

Kuriozitete
Historia e veçantë – Si u bë Suedia vendi më i rrezikshëm në Evropë?
Janë disa aspekte që kanë ndikuar.
Published
4 years agoon
By
UBT newsNga Paulina Neuding “Word Crunch”
Nils Grönberg ishte vetëm 19 vjeç kur u qëllua për vdekje, me një plumb në gjoks dhe një tjetër në fytyrë. Imazhet e trupit të tij të pajetë të shtrirë përtokë në një nga lagjet më të pasura të Stokholmit – zona rezidenciale shumë moderne Hammarby Waterfront – u përhapën me shpejtësi në mediat sociale.
Shumë suedezë e dëgjuan lajmin nga fëmijët e tyre. Nils Grönberg, ose “Einár” siç e quante ai veten, ishte një nga artistët më të njohur në Suedi. Dhe ndërsa suedezët e shtresës së mesme vazhdojnë të shpresojnë që fëmijët e tyre të qëndrojnë larg asaj që po ndodh midis bandave kriminale, vrasja e Einár-it vërtetoi edhe një herë se ky është një kaos, nga i cili mund të preken të gjithë.
Shumë prindër u befasuan kur zbuluan se fëmijët e tyre, kishin teoritë e tyre të ndërlikuara se kush ishte autori i vrasjes, bazuar tek ajo që ata dinin nga tekstet e reperit të njohur mbi konfliktet në botën e krimit në Stokholm. Dhe banorët e Hammarby-it, nuk ishin të parët që zbuluan se edhe të pasurit e kanë të vështirë të shmangin dhunën e bandave.
“Reperi gangster suedez”, mund të tingëllojë si një personazh i Sacha Baron Cohen. Por kjo rrymë muzikore është shumë e lidhur me luftërat midis bandave kriminale në vend. Me tekste të dhunshme, të cilat vështirë se mund të dallojmë nga mesazhet rekrutuese të Shtetit Islamik, repi përdoret për të ndërtuar markat e bandave kriminale, dhe për të treguar aftësinë e tyre për të ushtruar dhunë.
Einár, që kishte shumë precedentë penale, pavarësisht moshës së tij të re, bënte rep mbi pistoletën e tij Glock, mbi vrasjen e “minjve”, dhe madje shfaqej me granata dore në një nga videoklipet e tij. Reperi “Cuz”, që shfaqet në të njëjtën video, ishte dënuar më parë me 2 vite burg.
Pavarësisht kësaj ai është fotografuar me aktivisten e mjedisit Greta Thunberg. Por Einár dallohej nga reperët e tjerë gangsterë, pasi ai ishte fëmijë i 2 prindërve me origjinë suedeze, pjesë e elitës kulturore të vendit. Nëna e tij është një aktore e njohur, dhe vetë Einár mori pjesë kur ishte fëmijë në një shfaqje në Teatrin Mbretëror Dramatik në Stokholm.
Ai përmendte si frymëzim reperin e famshëm amerikan Eminem. Por ishte viktimë e dhunës së bandave edhe para ekzekutimit. Vitin e kaluar ai u rrëmbye, u abuzua seksualisht, u rrah dhe u fotografua nga një grup tjetër reperësh gangsterë, të cilët u përpoqën ta zhvatnin, duke kërkuar një shpërblim prej më shumë se 250.000 paund britanikë, teksa shpërndanë në mediat sociale foto poshtëruese për të.
Po ashtu u raportua mbi një përpjekje për të vendosur një bombë para shtëpisë së Einár. Por në përputhje me rregullat e gangsterëve, Einár refuzoi të merrte pjesë në hetimin e policisë dhe gjyqin që pasoi. Një nga të dyshuarit në komplotin e rrëmbimit dhe zhvatjes kundër Einár, u shpall artisti i vitit nga Radio Suedeze (SR).
Por ai nuk mundi të merrte pjesë në mbrëmjen gala për të tërhequr çmimin, pasi ishte në paraburgim. Më vonë, ai u mburr për këtë fakt në një nga këngët e tij. Sipas policisë, Einár ishte i lidhur me “Hijenat e Hasbit”, një grup kriminal që është aktualisht në një konflikt të armatosur me një grup rival mbi trafikun e drogës.
Përplasje të tilla përputhen me një model të njohur në Suedi, në ato që autoritetet i quajnë si zonat “e cenueshme” të Suedisë. Jordbro në periferi të Stokholmit, është një lagje e tillë. Në pranverën e vitit 2019, dy parukierë sirianë hapën një sallon në sheshin qendror të zonës.
Ata u vizituan shumë shpejt nga gangsterët vendas, të cilët u kërkuan një “taksë”. Parukierët refuzuan, e raportuan ngjarjen në polici, dhe dy persona u dënuan për zhvatje. Por ngacmimet vazhduan. Salloni u sulmua, dhe xhamat e tij u thyen. Ndërsa historia bëri bujë në media, anëtarët e komunitetit lokal u dyndën tek parukierët duke e simpatizuar qëndrimin e tyre.
Edhe kryetarja e bashkisë, socialdemokratja Meeri Wasberg, shkoi për të shprehur mbështetjen e saj ndaj tyre. Por kërcënimet vazhduan edhe gjatë kohës që ajo ndodhej në sallon. Wasberg shkroi më vonë në Facebook:“Gjatë kohës që isha ulur atje, një i ri me kapelë futi kokën brenda, dhe u tha parukierëve se duhet ta mbyllin sallonin brenda 1 ore… Ai nuk tha se çfarë do të ndodhë nëse nuk e bënin këtë. Por kjo mund të merret me mend”.
Kur televizioni TV4 dërgoi një gazetar në zonë për të investiguar mbi atë ngjarje, ai u sulmua në mes të sheshit. Pra duket se bandat kriminale janë më të forta se shteti suedez. Në fund policia u detyrua t’i këshillojë parukierët të qëndrojnë larg lagjes Jordbro.
Që atëherë sirianët janë shpërngulur dikur tjetër, dhe tani mund ta vizitojnë lagjen e tyre të vjetër vetëm nën shoqërimin e policisë. Ata vazhdojnë të jetojnë nën mbrojtjen e policisë. Po sa histori të tilla mbeten të pa rrëfyera, vetëm sepse viktimat nuk guxojnë që të rrezikojnë të paguajnë të njëjtin çmim?
Policia publikon një herë në vit një listë me zonat e rrezikshme si Jordbro, duke i ndarë ato në “cenueshme”, “veçanërisht të pambrojtura”, dhe “zona të rrezikuara”, në total rreth 60 zona. Këto janë zona të karakterizuara nga kriminaliteti i lartë, nga mosgatishmëria e banorëve për të marrë pjesë në proceset gjyqësore, dhe nga fakti se grupet kriminale konkurrojnë shtetin për kontrollin e territorit.
Politologu dhe shkrimtari Peter Santesson ka bërë një zbulim të jashtëzakonshëm, që është konfirmuar edhe nga studiues të tjerë, gjatë kohës që po përpilonte një listë të zonave në Suedi, ku përqindja e banorëve që nuk kanë lindur në Suedi, është më e lartë se 30 për qind.
Pasi eliminoi listën e zonave pranë kufirit dhe rezidencat studentore, ai vuri re se indeksi i tij sasior, përputhej në mënyrë të përsosur me listën e policisë mbi zonat më të rrezikshme. Kësaj të fundit i mungonte vetëm një lagje, zona e Valstës. Variablat si masa e integrimit, cilësia e shkollimit, dhe burimet e policisë mund të ndryshojnë në zona të ndryshme. Por numri i madh i emigrantëve në një zonë, është i lidhur ngushtë me paligjshmërinë dhe sundimin e bandave.
Ky është një lajm i keq për një vend që ka pranuar më shumë refugjatë për frymë në vitet e fundit, se sa çdo vend tjetër në Evropë, dhe që ka pasur shumë shpresë për gjetjen e mjeteve efektive në integrimin e tyre. Njëzet për qind e popullsisë së Suedisë ka lindur jashtë vendit, dhe kjo përqindje është rritur me një ritëm të shpejtë.
Kjo shifër ishte vetëm 11 për qind në vitin 2000. Sipas një studimi të vitit 2018 nga kriminologu Amir Rostami, shumica e të përfshirëve në krimin e organizuar janë emigrantë të gjeneratës së parë ose të dytë. Rostami identifikoi 15.000 individë të përfshirë në krimin e organizuar, një numër shumë i madh për një vend me vetëm 10 milionë banorë.
Janë këta kriminelë dhe bandat e tyre të organizuara, ata që prodhojnë dhunës e shtuar me armë dhe shpërthimet e bombave. Sipas një studimi të fundit nga Këshilli Kombëtar Suedez për Parandalimin e Krimit, Suedia ka aktualisht normat më të larta të dhunës vdekjeprurëse nga armët nga pothuajse 24 vende evropiane të anketuara, me 4 të vrarë për 1 banorë, krahasuar me mesataren evropiane që është vetëm 1.6.
Dhe kultura e re e sulmeve me bomba në Suedi, nuk ka asnjë shembull të afërt në Perëndim. Vetëm këtë vit, në Suedi ka pasur mbi 110 sulme me eksploziv. Kjo është arsyeja pse gazeta më e madhe gjermane, Bild, e ka quajtur kohët e fundit Suedinë si “vendin më të rrezikshëm të Evropës”.
Kjo është edhe arsyeja pse suedezët e përmendin në mënyrë të përsëritur në sondazhe krimin, si shqetësimin e tyre kryesor. 90 për qind e të anketuarve në një sondazh të fundit nga Universiteti i Goteborgut, kërkuan dënime më të ashpra për bandat kriminale./abcnews.al
Kuriozitete
Nga numri i telefonit te analizat mjekësore, cilat informacione nuk duhet të ndajmë me ChatGPT
Published
1 day agoon
June 4, 2025
Inteligjenca artificiale mund të jetë mjet i vlefshëm gjatë përditshmërisë, por rekomandohet që duhet të kemi kujdes në përdorimin e saj.
Prania e ChatGPT në jetë po bëhet më e dukshme. Siç mësojnë njerëzit nga chatbot-e, po ashtu edhe këta të fundit mësojnë prej nesh përmes bisedave që bëjmë. Ekspertët në fushën e inteligjencës bëjnë thirrje për kujdes, pasi ka informacione si psh nga numri i telefonit, adresa e shtëpisë apo testet mjekësore nuk duhet të ndahen me chatbot – jo vetëm për arsye privatësie, por edhe për të shmangur keqpërdorimin ose rrjedhjen e mundshme të të dhënave.
Paralajmërime nga vetë krijuesit
Edhe vetë kompanitë që zhvillojnë sistemet e AI i njohin rreziqet. OpenAI thotë: “ Ju lutemi mos ndani informacione të rëndësishme në biseda”, ndërsa Google u bën thirrje përdoruesve të Gemini të jenë të kujdesshëm: “ Mos vendosni informacione konfidenciale ose të dhëna që nuk do donit t’i shihte askush”
Siç vë në dukje WSJ, bisedat me chatbot mund të përdoren për të trajnuar modelet e ardhshme dhe fjalë kyçe që lidhen me çështjet e sigurisë si dhuna mund të shkaktojnë auditime të brendshme nga vetë kompania.
Pesë kategori të dhënash që nuk duhet të ndani
Informacioni personal identifikimi – ID ose numri i pasaportës, data e lindjes, adresa e shtëpisë dhe numri i telefonit janë informacione që duhet të mbahen jashtë bisedave me AI.
Të dhënat mjekësore – Asnjëherë mos kërkoni të bëni interpretim të testeve mjekësore në Chat GPT.
Informacioni financiar – Shmangni futjen e numrave të llogarive bankare ose informacioneve të tjera të ndjeshme financiare.
Detajet e punës suaj – Përdoruesit që përdorin chatbot në rutinën e tyre të përditshme të punës ekspozojnë pa vetëdije të dhënat e klientëve ose informacionet e brendshme të kompanive të tyre. Nëse përdorimi i AI është thelbësor për punën, rekomandohet që të përdoren abonimet profesionale.
Detajet e hyrjes – Chatbot-et nuk janë ndërtuar për të vepruar si vend për fjalëkalime, PIN ose kredenciale të tjera aksesi.
Kuriozitete
Princesha Diana: Letra që zbulon sa e vetmuar ndihej në pallat
Published
3 days agoon
June 2, 2025
