Aktualitet

Gurorja që po kërcënon “luginën e parajsës” së Turqisë

Published

on

Ndërtimi në Ikizdere, vendin piktoresk, ka zemëruar fshatarët të cilët pretendojnë se është e paligjshme dhe e rrezikshme për shëndetin dhe prosperitetin e tyre.

Pervin Baş tha se jetesa e saj tani kërcënohet nga një gurore masive që po ndërtohet në luginën më poshtë.

Hyrja në rrugën që shpie atje ku do të ndërtohet gurorja ruhet nga policia që kufizon hyrjen për banorët.

Që kur u zhvendos në rajonin jashtëzakonisht piktoresk të provincës Rize në bregdetin e Detit të Zi të Turqisë 30 vjet më parë pasi u martua me një vendas, Baş, 50 vjeç, ka rritur çaj, patate, misër dhe fasule jeshile, si dhe ka rritur lopë, në malet e gjelbra që arrijnë ‘retë’.

Zogjtë dhe rryma drejtuese nën plantacionin e saj të çajit tani janë mbytur me ardhjen dhe shkuarjen e vazhdueshme të kamionëve që mbajnë ngarkesa guri, dhe ekskavatorët që gërmojnë në luginë, duke bërë rrugën që të ndërtohet një gurore guri për të mbështetur ndërtimin e Rize Port.

Kamionët vazhdimisht mbajnë materiale të gërmuara brenda dhe jashtë zonës së ndërtimit për ti hedhur në bregdet pranë Rizës në mënyrë që të ndërtohet një port i ri.

Askush, përfshirë qeverinë, nuk na foli para se të filloni punën. Gjatë natës ata sollën makina të mëdha dhe sapo filluan”, tha Baş për ndërsa po pushonte nga të korrat.

“Nëse ata vazhdojnë këtë gurore ata do të shkatërrojnë jetën tonë. Kjo luginë është burimi i jetës sonë“, tha Ali Akyildiz, duke iu referuar mjaltit dhe çajit që ai prodhon.

Fshatarët kanë filluar protesta dhe përpjekje për të ndaluar ndërtimin kur ajo filloi në prill. Por qeveria ka vendosur gjoba të rënda për ata që janë përfshirë dhe ka filluar çështje ligjore kundër tyre.

Porta e gurores në Ikizdere që është përballur me protesta nga banorët që nga 21 prilli.

Gurorja do të mbështesë ndërtimin e një porti të ri që do të ndërtohet në bregdetin e Rizës, qyteti i lindjes së Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan. Ndërtimi i gurores, si dhe porti i Rizës, iu dha Cengiz Holding, një grup me lidhje të ngushta me qeverinë dhe partinë në pushtet.

Rreth 16 milion ton gur do të hiqen për të ndihmuar në ndërtimin e portit detar.

Okumuşoğlu shpjegoi se sipas ligjit turk ka një “metodë urgjente shpronësimi”, e cila mund të zbatohet vetëm në raste lufte ose në raste emergjence.

A ka luftë por nuk kemi dëgjuar për të, apo ka gjendje të jashtëzakonshme dhe nuk e kemi parë?” u shpreh Okumuşoğlu. “Për fat të keq, në vitet e fundit, kjo metodë urgjente e shpronësimit përdoret shpesh … bëhet një praktikë normale”.

Në një deklaratë në prill, kompania tha se vendimi për të nisur guroren u bazua në vlerësime nga ministritë qeveritare të përfshira.

Shumica e njerëzve që protestojnë kundër gurores jetojnë në misër, bishtaja, mjaltë dhe çaj që prodhojnë në male.

Ne do të dëshironim të theksonim se kompania jonë nuk ka ndonjë autoritet përcaktimi ose gjendje për sa i përket zgjedhjes së gurores nga e cila lënda e parë do të merret legalisht … Ne duam që ju të dini se kompania jonë vlerëson mendimet e të gjithë që jetojnë në atë rajon me ndjeshmëri dhe seriozitet”, tha kompania.

Tetë familje janë shkëputur nga furnizimi komunal me ujë për shkak të ndërtimit të rrugës së guroreve.

“Qeveria pushtoi zonën. Ne kemi tokën tonë private këtu që ata e kanë marrë përsipër. Unë nuk kam para për të ushqyer kafshët e mia dhe tani ato nuk mund të kullotin”, tha Baş.

Baş gjithashtu përmendi se ajo nuk ndihet mirë duke punuar në fushat e saj për shkak të pranisë së ushtarëve që vazhdimisht shkojnë në tokën e saj.

Meqenëse makineritë hynë pa njoftuar në Ikizdere për të ndërtuar rrugën për guroren, fshatarët, veçanërisht nga Ceviler dhe Gürdere, janë përpjekur të ndalojnë shkatërrimin e luginës së tyre.
Ditën e parë, siç e përshkroi Akyildiz, të paktën 50 banorë, përfshirë gra të moshuara, u ulën përpara makinerisë së rëndë, dhe më pas më shumë se 100 policë dhe ushtarë u sollën për t’i hequr ato.

Ali Akyildiz, 62 vjeç, ka protestuar kundër ndërtimit të gurores pranë tokës së tij në fshatin Gürdere, në rajonin e Detit të Zi të Turqisë, që nga fundi i prillit.

Gjatë javëve të para, Akyildiz së bashku me dy persona të tjerë u ngjitën në pemë në mënyrë që të detyronin punëtorët e ndërtimit të ndalnin prerjen e tyre.

I detyruam ata të ndërpresin punën për tetë orë, por më pas xhandarmëria më mori” tha Akyildiz, duke shtuar se ekziston një çështje gjyqësore kundër tij për pengimin e punës.

Që nga fundi i prillit, 36 fshatarëve u është dhënë gjobë midis 80,000 lira (9,400 $) dhe 100,000 lira (11,700 $) secili për rezistencën e tyre.

Por banorët e luginës nuk kanë pranuar të dorëzohen.

“Ne do të vazhdojmë të rezistojmë dhe kështu ata do të vazhdojnë të bllokojnë protestat tona”, tha Akyildiz.

(Përktheu dhe përshtati UBTNews)

Continue Reading

Bota

Turqi: Kufizohet qasja në rrjete sociale

Published

on

Qasja në platformat online X, YouTube dhe Instagram është kufizuar në Turqi, thotë monitoruesi i internetit.

Netblocks, një monitor global i internetit, tha të hënën se qasja në platformat online duke përfshirë X, YouTube, Instagram, Facebook, TikTok dhe WhatsApp është kufizuar në Turqi në rrjete të shumta.

Netblocks, tha se bllokimi i qasjes erdhi ndërsa Partia Republikane Popullore (CHP) kryesore e opozitës bëri thirrje për tubime pasi policia ngriti barrikada në zonat përreth selisë së partisë në Stamboll.

Sipas të dhënave nga Shoqata e Lirisë së Shprehjes e Turqisë, që monitoron censurën lokale në internet, problemet e qasjes filluan në 20:45 të dielën.  Unioni i Ofruesve të Qasjes i Turqisë, përgjegjës për zbatimin e vendimeve për bllokimin e internetit, nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment në lidhje me kufizimet.

 

Continue Reading

Bota

​Votëbesimi në Francë trondit obligacionet, aksionet mbeten të pandryshuara

Published

on

By

Ndërsa tregjet e aksioneve injoruan dramat politike të fundit në Paris, lëvizja e fortë në tregun e obligacioneve mund të tregojë se investitorët po përgatiten për një provë më të thellë të stabilitetit fiskal të Evropës, shkruan Euronews.

Tregjet evropiane dërguan sinjale të përziera të hënën, para një votimi që me shumë gjasa do të bëjë që Franca, një nga ekonomitë kryesore të BE-së, të nisë kërkimin për kryeministrin e pestë në tre vjet. Ndërsa aksionet rezultuan befasueshëm rezistente, obligacionet franceze u tronditën më shumë nga votimi i pritur, veçanërisht pasi ai u shkaktua nga një debat mbi buxhetin francez për vitin e ardhshëm dhe nxorri në pah një balancë të pasigurt midis besimit afatshkurtër të tregut dhe shqetësimeve fiskale afatgjata.

Pasiguria më e gjerë politike në Francë ka çuar në rritje të tregut në muajt e fundit, për shkak të bllokadës parlamentare dhe tensioneve fiskale.

Kryeministri francez, François Bayrou kërkoi një votëbesim në parlament në një përpjekje për të lidhur mbijetesën e qeverisë me miratimin e buxhetit për vitin 2026, por kundërshtarët e kreut të qeverisë, si Rrjeti Kombëtar dhe Partia Socialiste, kanë njoftuar se do të votojnë kundër tij.

Të hënën në mëngjes, indeksi panevropian STOXX 600 u rrit me 0.33%, ndërsa treguesi kryesor francez CAC 40 u ngjit rreth 0.4%, një rritje modeste që qetësoi frikën nga trazirat e menjëhershme dhe ndoshta tregon se drama politike e ardhshme – e cila është tërhequr për javë të tëra dhe rezultati i saj përfundimtar është kryesisht i parashikueshëm – është tashmë e reflektuar në çmimet e tregut.

“Franca po përballet me një elektorat shumë të zhgënjyer, i cili është rezistent ndaj masave të kursimeve, gjë që e bën zvogëlimin e deficitit të madh të vendit shumë të vështirë”, tha Susannah Streeter, drejtore për para dhe tregje në Hargreaves Lansdown.

Tregu i obligacioneve dërgoi një sinjal më të errët. Kostot e huamarrjes afatgjata franceze u rritën në nivele të paprecedentë që nga viti 2009, duke reflektuar shqetësimin e investitorëve mbi perspektivën fiskale të vendit përpara bllokadës së mundshme politike.

Normat e obligacioneve janë një votëbesim për qeverinë, kështu që kur kostot afatgjata të huamarrjes në Francë rriten, kjo do të thotë se investitorët nuk kanë besim se Parisi mund të menaxhojë financat e tij në këtë moment.

“Franca shihet si ‘fëmija më problematik’ i Evropës kur vjen puna te pozicioni fiskal. Por janë kryeministrat që vazhdimisht largohen sepse nuk arrijnë të kontrollojnë ligjvënësit e pakontrolluar dhe të imponojnë kufizime shpenzimesh”, shtoi Streeter.

Pasojat do të shtrihen shumë përtej sallave të shkëlqyera të Pallatit Elize, pasi ekonomia e dytë më e madhe e Eurozonës është tashmë në terren fiskal të pasigurt, me borxhin publik që afrohet me 114% të PBB-së dhe një deficit rreth 5.8%, shumë mbi normat e BE-së.

Nëse normat e interesit franceze vazhdojnë të rriten, diferenca me obligacionet gjermane ultra të sigurta fillon të zgjerohet, dhe sapo kjo diferencë të bëhet shumë e madhe, rrezikon pasiguri më të gjerë të borxhit në Eurozonë.

Largimi i pritur i Bayrou amplifikon frikën e paralizës politike dhe shtyrjes së konsolidimit fiskal, dhe mund të çojë në një paqëndrueshmëri më të gjerë në zemër të Eurozonës, pasi BE-ja ka nevojë me ngut për stabilitet monetar për të shmangur tensionet tregtare transatlantike./D.B/KP

Continue Reading

Bota

Kreu i të drejtave të njeriut të OKB-së paralajmëron situatën “katastrofale” në Sudan

Published

on

By

Kreu i të drejtave të njeriut i OKB-së të hënën e quajti situatën në rajonin e Darfurit të Sudanit “katastrofale” dhe paralajmëroi për mizori të përhapura ndërsa luftimet midis ushtrisë dhe forcave paramilitare intensifikohen.

Sipas Anadolu, gjatë informimit të Këshillit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë, Volker Turk tha se mijëra civilë janë vrarë këtë vit, ndërsa si Forcat e Shpejta të Mbështetjes (RSF) ashtu edhe Forcat e Armatosura Sudaneze tregojnë “mosrespekt të plotë” për ligjin ndërkombëtar humanitar.

“Pas më shumë se një viti nën rrethimin e RSF-së, situata në El Fasher është katastrofale”, tha ai.

“Shkalla e vuajtjeve të popullit sudanez në këtë vend të gjerë është e papërshkrueshme, duke kërkuar vëmendjen e plotë të botës”, shtoi ai.

Ai tha se njerëzit në El Fasher nuk kanë ushqim, ujë dhe ilaçe, ndërsa përballen me bombardime të vazhdueshme.

“Dhuna seksuale është e përhapur, kryesisht ndaj grave dhe vajzave të zhvendosura. Nuk ka rrugë të sigurta për të dalë nga qyteti, dhe unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, shtoi ai.

“Unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, tha Turk, duke bërë thirrje për veprim të vendosur ndërkombëtar për të ndaluar krimet e mizorive.

Ai u bëri thirrje të gjitha shteteve të respektojnë embargon e armëve të OKB-së, të ushtrojnë presion mbi palët në konflikt për të mbrojtur civilët, të sigurojnë akses humanitar të pakufizuar dhe të nxisin një armëpushim që do të hidhte bazën për qeverisje civile./D.B/KP

Continue Reading

Aktualitet

Anglia merr masa për përballjen e tensionuar me Serbinë

Published

on

Federata Angleze e Futbollit ka dërguar stjuardë në Beograd për ndeshjen e Anglisë me Serbinë e cila zhvillohet nesër në mbrëmje, dhe e cila po ashtu mund të shndërrohet në një përballje të ashpër.

Seksione të stadiumit do të jenë të mbyllura për shkak të sjelljeve raciste në një ndeshje të mëparshme, ndërsa telashet shpërthyen para përplasjes mes dy vendeve në Kampionatin Evropianin verën e kaluar në Gelsenkirchen.

Nga ajo ndeshje dhe përplasjes, shtatë serbë u arrestuan.

Anglia ka shitur të gjitha 2,500 biletat e saj dhe priten edhe qindra tifozë të tjerë pa bileta./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara