Nga kohët e lashta e deri më sot, portreti na ka treguar të vërteta themelore për njerëzimin dhe identitetin, pavarësisht nga tema. Portreti ka një vend unik në historinë e artit, shkruan BBC.
Duke parë se kush u portretizua dhe si, ne jemi në gjendje të fitojmë njohuri mbi historinë sociale, kulturore dhe politike që asnjë lloj tjetër pikture nuk mund të ofrojë.
Fakti që ofron një mundësi për t’u lidhur me individë që ishin, ose janë, qenie njerëzore të gjalla si ne, gjithashtu e bën atë një nga më të arritshëm dhe më të njohurit; është i vetmi zhanër me galeritë e veta të dedikuara dhe ka ofruar frymëzim për ekspozita të panumërta madhore.
“Portreti qëndron i ndarë nga zhanret e tjera të artit pasi shënon kryqëzimin midis portretit, biografisë dhe historisë. Ato janë më shumë se vepra arti; kur njerëzit shikojnë portrete, ata mendojnë se po takojnë atë person,” thotë Alison Smith, kryekuratorja në Galeria Kombëtare e Portreteve në Londër.
Origjina e zhanrit mund të gjurmohet në kohët e lashta, kur ai shërbente një sërë funksionesh, nga lartësimi i atyre që ishin në pushtet deri te kujtimi i të vdekurve. Shekujt 1 dhe 2 pas Krishtit panë që zona Fayum e Egjiptit Romak të prodhonte portrete çuditërisht natyraliste që shfaqeshin në kutitë e mumjeve.
Në Romën e lashtë, skulptura e portretit përdorej për të përkujtuar të vdekurit ose për të festuar arritjet e të gjallëve. Portretet perandorake ishin një mjet i vlefshëm për propagandë. Të vendosura në tempujt e kultit perandorak, ato ishin krijuar për të frymëzuar frikë dhe nënshtrim.
Mozaikët mahnitës me përmasa reale të perandorit Justinian dhe perandoreshës Theodora në kishën e San Vitale në Ravenna – të cilat datojnë nga shekulli i 6-të – janë një demonstrim veçanërisht spektakolar i fuqisë.
Një pjesë e rëndësishme e shprehjes artistike ka qenë sigurisht edhe autoportreti. Autoportreti ikonë i Van Gogh me vesh të fashuar, i pikturuar pasi ai preu një pjesë të veshit pas një debati me Gauguin, është një demonstrim i fuqishëm i vendosmërisë së tij për të vazhduar të pikturojë pavarësisht nga trauma.
Ndërsa në të kaluarën portreti ishte me të vërtetë një shenjë e statusit apo famës, unë mendoj se tani portreti ka të bëjë më shumë me ekzistencializmin. Ka të bëjë me psikologjinë, kush janë ata dhe si përshtaten në shoqëri. Ka të bëjë me identitetin ”, thotë Smith.
Qoftë perandor, aktor, aktivist apo person i zakonshëm në rrugë, kjo është diçka që ne të gjithë e ndajmë – dhe shpjegon pse portreti nuk do të pushojë kurrë së tërhequri vëmendjen tonë.
