Teknologji

Inteligjenca Artificiale nuk është gati të kopjojë trurin e njeriut, dhe ndoshta s’do të jetë kurrë

Published

on

Nga Riccardo Manzotti

Ajo mund të quhet fare mirë një gjëegjëzë e kohëve moderne:”Dëgjon por nuk kupton, flet por nuk di të mendojë, vëzhgon por nuk sheh. Çfarë është?”. Sot përgjigja është: Inteligjenca Artificiale (AI).

Ndërsa deri vonë nuk mund të thuhej se makinat ishin në gjendje që t’i kryenin këto aktivitete, vitet e fundit, falë zhvillimit të algoritmeve të Mësimit të Thellë dhe përdorimit të sasive të mëdha të informacionit të Big Data, Inteligjenca Artificiale është bërë e aftë të dëgjojë, të flasë dhe të shohë.

Nëse doni një shembull të afërt, mjafton të ndizni celularin tuaj, dhe ai do të jetë në gjendje që t’ju njohë. Pra të shohë fytyrën tuaj, dhe të zhbllokojë funksionet e tij vetëm nëse jeni vërtet ju. Megjithatë, gjatë kryerjes së këtij funksioni (thuajse të pagabueshëm), a ju ka parë vërtetë telefoni celular?

Duket se nuk është kështu. Telefoni celular përzgjedh një funksion, njohjen tuaj, por ai nuk është një person, një subjekt i vetëdijshëm që ju sheh. Telefoni celular ju njeh, por nuk ju sheh. Në mënyrë të ngjashme, të gjithë robotët dhe algoritmet, që premtojnë të njohin gjuhën natyrore dhe zërin tonë, e bëjnë punën e tyre gjithnjë e më shumë si njerëzit.

Raste të famshme të tilla si GPT-3 apo Replika prodhojnë tekste, të cilat do t’i kishin zili shumë të rinj të diplomuar, por ato nuk e dinë kuptimin e fjalëve që përpunojnë. Këta robotë përpunojnë fjalë për të prodhuar përgjigje që i ngjajnë përgjigjeve të një qenie njerëzore në të gjitha aspektet, por nuk e dinë se çfarë kuptimi kanë ato.

Për të kuptuar saktësisht situatën e një inteligjence artificiale dhe marrëdhënien e saj (apo mungesën e marrëdhënies) me kuptimin, mund të shohim një analogji të thjeshtë me të verbrit që nga lindja që flasin për ngjyrat. Imagjinoni sikur të mos keni parë kurrë ndonjëherë ngjyra:ju jeni një person i verbër.

Megjithatë keni jetuar gjithmonë në një komunitet që ka parë, dhe ju e dini që objektet kanë një veti “misterioze” që të gjithë i quajnë ngjyra. Po ashtu ju i njihni marrëdhëniet midis ngjyrave (për shembull e dini që e kuqja dhe jeshilja janë shumë të ndryshme nga njëra -tjetra, ndërsa e kuqja dhe roza janë disi të përafërta).

Në këtë mënyrë ju jeni në gjendje të flisni në mënyrën e duhur mbi ngjyrat, por ju nuk e dini se cila është përvoja e të parit të tyre. Bëhet fjalë për një eksperiment të famshëm mbi mendimit që u krye nga filozofi amerikan Frenk Xhekson në vitet 1980. Pra Inteligjenca Artificiale është pak si ai i verbri që në lindje, që flet për ngjyrat.

Vetëm se ai nuk është vetëm i verbër që nga lindja, por ajo është gjithashtu i shurdhër, nuk ka ndjesinë e prekjes, nuk ka shijuar apo nuhatur kurrë. Kjo është situata në të cilën ndodhet në këtë moment Inteligjenca Artificiale. Falë celularëve tanë, ajo merr miliarda informacione çdo sekondë, por ky informacion është i pakuptimtë, pasi fjala “e kuqe” nuk ka asnjë kuptim për një person të lindur të verbër.

Nuk ka dyshim se kjo gjendje e AI nuk është vetëm një problem filozofik, por ai ka pasoja të mëdha praktike, të cilat ne mund t’i përmbledhim në fjalën “Faleni pasi nuk e di se çfarë po bën!”. Përpunimi i gjuhës natyrale, mbështet biznesin e Google dhe Facebook (dhe së fundmi edhe të Microsoft që bleu OpenAI).

Dy studiues të Google, Timnit Gebru dhe Margaret Miçëll, u pushuan nga puna sepse botuan një artikull që vinte në dyshim rreziqet e krijimit të Inteligjencës Artificiale, pa një kuptim të vërtetë të informacionit që përpunon ajo: Si mund të jemi të sigurt kur makinat marrin vendime mbi njerëzit, kur ato nuk e përjetojnë botën si ne? Si mund të merren vendime për qeniet njerëzore, nëse nuk jeni vetë njerëz?

Artikulli nga Gebru dhe Miçëell ka një titull shumë domethënës “Rreziqet nga papagallët stokastikë”. Papagajtë stokastikë, nuk janë asgjë më shumë sesa Inteligjenca Artificiale që prodhojnë gjuhë natyrale pa e ditur kuptimin e saj.

Ashtu si kalorësi inekzistent i Kalvinit, që ishte një armaturë e mrekullueshme që mposhtte çdo qenie tjetër njerëzore, por që brenda nuk kishte asgjë brenda përveç zbrazëtisë. Edhe sot Inteligjenca Artificiale është një guackë që përmban funksione gjithnjë e më të sofistikuara, por që nga brenda nuk ka asgjë tjetër.

Ne njerëzit funksionojmë (ndonjëherë edhe jo mirë), por mbi të gjitha ne ekzistojmë dhe perceptojmë. Inteligjenca Artificiale nuk e realizon dot ende këtë. Ajo dëgjon por nuk kupton, flet por nuk di të artikulojë vetë, sheh por jo si ne njerëzit. / “Linkiesta” – Bota.al

Continue Reading

Teknologji

Microsoft u kërkon përdoruesve ta injorojnë përsëri këtë gabim

Published

on

Një problem i vjetër që supozohej se ishte i sigurt për t’u injoruar, është rishfaqur.

Në korrik, Microsoft konfirmoi se Event Viewer po tregonte një gabim në lidhje me Windows Firewall pas një përditësimi të Windows, por që përdoruesit mund ta injoronin atë sepse lidhej me një veçori që ishte ende në zhvillim, transmeton Telegrafi.

Kishte konfuzione rreth problemit, kompania pretendoi se problemi ishte rregulluar në patch-in “Patch Tuesday” të korrikut, vetëm për të pranuar më vonë se njoftimi ishte një gabim. Problemi u rregullua përfundimisht në fund të korrikut, duket se përdoruesit e Windows po përballen me situatë të ngjashme.

Në panelin e saj “Windows Release Health”, Microsoft ka filluar të gjurmojë një gabim të ri në lidhje me Event Viewer.

Ndërsa historia përsëritet, softueri po tregon një gabim në lidhje me CertificateServicesClient (CertEnroll) ID e gabimit për këtë ngjarje është 57, dhe mesazhi shoqërues thotë: “Ofruesi ‘Microsoft Pluto Cryptographic Provider’ nuk u ngarkua sepse inicializimi dështoi”.

Kjo hyrje shfaqet në Event Viewer sa herë që kompjuteri riniset, por Microsoft deklaron se përdoruesit mund ta injorojnë atë në mënyrë të sigurt sepse nuk preken asnjë komponent aktual i Windows.

Theksohet se hyrja shfaqet për shkak të një veçorie që është në proces. Prandaj, nuk ka ndikim në proceset e Windows dhe nuk kërkon ndonjë veprim nga administratorët e IT-së ose përdoruesit fundorë. Është e rëndësishme të theksohet se ky gabim ndikon vetëm në versionin 24H2 të Windows 11.

Është i pranishëm tek përdoruesit që kanë instaluar përditësimin “paraprak” KB5062660 të korrikut që nuk është i fokusuar në siguri, si dhe patch-in “Patch Tuesday” të gushtit nga viti 2025 që u publikua së fundmi.

Microsoft ka premtuar të punojë në një zgjidhje që do të mbërrijë në një nga përditësimet e ardhshme, por nuk specifikoi një datë të saktë. Megjithatë, siç deklarojnë ata, nuk ka arsye për t’u shqetësuar dhe përdoruesit mund të vazhdojnë me punën e tyre normale.

 

 

Continue Reading

Automobilizëm elektrikë

Kia po ndal së prodhuari një nga modelet më të shitura

Published

on

KIA përjeton riorganizim të madh të ofertës së modeleve, që përfshin ndërprerjen e prodhimit të modeleve të njohur Ceed dhe Ceed SW, ndryshime në motorizimin e modelit Picanto dhe një version më të fuqishëm të modelit Xceed.

Picanto, modeli i dytë më i shitur i markës koreane pas Sportaget, tani do të ofrohet vetëm me një motor benzinë 1.0-litërsh me tre cilindra, me fuqi 67 kuaj/fuqi (KF). Kështu, hiqen nga oferta motori i mëparshëm 1.0 me 62 KF dhe motori 1.2-litërsh me katër cilindra e 76 kuaj/fuqi.

Xceed, versioni crossover, në krye të gamës merr një motor të ri më të fuqishëm, benzinë 1.6-litërsh me katër cilindra dhe 177 kuaj/fuqi. Motori aktual bazë 1.5-litërsh me 158 KF zëvendësohet me një të ri hibrid 1.0-litërsh me tre cilindra, që jep 113 kuaj/fuqi.

Lajmi më i madh është ndërprerja e plotë e prodhimit të modelit Ceed dhe versionit karavan Ceed SW. Një zëdhënës i KIA-s ka konfirmuar se modelet, të prodhuar në fabrikën e Kia-s në Zilina, Sllovaki, nuk do të kenë pasardhës direkt, as modeli Proceed, prodhimi i të cilit përfundoi që në dhjetor 2024.

Mendohet se boshllëkun e lënë nga këto tre modele do ta mbushë modeli i ri K4, i cili pritet të vijë në Evropë më vonë, edhe pse ende nuk ka konfirmim zyrtar.  Ky është një model i ri i KIA-s që do të konkurrojë Volkswagen Golfin, dhe aktualisht prodhohet në Meksikë për tregun e Amerikës së Veriut, ndërsa njësi testuese janë parë tashmë në rrugët evropiane.

Me ndërprerjen e prodhimit të Ceedit, lirohen kapacitete prodhimi në fabrikën e Zilinas për modelet elektrike të ardhshme. Zëdhënësi ka konfirmuar se kjo hapësirë do t’i dedikohet modelit të ri elektrik EV4, modeli i parë elektrik i Kia-s në segmentin C, i cili do të fillojë së shpejti me shpërndarjen.

Gjithashtu, nga fillimi i 2026 në të njëjtën fabrikë fillon prodhimi edhe për EV2, modeli i ri elektrik fillestar i KIA-s. Koncepti i EV2 është prezantuar dhe do të jetë teknologjikisht i ngjashëm me një model të Hyundai-t, i cili pritet të quhet Ioniq 2 dhe do të prezantohet në Panairin e Automjeteve në Mynih.

Ceed u prezantua më 2006 dhe gjatë ekzistencës së tij ka qenë një nga modelet më të shitura të markës, veçanërisht në Evropë, me një mesatare vjetore prej rreth 80 mijë njësish. Më pas erdhën versionet Ceed SW dhe Proceed, ndërsa Xceed (versioni crossover i Ceed) u prezantua në vitin 2019.

Continue Reading

Teknologji

Threads ka 400 milionë përdorues

Published

on

Aplikacioni Threads i Metës mund të krenohet me mbi 400 milionë përdorues aktivë në muaj, ka konfirmuar drejtuesi i Instagramit, Adam Mosseri.

Në një postim që shënonte këtë sukses, Mosseri u ndal te rrugëtimi dyvjeçar nga “një ide e çmendur për të konkurruar me Twitter-in” deri te një platformë që synon një bisedë të hapur dhe të civilizuar.

Threads u lansua në korrik 2023 e arriti 100 milionë përdorues brenda vetëm pesë ditësh. Angazhimi i hershëm ra shpejt, por aplikacioni u rikuperua me një rritje të qëndrueshme. Deri në mesin e 2024 arriti në 175 milionë përdorues, 300 milionë në dhjetor dhe 350 milionë në prill.

Threads ende mbetet pas X (ish-Twitter), i cili ka rreth 650 milionë përdorues aktivë në muaj. Ky hendek është ngushtuar falë integrimit me Instagram, që u mundëson përdoruesve të importojnë ndjekësit e tyre.

Kundërthëniet e X-it nën drejtimin e Elon Musk, nga funksionet me pagesë deri te moderimi më i lehtë, i kanë shtyrë disa përdorues të kërkojnë alternativa.

Threads është mbështetur në këtë duke u prezantuar si një alternativë më e qetë, megjithëse kritikët thonë se ende i mungon një identitet i qartë, duke paralajmëruar se rrezikon të shihet thjesht si një “Instagram me tekst”.

Ndërkohë, Bluesky, i mbështetur nga bashkë-themeluesi i Twitter-it, Jack Dorsey, promovon decentralizimin dhe kontrollin e përdoruesit – ka një bazë shumë më të vogël, por në rritje, me rreth 10 milionë përdorues. Edhe Mastodon dhe platforma të tjera vazhdojnë të tërheqin përdorues.

Continue Reading

Teknologji

Rusia kufizon thirrjet në WhatsApp dhe Telegram

Published

on

Rusia ka filluar të kufizojë disa thirrje në Telegram dhe WhatsApp, duke akuzuar këto platforma në pronësi të huaj se nuk kanë ndarë informacion me autoritetet në rastet që lidhen me mashtrimet dhe terrorizmin, njoftoi të mërkurën Ministria e Zhvillimit Digjital, raportoi Reuters.

Rusia ka pasur përplasje me platformat e huaja të teknologjisë për disa vjet me radhë, veçanërisht për çështje të përmbajtjes dhe ruajtjes së të dhënave, një konflikt që u përshkallëzua pas pushtimit të Ukrainës nga Moska në shkurt të vitit 2022.

Kritikët thonë se Rusia po përpiqet të zgjerojë kontrollin e saj mbi hapësirën digjitale të vendit.

Vladimir Putin ka autorizuar zhvillimin e një aplikacioni të ri shtetëror për mesazhe, të integruar me shërbimet qeveritare, ndërsa Moska kërkon të sigurojë atë që e quan “sovranitet digjital” – duke promovuar shërbime të brendshme dhe duke reduktuar varësinë nga platforma si WhatsAppi dhe Telegrami.

“Për të luftuar aktivitetet kriminale… po merren masa për të kufizuar pjesërisht thirrjet në këto platforma të huaja,” citohet të ketë thënë rregullatori i komunikimeve Roskomnadzor, sipas agjencisë Interfax.

Meta u shpall organizatë ekstremiste nga Moska në vitin 2022, por WhatsAppi, që përdoret në Rusi, u lejua të vazhdojë të funksionojë.

Platforma ka marrë disa gjoba për mos-heqjen e përmbajtjeve të ndaluara nga shteti rus.

Continue Reading

Të kërkuara