Kuriozitete

Historia e pemës më të vetmuar në botë

Publikuar

Ne të gjithë jemi të njohur me skenat e pemëve të vetme afrikane në savanë. Deri vonë, kishte një pemë në Niger që u bë simbol i atij rajoni: aq sa dukej e vetmuar, ishte edhe mrekulli, duke pasur parasysh se nuk kishte asgjë për kilometra përreth saj.

Pema më e vetmuar në botë u quajt Tenere, sipas rajonit nigerian në të cilin ndodhej. Për 300 vjet, besohej se kjo ishte pema e vetme në një rreth prej 400 kilometrash. Më vonë u zbulua se 150 kilometra larg, në fshatin Timia, një e ashtuquajtur “pemë e humbur” po rritej.

Por kjo ende nuk e zvogëlon rëndësinë e saj, dhe veçanërisht pamjen prekëse të kësaj forme jete. Ky ishte anëtari i fundit i një grupi pemësh që dikur u rritën në këtë pjesë të shkretëtirës. Rrënjët e saj arritën të arrijnë në një burim uji 36 metra larg.

Pemë të tilla janë të zakonshme në Afrikë, veçanërisht në savanat afrikane edhe pse ato mund të gjenden edhe në Lindjen e Mesme. Ato mund të rriten rreth 20 metra në lartësi dhe janë mjaft të qëndrueshme kur bëhet fjalë për periudha të thata, por edhe shumë të ftohta, terren ranor dhe tokë të varfër.

Pema Tenere u zbulua në vitin 1939 nga oficeri i armatës franceze Michel Lesourd, i cili nuk mund të mos mrekullohej nga kjo pamje.

Përveç që ishte mahnitës në vetvete, ai u mahnit nga fakti se shumë karvanë që kalonin aty nuk e përdornin: devetë nuk e mbulonin atë, dhe banorët vendës nuk i përdornin degët e tij për të ngrohur netët e ftohta të shkretëtirës ose për të përgatitur zjarre për gatim. Me sa duket, ata gjithashtu e respektuan atë në atë masë saqë çdo ndërhyrje në mrekullinë e Nënës Natyrë ishte e ndaluar.

Njëzet vjet më vonë, eksploruesi francez Henri Lhote erdhi në Tenere për të parë pemën dhe u mahnit nga pamja: pema e gjelbër që dikur lulëzonte tani dukej se ishte tharë dhe tharë, dhe dëmtimi i saj ishte i dukshëm. Ndërsa nomadët e konsideruan atë pothuajse të shenjtë, gjithçka që mbeti ishte të arrinim në përfundimin se dikush keqdashës e kishte dëmtuar atë.

Më në fund, në vitin 1973, kjo pemë u rrëzua nga një shofer kamioni. Lajmi pothuajse i pabesueshëm tronditi të gjithë ata që kaluan këto rrugë në karvanët e tyre, ose erdhën si eksplorues profesionistë për ta admiruar. Së shpejti u përhap një thashetheme se shoferi i panjohur libian ishte padyshim i dehur – sepse si tjetër ai mund të përplaset me pengesën e vetme në këtë shkretim?

Pema u transferua në Muzeun Kombëtar të Nigerit dhe një skulpturë metalike u vendos në vendin e saj për ta nderuar atë.

Titulli i saj “Pema më e vetmuar në botë” tani mbahet nga një bredh në ishullin Campbell të Zelandës së Re, e cila ishte mbjellë nga një burrë njëqind vjet më parë. Fqinji i tij i parë është 222 kilometra larg.

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara