Teknologji
Holanda godet ndikimin kinez në teknologji, merr kontrollin e prodhuesit të çipave Nexperia
Published
1 month agoon
By
UBT NewsQeveria holandeze ka marrë nën kontroll prodhuesin e çipave të kompjuterëve Nexperia, i cili është në pronësi kineze, duke shtuar tensionet me Pekinin në mes të një lufte globale për teknologjinë dhe pronën intelektuale — sidomos në sektorin e gjysmëpërçuesve.
Në një deklaratë të publikuar të dielën mbrëma, qeveria holandeze njoftoi ndërhyrjen në kompaninë Nexperia me seli në Holandë, e cila prodhon çipa për industrinë e automobilave dhe për pajisje elektronike të konsumit.
Autoritetet në Amsterdam përdorën për herë të parë fuqitë e tyre sipas një ligji të njohur si “Akti i Disponueshmërisë së Mallrave”, duke përmendur shqetësime për mundësinë e transferimit të teknologjisë te kompania mëmë kineze, Wingtech.
Pas këtij vendimi, aksionet në bursën e Shangait ranë me 10% të hënën. Qeveria holandeze tha se nuk do marrë pronësinë e Nexperia-s, por do të ketë kompetencë të bllokojë apo përmbysë vendime të menaxhmentit që konsiderohen të dëmshme për interesin kombëtar. Aktivitetet e përditshme të prodhimit do të vazhdojnë normalisht.
Kjo lëvizje vjen në një moment kur Donald Trump po forcon presionin ndaj kompanive kineze të teknologjisë, duke paralajmëruar tarifa deri në 100% mbi eksportet kineze si pjesë e luftës tregtare mes dy fuqive.
Edhe pse Amerika dhe Holanda bashkëpunojnë në kontrollin e eksporteve të industrisë së çipave, një zëdhënës i Ministrisë holandeze të Çështjeve Ekonomike deklaroi se vendimi ndaj Nexperia-s është marrë në mënyrë të pavarur dhe “koha është thjesht rastësore”.
Në dhjetor 2024, SHBA e kishte futur Wingtech në “listën e subjekteve” të ndaluara për shkak të rolit të dyshuar në përpjekjet e qeverisë kineze për të blerë kompani me aftësi të ndjeshme në prodhimin e gjysmëpërçuesve.
Wingtech reagoi ndaj ndërhyrjes së qeverisë holandeze, duke e quajtur atë “një veprim të tepruar të nxitur nga paragjykime gjeopolitike”.
Kompania pretendoi se drejtues jo-kinezë të Nexperia-s kanë tentuar të ndryshojnë strukturën e kapitalit të firmës përmes procedurave ligjore, veprim që e përshkroi si “kapje të fshehtë të pushtetit”. Wingtech njoftoi se po konsultohet me juristë dhe po kërkon mbështetje nga autoritetet kineze për të “mbrojtur të drejtat dhe interesat e saj legjitime”.
Nexperia, e blerë nga Wingtech për 3.63 miliardë dollarë më 2018, theksoi se vepron në përputhje me të gjitha ligjet dhe rregulloret përkatëse. Në deklaratën e saj, qeveria holandeze përmendi se çështja lidhet me “njohuri thelbësore teknologjike” që kanë rëndësi strategjike për sigurinë ekonomike të Holandës dhe të Evropës.
“Humbja e këtyre aftësive paraqet rrezik për sigurinë ekonomike holandeze dhe evropiane,” – thuhet në deklaratë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Foto virale: Musk, Zuckerberg dhe Bezos bashkë falë inteligjencës artificiale!
Published
5 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Rrjetet sociale janë mbushur me foto të krijuara nga mjeti më i fundit i inteligjencës artificiale të Google, Nano Banana Pro.
Mes tyre, imazhet që tregojnë liderët më të fuqishëm të teknologjisë duke kaluar kohë së bashku janë bërë virale.
Një foto, e quajtur “Skuadra trilion dollarëshe”, tregon miliarderë si Elon Musk, Sundar Pichai, Mark Zuckerberg dhe Jeff Bezos në një parking të mbushur me makina luksoze.

Një tjetër imazh viral tregon të njëjtin grup drejtuesish të teknologjisë në një dhomë të përbashkët, me mbishkrimin: “Vetëm një takim relaksues me shokët”.
Një postim tjetër paraqet miliarderët duke festuar në një shtëpi të mbushur me njerëz, me mbishkrimin: “Diku në një univers paralel”.
Një tjetër foto tregon manjatët e teknologjisë duke ecur natën në një rrugë të ndriçuar dobët.
Automobilizëm elektrikë
Pse nuk duhet të lani veturën në temperatura shumë të ulëta?
Published
7 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Ekzistojnë shumë mendime rreth mirëmbajtjes së veturës gjatë dimrit. Disa sugjerojnë larjen e shpeshtë për të ruajtur ngjyrën, ndërsa të tjerë këshillojnë të shmanget larja automatike për të mos dëmtuar sipërfaqen.
Në thelb, larja duhet të bëhet po aq shpesh sa gjatë verës – kur ndjeni se është e nevojshme për mirëmbajtjen e automjetit.
Papastërtitë dimërore, si lluga agresive dhe kripa, mund të jenë korrozive, por kjo vlen për sipërfaqet që kanë gërvishtje ose plasaritje të bojës. Sipërfaqet e paprekura zakonisht i përballojnë mirë depozitat e papastërtisë.
Nënstruktura e veturës rrallë ka probleme me korrozionin falë mbrojtjes moderne, metalit të galvanizuar dhe vulave të fabrikuara. Problemet më të mëdha prekin kryesisht veturat e vjetra.
Kur temperaturat bien nën -10°C, shmangni shokun termik: uji i ngrohtë i larjes (10-30°C) dëmton pjesët e ekspozuara në të ftohtë.
Para larjes, hiqni borën dhe akullin, sepse gërvishtjet mund të dëmtojnë ngjyrën.
Larja e thjeshtë dhe shpëlarja e mirë janë të mjaftueshme; programet e shtrenjta me dyll të ngrohtë ose mbrojtje të pjesës së poshtme nuk janë domosdoshmëri. Sidoqoftë, secili mund të zgjedhë mënyrën që i duket më e përshtatshme për veturën e tij.
Më e rëndësishmja është kontrolli periodik nga një specialist. Para dhe pas dimrit, dëmtimet e mbrojtjes së pjesës së poshtme mund të zbulohen dhe riparohen, duke eliminuar rrezikun e ndryshkut. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Battlefield 6 merr fronin si loja më e shitur në SHBA
Published
12 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Të dhënat më të fundit tregojnë se Battlefield 6 është bërë video-loja më e shitur në SHBA për vitin 2025.
E lansuar më 10 tetor për PC, PlayStation dhe Xbox, loja arriti brenda më pak se një jave të shënojë debutimin më të madh në historinë e franshizës së DICE. Battlefield 6 u rendit si loja më e shitur e muajit tetor, duke kaluar tituj si Pokémon Legends: Z-A dhe Ghost of Yotei.
Në vetëm tre ditë nga lansimi, loja shiti mbi 7 milionë kopje, duke tejkaluar dukshëm ritmin e shitjeve të Battlefield 5.
Asnjë nga 10 video-lojërat më të shitura të tetorit nuk ishte një IP origjinale, gjë që konfirmon edhe një herë fuqinë e franshizave të njohura.
Krahasuar me 2024 kur Elden Ring ishte i vetmi titull origjinal në top 10 — Battlefield 6 po shënon performancë të jashtëzakonshme.
Edhe pse titujt Call of Duty vazhdojnë të mbeten mes lojërave më të shitura, për momentin nuk pritet të tejkalojnë suksesin e Battlefield 6.
Me ritme të ngjashme me ato të serive Call of Duty, Battlefield 6 ka gjasa të përfundojë vitin si video-loja më e shitur e 2025-ës në SHBA. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy, liria fillon nga siguria
Published
3 days agoon
November 21, 2025By
UBT News
Në epokën digjitale duket sikur kemi bërë një marrëveshje të heshtur: komoditeti në këmbim të privatësisë.
Çdo klikim, çdo pëlqim dhe çdo hap që bëjmë regjistrohet, analizohet dhe kthehet në të dhëna tregu.
Ndihemi më pak si pronarë të pajisjeve dhe më shumë si produkti që shitet.
Por, a duhet të jetë patjetër kështu?
A është e mundur të përfitojmë nga teknologjia më e fundit pa i dorëzuar çelësat e jetës sonë personale?
Për Lirën – një profesioniste në fillim të karrierës, që e vlerëson autonominë mbi gjithçka, kjo nuk ishte pyetje filozofike. Ishte domosdoshmëri. Ajo u lodh duke u ndjerë e pasigurt sa herë që instalonte një aplikacion të ri apo dërgonte një dokument personal. Ajo kërkonte kontroll. Donte që privatësia e saj të mos ishte një mburojë pasive, por një forcë aktive. Dhe pikërisht këtë forcë e gjeti te Samsung Galaxy.
Themeli i besimit: Knox Vault
Hapi i parë drejt autonomisë ishte të dinte se identiteti i saj ishte i mbrojtur në mënyrë reale. Ajo zbuloi se Samsung nuk e trajton sigurinë vetëm si softuer, por si sistem të fortifikuar fizik.
Këtu hyri në skenë Samsung Knox Vault.
Përfytyroni kasafortë të vërtetë, harduerike, të integruar brenda telefonitm me procesorin dhe memorien e izoluar nga pjesa tjetër e sistemit. Ruhen të dhënat biometrike të Lirës, fjalëkalimet, çelësat e aksesit.
Tani ajo hap telefonin ose përdor aplikacionet bankare me një qetësi të re. Çelësat e identitetit nuk janë më linja kodesh, qëndrojnë të kyçur në një kasafortë që hakerat nuk mund ta prekin.
Kjo siguri e padukshme i dha asaj bazën për të vepruar pa frikë.
Fuqia për të vendosur rregullat: Privacy Dashboard
Dikur Lira kishte ndjesinë se aplikacionet po e vëzhgonin në heshtje. Sot, me Galaxy-n e saj, ajo është personi që vendos rregullat. Me Privacy Dashboard, mjafton një shikim të kuptojë saktësisht cilat aplikacione kanë përdorur kamerën, mikrofonin apo vendndodhjen e saj në 24 orët e fundit.
Dhe nëse diçka nuk i pëlqen? E ndryshon menjëherë. Revokon lejon me një klik.
Telefoni i saj nuk është më një kuti e zezë; është një hapësirë transparente ku ajo kontrollon gjithçka. Transparenca është forma më e pastër e fuqisë.
Autonomia në ndarje: Private Share
Momenti kur Lira ndjeu fuqinë e saj ishte kur duhej të ndante një dokument konfidencial me të dhëna personale. Dikur kjo do t’i shkaktonte ankth. Tani ajo përdori Private Share.
Ajo vendosi rregullat e dërgimit:
• caktoi një afat skadence – skedari do të zhdukej automatikisht pas 24 orësh;
• bllokoi gjithçka, nga screenshot deri te ri-shpërndarja.
Ndau informacionin, ruajti pronësinë. Kur shtypi “Dërgo”, s’humbi kontrollin, përkundrazi e forcoi atë.
Provoni vetë ndjesinë e kontrollit
Lira nuk është specialiste sigurie. Ajo është dikush që vendosi të mos jetë më spektatore në jetën e saj digjitale. Edhe ju mund të bëni të njëjtën gjë.
Me Try Galaxy, Samsung ju lejon të eksploroni ndërfaqen dhe veçoritë e sigurisë së Galaxy direkt nga telefoni që keni aktualisht – pa asnjë angazhim.
Shkarkojeni dhe provoni se çfarë do të thotë të kesh një panel kontrolli për jetën tënde digjitale.
Zbuloni se si privatësia, kur mbrohet siç duhet, nuk është pengesë, por superfuqi – fuqia për të qenë vetvetja, pa frikë. /A.Z/UBT News/
Kush i dha George Clooney-t këshillën që ia ndryshoi jetën në Hollywood?
13 vite kërkim! Lulja misterioze e Sumatras e çon shkencëtarin në lot
Studentët e Fakultetit të Artit të UBT-së vizitojnë Institutin ARKIV në Pejë
UBT dhe partnerët organizojnë tryezën rajonale “She Builds Peace” në përkujtim të 25-vjetorit të Rezolutës 1325 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së
Eva Longoria për lindjen në 43 vjeç: “Koha e duhur”!
Studentët e UBT-së në Prizren vizitojnë Autostrada Hangar për një përvojë praktike në art bashkëkohor
Procesi i votimit të diasporës nxit debat në mbledhjen e KQZ-së
Të shtëna në Bregun e Diellit, çfarë ndodhi me furgonin që transportonte para?
Gripi nuk ka shanse! Këshilla praktike për të qëndruar të shëndetshëm
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
