Lajmet

Gratë që lanë gjurmë në histori!

Të gjitha këto gra, me pikëpamjet e tyre progresive, ishin shumë para kohës në të cilën lindën.

Published

on

Thuhet se është e rëndësishme të jesh në vendin e duhur në kohën e duhur, por për gratë që po shfaqim sot nuk vlejti kjo këshillë. Të gjitha këto gra, me pikëpamjet e tyre progresive, ishin shumë para kohës në të cilën lindën.

Agnodice

Në shekullin e IV (para erës sonë), në Greqi nuk kishte mjeke gra. Por çfarë iu desh asaj të ndryshonte për t’u bërë mjeke? Ajo kreu studimet në Egjipt. Dhe kur u kthye në Athinë, u bë mjeke, por duhej të maskohej si burrë. Kur njerëzit e kuptuan të vërtetën, Agnodice doli para gjyqit. Fatmirësisht, pacientët e saj e mbrojtën atë dhe të drejtat e grave të tjera greke për t’u bërë doktoresha.

Urraca e Leonit

Urraca njihej si Mbretëresha e guximshme dhe kishte arsye për këtë. Kur i vdiq bashkëshorti, vëllai dhe i ati, Urraca u martua sërish. Bashkëshorti i ardhshëm ishte kushëriri i saj Alfonso dhe martesa nuk iu shkoi mirë. Ajo përjetoi dhunë dhe u nda nga bashkëshorti i saj. Kështu, Alfonso u kthye në shtëpinë e tij në Aragon për të luftuar kundër bashkëshortes së tij.

Për fat të mirë, lidhja e tyre e gjakut i pengoi ata të shkatërronin jetën e njëri-tjetrit dhe e anuluan zyrtarisht martesën. Mbretëresha nuk u martua më dhe e drejtoi vendin e vetme deri në fund të jetës së saj.

Anne Boleyn

Anne Boleyn është e dyta dhe ndoshta më e famshmja nga gjashtë gratë e Henry VIII. Historia e saj, e thurur nga lojëra politike dhe tragjedi personale, tërhoqi vëmendjen e shumë brezave të kinematografëve.

Stërmbesa e një prodhuesi të kapelave nuk donte të bëhej e preferuar dhe ishte shumë e rezervuar kur mbreti i martuar tregoi interes për të. Ana e refuzoi mbretin dhe ai hoqi dorë nga të gjitha. Ose ndoshta u dashurua ose nuk ishte mësuar me refuzimin, ai bëri gjithçka që mundi për t’u divorcuar dhe për t’u martuar me Anne.

Ata u martuan, por martesa nuk iu zgjati shumë. Anne nuk lindi trashëgimtar, andaj ajo u akuzua për magji dhe tradhti. Ekzekutimi i saj ishte i vetmi dënim i mundshëm për këto gjëra në mesjetë.

Émilie du Châtelet

Duket se Émilie du Châtelet arriti të jetojë disa jetë. Asaj i pëlqente kërcimi, këndoi në një opera dhe aktroi në një teatër amator. Ajo përktheu veprat e Njutonit. Pra falë Émilie francezët mësuan për gravitetin.

Ajo e njihte mirë matematikën, fizikën dhe filozofinë. Përkundër faktit që ishte shumë e zënë, ajo s’kishte probleme me jetën personale. Émilie du Châtelet ishte me Volterin.

Katerina e Madhe

Rrëfimi i Katerinës së Madhe ka shumë këndvështrime ngaqë është e vështirë të përcaktohesh nga t’ia fillosh. Është plot romancë dhe rebelim. Është dramë historike rreth fillimit të feminizmit në Perandorinë Ruse.

Në vitin 1764, Katerina e Madhe themeloi Institutin Smolny për vajzat. Rreth 200 vajza të moshës 6 deri në 18 vjeç morën arsim gjithëpërfshirës në Institutin Smolny. Arsimi zgjati 12 vjet, dhe vajzat rrallë i shihnin prindërit e tyre. Pse? T’u japim vajzave një standard të ri kulturor të epokës dhe t’i përcjellim këto vlera te brezat e ardhshëm të grave.

Marie Antoinette

Marie Antoinette pati një jetë të shkurtër, por interesante. Bashkëkohësit e saj menduan se ajo ishte joserioze dhe me humor, por jo gjithçka është e vërtetë. Për shembull, fraza sipas së cilës ajo u bë shumë e famshme, “Nëse nuk kanë bukë, le të hanë tortë”, as që është thënë nga ajo! Kjo frazë është marrë nga “Rrëfimet”, e Jean-Jacques Rousseau që ai e shkroi në vitin 1769. Në atë kohë, Marie jetonte me prindërit e saj në Austri dhe as që mendonte të martohej me monarkun.