Të gjitha objektet që tregojnë historinë e jetës së Princeshës Diana dhe ofrojnë informacion mbi familjen mbretërore britanike tani janë në ankand. Midis tyre është një letër e shkruar me dorë dy ditë pas dasmës së saj me Mbretin e ardhshëm Charles.
Ankandet Julien’s prezantojnë koleksionin e jashtëzakonshëm, “Stili i Princeshës Diana dhe një Koleksion Mbretëror”, me më shumë se 300 pjesë historike në një nga ankandet më të mëdha të artikujve që dikur i përkisnin Princeshës së ndjerë të Uellsit.
Së bashku me shumë artikuj të modës të paraqitur në ankand, i cili fillon më 26 qershor në The Peninsula Beverly Hills, ka edhe një artikull veçanërisht të veçantë. Koleksioni përfshin një letër të shkruar me dorë dhe të nënshkruar nga Princesha Diana drejtuar Mark Simpson, një punonjës i Pallatit Buckingham.
Letra mban datën 31 korrik 1981, vetëm dy ditë pas dasmës së saj me Princin e atëhershëm Charles.
“Kjo është një nga veprat e mia të preferuara”, thotë Martin Nolan, bashkëthemelues dhe drejtor ekzekutiv i Julien’s Auctions, për revistën PEOPLE gjatë një parapamjeje të artikujve të ankandit.
“Është disa ditë pas dasmës së saj.” “Ajo jetonte në Pallatin e Buckinghamit, ishte periudha kur po përshtatej nga jeta normale në jetë pallati”, tha Nolan.
“Kështu që ajo duhej të mësonte nga mbretëresha të përkulej dhe të gjitha këto.” Por, ajo po kalonte mirë me Mark Simpsonin.”Ata ishin pothuajse në të njëjtën moshë, ai ishte pak më i madh se ajo “, shton Nolan. “Në letër ajo flet për sa e vetmuar ishte kur ishte në pallat.”
Letra thotë: “I dashur Mark, doja vetëm të të falënderoja për gjithë mirësinë dhe durimin që më ke treguar që kur u zhvendosa në Pallatin e Buckinghamit. Qëndrimi im u bë shumë më i lehtë nga shoqëria jote, pasi ishte shumë e vetmuar dhe qeshëm aq shumë, saqë nuk mund të të falënderoj mjaftueshëm. Shpresoj se ke mundur ta shijosh të mërkurën dhe se të ka pëlqyer fustani im.”
Nesër do të nisem për në Britani, me të gjithë këta burra përreth. Duhet të kem kujdes nga Evelina! Lajmi i keq është se nuk kam ngrënë asnjë drithëra – më vjen keq. Si do t’ia dal pa tasat me drithëra? [fytyrë që qesh]. Një falënderim i madh që je vetvetja – Me shumë dashuri, Diana.”
Letra tregon se ditët e para të Dianës si princeshë nuk ishin aspak argëtuese.
Kuriozitete
Pse bllokohen veshët në avion? Ja si ta zgjidhni këtë problem
Published
1 week agoon
May 28, 2025
Nuk ka rëndësi se pse po e bëni udhëtimin e radhës! Mund të jenë pushimet, udhëtim pune apo çështje tjetër, me siguri që ka fenomen me të cilin jeni përballuar sa herë që keni bërë udhëtime të tilla: bllokimi i veshëve apo ajo që nga auditologët quhet “veshi i avionit”.
Ndryshe quhet “barotrauma e veshit”, veshi i avionit është zhurma e dhimbshme e veshit që ndodh kur avioni është në ngjitje ose zbritje. Nëse për disa persona kjo është një ndjesi irrituese, për të tjerë është shqetësim që zgjat edhe pas daljes nga avioni.
Për të shmangur fluturimet, auditologia Sarah Lundstrom shpjegon më shumë rreth këtij fenomeni.
Çfarë është “veshi i avionit”?
“Kjo ndodh kur “veshi mbyllet për shkak të ndryshimeve të presionit të ajrit gjatë fluturimit,” shpjegon mjekja Lundstrom. Lajmi i mirë është se ndërkohë që kjo gjendje krijon njëfarë shqetësimi, kjo nuk dëmton daullet e veshit tuaj.
Pse kumbojnë veshët në avion?
Arsyeja pse përjetoni dhimbje veshi gjatë udhëtimeve me avion është për shkak të ndryshimit të presionit të ajrit. “Kur ka një ndryshim në presionin e ajrit të jashtëm, kjo shkakton shtyrjen e daulles së veshit dhe mbylljen e tubit eustachian,” shton mjekja.
Si ta parandaloni si fenomen?
Sipas mjekes Lundstrom, mund të përtypni çamçakëz ose mbani karamele gjatë fluturimit për të ndihmuar në mbajtjen e “veshit të mesëm dhe tubit eustachian në lëvizje dhe të hapur”. Megjithatë, nëse nuk keni çamçakëz ose karamele me vete, mos u frikësoni.
“Gjatë fluturimit, gëlltisni diçka ose mbyllni hundën e të fryni ajrin për të nxitur tubit eustachian të hapet që të lehtësojë presionin,” përfundon Lundstrom.
Kuriozitete
NASA zbulon pasuri të pallogaritshme ari në thellësitë e oqeanit
Published
1 week agoon
May 27, 2025
Oqeanet mbajnë rezervat më të mëdha të arit në botë, por ato janë ende të paarritshme.
Një ekip shkencëtarësh të NASA-s ka zbuluar se oqeanet “mbajnë” rezervën më të madhe të arit, e cila vlerësohet në 20 milionë ton. Nxjerrja e metalit të çmuar që zotërojnë, sjell sfida për shkak të përqendrimit të tij të ulët në ujin e detit.
Sasia e raportuar ka tronditur botën, pasi tejkalon sasinë totale të arit të gjetur nga njeriu gjatë gjithë historisë së tij.
Teknologjia që i është vënë në dispozicion njerëzimit nuk lejon një mekanizëm minerar ekonomikisht të qëndrueshëm, uji i detit përmban metale që e bëjnë të vështirë ndarjen e arit. Ari i tretur nuk është i vetmi burim i vlefshëm që deti “ruan”.
Elemente tjera të rëndësishme që detet dhe oqeanet kanë janë depozitat e sulfurit hidrotermal. Këto janë depozita që janë më të arritshme sesa ari i tretur dhe mund të nxirren përmes minierave nënujore.
Minierat në det paraqesin rreziqe shkatërruese për ekosistemet detare, kjo rrezikon mijëra specie të reja, shkatërron shumë habitate detare dhe ndryshimi i zinxhirëve ushqimorë paraqet rreziqe të konsiderueshme.
Disa territore, si Papua Guinea e Re, filluan ta zbatojnë këtë praktikë. Debati mjedisor përqendrohet në ndikimet tragjike që aktivitetet minerare kanë në ekosistemet detare, duke lënë anash mundësitë ekonomike që j’u ofrojnë vendeve.
Mundësi reale që deti mund të na ofrojë burimet e tij më të vlefshme
Disa shkencëtarë mbajnë gjallë shpresën se zhvillimet teknologjike do të na lejojnë të arrijmë në zgjidhje të qëndrueshme në të ardhmen për shfrytëzimin e burimeve detare. Nuk është e pamundur që një ditë të shfaqen teknologji që do të lejojnë nxjerrjen e arit nga deti pa shkaktuar dëme të konsiderueshme në mjedisin detar.
Derisa të ndodhë kjo, ari vazhdon të fshihet në thellësitë e detit, madje edhe për vende si Spanja, me disa dete dhe oqeane që lagen në plazhet e saj, gjë që mund t’i sjellë vendit iberik miliona ose miliarda euro.
Thesari më i madh i njerëzimit qëndron i fshehur në det, e në të njëjtën kohë, Kina ka surprizuar me zbulimin e 230 miliardë ton ari të bardhë në shtratin e detit.

Mbyllet me sukses Java e Dizajnit në UBT – prezantohen koleksione me vlera artistike dhe kulturore

Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri

Jackie Chan: Mësova anglisht përmes muzikës ‘country’ pasi u zhvendos në SHBA!

Bill Gates do të dhurojë 99% të pasurisë së tij për Afrikën

FSHF: Vijon procesi i shpërndarjes së biletave përmes shortit elektronik për ndeshjen Shqipëri – Serbi

Ardian Ismajli mund t’i bashkohet Rashicës te Besiktasi?

Tërnava u uron besimtarëve Kurban Bajramin

Bajrami: Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor

Kryeziu-Hyseni: Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur