

Bota
Izraeli pas 7 tetorit, mes dekolonizimit dhe shpërbërjes
Published
11 months agoon
By
EAd SulKa kaluar një vit nga 7 tetori 2023 dhe është koha për të eksploruar, nëse e kuptojmë më mirë këtë ngjarje monumentale dhe gjithçka që pasoi. Për historianët si unë, zakonisht nuk mjafton një vit për të nxjerrë ndonjë përfundim domethënës.
Megjithatë, ajo që ndodhi në 12 muajt e fundit bie brenda një konteksti historik shumë më të gjerë, që shtrihet të paktën në vitin 1948, dhe unë do të argumentoja, madje edhe në vendbanimin e hershëm sionist në Palestinë në fund të shekullit të 19-të.

Kolonizimi dhe dekolonizimi
Procesi i parë është kolonizimi dhe e kundërta e tij – dekolonizimi. Veprimet izraelite si në Rripin e Gazës ashtu edhe në Bregun Perëndimor të pushtuar vitin e kaluar, i dhanë besim të ri përdorimit të këtyre termave binjakë. Ata kaluan nga fjalori i aktivistëve dhe akademikëve të lëvizjes pro-palestineze në punën e gjykatave ndërkombëtare, si Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë.
Akademia dhe media kryesore ende refuzojnë ta përcaktojnë projektin sionist si një kolonial, ose siç përmendet më saktë një projekt kolonial-kolonial. Megjithatë, ndërsa Izraeli e intensifikon kolonizimin e Palestinës në vitin e ardhshëm, kjo mund të nxisë më shumë individë dhe institucione të përcaktojnë realitetin në Palestinë si kolonial dhe luftën palestineze si antikoloniale, dhe të heqin dorë nga trojet për terrorizmin dhe negociatat e paqes.
Në të vërtetë, është koha për të ndaluar përdorimin e gjuhës mashtruese të përhapur nga mediat amerikane dhe perëndimore, si “grupi terrorist Hamas i mbështetur nga Irani” ose “procesi i paqes”, dhe në vend të kësaj të flasim për rezistencën palestineze dhe dekolonizimin e Palestinës nga lumi në det.
Ajo që do të ndihmojë në këtë përpjekje është shpërfillja në rritje e medias kryesore perëndimore, si një burim i besueshëm i analizës dhe i informacionit. Sot, drejtuesit e medias po luftojnë dhëmb e gozhdë kundër çdo ndryshimi të gjuhës, por përfundimisht do të pendoheshin për vendin e saj në anën e gabuar të historisë.
Ky ndryshim i narrativës është i rëndësishëm sepse ka potencialin të ndikojë në politikë – më konkretisht politikën e Partisë Demokratike në Shtetet e Bashkuara. Demokratët më përparimtarë kanë përqafuar tashmë një gjuhë dhe kornizë më të saktë të asaj që po ndodh në Palestinë.
Nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të bërë ndryshime në një administratë demokratike nëse Kamala Harris fiton zgjedhjet, mbetet për t’u parë. Por unë nuk jam i sigurt për një ndryshim të tillë nëse proceset e shpërthimit social brenda Izraelit, cenueshmëria e tij ekonomike në rritje dhe izolimi ndërkombëtar nuk i japin fund përpjekjeve të zbrazëta demokratike për të ringjallur “procesin e paqes” së vdekur.
Nëse Donald Trump fiton, administrata e ardhshme amerikane do të jetë e njëjtë me atë aktuale në rastin më të mirë ose në rastin më të keq, do t’i jepte hapur Izraelit një “carte blanche”.
Pavarësisht se çfarë do të ndodhë në zgjedhjet amerikane muajin e ardhshëm, një gjë do të mbetet e vërtetë: për sa kohë që këto korniza binjake të kolonizimit dhe dekolonizimit injorohen nga ata që kanë fuqinë për të ndaluar gjenocidin në Gaza dhe aventurizmin izraelit gjetkë, ekziston një pak shpresë për të qetësuar rajonin në tërësi.
Shpërbërja e Izraelit
Procesi i dytë që u shfaq me forcë të plotë këtë vit të fundit, ishte shpërbërja e Izraelit dhe kolapsi i mundshëm i projektit sionist.
Ideja origjinale sioniste për vendosjen e një shteti hebre evropian në zemër të botës arabe përmes shpronësimit të palestinezëve ishte e palogjikshme, imorale dhe jopraktike që në fillim.
Ajo ka qëndruar për kaq shumë vite sepse i ka shërbyer një aleance shumë të fuqishme që për arsye fetare, imperialiste dhe ekonomike, e ka konsideruar një shtet të tillë si përmbushës të objektivave ideologjikë ose strategjikë të kujtdo që ishte pjesë e asaj aleance, edhe nëse ndonjëherë këto interesa. kundërshtonin njëra-tjetrën.
Projekti i aleancës për zgjidhjen e një problemi evropian të racizmit përmes kolonizimit dhe imperializmit në mes të botës arabe, po hyn në momentin e tij të së vërtetës.
Ekonomikisht, një Izrael që është përfshirë jo në një luftë të shkurtër të suksesshme si në të kaluarën, por në një luftë të gjatë me pak perspektivë për një fitore totale, nuk është i favorshëm për investime ndërkombëtare dhe përfitime ekonomike.
Politikisht, një Izrael që kryen gjenocid nuk është më tërheqës për hebrenjtë, veçanërisht ata që besojnë se e ardhmja e tyre si besim apo grup kulturor nuk varet nga një shtet hebre dhe në fakt mund të jetë më i sigurt pa të.
Qeveritë e kohës janë ende pjesë e aleancës, por anëtarësimi i tyre varet nga e ardhmja e politikës së bashku. Me këtë dua të them se ngjarjet katastrofike të vitit të kaluar në Palestinë, krahas ngrohjes globale, kriza e imigracionit, varfëria në rritje dhe paqëndrueshmëria në shumë pjesë të botës kanë ekspozuar se sa të distancuara janë shumë elita politike nga aspiratat elementare të popujve të tyre, shqetësimeve dhe nevojave.
Kjo indiferencë do të sfidohet dhe sa herë që përballet me sukses, koalicioni që mbështet kolonizimin izraelit të Palestinës do të dobësohet.
Ajo që nuk pamë në vitin e kaluar është shfaqja e një lidershipi palestinez që pasqyron unitetin mbresëlënës të njerëzve brenda dhe jashtë Palestinës, dhe solidaritetin e lëvizjes globale të mbështetjes për ta. Ndoshta është e tepërt të kërkosh në një moment kaq të errët të historisë së Palestinës, por do të duhet të ndodhë dhe jam shumë pozitiv që do të ndodhë.
12 muajt e ardhshëm do të jenë një kopje më e keqe e vitit të kaluar përsa i përket politikave gjenocidale të Izraelit, përshkallëzimit të dhunës në rajon dhe mbështetjes së vazhdueshme të qeverive, të mbështetura nga mediat e tyre, për këtë trajektore shkatërruese. Por historia na tregon se kështu përfundon një kapitull i tmerrshëm në kronologjinë e një vendi; nuk është se si fillon një e re.
Historianët nuk duhet të parashikojnë të ardhmen, por të paktën mund të artikulojnë një skenar të arsyeshëm për të. Në këtë kuptim, mendoj se është e arsyeshme të thuhet se çështja “nëse” shtypja e palestinezëve do të përfundojë tani mund të zëvendësohet me “kur”. Ne nuk e dimë “kur”, por të gjithë mund të përpiqemi ta realizojmë më shpejt se sa më vonë./ Al Jazeera.
Bota
Franca përfshihet nga kaosi dhe trazirat, shpërthejnë protestat anti-Macron
Published
10 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Franca po përgatitet për një ditë trazirash intensive, pasi protestat “Blloko gjithçka” pritet të ndërpresin transportin dhe shërbimet thelbësore në shenjë proteste ndaj masave shtrënguese të qeverisë.
Lëvizja “Bloquons tout”, e cila u shfaq në mediat sociale gjatë verës dhe mbështetet nga disa sindikata dhe e majta radikale, ka bërë thirrje për një mbyllje mbarëkombëtare duke filluar nga sot.
Rreth 80,000 policë dhe oficerë të xhandarmërisë janë vendosur në të gjithë Francën, ku po zhvillohen dhjetëra protesta anti-Macron. Më shumë se 100,000 njerëz pritet të marrin pjesë në protesta, të cilat do të variojnë nga bllokime rrugësh deri te tubime.
Autoriteti i Aviacionit Civil parashikon probleme dhe vonesa në të gjitha aeroportet franceze. Në rajonin Ile-de-France, priten vonesa në shumë linja treni, ndërsa një forcë e madhe policore është vendosur në stacionin Gare du Nord në Paris, pasi konsiderohet një objektiv i mundshëm për protestuesit.
Që nga mëngjesi i së mërkurës, përleshje midis protestuesve dhe policisë kanë ndodhur në disa zona të Parisit dhe qyteteve të tjera, ndërsa janë bërë më shumë se 100 arrestime. Në Paris, rreth orës 10:00 të mëngjesit të së mërkurës, trafiku ishte “pothuajse normal” në rrjetet e metrosë dhe autobusëve, ndërsa pati probleme në linjën B të hekurudhës rajonale RER, pasi dy nga tre trenat kalojnë në të. Linja B e RER kalon rajonin e Parisit nga veriu në jug, duke kaluar nëpër qendrën e kryeqytetit dhe duke i shërbyer aeroportit Paris Charles de Gaulle.
Autoritetet në kryeqytetin francez u përleshën me studentët jashtë shkollës së mesme Hélène-Boucher. Kosha plehrash u përmbysën dhe u hodhën drejt automjeteve të policisë, ndërsa të rinjtë që morën pjesë në trazira hodhën gjithashtu objekte drejt policisë.
Gaz lotsjellës u përdor për të shpërndarë turmën e protestuesve, shumica e të cilëve kishin fytyrat e mbuluara. Sipas mediave franceze, incidente të izoluara kanë ndodhur edhe në Lion, Marsejë dhe Bretanjë.
Në prefekturën e Bretanjës, Ile-et-Vilaine , ndodhën përleshje midis protestuesve dhe policisë në një rrugë kryesore dhe një autobus u përfshi nga flakët.
Gjithashtu në Tuluzë (jugperëndim), rreth 200 protestues bllokuan një kryqëzim për më pak se një orë me gardhe dhe goma. U var edhe një banderolë e zezë me mbishkrimin “Shpërthimi i Macron”.
Disa shohin në këtë mobilizim, të nxitur nga shkurtimet fiskale që qeveria e dorëhequr kishte dashur të impononte, rikthimin e mundshëm të një vale zemërimi të ngjashme me atë të “jelekëve të verdhë” që tronditën vendin në vitet 2018 dhe 2019.
Dje, në prag të demonstratave dinamike në të gjithë vendin dhe një ditë pas rënies së qeverisë Bayrou, Emmanuel Macron emëroi ministrin e Mbrojtjes Sébastien Lecorni, bashkëpunëtorin e tij të besuar, që vjen nga sfera e krahut të djathtë, si Kryeministër. Le Corneille bëhet kryeministri i shtatë nën Macron, i pesti që nga fillimi i mandatit të tij të dytë pesëvjeçar në vitin 2022. Kjo është e paprecedentë në Republikën e Pestë Franceze, e cila ka hyrë në një krizë të paprecedentë që nga shpërbërja e Asamblesë Kombëtare në qershor 2024./D.B/EO
Bota
Polonia kërkon aktivizimin e Nenin 4 të Traktatit të NATO-s
Published
43 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Kryeministri polak Donald Tusk tha se ushtria polake regjistroi 19 ndërhyrje me dronë në hapësirën ajrore të vendit gjatë natës. Duke folur para parlamentit polak, Tusk tha se tre – ose ndoshta katër – dronë u rrëzuan nga avionë polakë dhe të NATO-s që u ngritën në ajër për t’u përballur me kërcënimin.
Tusk thotë se një numër i konsiderueshëm dronësh fluturuan në vend nga Bjellorusia. Droni i fundit që u rrëzua ishte në orën 06:45 sipas orës lokale, tha ai.
Duke folur para deputetëve në parlament, kryeministri polak Donald Tusk tha: “Nuk ka dyshim se ky provokim është pakrahasueshëm më i rrezikshëm nga pikëpamja e Polonisë sesa ato të mëparshmet”.
Tusk tha se Polonia ka kërkuar aktivizimin e Nenit 4 të traktatit të NATO-s.
“Palët do të këshillohen bashkërisht kurdoherë që, sipas mendimit të cilësdo prej tyre, kërcënohet integriteti territorial, pavarësia politike apo siguria e cilësdo prej palëve”, thotë neni 4 i Traktatit.
Më pas mbahen konsultime për të përcaktuar nëse integriteti territorial, pavarësia politike ose siguria e një vendi anëtar është kërcënuar.
Tusk tha se pret mbështetje më të madhe gjatë këtyre konsultimeve, raporton BBC.
“Kjo nuk është vetëm një luftë për ukrainasit. Kjo është një përballje që Rusia ka shpallur kundër të gjithë botës së lirë“, tha ai.
Gjatë natës, një “numër i madh” dronësh rusë u rrëzuan mbi hapësirën ajrore polake, tha kryeministri i vendit. Duke folur përpara një takimi urgjent, Donald Tusk tha se ishte hera e parë që dronë rusë u rrëzuan mbi Poloni.
Polonia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe filloi një operacion ushtarak, të cilit iu bashkuan avionë të NATO-s dhe holandezëve. Qytetarëve në tre rajone polake përgjatë kufirit ukrainas iu tha të qëndronin në shtëpi.
Një operacion ushtarak ka përfunduar pasi avionë polakë dhe të NATO-s u vendosën dhe shumica e aeroporteve janë rihapur.
Rusia ende nuk ka komentuar rreth kësaj.
Dronët që hynë në Poloni ishin pjesë e sulmit të fundit të madh ajror ndaj Ukrainës, ku Rusia lëshoi 415 dronë gjatë natës.
Presidenti i Ukrainës Zelensky thotë se “të paktën tetë dronë sulmues” ishin të drejtuar drejt Polonisë, duke e quajtur përshkallëzimin një “precedent jashtëzakonisht të rrezikshëm për Evropën”./D.B/KP
Bota
Costa: BE-ja qëndron në solidaritet të plotë më Poloninë
Published
44 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Bashkimi Evropian qëndron në solidaritet të plotë me Poloninë pasi hapësira e saj ajrore u shkel nga dronët e një sulmi rus mbi Ukrainën, tha presidenti i Këshillit të BE-së, Antonio Costa.
Përmes një reagimi në X ai tha se “ngjarjet e mbrëmshme janë një kujtesë e fortë se siguria e njërit është siguria e të gjithëve”.
“Agresioni i vazhdueshëm i Rusisë kundër Ukrainës dhe ndërhyrjet e pamatura në hapësirën ajrore në shtetet anëtare të BE-së përbëjnë një kërcënim të drejtpërdrejtë për sigurinë e të gjithë evropianëve dhe për infrastrukturën kritike në të gjithë kontinentin tone”, tha Costa.
Gjatë natës, një “numër i madh” dronësh rusë u rrëzuan mbi hapësirën ajrore polake, tha kryeministri i vendit. Duke folur përpara një takimi urgjent, Donald Tusk tha se ishte hera e parë që dronë rusë u rrëzuan mbi Poloni.
Polonia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe filloi një operacion ushtarak, të cilit iu bashkuan avionë të NATO-s dhe holandezëve. Qytetarëve në tre rajone polake përgjatë kufirit ukrainas iu tha të qëndronin në shtëpi.
Një operacion ushtarak ka përfunduar pasi avionë polakë dhe të NATO-s u vendosën dhe shumica e aeroporteve janë rihapur.
Rusia ende nuk ka komentuar rreth kësaj.
Dronët që hynë në Poloni ishin pjesë e sulmit të fundit të madh ajror ndaj Ukrainës, ku Rusia lëshoi 415 dronë gjatë natës, raporton BBC.
Presidenti i Ukrainës Zelensky thotë se “të paktën tetë dronë sulmues” ishin të drejtuar drejt Polonisë, duke e quajtur përshkallëzimin një “precedent jashtëzakonisht të rrezikshëm për Evropën”./D.B/KP
Bota
Polonia rrëzon dronë rusë që hynë në hapësirën e saj ajrore
Published
3 hours agoon
September 10, 2025By
UBT News
Kryeministri polak, Donald Tusk tha se një operacion është duke u zhvilluar në lidhje me shkelje të shumta të hapësirës ajrore nga Rusia dhe ushtria përdori edhe armët kundër objektivave të identifikuara si dronë.
“Operacionet janë duke u zhvilluar për të gjetur objektet e rrëzuara. Inkursionet janë një akt agresioni .Dronët kaluan kufirin gjatë një vale sulmesh ruse në Ukrainë”, thanë Forcat e Armatosura Polake.
”Tusk është i pranishëm në vendin e ngjarjes”, deklaroi zëvendësministri polak i Mbrojtjes Cezary Tomczyk, shkruan ANSA.
Ministri Wladyslaw Kosiniak-Kamysz shtoi se Forcat Territoriale të Mbrojtjes Polake janë aktivizuar për të kërkuar në tokë për dronë të rrëzuar.
Mbrëmë, autoritetet polake mbyllën përkohësisht aeroportin ”Chopin” të Varshavës dhe vunë mbrojtjen ajrore të vendit në gatishmëri të lartë pas raportimeve për dronë rusë që hynë vazhdimisht në hapësirën ajrore polake gjatë një vale sulmesh ajrore gjatë natës kundër Ukrainës.
Komanda Operacionale e Forcave të Armatosura Polake tha se kishte aktivizuar të gjitha procedurat e nevojshme për të mbrojtur hapësirën ajrore kombëtare dhe kishte ngritur në ajër avionë polakë dhe të NATO-s në përgjigje të kërcënimit të mundshëm.
“Gjatë sulmeve të sotme ruse ndaj objektivave në Ukrainë, hapësira ajrore polake u shkel vazhdimisht nga objekte të ngjashme me dronë”, thanë Forcat Ajrore Polake.
Sistemet e mbrojtjes ajrore tokësore dhe të zbulimit me radar kanë arritur gatishmërinë maksimale dhe një operacion për të lokalizuar dhe neutralizuar dronët është duke u zhvilluar./S.K/KP/The New York Times/

Franca përfshihet nga kaosi dhe trazirat, shpërthejnë protestat anti-Macron

E keni ditur që karbohidratet nxitin shkrirjen e dhjamit?

Polonia kërkon aktivizimin e Nenin 4 të Traktatit të NATO-s

Costa: BE-ja qëndron në solidaritet të plotë më Poloninë

Gjykata Kushtetuese: E papranueshme ankesa e Ramës për rregulloren e mbeturinave

DiCaprio shkëlqen në premierën e filmit të ri, i mbështetur nga e dashura

KQZ fton qytetarët të kontrollojnë adresën e qendrës së votimit

Prezantohet edhe Apple Watch SE 3

Viti: Viktima e plagosur ndërron jetë në spital
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26