Në jug të Serbisë, mes maleve të larta dhe fushave pjellore, shtrihet një rajon që mbart në vetvete historinë e një populli që nuk ka hequr kurrë dorë nga shpresa: Lugina e Preshevës. Ky territory që përfshin qytetin e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës, është shtëpia e mijëra shqiptarëve që jetojnë me një dashuri të thellë për tokën e tyre, por gjithashtu me plagë që nuk mund të shërohen lehtë. E njohur për bukuritë e saj natyrore, fushat e gjelbra dhe malet që e rrethojnë, Lugina e Preshevës ka një histori të ngarkuar me sakrifica dhe sfida të mëdha, që flasin për qëndresën dhe dashurinë e banorëve të saj për atdhenë.

Megjithatë, përtej bukurisë së natyrës dhe traditave të lashta, jeta në këtë trevë është larg asaj që mund të quhet e lehtë. Shqiptarët e Luginës së Preshevës, të cilët përbëjnë shumicën e popullsisë në këtë rajon, përballen çdo ditë me diskriminimin dhe sfidat e shumta që i sjell politika e shtetit serb. Ata luftojnë për të ruajtur identitetin e tyre, ndërsa përballen me kufizime të rënda në fushën e arsimit, punësimit dhe mundësisë për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për brezat që vijnë.

Në këtë rajon, ku krenaria dhe dhimbja ecin dorë për dore, të rinjtë janë ata që mbajnë barrën më të rëndë. Ata e ndjejnë më shumë se kushdo peshën e kufizimeve që u vendosen, por edhe shpresën për një jetë më të barabartë dhe të dinjitetshme.

Për të kuptuar më mirë realitetin e Luginës së Preshevës, biseduam me Nevzad Lutfiun, Kryetar i Këshillit Kombëtar Shqiptar, një figurë udhëheqëse që përfaqëson shqetësimet dhe aspiratat e shqiptarëve të kësaj treve. Ai ndau me ne historitë e përditshme të banorëve të Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës, të cilët, pavarësisht sfidave të vazhdueshme, nuk dorëzohen dhe luftojnë për të ruajtur identitetin dhe dinjitetin e tyre.

Si e përjetoni ndjenjën e përkatësisë në një tokë ku autoritetet synojnë pasivizimin e adresave të qytetarëve për t’i larguar ata nga identiteti dhe historia e tyre? A është e mundur të ketë paqe dhe barazi në një vend ku qenësia juaj kombëtare sfidohet?

Lutfiu: Përjetimi i përkatësisë në një vend ku autoritetet ndërmarrin veprime për të fshirë adresat e qytetarëve dhe për t’i larguar ata nga identiteti dhe historia e tyre është një dhimbje e thellë, një lloj dhune që ka pasoja të rënda. Kur përpjekjet për të hequr një komb nga rrënjët e tij bëhen pjesë e një politike të qëllimshme, kjo ndjenjë e përkatësisë bëhet gjithnjë e më e vështirë dhe më e pasigurt. Ajo përfaqëson një sfidë të vazhdueshme për të ruajtur identitetin kombëtar dhe kulturor, për të mbrojtur lidhjen me historinë dhe për të pasur mundësinë për të jetuar dhe zhvilluar një jetë të denjë për ata që identifikohen si pjesë e një kombi të caktuar. Paqja dhe barazia janë të vështira për t’u arritur në një vend ku nënshtrimi i një grupi etnik është një pjesë e politikës shtetërore. Pa mbështetje dhe angazhim për të drejtat e njeriut, do të ishte e vështirë të pritej një mundësi e vërtetë për paqe dhe barazi.

Qasja e Serbisë ndaj komunitetit shqiptar ka kaluar kufijtë e racizmit, dhe kjo vetëm për shkak të përkatësisë etnike. Ka 24 komunitete në Serbi, por askush tjetër nuk ka pasur sfida të ngjashme me shqiptarët. Mungesa e perspektivës ka bërë që një numër i madh njerëzish të largohen, dhe ata janë pasivizuar. Ekzistojnë marrëveshje të miratuara nga ana e Serbisë, të monitoruara nga faktori ndërkombëtar, që kanë të bëjnë me avancimin e pozitës së shqiptarëve, por këto marrëveshje nuk janë zbatuar kurrë. Tani kemi filluar protestat si formën e fundit për të avancuar të drejtat tona dhe për të ruajtur substancën kombëtare.

