Ndërtimi në Ikizdere, vendin piktoresk, ka zemëruar fshatarët të cilët pretendojnë se është e paligjshme dhe e rrezikshme për shëndetin dhe prosperitetin e tyre.
Pervin Baş tha se jetesa e saj tani kërcënohet nga një gurore masive që po ndërtohet në luginën më poshtë.
Hyrja në rrugën që shpie atje ku do të ndërtohet gurorja ruhet nga policia që kufizon hyrjen për banorët.
Që kur u zhvendos në rajonin jashtëzakonisht piktoresk të provincës Rize në bregdetin e Detit të Zi të Turqisë 30 vjet më parë pasi u martua me një vendas, Baş, 50 vjeç, ka rritur çaj, patate, misër dhe fasule jeshile, si dhe ka rritur lopë, në malet e gjelbra që arrijnë ‘retë’.
Zogjtë dhe rryma drejtuese nën plantacionin e saj të çajit tani janë mbytur me ardhjen dhe shkuarjen e vazhdueshme të kamionëve që mbajnë ngarkesa guri, dhe ekskavatorët që gërmojnë në luginë, duke bërë rrugën që të ndërtohet një gurore guri për të mbështetur ndërtimin e Rize Port.
Kamionët vazhdimisht mbajnë materiale të gërmuara brenda dhe jashtë zonës së ndërtimit për ti hedhur në bregdet pranë Rizës në mënyrë që të ndërtohet një port i ri.
“Askush, përfshirë qeverinë, nuk na foli para se të filloni punën. Gjatë natës ata sollën makina të mëdha dhe sapo filluan”, tha Baş për ndërsa po pushonte nga të korrat.
“Nëse ata vazhdojnë këtë gurore ata do të shkatërrojnë jetën tonë. Kjo luginë është burimi i jetës sonë“, tha Ali Akyildiz, duke iu referuar mjaltit dhe çajit që ai prodhon.
Fshatarët kanë filluar protesta dhe përpjekje për të ndaluar ndërtimin kur ajo filloi në prill. Por qeveria ka vendosur gjoba të rënda për ata që janë përfshirë dhe ka filluar çështje ligjore kundër tyre.
Porta e gurores në Ikizdere që është përballur me protesta nga banorët që nga 21 prilli.
Gurorja do të mbështesë ndërtimin e një porti të ri që do të ndërtohet në bregdetin e Rizës, qyteti i lindjes së Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan. Ndërtimi i gurores, si dhe porti i Rizës, iu dha Cengiz Holding, një grup me lidhje të ngushta me qeverinë dhe partinë në pushtet.
Rreth 16 milion ton gur do të hiqen për të ndihmuar në ndërtimin e portit detar.
Okumuşoğlu shpjegoi se sipas ligjit turk ka një “metodë urgjente shpronësimi”, e cila mund të zbatohet vetëm në raste lufte ose në raste emergjence.
“A ka luftë por nuk kemi dëgjuar për të, apo ka gjendje të jashtëzakonshme dhe nuk e kemi parë?” u shpreh Okumuşoğlu. “Për fat të keq, në vitet e fundit, kjo metodë urgjente e shpronësimit përdoret shpesh … bëhet një praktikë normale”.
Në një deklaratë në prill, kompania tha se vendimi për të nisur guroren u bazua në vlerësime nga ministritë qeveritare të përfshira.
Shumica e njerëzve që protestojnë kundër gurores jetojnë në misër, bishtaja, mjaltë dhe çaj që prodhojnë në male.
“Ne do të dëshironim të theksonim se kompania jonë nuk ka ndonjë autoritet përcaktimi ose gjendje për sa i përket zgjedhjes së gurores nga e cila lënda e parë do të merret legalisht … Ne duam që ju të dini se kompania jonë vlerëson mendimet e të gjithë që jetojnë në atë rajon me ndjeshmëri dhe seriozitet”, tha kompania.
Tetë familje janë shkëputur nga furnizimi komunal me ujë për shkak të ndërtimit të rrugës së guroreve.
“Qeveria pushtoi zonën. Ne kemi tokën tonë private këtu që ata e kanë marrë përsipër. Unë nuk kam para për të ushqyer kafshët e mia dhe tani ato nuk mund të kullotin”, tha Baş.
Baş gjithashtu përmendi se ajo nuk ndihet mirë duke punuar në fushat e saj për shkak të pranisë së ushtarëve që vazhdimisht shkojnë në tokën e saj.
Meqenëse makineritë hynë pa njoftuar në Ikizdere për të ndërtuar rrugën për guroren, fshatarët, veçanërisht nga Ceviler dhe Gürdere, janë përpjekur të ndalojnë shkatërrimin e luginës së tyre. Ditën e parë, siç e përshkroi Akyildiz, të paktën 50 banorë, përfshirë gra të moshuara, u ulën përpara makinerisë së rëndë, dhe më pas më shumë se 100 policë dhe ushtarë u sollën për t’i hequr ato.
Ali Akyildiz, 62 vjeç, ka protestuar kundër ndërtimit të gurores pranë tokës së tij në fshatin Gürdere, në rajonin e Detit të Zi të Turqisë, që nga fundi i prillit.
Gjatë javëve të para, Akyildiz së bashku me dy persona të tjerë u ngjitën në pemë në mënyrë që të detyronin punëtorët e ndërtimit të ndalnin prerjen e tyre.
“I detyruam ata të ndërpresin punën për tetë orë, por më pas xhandarmëria më mori” tha Akyildiz, duke shtuar se ekziston një çështje gjyqësore kundër tij për pengimin e punës.
Që nga fundi i prillit, 36 fshatarëve u është dhënë gjobë midis 80,000 lira (9,400 $) dhe 100,000 lira (11,700 $) secili për rezistencën e tyre.
Por banorët e luginës nuk kanë pranuar të dorëzohen.
“Ne do të vazhdojmë të rezistojmë dhe kështu ata do të vazhdojnë të bllokojnë protestat tona”, tha Akyildiz.
Agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se sulmet ajrore izraelite kanë vrarë të paktën dhjetë persona më 5 qershor, teksa ushtria izraelite po vazhdon ofensivën në territorin palestinez.
Zëdhënësi i kësaj agjencie, Mahmud Bassal, tha për AFP-në se sulmet vdekjeprurëse shënjestruan një zonë ku po strehohen personat e zhvendosur në Han Junis, disa shtëpi në Qytetin e Gazës dhe në Deir el-Balah.
Ushtria izraelite ende nuk ka komentuar për këto raportime.
Izraeli ka intensifikuar ofensivën e tij, duke thënë se synon të mposhtë Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – i cili sulmoi Izraelin më 7 tetor 2023, sulm që nxiti luftën në Gazë.
Sulmi i paprecedent i Hamasit la të vrarë afër 1.200 persona, shumica civilë, dhe grupi palestinez rrëmbeu edhe afër 250 të tjerë.
Ndërkaq, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazën e udhëhequr nga Hamasi, të paktën 4.335 persona janë vrarë që kur Izraeli rinisi ofensivën më 18 mars. Numri i përgjithshëm i viktimave që nga nisja e luftës, sipas kësaj ministrie, ka arritur në 54.607. Kjo ministri thotë se shumica e viktimave ishin civilë./REL/
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar një vendim që ua ndalon hyrjen në Shtetet e Bashkuara të qytetarëve nga 12 shtete, përfshirë nga Afganistani dhe Irani.
Një ndalesë të tillë udhëtimi, Trump e kishte ndërmarrë edhe gjatë mandatit të parë presidencial.
Presidenti amerikan tha se ndalesa e udhëtimit është e nevojshme për të mbrojtur amerikanët nga sulmet terroriste, sikurse sulmi që ndodhi më 1 qershor në Kolorado. Autoritetet kanë thënë se një grup personash që protestonin në mbështetje të pengjeve izraelite që mbahen nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – u sulmuan nga një shtetas egjiptian.
“Sulmi i fundit terrorist në Kolorado ka vënë në pah rreziqet ekstreme që i kanosen vendit tonë nga hyrja e shtetasve të huaj që nuk kanë kaluar nëpër kontrolle siç duhet, si dhe nga ata që vijnë këtu si vizitorë të përkohshëm dhe qëndrojnë më gjatë sesa lejohet me vizat që posedojnë. Ne nuk i duam ata”, tha Trump përmes një video-mesazhi.
Sipas policisë, i dyshuari për sulmin në Kolorado, Mohammed Sabry Soliman, hodhi mjete plasëse dhe spërkati grupin me benzinë të ndezur. Pesëmbëdhjetë persona u plagosën. Zyrtarët e sigurisë kombëtare të SHBA-së thanë se Soliman gjendej në SHBA në mënyrë të paligjshme, pasi ai kishte tejkaluar afatin e qëndrimit të vizës së tij turistike.
Trump e krahasoi ndalesën e re të udhëtimit me “kufizimet e ashpra të udhëtimit” që ai vendosi ndaj një numri shtetesh, kryesisht myslimane më 2017, pak pasi nisi mandatin e parë presidencial. Ai tha se ai vendim ishte një nga politikat më të suksesshme të mandatit të tij të parë dhe ishte pjesë e rëndësishme e parandalimit të sulmeve të mëdha terroriste nga jashtë në SHBA, duke përmendur sulmet terroriste që kanë ndodhur në Evropë në vitet e fundit.
“Nuk do të lejojmë që ajo që ndodhi në Evropë të ndodhë në Amerikë”, tha Trump. “Ne nuk mund të kemi një migrim të hapur nga asnjë vend prej nga nuk mund të bëjmë një verifikim të sigurt dhe të besueshëm”.
Përveç Afganistanit dhe Iranit, shtetet që përfshihen në ndalesën e re janë: Burma, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Libia, Somalia, Sudani dhe Jemeni. Ndalesa e udhëtimit do të hyjë në fuqi më 9 qershor.
Edhe pse kufizimi nuk prek udhëtarët nga Egjipti, Trump tha se “në dritë të ngjarjeve të fundit”, ai ka urdhëruar sekretarin e Shtetit që ta informojë lidhur me rishikimin e praktikave dhe procedurave të Egjiptit “për të konfirmuar nëse kapacitetet e tyre aktuale të kontrollit dhe verifikimit janë të mjaftueshme”.
Përveç ndalimit të udhëtimit do të ketë edhe kufizime shtesë për vizitorët nga Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela, thuhet në vendimin e nënshkruar nga presidenti Trump.
Trump tha se mbetet “i përkushtuar për t’u angazhuar me shtetet që janë të gatshëm të bashkëpunojnë në përmirësimin e këmbimit të informacioneve dhe për procedurat për menaxhimin e identitetit, si dhe për të adresuar rreziqet që lidhen me terrorizmin dhe sigurinë publike”.
Ndalesa e udhëtimit, e vendosur gjatë mandatit të parë të Trumpit, ua ndalonte shtetasve nga shtatë shtete, kryesisht myslimane – Irak, Siri, Iran, Sudan, Libi, Somali dhe Jemen – që të udhëtonin në SHBA. Ai vendim kishte shkaktuar kaos dhe paqartësi në aeroportet e këtyre shteteve dhe në aeroportet amerikane, pasi udhëtarëve ose iu ndalua hipja në avion për në SHBA ose ata u ndaluan sapo arritën në tokën amerikane.
Udhëtarët e prekur nga vendimi përfshinin studentë dhe staf akademik, si dhe biznesmenë, turistë dhe persona që vizitonin miqtë dhe të afërmit e tyre.
Trump e mbrojti vendimin duke u thirrur në çështje të sigurisë kombëtare dhe duke argumentuar se vendimi nuk bazohej në paragjykime kundër myslimanëve. Vendimi i rishikua gjatë betejave ligjore, teksa një version i vendimit u mbështet nga Gjykata Supreme më 2018.
Ndalesa e re e udhëtimit vjen pas një vendimi ekzekutiv të lëshuar nga Trumpi në janar, i cili kërkonte nga Departamenti i Shtetit, nga ai i Sigurisë Kombëtare si dhe nga drejtori i Inteligjencës Kombëtare, që të përgatisnin një raport mbi “qëndrimet armiqësore” ndaj SHBA-së. Urdhri ekzekutiv kërkonte edhe një vlerësim nëse hyrja e qytetarëve nga disa vende përbënte rrezik për sigurinë kombëtare./REL/
Komisioni Evropian i ka dhënë dritën jeshile Bullgarisë për t’u anëtarësuar në eurozonë më 1 janar 2026, duke shënuar hapin e dytë të rëndësishëm të shtetit brenda një viti në rrugën drejt integrimit të plotë në Bashkimin Evropian.
KE-ja, e cila u mblodh më 4 qershor për të marrë një vendim lidhur me këtë çështje, tha se Bullgaria i përmbush katër kriteret nominale të konvergjencës që përdoren për të vlerësuar nëse një vend është i gatshëm të adoptojë euron.
“Euroja është një simbol i prekshëm i forcës dhe unitetit evropian”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Banka Qendrore Evropiane pritet po ashtu që të publikojë mendimin e saj më 4 qershor, dhe zyrtarët bullgarë kanë thënë se presin një vlerësim pozitiv edhe nga ky institucion.
Këshilli i Bashkimit Evropian do të marrë vendimin përfundimtar për pranimin e Bullgarisë në eurozonë, duke u bazuar në opinionet e KE-së dhe Bankës Qendrore Evropiane, si dhe në diskutimet me Eurogrupin dhe Këshillin Evropian.
Edhe pse pranimi i euros ishte një nga kushtet për anëtarësimin në BE, dështimet legjislative – përfshirë reformat për luftimin e pastrimit të parave, shqetësimet për inflacionin dhe bllokadat politike (Bullgaria ka mbajtur shtatë procese zgjedhore në katër vjetët e fundit) – e kanë bërë këtë rrugëtim të vështirë për Sofjen.
Një vendim në favor të adoptimit të euros është hapi i dytë i madh i Bullgarisë brenda një viti në rrugën e shtetit drejt integrimit në BE.
Në janar, Sofja u bë anëtare me të drejta të plota e zonës Shengen dhe kufijtë e Bullgarisë me Greqinë dhe Rumaninë tani janë plotësisht të hapur.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se po punon “me ritëm të shpejtë” për të zbatuar marrëveshjen tregtare me SHBA-në, pas vendimit të Presidentit Donald Trump për të dyfishuar tarifat e çelikut dhe aluminit në 50%.
Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar është përjashtuar përkohësisht nga rritja e tarifave, ndërsa një taksë mbetet në 25%.
Eksportuesit britanikë mund të përballen me një normë më të lartë tarifash nëse marrëveshja për heqjen e tarifave të çelikut dhe aluminit midis Britanisë dhe SHBA-së nuk hyn në fuqi. Kancelarja Rachel Reeves e ka mirëpritur përjashtimin e përkohshëm nga tarifat më të larta, ndërsa përfaqësuesit e industrisë kanë theksuar se bizneset britanike përballen me pasiguri të madhe për të ardhmen.
Pjesa më e madhe e çelikut global, i cili ishte destinuar fillimisht për SHBA-në, mund të devijohet në tregun e Mbretërisë së Bashkuar për shkak të tarifave të larta që do të ndikojnë në eksportet amerikane. Ky fenomen është tashmë duke ndodhur, dhe prodhuesit e çelikut në Britani kërkojnë veprime nga qeveria për të kufizuar importet e çelikut, të cilat po ulën çmimet dhe po dëmtojnë bizneset e tyre lokale.
Gareth Stace, drejtor ekzekutiv i UK Steel, tha se “importet po vërshojnë tregun e Mbretërisë së Bashkuar, duke ulur çmimet e çelikut dhe duke marrë pjesë të tregut”. Ai shtoi se është e rëndësishme që Britania të ruajë stabilitetin e tregut të brendshëm, ndërsa lufton për të stabilizuar eksportet e saj drejt SHBA-së.
