Bashkimi Evropian ka dyfishuar numrin e pajisjeve në dispozicion për luftimin e zjarreve në pyje, tha komisionari i BE-së për menaxhimin e krizave, Janez Lenarcic. Gjithsej 28 pajisjet do të mund të përdoren për kriza në shtetet anëtare të bllokut evropian, si dhe në vendet fqinje.

Dhjetë aeroplanët e tipit Canadair, 14 avionë të lehtë dhe katër helikopterë do të jenë gati për atë që pritet të jetë një “verë tejet e ngarkuar”, tha Lenarcic në një intervistë me European Newsroom.

“Ky vit ka nisur tashmë me më shumë thatësi se zakonisht”, tha ai, duke vënë në dukje thatësinë e raportuar më parë në Portugali, Spanjë, Francë jugore dhe Itali veriore. Ndërkohë, së fundi, në disa prej këtyre vendeve ka pasur përmbytje pasi uji i grumbulluar nga reshjet e shiut nuk absorbohej lehtësisht nga toka tejet e tharë.

Kjo thatësirë e hershme e pazakontë, së bashku me temperaturat në rritje që po regjistrohen tani në Evropë, janë, “natyrisht, një nxitës kryesor i zjarreve në pyje”, tha Lenarcic.

Pasi viti 2022 solli verën më të nxehtë të regjistruar në Evropë, shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në shtator njoftoi për planin për dyfishim të flotës ajrore të zjarrfikësve.

Flota është e shpërndarë në mënyrë strategjike në të gjithë BE-në, në mënyrë që të mund të përgjigjet shpejt kur flakët shpërthejnë në periudhën kritike nga qershori deri në tetor.

Avionët janë të stacionuar në dhjetë shtete anëtare: Kroaci, Qipro, Çeki, Francë, Gjermani, Greqi, Itali, Portugali, Spanjë dhe Suedi.

Ky mekanizëm i BE-së u krijua në vitin 2001. Në dy dekadat e para, ai aktivizohej mesatarisht 20 herë në vit.

Në dy vjetët e fundit, kjo është rritur në rreth 100 herë në vit, tha Lenarcic, duke shtuar se ka të ngjarë të ketë nevojë për më shumë fonde në vitet e ardhshme.

“Duhet të ketë më shumë financime për shkak të ndryshimeve klimatike sepse jemi dëshmitarë të një intensiteti të shtuar të fatkeqësive natyrore në veçanti”, paralajmëroi Lenarcic./REL

Një sistem i menaxhimit në distancë nga ana e katër kryetarëve të rinj të komunave veriore me shumicë serbe po shihet si modaliteti më i afërt për të qetësuar situatën në veri të vendit. Në të kundërtën njohësi i sigurisë, Nuredin Ibishi konsideron se do të ketë përshkallëzim të situatës në katër komunat veriore, ku pjesëtarët e komunitetit serb po kundërshtojnë me protesta shkuarjen e kryetarëve shqiptarë në objektet komunale.

Njohësi i sigurisë, Nuredin Ibishi derisa thekson se institucionet e Kosovës duhet të jenë të kujdesshme me veprimet e saj, deklaron se duhet të gjendet një modalitet për funksionimin e kryetarëve në komunat Zubin Potok, Zveçan, Leposaviq. Sipas tij, Beogradi asnjëherë nuk zgjedh mjetet për të destabilizuar gjendjen në veri të Kosovës.

“Realiteti është që ajo po has në protesta të vazhdueshme nga komuniteti serb dhe i përkrahur dhe shtytur nga Beogradi, i cili nuk zgjedh mjete për të destabilizuar apo edhe për të ngritur shqetësime në katër komunat në veri dhe mendoj se duhet të gjendet një modaliteti se si këta kryetarë duhet funksionalizohen me qëllim të mbarëvajtjes së punës së tyre…Një sistem i menaxhimit në distancë po i kthehemi sikur sistemit akademik të studimeve kur edhe ajo është e mundshme pak e vështirë në këtë situatë nga mundësia nga që realisht këto masa që u ndërmorën nuk hasën në përkrahje të ndërkombëtare në rend të parë të SHBA-ve dhe vendeve të QUINT-it dhe përfaqësuesve të lartë në BE. Duhet të jemi të kujdesshëm në këto veprime mendoj se duhet të zgjedhjet një modalitet i përbashkët që mund të funksionoj në një fazë tranzitore deri në zgjedhje politike të mundshme në të ardhmen”, theksoi Ibishi.

Njohësi Ibishi konsideron se zgjidhja e situatës në këtë momentum duhet të bëhet në koordinim me bashkësinë ndërkombëtare.

“Mendoj se do të jetë një zgjedhje politike për një kohë të caktuar ngase realisht këto zgjedhje edhe pse kanë legalitet, por në aspektin e legjitimiteti dhe përfaqësimit të komuniteteve, nuk janë të përfaqësuar por pa fajin tonë në kuptimin e qeverisë dhe institucioneve tona, pasi që u shty njëherë dhe në rastin tjetër u përkrahën nga ndërkombëtarët, por tash po flasim për një momentum se si do të funksionalizohen kryetarët me vetë personelin, e tash ky modalitet duhet të shkoj në harmoni me ndërkombëtarët ngase vetë prezenca e shtuar e forcave policore po nxitë reagim nga komuniteti ndërkombëtar”, u shpreh njohësi i sigurisë.

Njohësi i sigurisë, Nuredin Ibishi paralajmëron eskalim tutje të situatës në katër komunat veriore, prandaj vlerëson se institucionet e Kosovës duhet të bëjnë mbarëvajtje të veprimeve.

“Po gjithsesi unë pres eskalim edhe mendoj për këtë arsye ne duhet ta bëjmë një mbarëvajtje të veprimeve tona pasi që kemi edhe prezencën ndërkombëtare të sigurisë sidomos kur kemi të bëjmë me sigurinë e vendit kur kemi të bëjmë me rreziqet dhe kërcënimet e jashtme”, deklaroi Ibishi.

Ibishi ka kritikuar sjelljen e djeshme të raportueses për Kosovën, Viola Von Cramon, karshi policëve të Kosovës në veri gjatë qëndrimit të saj atje. Sipas njohësit të sigurisë, Cramon ishte e pamatur dhe pyetja e saj karshi pjesëtarëve policorë ishte provokative. Cramon gjatë vizitës së saj dje në pjesën veriore, i kishte pyetur policët “Çka dreqi iu solli këtu”.

“Cramon e cila më duket e pamatur iu drejtohet policëve, policët kryejnë detyrat ligjore, nuk ka nevojë t’i urdhëroj as politikanët tani as një politikë e dikujt tjetër. Atyre duhet t’u thuhet se apo veproni në bazë të ligjit çka kërkoni ju këtu është një pyetje provaktive dhe e pavend ngase policët kryejnë shërbim në shërbim të qytetarëve kurdo që janë se si ata janë dhe si duke e në çfarë mase janë dispozitat ligjore që e caktojnë”, tha ai.

Qysh në orët e hershme të mëngjesit protestat pranë komunave veriore Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq, janë duke vazhduar. E gjatë ditës së sotme janë shtuar edhe forcat e KFOR-it në pjesën veriore të vendit.

Gjatë ditës së sotme ambasadori i SHBA-ve në Kosovë, Jeffrey Hovnier është takuar me kryetarin e Zubin Potokut, Izmir Zeqiri, dhe me atë të Zveçanit, Ilir Peci. Ndërsa, pas këtij takimi ambasadori amerikan zhvilloi takim edhe me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani.

Kryetari i ri i Leposaviqit, Lulzim Hetemi, i ka dërguar letër KOSTT-it dhe ZRrE-së për të nisur pagesa e rregullt e energjisë elektrike në këtë komunë.

Hetemi përmes një postimi në Facebook ka bërë të ditur se ka kërkuar nga to që ta njoftojnë edhe për borxhin e grumbulluar të rrymës së shpenzuar.

“Sot ju drejtova KOSTT dhe ZRrE-së për të kyçur institucionet tona publike komunale në mënyrë që të fillojë pagesa e rregullt e energjisë eklektike. Po ashtu autoritet duhet të na njoftojnë me borxhin e grumbulluar të rrymës së shpenzuar në mënyrë që t’i shlyejmë ato detyrime”, ka shkruar Hetemi në Facebook.

Deputetja e Parlamentit Evropian dhe raportuesja e për Kosovën Viola von Cramon-Taubadel, tha se situata në veri nuk është e qëndrueshme. Madje ajo ka thënë se Qeveria po bën manovra të rrezikshme në këtë pjesë të vendit. Von Cramon ka folur për vizitën gjatë së dielës në këtë pjesë ku tha se ka hasur në shumë pjesëtarë të Njësisë Speciale.

Sipas saj, ndonëse kryetarët janë zgjedhur në mënyrë legjitime, askush nuk mund të qeverisë me një apo dy për qind të votave.

“Unë e vizitona veriun dhe jam e brengosur se është situatë e tensionuar, atje gjenden shumë pjesëtarët të Njësisë së Forcave Speciale. Kryetarët janë zgjedhur në mënyrë legjitime, por kjo nuk nënkupton që ata kanë fuqi legjitime që të hyjnë në objekte dhe që këtë qasja ta sigurojnë më forcë, askush nuk mund të qeverisë me një ose dy për qind të votave. Situata nuk është e qëndrueshme”, tha Cramon.

Von Cramon foli edhe për raportin vjetor të Kosovës, për të cilin tha se paraqet sfidat dhe progreset në fushën ekonomike, politike dhe sociale.

“Raporti përbën një analizë gjithëpërfshirëse politike e ekonomike. Në radhë të parë dua të theksoj progresin këto vitet e fundit. Kosova tashmë ka marrë liberalizimin e vizave dhe dua të i’u përgëzoj, edhe pse është vonuar shumë. Për më tepër ne e kemi përkrahur aplikimin në KE, prandaj e përsërisim zotimin tonë për mbështetje në familjen evropiane”, tha ajo.

“Hapat e rëndësishëm që janë ndërmarrë në luftën kundër korrupsionit është për çdo lëvdatë. Raporti nënvizon përmirësimin në sundimin e ligjit, mbrojta e të drejtave të njeriut. Dua të theksoj tri prioritete. Reforma gjyqësore, liria e mediave dhe krijimi i klimave energjetike, janë tri çështjet kryesore që duhet ndërmarrë”, deklaroi ajo tutje.