Serbia ka përdorur një qasje të ashpër ndaj komunitetit shqiptar, duke shkuar përtej diskriminimit të zakonshëm, duke kaluar kufijtë e racizmit dhe duke e bërë përkatësinë etnike një faktor të dalluar për trajtimin e shqiptarëve. Kjo është një politikë që ka shkaktuar vuajtje të mëdha dhe ka privuar shumë individë nga e drejta për të jetuar dhe kontribuar në shoqërinë ku ata lindën. Përkundër ekzistencës së marrëveshjeve ndërkombëtare që synonin avancimin e pozitës së shqiptarëve, ato nuk janë zbatuar asnjëherë. Mungesa e perspektivës ka bërë që shumë shqiptarë të largohen nga atdheu i tyre, dhe shumë prej tyre janë pasivizuar, duke humbur lidhjen me tokën e tyre. Protestat janë shprehja e fundit e mbrojtjes së të drejtave tona dhe një përpjekje për të ruajtur identitetin dhe substancën kombëtare në një situatë të vështirë dhe të pasigurt.

Kur shteti serb përpiqet të asgjësojë identitetin e një komuniteti përmes diskriminimit, cilat janë detyrimet e qeverisë së Kosovës dhe ato ndërkombëtare?

Lutfiu: Kosova ka ngritur vazhdimisht çështjen e diskriminimit ndaj shqiptarëve të Luginës së Preshevës në nivele ndërkombëtare. Megjithatë, faktori ndërkombëtar, për fat të keq, ka vazhduar ta mbronte Serbinë dhe ka lënë pas dore angazhimin për të mbrojtur të drejtat e shqiptarëve. Kosova është e angazhuar për të përdorur çdo mundësi që ka për të denoncuar dhe trajtuar diskriminimin, por përballë indiferencës së faktorëve ndërkombëtarë dhe përkrahjes që Serbia gëzon në disa aspekte, situata mbetet e vështirë. Kosova duhet të vazhdojë të luftojë për të drejtat e shqiptarëve të Luginës dhe të kërkojë mbështetje më të fortë nga komuniteti ndërkombëtar. Pa një angazhim të plotë të komunitetit ndërkombëtar dhe veprime konkrete, situata për shqiptarët e Luginës mund të përkeqësohet edhe më shumë.

Nëse të rinjtë shqiptarë do të detyroheshin të përfshiheshin në shërbimin e detyrueshëm ushtarak në Serbi, si do të ndikonte kjo në identitetin e tyre kombëtar dhe marrëdhëniet ndëretnike?

Lutfiu: Një kërkesë e tillë, që kërkon nga shqiptarët të shërbejnë në ushtrinë e një shteti që i ka shtypur ata për dekada të tëra, do të kishte një ndikim të thellë dhe shkatërrues në identitetin e tyre kombëtar. Në një shtet ku shqiptarët janë konsideruar etnia më e urryer, asnjë familje nuk do të kishte vullnetin të lejonte djemtë e saj të kryenin shërbimin ushtarak në ushtrinë serbe. Ky veprim do të ishte një përpjekje tjetër për të asimiluar shqiptarët dhe për t’i detyruar ata të pranojnë një identitet që nuk i përket dhe që është në kundërshtim me kulturën dhe vlerat e tyre kombëtare. Të rinjtë shqiptarë do të përballeshin me një luftë të brendshme dhe me një presion të jashtëzakonshëm për të mbrojtur identitetin e tyre dhe për të ruajtur lidhjen me kulturën e tyre.

A mendoni se kjo kërkesë përbën një përpjekje për të kontrolluar dhe “asimiluar” shqiptarët në një mënyrë të dhunshme?

Lutfiu: Po, kjo kërkesë është një përpjekje e qartë për të kontrolluar dhe asimiluar shqiptarët në një mënyrë të dhunshme dhe të padrejtë. Ky proces nuk është vetëm një mënyrë për të imponuar një strukturë politike dhe shtetërore, por është gjithashtu një përpjekje për të fshirë identitetin dhe traditat e një populli. Ne kemi ngritur këtë çështje në nivelet ndërkombëtare dhe do të vazhdojmë të angazhohemi për të penguar realizimin e këtij procesi, i cili do të kishte pasoja të mëdha për shqiptarët dhe për marrëdhëniet ndëretnike në rajon. Nuk mund të lejojmë që ky proces të bëhet një masë e obligueshme për komunitetet shqiptare, sepse do të kishte pasoja shumë negative për identitetin tonë kombëtar dhe për marrëdhëniet ndëretnike.

Çfarë roli ka luajtur Këshilli Kombëtar Shqiptar në mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Serbi dhe sa efektiv është bashkëpunimi me qeverinë e Kosovës për mbrojtjen e tyre?

Lutfiu: Këshilli Kombëtar Shqiptar ka luajtur një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Serbi. Ne kemi informuar rregullisht faktorin ndërkombëtar për sfidat dhe diskriminimin që shqiptarët përballen në Serbi, kemi realizuar takime dhe kemi angazhuar resurse për të ndihmuar në përmirësimin e pozitës sonë. Bashkëpunimi me qeverinë e Kosovës ka qenë i dobishëm, por sfidat mbeten të mëdha. Kemi realizuar protestat popullore në komunat e Bujanocit, Preshevës dhe Medvegjës, dhe vazhdojmë të angazhohemi në çdo mundësi që kemi për të mbrojtur interesat dhe të drejtat e shqiptarëve në Serbi. Këto protestat janë një shprehje e angazhimit të popullit shqiptar për të mos lejuar asimilimin dhe për të ruajtur identitetin e tij kombëtar në çdo kushte.

Në një kohë kur të drejtat e shqiptarëve të Luginës së Preshevës vazhdojnë të cënohen dhe kur shumë herë zërat e tyre mbeten të papërfillur, kjo trevë mbetet një simbol i qëndresës dhe shpresës. Megjithë sfidat e mëdha që përballen, shqiptarët e Luginës janë të vendosur të mbrojnë trashëgiminë e tyre kulturore, gjuhën dhe identitetin. Ata i shohin sfidat si mundësi për të bashkuar më shumë popullin dhe për të kërkuar mundësi më të drejta për zhvillim dhe përparim. Ky rajon, i mbushur me histori, krenari dhe dhimbje, është ende një vend ku të rinjtë vazhdojnë të ëndërrojnë për një të ardhme më të mirë dhe më të barabartë, dhe për një ditë kur do të mund të jetojnë pa frikë dhe pa diskriminim, në paqe me veten dhe me të tjerët!

Gazetare, Fjolla Gashi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Donald Trump Jr., djali i madh i presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, ka shpërthyer në kritika ndaj administratës së presidentit në ikje, Joe Biden, pas raporteve që sugjerojnë se Shtëpia e Bardhë ka miratuar përdorimin e raketave me rreze të gjatë nga Ukraina për të goditur thellë në territorin rus. Këto raketa janë të prodhuara në SHBA dhe mund të shënojnë një rritje të ndjeshme të tensioneve mes SHBA-së dhe Rusisë.

Në një postim të ashpër në rrjetin social X (ish-Twitter), Trump Jr. e akuzoi administratën Biden për veprime që mund të çojnë në një konflikt global, duke thënë: “Kompleksi Ushtarak dhe Industrial duket se dëshiron të sigurohet që të nisin Luftën e Tretë Botërore para se babai im të ketë mundësinë të krijojë paqe dhe të shpëtojë jetë,” shkroi ai, duke shtuar se ky vendim është motivuar nga interesa financiare, dhe jo nga siguria globale. “Duhet t’i sigurojnë ato triliona dollarë. Jeta s’ka rëndësi!!! Idiotët!” shkroi ai, duke kritikuar ashpër ato që ai i quajti “interesat e industrisë ushtarake.”

Raketat ATACMS dhe ndryshimi i politikës së Shtëpisë së Bardhë

Sipas raporteve të disa agjencive të lajmeve, administrata Biden ka miratuar një ndryshim të politikës për lejen e përdorimit të raketave ATACMS (Army Tactical Missile System) nga Ukraina. Këto raketa, që kanë rreze veprimi deri në 300 kilometra, do të mundësojnë që Ukraina të godasë më thellë në territorin rus, duke ndihmuar kështu forcën ushtarake ukrainase në luftën e saj kundër pushtimit rus. Deri tani, Shtëpia e Bardhë ka kufizuar përdorimin e këtyre raketave për të parandaluar hakmarrjet e mundshme nga Rusia, por tani duket se administrata ka ndryshuar qëndrim.

Në përgjigje të këtyre zhvillimeve, as Shtëpia e Bardhë, as Pentagoni nuk kanë dhënë një koment zyrtar lidhur me këtë raport. Megjithatë, ky vendim i mundshëm shikohet si një përpjekje për të fuqizuar kapacitetet ushtarake të Ukrainës para se administrata e re, e udhëhequr nga Donald Trump, të marrë detyrën më 20 janar 2025. Trump ka qenë kritik i vazhdueshëm i mbështetjes të pakushtëzuar që SHBA-ja i ka ofruar Ukrainës gjatë administratës Biden, dhe ka premtuar se do të zgjidhë konfliktin duke përdorur mjete diplomatike, duke shmangur eskalimin e luftës.

Reagimi i Moskës dhe rreziku i një përshkallëzimi të konfliktit

Vendimi i mundshëm për të lejuar Ukrainën të përdorë raketat me rreze të gjatë është parë nga Moska si një akt që mund të çojë në një përfshirje të drejtpërdrejtë të NATO-s në luftë. Rusia ka paralajmëruar vazhdimisht se një sulm me armë perëndimore që godet thellë në territorin rus mund të shkaktojë reagime të ashpra, përfshirë përdorimin e forcave të plota ushtarake ruse dhe mundësisht veprime të tjera agresive.

Presidenti rus, Vladimir Putin, ka paralajmëruar se Rusia do të marrë “vendime të përshtatshme në përgjigje të kërcënimeve” dhe se çdo përdorim i armëve të tilla mund të rrezikojë të nxisë një shkallëzim të luftës që mund të shpie në një përplasje të drejtpërdrejtë me perëndimin.

Trump Jr. dhe kritikat ndaj administratës Biden

Kritikat e Trump Jr. ndaj administratës Biden vijnë në një kohë kur ai po përgatitet për të mbështetur kandidaturën e babait të tij për zgjedhjet e vitit 2024, pas një humbjeje të pasuksesshme në vitin 2020. Ai ka luajtur një rol aktiv në fushatën e Trump për zgjedhjet presidenciale të këtij viti, dhe ka ndihmuar në zgjedhjen e anëtarëve të kabinetit të ardhshëm të tij.

Trump Jr. ka bërë një argument të ashpër për politikën e tij ndaj Ukrainës, duke u fokusuar në faktin se administrata Biden po udhëheq një politikë të vazhdueshme të mbështetjes për Ukrainën që mund të ketë pasoja serioze për sigurinë globale. Sipas tij, një qasje më e kujdesshme dhe diplomatike është e nevojshme për të parandaluar një përshkallëzim të mëtejshëm të konfliktit.

Përshkallëzimi i tensioneve dhe pasojat globale

Kritikat e Donald Trump Jr. dhe ndihma e tij për një mundësim të mundshëm të krijimit të një politike të re nga administrata e ardhshme e Trump kanë tërhequr vëmendjen e diplomatëve dhe ekspertëve të sigurisë në mbarë botën. Ata paralajmërojnë se çdo veprim i nxituar ose keq i menduar mund të çojë në një përshkallëzim të situatës dhe të rrezikojë një luftë më të madhe me pasoja të paimagjinueshme për të gjithë botën.

Në këtë kontekst, mbetet të shihet se si administrata e ardhshme e SHBA-së do të trajtojë këtë krizë të vazhdueshme dhe se çfarë mase do të marrë për të menaxhuar tensionet me Rusinë dhe për të siguruar stabilitetin global në vitet në vijim./New York Post/

Në një përpjekje për të rritur sigurinë publike dhe për të parandaluar sulme të mundshme me armë ftohëse, Gjermania ka zbatuar një ndalim të ri të rreptë për mbajtjen e thikave në hapësirat publike. Kjo masë ka hyrë në fuqi menjëherë, dhe autoritetet janë të vendosura ta zbatojnë me “tolerancë zero”. Ndryshimi ka ardhur pas një sulmi vdekjeprurës me thikë në qytetin e Solingenit, që ndodhi më gusht të këtij viti, ku një sulmues i dyshuar islamik mori jetën e tre personave dhe plagosi tetë të tjerë.

Ministrja e Brendshme e Gjermanisë, Nancy Faeser, ka deklaruar për gazetën Bild am Sonntag se ndalimi i mbajtjes së thikave është një masë kyçe për të garantuar sigurinë në ngjarje të tilla si tregjet e Krishtlindjeve, që janë të njohura për frekuencën e lartë të vizitorëve. Ajo theksoi se çdo shkelje e këtij ndalimi mund të ndëshkohet me gjoba deri në 10,000 euro, duke garantuar zbatim të rreptë dhe masa të fuqishme kontrolli nga autoritetet.

Masat e reja të sigurisë në periudhën e Krishtlindjeve

Tregjet tradicionale të Krishtlindjeve në Gjermani janë një atraksion i njohur për vendasit dhe turistët, por për shkak të rrezikut të mundshëm nga aktet e dhunshme, autoritetet gjermane kanë vendosur masa të shtuara sigurie. Si pjesë e legjislacionit të ri të miratuar në tetor, është ndaluar mbajtja e thikave dhe armëve të tjera të mprehta gjatë ngjarjeve masive, si festivale, panaire dhe ngjarje sportive, përfshirë natyrisht edhe tregjet e Krishtlindjeve.

Në këtë kuadër, policia gjermane do të jetë e pranishme në numër të madh për të siguruar rendin dhe për të monitoruar çdo shkelje të mundshme të masave të sigurisë. Faeser ka kërkuar që autoritetet lokale të bashkëpunojnë ngushtë me policinë për të siguruar një atmosferë sa më të sigurt për qytetarët.

Rritja e shqetësimeve për sigurinë publike

Ndalimi i thikave është vetëm një pjesë e masave të sigurisë që janë miratuar pas incidentit tragjik në Solingen, i cili ka ngritur shqetësime të mëdha për sigurinë e qytetarëve në hapësirat publike. Ky incident ka theksuar nevojën për rregulla më të rrepta dhe përmbajtjen e armëve ftohëse në zona me koncentrim të lartë njerëzish.

Ministrja Faeser theksoi se ky vendim ishte një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj kërcënimeve të mundshme për sigurinë e qytetarëve, duke bërë thirrje që masat e reja të mbështeten nga të gjithë dhe të zbatohet një politikë pa tolerancë për shkelësit.

Incidentet e fundit dhe përpjekjet për të garantuar sigurinë

Ndërkohë, javët e para të sezonit të Krishtlindjeve kanë sjellë disa incidente, megjithëse asnjëra prej tyre nuk ka pasur lidhje me shkeljen e masave të reja të sigurisë. Në Mynih, një ngjarje që ka tërhequr vëmendjen ka qenë aksidenti i një akrobati 34-vjeçar të veshur si Santa Claus, i cili u përplas nga një furgon i parkuar dhe pësoi një lëndim të rëndë në këmbë. Megjithatë, ky aksident nuk ka lidhje me masat e sigurisë dhe nuk ka pasur pasojë të drejtpërdrejtë për tregjet e Krishtlindjeve.

Në këtë periudhë të festave, autoritetet gjermane janë të angazhuara për të ofruar një mjedis sa më të sigurt dhe për të parandaluar çdo formë dhune që mund të shkaktonte shqetësime tek vizitorët dhe qytetarët./DW/