Lajmet
IKShPK rekomandon vaksinimin kundër gripit sezonal
Sipas tyre, kjo është si metoda më e mirë për mbrojtje ndaj formave të rënda të gripit sezonal dhe vdekjes.
Published
3 years agoon
By
UBT newsInstituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKShPK) thotë se programi i imunizimit konsiderohet si proces i suksesshëm në kuadër të fushës së shëndetit publik. Me këtë rast vaksinimi është një nga intervenimet më kost-efektive, e dëshmuar se shpëton jetëra të shumta nga sëmundjet.
Në njoftimin e IKShPK-së thuhet se “Vaksina e gripit në Kosovë ofrohet çdo vit para sezonës së gripit për grupet me risk të lartë. Bazuar në analizën e raporteve të përfshirjes me vaksinim të viteve paraprake është bërë planifikimi për sigurimin e sasisë së vaksinave prej 140.000 dozave gjatë sezonës 2021/22 për tërë territorin e vendit”.
IKShPK rekomandon vaksinimin e secilit qytetarë me vaksinën kundër gripit sezonal si metodën më të mirë për mbrojtje ndaj formave të rënda të gripit sezonal dhe vdekjes.
Njoftimi i plotë i IKShPK-së:
VAKSINA KUNDËR GRIPIT SEZONAL
Programi i imunizimit konsiderohet si proces i suksesshëm në kuadër të fushës së shëndetit publik në Kosovë. Vaksinimi është një nga intervenimet më kost-efektive, e dëshmuar se shpëton jetëra të shumta nga sëmundjet, pasojat e tyre dhe vdekjet.
Me qëllim të zvogëlimit dhe eliminimit të rrezikut për paraqitjen e epidemisë së gripit si dhe sëmundjeve të tjera vaksinë parandaluese, një nga prioritetet e Qeverisë së Republikës së Kosovës është edhe zbatimi i programit të zgjeruar të imunizimit, duke synuar përfshirjen e të gjitha komuniteteve të cilat jetojnë në territorin e Kosovës.
Ministria e Shëndetësisë ka siguruar qëndrueshmëri financiare për programin e zgjeruar të imunizimit (PZI), vaksinat sipas indikacioneve si dhe ato të trafikut ndërkombëtarë. Në bashkëpunim me Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKShPK), si mbikëqyrës i zbatimit të programit të imunizimit si dhe Institucionet e kujdesit parësor shëndetësor si institucione zbatuese, është siguruar funksionalizimi i PZI-së, në përgjithësi. Synimi kryesor është përfshirja me vaksinë të gripit e të gjithë personave me risk të lartë në Republikën e Kosovës për t’i mbrojtur nga viruset e gripit sezonal që mund të parandalohet përmes vaksinimit (VPS) si dhe sigurimin e mbulueshmërisë sa më të madhe me vaksinë.
Krahas vaksinimit të obliguar me Ligj për fëmijët e grup moshës së caktuar, vaksinimi sipas indikacioneve epidemiologjike dhe trafikut ndërkombëtar ka rëndësinë e vet në parandalimin e përhapjes së sëmundjeve të ndryshme jo vetëm brenda territorit të Kosovës, por edhe nga një shtet në tjetrin.
Sa u përket praktikave të imunizimit dhe administrimit të vaksinave, ato janë cilësore dhe procedurat respektohen sipas standardeve ndërkombëtare. Vaksinat e gripit sezonal janë të sigurta, efektive dhe me kosto efektive. Efektet e padëshirueshme pasvaksinale janë të rralla dhe kryesisht minore.
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) në vitin 1994 ka themeluar të ashtuquajturën “Global Programme for Vaccines and Immunization” (Programi Global për Vaksina dhe Imunizim) ku si qëllim të vetëm ka përcaktuar “Bota në të cilën të gjithë njerëzit me rrezik janë të mbrojtur nga sëmundjet ngjitëse vaksinë-preventabile”. Në njohjen e domethënies kërcënimi shëndetësor i paraqitur nga kjo sëmundje, autoritetet e shëndetit publik në vendet me të ardhura të larta dhe të ulëta po i japin përparësi gjithnjë e më shumë parandalimit dhe kontrollit të gripit.
Vaksina e gripit në Kosovë ofrohet çdo vit para sezonës së gripit për grupet me risk të lartë. Bazuar në analizën e raporteve të përfshirjes me vaksinim të viteve paraprake është bërë planifikimi për sigurimin e sasisë së vaksinave prej 140.000 dozave gjatë sezonës 2021/22 për tërë territorin e vendit.
Imunizimi është një nga fushat e rëndësisë strategjike për shëndet publik. Vaksina e gripit është metoda më e mirë për parandalimin dhe kontrollin e gripit. Vaksinat e gripit sezonal janë në dispozicion dhe janë përdorur për më shumë se 60 vjet. Gripi shkakton 3-5 milionë raste të formës së rëndë të sëmundjes si dhe deri në 650,000 vdekje në vit në nivel global. Infeksionet e traktit respirator të poshtëm janë shkaku kryesor i vdekjeve në vendet me të ardhura të ulta çdo vit.
SAGE (Grupi Strategjik Këshillëdhënës i Ekspertëve në OBSH) rekomandon vaksinimin vjetor sezonal të gripit për pesë grupe të synuara: punëtorët shëndetësorë, personat mbi moshën 65 vjeçare, gratë shtatzëna dhe personat me sëmundje kronike.
Vaksinimi kundër gripit sezonal është treguar i suksesshëm në zvogëlimin e barrës substanciale kombëtare, rajonale si dhe barrën globale shëndetësore dhe ekonomike nga gripi sezonal.
Gripi sezonal është infeksion akut i frymëmarrjes të shkaktuara nga dy lloje të virusit të gripit (llojet A dhe 😎, të cilat qarkullojnë në të gjitha botën që karakterizohet me fillim të papritur me ethe dhe kollë. Simptoma të tjera mund të përfshijnë dhimbje koke, dhimbje të muskujve, dhimbje të kyçeve, dhimbje të fytit si dhe rrjedhje të hundës. Në shumë raste, nuk është e lehtë klinikisht të dallosh gripin sezonal nga infeksione të tjera të frymëmarrjes ku bënë pjesë edhe COVID-19, ku për diagnozë përfundimtare kërkohet një test diagnostik.
Në këtë kontekst, OBSH ka zhvilluar dy standarde për kufizimet e rasteve në mbikëqyrjen kombëtare të gripit: sëmundjet e ngjashme me gripin (ILI) dhe infeksion i rëndë akut respirator (SARI).
Përkufizimet e rasteve të OBSH -së për ILI janë: infeksion akut i frymëmarrjes me ethe e matur ≥ 38 ° C, kollë, me fillimin brenda dhjetë ditëve të fundit.
Përkufizimi i rastit SARI: infeksion akut i frymëmarrjes me histori ethe ose ethe të matur ≥ 38 ° C, kollë, me fillimin brenda dhjetë ditëve të fundit dhe kërkon shtrimin në spital.
Mënyra më e mirë për parandalimin e gripit sezonal realizohet përmes vaksinimit me vaksinë kundër gripit sezonal një herë në vit.
Veçoritë e vaksinave të gripit janë:
• të sigurta dhe përgjithësisht tolerohen mirë;
• kyçe për zvogëlimin e barrës shëndetësore dhe ekonomike të grip;
• parandalojnë sëmundjen dhe vdekjen si dhe zvogëlojnë transmetimin dhe ashpërsinë e sëmundjes;
• shumë rrallë paraqiten efekte anësore serioze.
• gripi sezonal mund të jetë vdekjeprurës., andaj për tu mbrojtur kundër Gripit, rekomandohet vaksinimi vjetor i grupeve të synuara (punëtorët shëndetësorë, gratë shtatzëna, fëmijët me sëmundje kronike, të moshuarit si dhe personat me sëmundje kronike).
• vaksinimi zvogëlon nevojën për trajtim me antiviral, të cilat mund të humbasin efektivitetin kur përshkruhen shumë (për shkak të rezistencës ndaj barnave).
• vaksinimi kundër gripit sezonal zvogëlon koston e shpenzimeve për sistem shëndetësor.
• programi i vaksinimit sezonal të gripit gjithashtu ndihmon në përgatitjen e sistemeve shëndetësore për urgjencat e shëndetit publik duke ndërtuar sistemet për shpërndarjen e vaksinave në kohë.
• fushatat e vaksinimit të gripit sezonal mund të ndërtohen, dhe krijohet me programe të tjera të vazhdueshme të imunizimit, si p.sh për të rritur, punonjës shëndetësorë, dhe grupe të tjera të synuara në programin e vaksinimit.
• Sipas rekomandimeve të fundit të CDC-së, vaksina kundër COVID-19 dhe vaksina kundër gripit sezonal mund të administrohet në të njëjtën kohë. (https://www.cdc.gov/flu/season/faq-flu-season-2021-2022.htm)
• Personat e sëmurë me COVID-19, pasi që të shërohen mund të vaksinohen me vaksinën kundër gripit sezonal
Vaksinat e gripit sezonal synojnë tre ose katër lloje të viruseve të gripit që jenë në qarkullim për sezonin.
OBSH thërret takimin për përbërje të vaksinës dy herë në vit për të rishikuar të dhënat e fundit të mbikëqyrjes së gripit, parashikon cilat lloje të virusit ka më shumë gjasa të qarkullojnë gjatë sezonit të ardhshëm të gripit, dhe rekomandon përbërjen e vaksinës trivalente dhe katërvalente. Vaksina trivalente e gripit mbron kundër dy viruseve të gripit A dhe një virusi B. Vaksina katërvalente e gripit mbron kundër dy viruseve të gripit A dhe të dy viruseve të gripit B. Të dy llojet mund të përfitohen duke përdorur virus të dobësuar (vaksina të zbutura të gjalla) ose duke përdorur një proteinë ose pjesë të virusit të vdekur (vaksina të çaktivizuara). Vaksinat e vdekura rekomandohen për gratë shtatzëna, të moshuarit dhe personat me imunitet të komprometuar. Vaksinat e gripit e gjallë e dobësuar mund të përdoren si sprej nazal dhe mund të shkaktoj mbrojtës më të lartë si dhe përgjigje imune afatgjatë në popullatat kryesisht te fëmijët mbi dy vjeç si dhe me efikasitet më të ulët tek adoleshentët dhe të rriturit. Përdorim më të gjërë nga vaksinat e gripit që janë të licencuara për përdorim janë vaksinat e vdekura, edhe pse janë në dispozicion edhe vaksinat e gjalla janë (rekomandohet për fëmijët në Gjermani dhe Mbretëri të Bashkuar)
Vaksinat e gripit zakonisht nuk janë të qëndrueshme ndaj nxehtësisë dhe ngrirjes prandaj kërkojnë ruajtje të zinxhirit të ftohtë +2 deri në +8 C nga momenti i prodhimit deri në momentin kur ato administrohen.
Këto vaksina konsiderohen globalisht të sigurta dhe tolerohet mirë, me pak efekte anësore serioze ose komplikime.
Efektet anësore të zakonshme nga vaksinimi i gripit sezonal përfshijnë dhimbje, skuqje dhe ënjtje në vendin e injektimit si dhe efektet sistemike si ethe, dhimbje koke, nauze dhe dhimbje të muskujve. Këto efekte anësore janë përgjithësisht të lehta dhe largohen brenda pak ditësh. Komplikimet serioze nga vaksinimi kundër gripit sezonal janë të rralla.
Në veçanti, shqetësimet në lidhje me Sindromën Guillain Barr (GBS) nuk mbështeten nga hulumtimet e fundit. Dëshmitë tregojnë se një person ka më shumë gjasa për të marrë GBS nga gripi sesa nga vaksina. Efektiviteti i vaksinave të gripit sezonal, megjithatë, ndryshon në varësi të moshës dhe statusit imunitar të personit.
Doza përforcuese e COVID-19 dhe vaksina e gripit
Personat të cilët marrin dozën përforcuese të vaksinës COVID-19 ose edhe dozën e parë ose të dytën, gjithashtu rekomandohet të marrin edhe vaksinën e gripit sezonal. Meqenëse OBSh ka paralajmëruar sezonë shumë më agresive të gripit sezonal 2021/2022, atëherë MSh ka siguruar doza të gripit sezonal në sasi të mjaftueshme që situata epidemiologjike të jetë sa më e mirë.
Prandaj IKShPK rekomandon vaksinimin e secilit qytetarë me vaksinën kundër gripit sezonal si metodën më të mirë për mbrojtje ndaj formave të rënda të gripit sezonal dhe vdekjes.
Buburrecat janë qenie jovertebrore shumë rezistente ndaj sëmundjeve. Njerëzit përdorin insekticide për të frenuar dëmet që shkaktojnë këto buburreca në jetën e përditshme. Këto substanca helmuese për buburreca janë të afta të ndikojnë në sistemin nervor të tyre dhe bëjnë që insektet të kontraktojnë këmbët e tyre në mënyrë asinkrone. Më pas, pesha trupore dhe tkurrja e gjymtyrëve të tjera anash, bëjnë që buburrecat të kthehen gjithmonë në shpinë kur ngordhin.
Në artikullin në vazhdim do të ju tregojmë metodat se si t’i largoni.
Kripa – Nëse qitni kripë në rrugën e buburrecave, ata shumë shpejt do të ngopen me kripë, e cila është fatale për traktin e tyre digjestiv.
Soda dhe sheqeri – Përzieni sodën e bikarbonatit dhe sheqerin pluhur në përpjesëtim të barabartë dhe qiteni nëpër vendin në të cilin grumbullohen buburrecat. Edhe përzierja e uthullës dhe ujit, në përpjesëtim 2:1 do ta zgjidhë problemin.
Limoni – Meqenëse buburrecat nuk e durojnë thartirën e limonit, me lëng limoni spërkatni vendet ku ka më së shumti buburreca.
Keni probleme me buburrecat, ata urrejnë shkumësin!
Një taktikë e një gruaje është bërë e famshme në internet pasi ka zbuluar një formë efektive për të larguar buburrecat nga shtëpia.
Christine Fox ka publikuar në Twitter disa fotografi dhe ka sqaruar se përmes një vije të bërë me shkumës buburrecat nuk i janë afruar gotës së saj me qaj.
“Buburrecat e urrejnë shkumësin”, ka shkruar ajo derisa ka dhënë detaje të kësaj taktike. /UBT News/
Bota
Raport i ri: Gati gjysma e të rinjve të BE-së janë të ekspozuar ndaj abuzimit në internet
Published
12 hours agoon
November 7, 2024By
UBT NEWSNjë raport i ri nga Eurostat ka zbuluar se të rinjtë në Bashkimin Evropian mbeten shumë të cenueshëm ndaj urrejtjes dhe abuzimit në internet. Sipas të dhënave të vitit 2023, gati gjysma e popullsisë të BE-së, në moshën 16 deri 29 vjeç, janë përballur me mesazhe armiqësore në internet të cilat ishin të orientuara kundër grupeve apo individëve të caktuar.
Saktësisht, 49% e të rinjve në këtë grupmoshë në Bashkimin Evropian janë ekspozuar ndaj gjuhës së urrejtjes, e cila përfshin shprehje armiqësore dhe diskriminuese në platformat online. Shtetet me normat më të larta të ekspozimit ndaj këtij fenomeni ishin Estonia (69%), Danimarka (68%), Finlanda (68%), Franca (65%) dhe Sllovakia (65%).
Nga ana tjetër, disa shtete të tjera kishin norma më të ulëta të ekspozimit, duke përfshirë Kroacinë (24%), Rumaninë (27%) dhe Bullgarinë (31%), ku më pak se një e treta e popullsisë e rinisë u përballën me urrejtje në internet.
Gjuha e urrejtjes ishte shpesh e lidhur me pikëpamjet politike dhe sociale, me një mesatare prej 35% në të gjithë BE-në. Kjo ishte kategoria më e shpeshtë e mesazheve të armiqësore, veçanërisht në Estoni (60%), Finlandë (56%) dhe Danimarkë (49%).
Në raportin gjithashtu përmendet se 32% e të rinjve të BE-së ishin të ekspozuar ndaj mesazheve që synonin komunitetin LGBTQ+, me përqindjet më të larta të regjistruara në Estonia (46%), Sllovaki dhe Portugali (44%).
Përveç kësaj, 30% e të rinjve janë përballur me mesazhe armiqësore racore, me Holandën dhe Portugalinë që ishin vendet më të prekura, secila me 45% të të rinjve të ekspozuar ndaj këtij fenomeni.
Ky raport nxjerr në pah një shqetësim të madh për sigurinë dhe mirëqenien e të rinjve në internet dhe thekson nevojën urgjente për masa mbrojtëse dhe ndërhyrje për të reduktuar kërcënimet që vijnë nga urrejtja dhe diskriminimi online./UBTNews/
Bota
Parlamenti izraelit miraton ligjin që lejon burgosjen e fëmijëve palestinezë nën 14 vjeç
Published
12 hours agoon
November 7, 2024By
UBT NEWSParlamenti izraelit (Knesset) miratoi sot një ligj të ri, i cili autorizon ndalimin e fëmijëve palestinezë nën 14 vjeç që akuzohen për vrasje që përfshijnë “terrorizëm ose aktivitete terroriste”. Ligji, i miratuar në leximin e dytë dhe të tretë me 55 vota pro dhe 33 kundër, e bën këtë dispozitë një ligj në fuqi.
Ky ligj është një masë e përkohshme pesëvjeçare, e cila lejon gjykatat izraelite të urdhërojnë ndalimin e fëmijëve nën 14 vjeç në ambiente të mbyllura, përfshirë burgjet, dhe ata do të vazhdojnë të vuajnë dënimin nëse mbushin 14 vjeç. Ligji gjithashtu lejon zgjerimin e periudhës së ndalimit për deri në dy vjet, nëse aprovohet nga ministrat e drejtësisë dhe mirëqenies dhe Komiteti Kushtetues i Knessetit.
Pjesë e legjislacionit është edhe një dispozitë që i lejon gjykatave të burgosin të miturit në burgje të zakonshme për periudha deri në dhjetë ditë, nëse ata konsiderohen të rrezikshëm. Ky veprim mund të zgjatet nëse gjykata vlerëson se rrethanat e justifikojnë një periudhë më të gjatë të ndalimit.
Aktualisht, më shumë se 270 të mitur palestinezë janë në paraburgimin izraelit, përkundër rezolutave të OKB-së dhe traktateve ndërkombëtare që ndalojnë burgosjen e fëmijëve. Grupi i të drejtave palestineze ka ngritur shqetësime të mëdha për këtë ligj, duke e quajtur atë një shkelje të të drejtave të fëmijëve.
Ligji është pjesë e një seri masash të reja të miratuara nga Knesseti, përfshirë një legjislacion që mundëson deportimin e anëtarëve të familjeve të palestinezëve të përfshirë në sulme kundër izraelitëve. Ky ligj është përqendruar kryesisht në qytetarët arabë të Izraelit dhe banorët palestinezë të Kudsit Lindor të pushtuar. Mediat izraelite kanë raportuar se Gaza mund të jetë një destinacion i mundshëm për ata që mund të deportohen.
Këto masa vijnë në një kohë kur tensionet në territoret palestineze janë përshkallëzuar në kontekstin e ofensivës brutale izraelite në Rripin e Gazës. Pas këtij sulmi, rreth 43,400 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, kanë humbur jetën që nga tetori i vitit të kaluar, duke ngritur akuza për gjenocid ndaj Izraelit në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për veprimet e tij në Gaza./UBTNews/
Bota
Britania e Madhe njofton sanksione të reja kundër Rusisë
Published
12 hours agoon
November 7, 2024By
UBT NEWSBritania e Madhe ka shpallur një seri sanksionesh të reja kundër Rusisë, duke përfshirë Denis Sergeev, i dyshuari për helmimin e Sergei dhe Yulia Skripal në Salisbury në vitin 2018. Sanksionet gjithashtu synojnë furnizuesit që mbështesin prodhimin ushtarak të Rusisë dhe grupet mercenare të mbështetura nga Rusia që veprojnë në Afrikën Sub-Sahariane.
Zyra e Jashtme e Britanisë së Madhe ka njoftuar se rreth 56 sanksione do të targetojnë subjekte nga Kina, Turqia dhe Azia Qendrore, të përfshira në furnizimin dhe prodhimin e mallrave, përfshirë vegla makinerie, mikroelektronikë dhe komponente për dronët.
Sekretari i Jashtëm, David Lammy, theksoi se këto sanksione janë pjesë e përpjekjeve të Britanisë për të luftuar aktivitetet malinje ruse në mbarë botën. Ky njoftim vjen pak para pjesëmarrjes së Kryeministrit britanik, Keir Starmer, në Samitin e Komunitetit Politik Evropian në Budapest, ku ai pritet të diskutojë përpjekjet për të luftuar aktivitetet malinje ruse dhe të riafirmojë mbështetje të palëkundur për Ukrainën./UBTNews/
Volkswagen zbulon specifikat e furgonit të ri
Si t’i largoni buburrecat nga shtëpia?
Njihuni me fshatin e vogël italian ku askush nuk flet italisht
Raport i ri: Gati gjysma e të rinjve të BE-së janë të ekspozuar ndaj abuzimit në internet
Parlamenti izraelit miraton ligjin që lejon burgosjen e fëmijëve palestinezë nën 14 vjeç
Britania e Madhe njofton sanksione të reja kundër Rusisë
Spanja synon të ndalojë ‘vizat e arta’ nga janari, një vend tjetër po rifut skemën e tij
Izraeli nënshkruan marrëveshje për blerjen e 25 avionëve luftarakë F-15
2024-a pritet të thyejë rekordet si viti më i nxehtë në histori
Të kërkuara
-
Lajmet3 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje