Aktualitet
Hetimi amerikan për origjinën e Coronavirusit
Sa e rëndësishme është që ta kuptojmë origjinën?
Published
3 years agoon
By
Betim GashiFillimisht e hedhur poshtë nga ekspertë për kujdes shëndetësor dhe zyrtarë qeveritarë, hipoteza se coronavirusi ka dalë aksidentalisht nga një laborator kinez, tani po merr vëmendje të re nga autoritetet amerikane.
Ekspertët kanë thënë se hetimi 90-ditor, i kërkuar më 26 maj nga presidenti amerikan Joe Biden, do të shtyjë agjencitë e inteligjencës në Shtetet e Bashkuara që të mbledhin më shumë të dhëna dhe të analizojnë ato që veçse kanë.
Ish-zyrtarë të Departamentit amerikan të Shtetit, gjatë administratës së ish-presidentit Donald Trump, kanë bërë thirrje publike për hetime shtesë, ashtu sikurse shkencëtarë tjerë dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Shumë shkencëtarë, përfshirë mjekun Anthony Fauci, kanë thënë se ende besojnë se virusi vjen nga natyra dhe është bartur nga kafshët te njerëzit. Hulumtuesit e virusit nuk kanë identifikuar publikisht ndonjë të dhënë të re shkencore që mund ta bëjë më të mundshme hipotezën për rrjedhje të coronavirusit nga laboratori.
Virologët kanë thënë po ashtu se ka pak mundësi që ndonjë përgjigje përfundimtare për origjinën e coronavirusit të bëhet publike në 90 ditë.
Puna për konfirmim të plotë të origjinës së viruseve në të kaluarën – siç kanë qenë SARS apo HIV/AIDS – kanë marrë vite apo dekada.
Çfarë janë duke analizuar agjencitë e inteligjencës?
Biden ka urdhëruar rishikim të atyre që Shtëpia e Bardhë i ka konsideruar “dy skenarë të mundshëm”, të bartjes së virusit nga kafshët te njeriu apo rrjedhja nga laboratori.
Në një deklaratë të Shtëpisë së Bardhë është thënë se dy agjenci në komunitetin e inteligjencës – prej 18 të tillave – anojnë nga hipoteza për bartje të virusit nga natyra.
Një dokument që ka fituar vëmendje të re është nga Departamenti amerikan i Shtetit, i publikuar në ditët e fundit të administratës Trump. Në të theksohet se Shtetet e Bashkuara besojnë që tre hulumtues në Vuhan të Kinës kanë kërkuar trajtim mjekësor për sëmundje të frymëmarrjes në nëntor të vitit 2019.
Megjithatë raporti nuk është përfundimtar: origjina dhe shkalla e sëmurjes së stafit nuk dihet – dhe shumë njerëz në Kinë shkojnë vazhdimisht në spitale, jo për urgjenca, por për kontrolle rutinore.
Në dokument po ashtu theksohet se eksperimentet për ndryshim të viruseve dhe sëmundjeve – çka potencialisht mund të nxisin vdekje apo përhapje – janë bërë në një laborator në Vuhan me mbështetjen amerikane.
Megjithatë, drejtori i Instituteve Kombëtare të Shëndetit, Franic Collins ka mohuar se ka pasur mbështetje amerikane në eksperimente të tilla në coronaviruse në Vuhan.
David Feith, i cili ka shërbyer si zëvendës-ndihmës i Sekretarit të Shtetit për Azinë Lindore dhe Çështjet në Paqësor gjatë administratës Trump, ka thënë se ka mbështetur thirrjen e Bidenit për rishikim tjetër.
“Në deklaratën e presidentit është nënkuptuar se ka më shumë për të analizuar dhe më shumë të dhëna për t’u mbledhur”, ka thënë Feith.
Mirëpo shefi i Inteligjencës Kombëtare ka mohuar të komentojë në këtë çështje, transmeton agjencia e lajmeve Associated Press.
Pse po i pengon Kina hetimet?
Në deklaratën e Shtëpisë së Bardhë, Kina është kritikuar për mungesë të transparencës.
“Dështimi për të dërguar inspektorët në teren në muajt e parë do të pengojë gjithmonë hetimet për origjinë të coronavirusit”, ka thënë Shtëpia e Bardhë.
Kina është raportuar se ka detyruar disa gazetarë të largohen nga shteti në vitet e fundit dhe ka heshtur apo burgosur informatorët nga Vuhani dhe vendet tjera.
Mungesa e transparencës në Kinë është shumë e rëndësishme dhe sfidë tashmë e ditur. Mirëpo kjo gjë në realitet nuk tregon se diçka është duke u fshehur.
“Problemi qëndron në atë se kur ju bëni ndonjë njoftim (sikur thirrja e Bidenit për hetime) në një ambient tejet politik, kjo gjë e bën më pak të mundshëm bashkëpunimin nga ana e Kinës, në drejtim të gjetjes së origjinës së virusit”, ka thënë Yanzhong Huang, hulumtues i lartë për shëndet global në Këshillin për Marrëdhënie të Huaja.
Çfarë besojnë shkencëtarët sa i përket origjinës së virusit?
Argumenti më bindës për hetim të mundësisë së daljes së virusit nga laboratori, nuk bazohet në ndonjë të dhënë të re, por në faktin që mundësitë tjera të qarkullimit të virusit nuk janë të konfirmuara 100 për qind.
“Mundësia më e madhe ende është ajo se virusi ka dalë nga gjallesat e egra”, ka thënë Arinjay Banerjee, virolog në Organizatën për Vaksina dhe Sëmundje Infektive në Saskatchewan, Kanada.
Ai ka thënë se janë të zakonshme rastet kur virusi bartet nga kafshët në njerëz dhe se shkencëtarët tashmë kanë njohuri për dy coronaviruse të ngjashme që janë zhvilluar në lakuriqë dhe kanë shkaktuar epidemi kur njerëzit janë infektuar: SARS1 dhe MERS.
Megjithatë, rasti nuk është plotësisht i mbyllur.
“Ka mundësi e mundësi. Meqë askush nuk e ka identifikuar një virus në kafshë, që është 100 për qind identik me coronavirusin e ri, ende ka hapësirë për kërkime dhe për gjetje të mundësive tjera”.
Sa gjatë zgjat procesi i konfirmimit të origjinës së virusit?
Konfirmimi me 100 për qind siguri për origjinën e coronavirusit, nuk është proces i shpejtë, i lehtë dhe gjithmonë i mundshëm.
Shembull, shkencëtarët nuk e kanë konfirmuar kurrë origjinën e lisë, para se sëmundja të çrrënjosej përmes një programi global të vaksinimit.
Në rastet e sëmundjeve SARS, një prej të cilave shkaktohet edhe nga coronavirusi i ri, shkencëtarët kanë identifikuar viruse të tilla në shkurt të vitit 2013.
Më vonë gjatë vitit, shkencëtarët kanë zbuluar çka mund të ketë ndërmjetësuar sëmundjen: macet e llojit civet janë gjetur në tregjet e kafshëve në tregjet në Guangdong, Kinë.
Mirëpo deri më 2017, hulumtuesit nuk kanë gjetur burimin origjinal të këtij virusi në shpellat e lakuriqëve në provincën Yunnan të Kinës.
Sa e rëndësishme është që ta kuptojmë origjinën?
Nga perspektiva shkencore, hulumtuesit kanë gjithmonë dëshirë që të kuptojnë më shumë si zhvillohen sëmundjet. Nga perspektiva e shëndetit publik, nëse një virus kalon lehtësisht nga njeriu në njeri, zbulimi i origjinës nuk është thelbësor për hartim të strategjive për ndalje të sëmundjes.
“Pyetjet për origjinë dhe kontrollim të sëmundjes nuk përbëjnë të njëjtën gjë kur përhapja nga njeriu në njeri bëhet gjë e shpeshtë”, ka thënë Deborah Seligsohn, eksperte për shëndetin publik dhe atë të ambientit në Universitetin Villanova.
Republikanët kanë shtyrë përpara idenë për më shumë hetime të idesë se virusi ka dalë nga laboratori dhe fajësim të Kinës.
Vetëm në Shtetet e Bashkuara gati 600,000 persona kanë vdekur me coronavirus, njëherësh numri më i lartë i viktimave në krahasim me shtetet tjera.
Çfarë ndodh pas 90 ditëve?
Shumë shkencëtarë besojnë se nuk ka mundësi që një hetim 90-ditor të japë përgjigje përfundimtare.
“Rrallë ndodh një gjë e tillë”, ka thënë Stephen Morse, hulumtues sëmundjesh në Universitetin Columbia.
“Edhe në rrethanat më të mira, rrallë ndodh të kemi aq shumë siguri”.
Çfarëdo gjetjeje ka mundësi të jetë politikisht shpërthyese, sidomos nëse do të ketë të dhëna që mbështesin apo hedhin poshtë ndonjërën teori.
Dhe dështimi për të arritur në përfundime, çka mund të jetë i pashmangshëm pas 90 ditëve, do të mund të forcojë teoritë konspirative.
Ndërkohë ekspertët si Huang nga Këshilli për Marrëdhënie me Jashtë, dyshojnë se Kina mund të izolohet edhe më shumë, çka potencialisht mund të komplikojë marrëdhëniet veçse të tensionuara me Shtetet e Bashkuara.
“Kjo gjë ka mundësi të bëjë edhe më sfiduese dhënin e lejes për një tjetër ekip që ta vizitojë Vuhanin, apo qasjen e pakufizuar në hetime atje”, ka thënë ai.
Bota
OBSH: Mbi 100 pacientë do të evakuohen nga Gaza
Published
18 mins agoon
November 5, 2024By
UBTnewsMë shumë se 100 pacientë, përfshirë fëmijë, do të largohet nga Rripi i Gazës të mërkurën, njoftoi të martën Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).
OBSH-ja thotë se më pak se 300 pacientë janë evakuuar nga Gaza prej fillimit të majit, kur Izraeli e zgjeroi ofensivën ushtarake në drejtim të jugut dhe e mori nën kontroll pikëkalimin kufitar Rafah mes Gazës dhe Egjiptit, i cili përdorej për evakuimin e pacientëve.
Rik Peeperkorn, përfaqësues i OBSH-së për Territorin e Okupuar Palestinez, tha se pacientët, në mesin e të cilëve ka edhe fëmijë me lëndime traumatike dhe sëmundje kronike, do të largohen përmes pikëkalimit me Izraelin në Kerem Shalom.
Sipas marrëveshjeve me OBSH-në, pacientët do të dërgohen në Emiratet e Bashkuara Arabe nga aeroporti Ramon në jug të Izraelit, ndërsa disa të tjerë do të transferohen në Rumani, shtoi ai.
I pyetur nëse Izraeli e ka aprovuar evakuimin e tyre, ai tha se shpreson se autoritetet izraelite do ta lehtësojnë transferimin e tyre.
Ai tregoi se më shumë se 12.000 pacientë janë në pritje të transferimit, duke shtuar se “ne nuk mund të vazhdojmë kështu më”.
Izraeli nuk e ka komentuar transferimin e pacientëve deri tani.
Palestinezët në Rripin e Gazës janë goditur rëndë nga shpërthimi i luftës mes Izraelit dhe Hamasit – grupit të shpallur terrorist nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.
Lufta u shkaktua kur luftëtarët e Hamasit u futën në jug të Izraelit më 7 tetor 2023 dhe i vranë rreth 1.200 njerëz, si dhe i rrëmbyen afër 250 të tjerë.
Prej atëherë, hakmarrja e Izraeli e ka shkatërruar Gazën, si dhe i ka vrarë mbi 43.000 njerëz, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazë, e cila udhëhiqet nga Hamasi./REL/
Bota
Votimi ndërpritet në dy qendra në Georgia për shkak të kërcënimeve për bombë
Published
19 mins agoon
November 5, 2024By
UBT NEWSGjatë mëngjesit të sotëm, votimi u ndërpre për shkak të kërcënimeve të pabesueshme për bombë në dy qendra votimi në Georgia, duke shkaktuar një evakuim të përkohshëm dhe shqetësim në komunitet. Sipas zyrtarëve lokalë, për të zgjatur orarin e votimit, pritet që të kërkohet një urdhër gjykate.
Pesë kërcënime për bombë u raportuan, që rezultuan në një ndërprerje të votimit për rreth 30 minuta në dy qendrat e votimit në Fulton County. Nadine Williams, drejtoresha e regjistrimit dhe zgjedhjeve të këtij qarku, konfirmoi se lokacionet tani janë rikthyer në funksionim dhe se të gjitha qendrat e votimit janë të sigurta, me një prani aktive të forcave të sigurisë për të garantuar qetësinë.
Qendrat e votimit të prekura, Shkolla Fillore C.H. Gullatt dhe Qendra Komunitare Etris, ndodhen në Union City, në jugperëndim të Atlantës. Williams tha se zyrtarët e qarkut planifikojnë të kërkojnë një urdhër gjykate për të mbajtur hapur këto dy qendra votimi për pak më shumë gjatë natës, duke u siguruar që votuesit të kenë mundësinë të ushtrojnë të drejtën e tyre për të votuar.
Informacioni për kërcënimet u mor nga Departamenti i Policisë së Shkollës së Qarkut Fulton rreth orës 8:15 të mëngjesit, ku u raportua se disa shkolla do të merrnin kërcënime. Megjithatë, studentët e distriktit nuk ishin në shkollë sot për shkak të zgjedhjeve, dhe asnjë shkollë fillore nuk u përball me kërcënime direkte. Forcat e zbatimit të ligjit kryen kontrolle të sigurta në disa lokacione për të siguruar mbrojtjen e qytetarëve.
Margaret Huang, presidente dhe shefe ekzekutive e Southern Poverty Law Center, vlerësoi reagimin e shpejtë të autoriteteve të Fulton ndaj kërcënimeve dhe përpjekjet për të zgjatur orarin e votimit. Ajo theksoi rëndësinë e sigurimit të një ambienti të sigurt për votuesit, duke shprehur se: “Nuk duam ta lejojmë këtë të na prishë votat.”
Ky incident i fundit vjen në një kohë të tensionuar për zgjedhjet, dhe zyrtarët shpresojnë që këto veprime do të sigurojnë një proces të qetë dhe të sigurt për të gjithë votuesit.
Bota
Ndryshime ligjore për të lejuar Erdogan të kandidojë sërish!
Published
30 mins agoon
November 5, 2024By
UBT NEWSNë një zhvillim të rëndësishëm politik, partneri i qeverisë së presidentit turk, Recep Tayyip Erdogan, ka propozuar një amendament kushtetues që do t’i mundësojë atij të kandidojë sërish në zgjedhjet presidenciale të ardhshme. Kjo nismë ka ardhur në një kohë kur Erdogan ka arritur një fazë kritike në karrierën e tij politike.
Devlet Bahçeli, kreu i Partisë ultra-nacionaliste të Lëvizjes Nacionaliste (MHP), e cila është aleate e qeverisë, theksoi rëndësinë e rizgjedhjes së Erdoganit duke e cilësuar atë si “zgjedhjen e natyrshme dhe të duhur”. Ai u shpreh në parlamentin e Ankarasë, duke deklaruar se partia e tij është e gatshme të mbështesë ndryshimet e nevojshme kushtetuese për të mundësuar këtë proces.
Aktualisht, sipas kushtetutës turke, Erdogan nuk ka të drejtë të kandidojë në zgjedhjet presidenciale të planifikuara për vitin 2028. Megjithatë, ka një përjashtim që lejon presidentin të kandidojë përsëri në rastin e shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme nga parlamenti gjatë mandatit të tij të dytë.
Në këtë kontekst, koalicioni qeverisës i Erdoganit përballet me sfida të rëndësishme, pasi i mungon shumica e tre të pestave në parlament e cila është e nevojshme për të kaluar amendamentin kushtetues ose për të shpallur zgjedhje të reja. Bahçeli, në një zhvillim të fundit, bëri thirrje për një proces të mundshëm paqeje mes shtetit turk dhe Partisë së ndaluar të Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), një veprim që analistët e shohin si një tentativë për të bindur Partinë pro-kurde për Barazinë dhe Demokracinë e Popullit (DEM) që të mbështesë këtë nismë.
Nëse kjo strategji arrin sukses, do të hapte rrugën për kandidaturën e Erdoganit dhe do të mundësonte një vazhdimësi të dominimit të tij politik në Turqi. Zhvillimet e ardhshme do të jenë vendimtare për të kuptuar se si do të formësohet skena politike në vend dhe nëse Erdogani do të ketë mundësinë të rikthehet në garë./UBTNews/
Aktualitet
Mbretëria e Bashkuar prezanton projektligjin e ri kundër duhanit
Published
57 mins agoon
November 5, 2024By
UBTnewsMbretëria e Bashkuar po prezanton legjislacionin e ri kundër duhanit që mund ta bëjë më të vështirë për fëmijët e sotëm blerjen e ligjshme të cigareve.
Mbretëria e Bashkuar prezantoi një projekt-ligj kundër duhanit për të “thyer ciklin e varësisë”, i cili potencialisht mund t’i ndalojë fëmijët e sotëm që të jenë ndonjëherë ligjërisht në gjendje të pinë duhan.
Projektligji i Duhanit dhe Vapes filloi rrugëtimin e tij nëpër Parlamentin Britanik të martën. Projektligji rrit gradualisht moshën minimale për blerjen e duhanit çdo vit, në mënyrë që asnjë i lindur pas 1 janarit 2009 të mos mund të blejë cigare.
Britania do të kishte disa nga masat më të ashpra kundër duhanit në botë nëse miratohet ligji, gjë që mund të jetë e mundshme për shkak të qeverisë së shumicës së Partisë Laburiste.
Qeveria tha se projektligji “thyen ciklin e varësisë dhe hap rrugën për një MB pa duhan”.
Numri i njerëzve që pinë duhan në Britani ka rënë me dy të tretat që nga vitet 1970, por rreth 6.4 milionë njerëz – ose rreth 13 për qind e popullsisë – ende pinë duhan, sipas shifrave zyrtare.
Ligji për ndalimin e pirjes së duhanit dhe avullimit në natyrë
Nëse miratohet, pirja e duhanit dhe avullimi do të ishin të paligjshme në disa hapësira të jashtme si këndet e lojërave dhe hyrjet e shkollave dhe spitaleve.
Shijet e vapes do të kufizoheshin dhe paketimi i ndezur i avullit që synon fëmijët do të ndalohej, si një mënyrë për të luftuar kundër “një industrie cinike që ka kërkuar të varë një brez të ri fëmijësh nga nikotina“, tha Sekretari i Shëndetësisë Wes Streeting.
Projektligji nuk do të shtrihet në pirjen e duhanit në kopshtet e birrës në pijetore, një veprim që pason kundërshtimin e pronarëve të bareve.
Streeting tha se industria e mikpritjes kishte “pësuar një goditje të vërtetë në vitet e fundit” dhe nuk është “koha e duhur” për të ndaluar pirjen e duhanit jashtë lokaleve.
Autoritetet thonë se duhani shkakton rreth 80,000 vdekje në vit në MB dhe mbetet shkaku numër një i parandalueshëm i vdekjeve, paaftësisë dhe shëndetit të dobët.
Aktualisht është e paligjshme në Mbretërinë e Bashkuar shitja e cigareve, produkteve të duhanit ose vapave për njerëzit nën moshën 18 vjeç.
OBSH: Mbi 100 pacientë do të evakuohen nga Gaza
Votimi ndërpritet në dy qendra në Georgia për shkak të kërcënimeve për bombë
Ndryshime ligjore për të lejuar Erdogan të kandidojë sërish!
Njomza Krasniqi, studentja e UBT-së, punësohet si asistente për fëmijët me nevoja të veçanta
Studentët triumfojnë me ide për transformim digjital: Tri fitore nga UBT në garën ndërkombëtare të projektit “Elegants”
Qendra e Karrierës në UBT zhvilloi sesione informuese me institucione financiare dhe kompani
Mbretëria e Bashkuar prezanton projektligjin e ri kundër duhanit
Maqedonia e Veriut ul sërish çmimin e naftës, Shqipëria me e shtrenjta në rajon
Prokurorët e Përgjithshëm në SHBA kërkojnë një “transferim paqësor të pushtetit”
Të kërkuara
-
Lajmet3 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje