Lajmet

​India nis misionin hapësinor për të studiuar vrimat e zeza

Ky është vetëm misioni i dytë në botë i kësaj natyre pasi NASA nisi një të tillë në vitin 2021.

Published

on

Agjencia hapësinore e Indisë ka lëshuar me sukses një raketë që mban një observator që do të studiojë objekte astronomike si vrimat e zeza.

Ai u nis nga porti hapësinor Sriharikota në orën 09:10 me kohën lokale një ditë më parë. Ky është vetëm misioni i dytë në botë i kësaj natyre pasi NASA nisi një të tillë në vitin 2021.

Agjencia hapësinore tha se donte të ndihmonte shkencëtarët të përmirësonin “njohuritë e tyre për vrimat e zeza”.

“Ne do të kemi një kohë emocionuese përpara”, tha kryetari i Organizatës Indiane të Kërkimit Hapësinor pas nisjes.

Një vrimë e zezë është një rajon i hapësirës ku materia është shembur në vetvete. Tërheqja gravitacionale është aq e fortë sa asgjë, madje as drita, nuk mund të shpëtojë.

Vrimat e zeza dalin nga zhdukja shpërthyese e disa yjeve të mëdhenj dhe disa janë deri në miliarda herë më të mëdha se masa e Diellit tonë.

Sateliti i Isro-s, Sateliti polarimetrik me rreze X (XPoSat), do të synojë të kryejë kërkime të thella mbi vrimat e zeza. I ndërtuar me një kosto të përafërt prej 250 milion rupi (30 milion dollarë ose 23.5 milion £), sateliti XPoSat vlerësohet të ketë një jetëgjatësi prej pesë vjetësh.

Nisja vjen pas një viti jashtëzakonisht të suksesshëm për Isro. Në gusht, misioni i tij në Hënë Chandrayaan-3 u rrëzua pranë rajonit hënor të Polit të Jugut, një zonë që askush nuk e kishte arritur më parë. Ditë më vonë, ajo nisi Aditya-L1 – misionin e saj të parë vëzhgues në Diell.

Sipas BBC, nisja e së hënës është vetëm një nga disa projekte që Isro ka planifikuar të kryejë këtë vit.

“2024 do të jetë viti për gatishmërinë e Gaganyaan”, tha Somnath, duke iu referuar projektit që synon të dërgojë tre astronautë në orbitën e ulët të Tokës dhe t’i kthejë ata pas tre ditësh.

Isro kreu të parën në një seri fluturimesh testuese për misionin në tetor 2023 dhe synon të jetë gati për misionin e drejtuar deri në vitin 2025.

Lajmet

Reshjet e mëdha të shiut, anulohet procesi mësimor në Prishtinë

Published

on

Në shkollat e Prishtinës është anuluar procesi mësimor për ditën e sotme për shkak të reshjeve të shiut. Këtë e ka bërë të ditur drejtori i Arsimit në Komunën e Prishtinës, Samir Shahini.

“Të nderuar qytetarë, drejtues të institucioneve edukativo-arsimore dhe të nderuar prindër. Ju njoftojmë se për shkak të kushteve të përkeqësuar atmosferike, reshjeve të mëdha të shiut dhe vështirësive në komunikacion, në koordinim me Drejtorinë e Sigurisë dhe Emergjencave, Drejtorinë e Shërbimeve Publike dhe drejtorët përkatës të shkollave, procesi mësimor për ditën e sotme anulohet”, ka shkruar Shahini.

Sipas Shahinit, ky vendim është marrë edhe në koordinim me Kryetarin e Kryeqytetit, dhe është masë preventive e sigurisë për fëmijët./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

“Drejtësi për Daorsën”, të dielën protestohet në Gjakovë

Published

on

Të dielën e 23 nëntorit, në Parkun e Qytetit në Gjakovë do të protestohet me thirrjen “Drejtësi për Daorsën”.

Sipas organizatorëve me anë të kësaj proteste kërkohet hetim të plotë e transparent për dhunën ndaj Daorsa Spahijas.

“Askush s’është mbi ligjin. Nuk do të heshtim”, thuhet në njoftim.

Daorsa Spahija u gjet e vdekur në Tetovë, sipas autoriteteve të Maqedonisë së Veriut, hetimet e para thonë që është vetëvrasje. Familjarët e miqt kanë aluduar se Daorsa Spahija u shty në vetëvrasje e kërkojnë hetim mbi këtë çështje./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Kosova sonte përballet me Zvicrën

Published

on

Pas fitores së madhe në Lubjanë ndaj Sllovenisë, Kosova sot zhvillon ndeshjen e fundit të fazës kualifikuese për Botërorin 2026, përballë Zvicrës, në stadiumin “Fadil Vokrri” në Prishtinë.

Përballja nis nga ora 20:45 dhe pritet të jetë ndër ndeshjet më të rëndësishme në historinë e Kombëtares, pasi “Dardanët” tashmë e kanë siguruar Play-Off-in.

Atmosfera në kryeqytet pritet të jetë elektrizuese, me mijëra tifozë që do të mbështesin Kosovën në sfidën e saj të fundit të këtij cikli.

Kosova vjen në këtë duel me moral të lartë pas triumfit 2:0 ndaj Sllovenisë, ndërsa Zvicra kërkon të ruajë kreun e grupit pas fitores 4:1 ndaj Suedisë./S.K/EO/FFK/

Continue Reading

Lajmet

Profesoresha e UBT-së, Jeta Kiseri Kubati dhe ekipi ndërkombëtar publikojnë studim të rëndësishëm në fushën e stomatologjisë

Published

on

Profesoresha e Fakultetit të Stomatologjisë në UBT, Jeta Kiseri Kubati, së bashku me një ekip ndërkombëtar të specialistëve të ortodoncisë, ka publikuar një studim të rëndësishëm në revistën prestigjioze BMC Oral Health në Q1, e cila bën pjesë në grupin botues Springer Nature.

Artikulli me titull “Stability, survival and costs of vacuum-formed retainers versus bonded lingual braided rectangular and multistranded round wire retainers in the mandible of orthodontic patients over a two-year period” analizoi efektivitetin, qëndrueshmërinë dhe kostot e tre llojeve të retainer-ëve ortodontikë në mbajtjen e renditjes së dhëmbëve mandibularë gjatë një periudhe dyvjeçare.

Ky studim përfshiu 93 pacientë të moshës 12–21 vjeç, dhe krahasoi tre metoda të ndryshme të mbajtjes së dhëmbëve: retainer-at e formuar me vakum (VFR), telat e rrumbullakët me shumë fije dhe telat e sheshtë të thurur të ngjitur lingualisht. Rezultatet treguan se të tre llojet e retainer-ëve kishin shkallë mbijetese të ngjashme, ndërsa VFR rezultoi të kishte kosto 21–23% më të ulëta krahasuar me retainer-at fikse, një gjetje me rëndësi praktike për vendet me burime të kufizuara.

Analiza gjithashtu tregoi se pacientët raportuan kënaqësi të barabartë me të gjitha llojet e retainer-ëve, ndërsa ndryshimet në renditjen e dhëmbëve ishin minimale dhe brenda kufijve të pranueshëm klinikisht. Studimi përfshiu gjithashtu një analizë të detajuar të kostove, duke përfshirë shpenzimet direkte për materiale, kohën e stafit dhe shërbimet laboratorike, duke ofruar një perspektivë të plotë mbi efektivitetin ekonomik të metodave të ndryshme të mbajtjes ortodontike.

Ky punim është rezultat i bashkëpunimit ndërmjet UBT-së, Universitetit të Zagrebit dhe Orthonova Clinic në Zagreb, Kroaci, duke vënë në pah rëndësinë e bashkëpunimeve ndërkombëtare në fushën e stomatologjisë dhe ortodoncisë. Studimi është i hapur për publikun dhe mund të gjendet në versionin elektronik të revistës BMC Oral Health në Q1.

Continue Reading

Të kërkuara