Fituesit përfundimtarë do të shpallen në ceremoninë e ndarjes së Çmimeve Triple E.

UBT është përzgjedhur në këtë finale globale kryesisht falë përkushtimit të tij të palëkundur ndaj dijes, inovacionit dhe përgjegjësisë shoqërore, të mishëruar përmes Strategjisë së Integruar të institucionit.

Me një rrjet në rritje të qendrave kërkimore – si 5G Innovation Hub, Instituti RIED, dhe Qendra Kombëtare për Monitorimin e SDG-ve në Kosovë – UBT forcon infrastrukturën kombëtare të kërkimit, nxit bashkëpunimin ndërdisiplinor dhe lidh akademinë me vendimmarrjen. Iniciativa si Pro-Academia, shërbimet falas për komunitetin dhe një program bursash i trefishuar që nga viti 2019, sigurojnë qasje, barazi dhe mobilitet shoqëror, veçanërisht për grupet e margjinalizuara.

UBT gjithashtu shfaq lidership humanitar gjatë krizave, e përfshin qëndrueshmërinë përmes Strategjisë së SDG-ve dhe Planit të Veprimit për Kampusin e Gjelbër, si dhe promovon rezistencën përmes bashkëpunimit ndërkombëtar dhe diplomacisë arsimore. Duke e transformuar kampusin e vet në një laborator të gjallë, të zgjuar, gjithëpërfshirës dhe të qëndrueshëm, UBT përfaqëson më së miri mënyrën se si arsimi i lartë mund të mobilizojë dijen për të mirën publike – me rrënjë lokale, i lidhur globalisht dhe i orientuar drejt së ardhmes.

Continue Reading

Bota

​Kriza demografike në sisteme arsimore, shkak emigrimi i grekëve të rinj

Published

on

Një krizë demografike po kërcënon sistemin arsimor grek në numrin ndjeshëm më të ulët të lindjeve në të gjithë vendin.

Shifrat nga mbi 118.000 në vitin 2008 në 62.500 vitin e kaluar, po përkeqësohen nga emigrimi i grekëve të rinj dhe një rënie në numrin e migrantëve që dëshirojnë të vendosen në Greqi raportojnë mediat lokale.

Kriza tashmë ka detyruar mijëra klasa dhe shkolla të mbyllen në të gjithë vendin, ndërsa regjistrimi në shkollat fillore dhe të mesme po tkurret.

Christos Bouras, rektori i Universitetit të Patras në Greqinë Perëndimore, paralajmëroi për një kolaps të afërt të hartës akademike për shkak të problemit demografik.

Regjistrimi i studentëve të vitit të parë në universitete ra nga gati 115.000 në vitin 2010 në rreth 71.000 këtë vit.

Humbja kumulative e studentëve të rinj ka arritur në 330.000”, tha ai.

Continue Reading

Bota

​SHBA do të lyejë muret kufitare me Meksikën me të zeza

Published

on

Administrata amerikane do të lyejë pjesë të murit kufitar me Meksikën me të zeza në një përpjekje për të penguar kalimet e paligjshme, tha sekretarja e Sigurisë Kombëtare Kristi Noem.

Noem njoftoi masën gjatë një vizite në Santa Teresa në kufirin jugor të Meksikës së Re, duke theksuar se urdhri erdhi direkt nga presidenti Donald Trump.

“Kjo është konkretisht me kërkesë të presidentit, i cili e kupton se në temperaturat e nxehta këtu poshtë, kur diçka lyhet me të zezë, bëhet edhe më ngrohtë dhe do ta bëjë edhe më të vështirë për njerëzit të ngjiten”, tha Noem, sipas The Hill.

Ajo tha se lartësia dhe thellësia e barrierave tashmë pengojnë kalimet dhe se departamenti tani do të përdorë bojë të zezë për të forcuar më tej efektivitetin e tyre.

Sekretarja shtoi se pajisjet teknologjike, duke përfshirë kamerat dhe sensorët, do të instalohen gjithashtu përgjatë barrierave kufitare për të përforcuar sigurinë.

Noem tha se ndryshimet kanë për qëllim të dekurajojnë migrantët nga hyrja ilegale.

Continue Reading

Bota

Kina blen naftën ruse ndërsa kërkesa indiane bie pas tarifave të Trump

Published

on

Rafineritë kineze kanë bërë porosi të reja për naftë bruto ruse që do të transportohen nga portet që zakonisht furnizojnë Indinë, pasi kërkesa nga vendi i Azisë Jugore për naftën bruto të Moskës ka rënë pas tarifave të Presidentit të SHBA-së Trump.

Të paktën 15 ngarkesa me naftë ruse janë siguruar nga rafineritë kineze për dorëzimin në tetor dhe nëntor, thanë analistët.

Kina dhe India dolën si blerësit kryesorë të naftës ruse pas pushtimit të Ukrainës nga Moska në vitin 2022, gjë që i shtyu vendet perëndimore të shmangnin eksportet e saj, shkruan CNN.

Trump në korrik kërcënoi të vendoste tarifa dytësore për mallrat nga vendet që importojnë naftë ruse për të ushtruar presion mbi Moskën që të përfundojë luftën në Ukrainë.

Më herët këtë muaj, ai njoftoi një tarifë shtesë prej 25% për eksportet indiane në SHBA, përveç një takse tjetër prej 25% për importet e naftës dhe gazit rus. Kjo çoi në uljen e ndjeshme të blerjeve nga vendi.

Që nga java e kaluar, rafineritë shtetërore dhe private të Kinës kishin blerë rreth 13 ngarkesa me naftë të papërpunuar ruse perëndimore për dorëzimin në tetor dhe të paktën dy ngarkesa për nëntorin, tha Muyu Xu, analist i lartë i naftës së papërpunuar në Kpler, e cila gjurmon të dhënat e mallrave dhe të transportit.

15 ngarkesat me naftë, secila prej të cilave zakonisht varion nga 700,000 deri në 1 milion fuçi, do të ngarkohen nga portet ruse të Arktikut dhe Detit të Zi – furnizime që zakonisht shkojnë në Indi në vend të Kinës, duke pasur parasysh distancën e saj, tha Xu.

Continue Reading

Të kërkuara