Sipas thashethemeve, Mozarti ia kërkoi dorën. Kur ai ishte vetëm 6-vjeçar, mbante koncerte në rezidencën verore të Habsburgëve. Aty u takuan. Ai rrëshqiti në dysheme dhe Marie i ndihmoi. Për shaka, Mozarti i propozoi, por mbretëresha e ardhshme e Francës e refuzoi.

Clémentine Delait

Klementine Delait iu deshën 36 vjet për ta kthyer “problemin” e saj në avantazh. Që nga fëmijëria e hershme, ajo fshehu me kujdes mjekrrën e saj. Një kliente në një pijetore në pronësi të familjes së Clémentine pa qime në fytyrën e saj dhe i ofroi një shpërblim nëse do ta rriste mjekrrën.

Marka e “gruas me mjekërr” u bë shpejt e njohur dhe fotot e Clémentine me fustane dhe kostume burrash u bënë tejet të famshme. Madame Delait kishte një jetë të jashtëzakonshme: ajo rrinte në një cirk me kafshë të egra, menaxhonte disa bare dhe madje zotëronte një dyqan të brendshmesh. Me kalimin e kohës, mjekrra e saj u bë e argjendtë, por ajo nuk e rruajti kurrë.

Annette Kellerman

Annette Kellermann u bë e famshme meqë njihet si “çliruese e trupave të grave”. Ajo shndërroi pantallonat e papërshtatshme për not në rroba banje, sepse kështu nuk i pengonin lëvizjet e notarëve profesionistë.

Ajo pati një karrierë të shkëlqyer si atlete dhe ishte gruaja e parë që notoi pjesërisht përgjatë kanalit anglez. Ajo gjithashtu u bë e suksesshme në Hollywood, lansoi ​​një linjë rrobash për not dhe dha leksione për stilin e jetës së shëndetshme dhe vegjetarianizmin. Annette ishte një vajzë kokëfortë. Ajo i propozoi martesë burrit të saj të ardhshëm.

Delia Akeley

Jeta s’përfundon pas të 50-ave dhe Delia Akeley e dëshmon këtë. Kjo grua ishte shumë aktive. Shkoi rreth gjysmës së Afrikës, ia shpëtoi dy herë jetën bashkëshortit të saj, dhe më pas u divorcua nga ai.

Pas të 50-ave, Delia e gjeti veten sërish. Ajo shkoi vetëm në Afrikë, u bë gruaja e parë e bardhë që kaloi kontinentin, jetoi me pigme dhe publikoi disa libra për këtë përvojë të mahnitshme. Në mes të ekspeditave, ajo u martua përsëri dhe jetoi deri në moshën 100-vjeçare.

Junko Tabei

Junko Tabei filloi rrugëtimin e saj drejt maleve kur në Japoni gratë shiheshin vetëm si amvise. Madje, ajo tha se disa burra refuzuan të punonin me të. Por për të s’ishte problem. Në vitin 1969, ajo organizoi Klubin e Ngjitjes për Gra në Japoni.

Junko Tabei arriti majën e Everestit në vitin 1975. Para saj, vetëm burrat ishin ngjitur në mal. Por arritjet e saj nuk mbaruan me kaq. Junko ishte gruaja e parë që u ngjit në shtatë majat e famshme – majat më të larta në pesë kontinente. Ajo nuk u largua kurrë nga malet deri në ditët e fundit të jetës së saj./UBTNews

Lajmet

​Rritet importi i energjisë elektrike, bie prodhimi i thëngjillit në Kosovë

Published

on

By

Agjencia e Statistikave të Kosovës bën të ditur se gjatë muajit gusht të vitit 2025, energjia elektrike bruto në dispozicion ishte 502.12 GWh, kurse konsumi i energjisë elektrike ishte 411.92 GWh ose 1.29 për qind më i madh sesa në muajin e njëjtë të vitit paraprak.

Sipas ASK-së, pjesëmarrja e energjisë elektrike alternative në kuadër të konsumit të përgjithshëm ishte 7.78 për qind.

Agjencia e Statistikave të Kosovës njofton se importi i energjisë elektrike në gusht të këtij viti është rritur 69.95 për qind krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar. Sipas ASK-së ka shënuar rënie prodhimi bruto nga termocentralet në KEK.

ASK njofton po ashtu se importi i energjisë elektrike në gusht të vitit 2025 ishte 360.623 GWh, ndërsa në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, importi ishte 212,197 GWh ose 148. 432 GWh më shumë.

Kurse eksporti i energjisë elektrike në të njëjtën periudhë ishte 243.28 GWh (këtu janë të përfshira edhe sasitë e transmisionit).

Ndërsa, sipas ASK-së prodhimi i thëngjillit për muajin gusht 2025 ishte rreth 495.66 mijë ton, që paraqet një rënie prej 18.68 për qind në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar./KP

Continue Reading

Lajmet

Gjermania konfiskon 720 milionë euro nga asetet e ngrira të bankës ruse

Published

on

By

Gjykata e Lartë gjermane synon të konfiskojë rreth 720 milionë euro nga asetet e ngrira të një institucioni financiar rus, njoftoi sot sistemi gjyqësor në landin qendror Hesen.

Sipas autoriteteve, janë hapur procedura të posaçme me kërkesë të Zyrës Federale të Prokurorit të Përgjithshëm, raporton ATSH.

Banka ishte përfshirë në listën e embargos së Bashkimit Evropian ndaj Rusisë në qershor të vitit 2022, pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt të atij viti, thuhet në një deklaratë.

Si pasojë, të gjitha pasuritë e kompanisë në institucionet financiare dhe kreditore evropiane u ngrinë në përgjigje të sulmit ndaj Ukrainës.

Pak pas vendosjes së sanksioneve, persona të panjohur në bankë thuhet se kanë tentuar të tërheqin fondet, por urdhri përkatës elektronik i transferimit nuk është ekzekutuar.

Sipas procedurave, paratë do të konfiskohen në favor të arkës shtetërore./KP

Continue Reading

Lajmet

Bie numri i lindjeve në Kosovë

Published

on

By

Në muajin gusht të këtij viti janë regjistruar 2 mijë e 516 lindje (brenda dhe jashtë Kosovës). Prej këtyre lindjeve të regjistruara, 1 mijë e 284 lindje janë meshkuj dhe 1 mijë e 232 lindje janë femra.

Sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK), në muajin gusht 2025 ka rënie të numrit të lindjeve me rreth 6.4 për qind, krahasuar me muajin korrik 2025.

Ndërkaq, gjatë muajit gusht 2025 janë regjistruar gjithsej 914 raste të vdekjeve (brenda dhe jashtë Kosovës). Nga gjithsej vdekje të regjistruara, 515 janë meshkuj dhe 399 janë femra. Krahasuar me muajin korrik 2025, në muajin gusht janë regjistruar 4,3% më shumë raste të vdekjeve.

Po ashtu sipas ASK-së, në muajin gusht 2025 janë regjistruar gjithsej 1 mijë 972 kurorëzime (brenda dhe jashtë Kosovës). Krahasuar me muajin korrik 2025, në muajin gusht ka rritje të numrit të kurorëzimeve për 59,5%.

Ndërsa, në këtë periudhë janë regjistruar 97 raste të shkurorëzimeve në Kosovë, ku krahasuar me muajin korrik 2025 ka rënie të numrit të shkurorëzimeve për (-45,2%)./KP

Continue Reading

Lajmet

Debat i ashpër për Kosovën në Kuvendin e Shqipërisë

Published

on

By

Kuvendi i Shqipërisë ka rrëzuar kërkesën e opozitës për një mocion me debat në lidhje me programin qeverisës për katër vitet e ardhshme. Me 73 vota kundër nga shumica, mocioni nuk kaloi, duke nxitur kështu reagime nga përfaqësues të opozitës.

Kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, Taulant Balla, u shpreh se kërkesa e opozitës ishte e mangët dhe në kundërshtim me rregulloren e Kuvendit.

“Opozita nuk ka vullnet për debat real, ndaj dhe kërkesat e tyre nuk janë të plota”, tha Balla.

Debatet në seancë gjatë ditës së sotme, u përqendruan edhe rreth Kosovës, ka raportuar Euronews.

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha e quajti kryeministrin Edi Rama “shërbëtor të Vuçiçit”, ndërsa kritikoi edhe mungesën e një rezolute në Kuvend për gjenocidin serb në Kosovë. Poashtu edhe deputeti demokrat Tomor Alizoti e kritikoi mungesën e trajtimit të çështjes së Kosovës në programin qeverisës.

“Asnjë fjalë për Kosovën, asnjë qëndrim i qartë për rezolutën për gjenocidin. Kjo është një turp publik”, tha Alizoti.

Pjesë e debatit u bë edhe deputeti i PS-së, Ardit Bido, i cili tha se në Kuvend po dëgjohen deklarata që përshkruajnë liderët e UÇK-së si të akuzuar për gjenocid në Serbi – një gjë që, sipas tij, nuk e ka bërë as vetë Serbia. Berisha e mohoi këtë, duke e akuzuar Bidon për deformim të deklaratave.

Më vonë, përmes një video-mesazhi, Bido tha se nuk iu përgjigj dot Berishës në foltore për shkak të një problemi familjar, ndërsa sqaroi se deklarata për gjenocidin ishte bërë nga Tritan Shehu, jo nga Berisha.

Tutje gjatë këtij debati dhe në këtë seancë të Kuvendit, kreu i Partisë Republikane, Fatmir Mediu, deklaroi se do të marrë pjesë në protestën e së premtes në Tiranë në mbështetje të UÇK-së, duke theksuar se atje do të jetë si qytetar, jo si politikan.

Balla konfirmoi se kryeministri Edi Rama nuk do të marrë pjesë në protestë me arsyetimin se prezenca e tij do të politizonte ngjarjen./EO

Continue Reading

Të kërkuara