Lajmet

Gratë në politikë: Nga kuotat te fuqizimi real

Published

on

Autore: Eliza Hoti dhe Adile Muli – studente të vitit të parë në Fakultetin Media dhe Komunikim në UBT

Përfaqësimi i grave në politikë mbetet një nga sfidat më të mëdha të shoqërive bashkëkohore, veçanërisht në vendet në tranzicion demokratik. Në Kosovë, barazia gjinore vazhdon të përballet me pengesa strukturore dhe kulturore, pavarësisht përpjekjeve ligjore për të garantuar pjesëmarrjen e grave.

Ligji parasheh kuotat gjinore dhe detyron partitë politike të sigurojnë të paktën 30 për qind përfaqësim të grave në listat zgjedhore, por shpesh kjo masë shihet si minimum formal, e cila nuk përkthehet gjithmonë në fuqizim të vërtetë të grave në vendimmarrje.

Gresa Muli, aktiviste politike dhe asambleiste nga Vushtrria, tashmë në mandatin e saj të tretë, thekson se situata mbetet sfiduese. Sipas saj, kuotat janë një derë hapëse, por shumë gra ende hasin vështirësi për të depërtuar në pozita vendimmarrëse pa u mbështetur nga detyrimi formal i ligjit.

“Gratë garojnë barabartë me burrat, por përgjegjësitë e tyre, sidomos ato familjare, janë më të mëdha. Megjithatë, shumë gra arrijnë të dalin përpara meshkujve, dhe kjo tregon kapacitetin e tyre të jashtëzakonshëm. Duhet më shumë hapësirë për gratë në vendimmarrje, sepse ato kanë aftësi reale për të kontribuar”, shprehet Muli.

Ajo shton se gratë zakonisht tregohen më pak të prekshme nga korrupsioni, një faktor i dëshmuar gjatë viteve në politikë dhe institucione. Për Mulin, e ardhmja duhet të shohë më shumë gra në poste të larta, si ministre, kryetare komunash, lidere partie dhe deputete që fitojnë vendet e tyre pa u bazuar në kuota, duke dëshmuar kështu fuqinë e barazisë gjinore në praktikë.

Profesori i shkencave politike në UBT, Avni Alidemaj ofron një perspektivë kritike ndaj mënyrës se si trajtohet përfaqësimi i grave në Kosovë. Ai thekson se shumë parti përzgjedhin gra në lista kryesisht për të përmbushur detyrimin ligjor, jo për aftësitë dhe përvojën e tyre reale.

“Shumica e grave në lista zgjedhore futen vetëm për hir të kuotës. Kur i përzgjedhim vetëm për këtë arsye, nuk kemi arritur të krijojmë barazi të vërtetë gjinore”, thekson profesori Alidemaj.

Ai shton se shoqëria kosovare ka ndryshuar ndjeshëm pas luftës. Në kontrast me periudhat e mëparshme, kur normat patriarkale dominonin, sot gratë dhe vajzat kanë më shumë mundësi për shkollim, pjesëmarrje profesionale dhe publike. Ky transformim po reflektohet gjithashtu në politikë, ku gratë mund të kontribuojnë në mënyrë më aktive dhe të ndikojnë në vendimmarrje.

Alidemaj vë në pah edhe një aspekt sociologjik: gratë tregohen më të ndjeshme ndaj korrupsionit, një fakt i lidhur me rolin e tyre tradicional si shtylla e familjes dhe bartëse të përgjegjësive morale. Duke marrë shembull vendet skandinave, ai argumenton se barazia gjinore e vërtetë arrihet kur gratë konkurrojnë dhe fitojnë pozita për meritë, jo për kuota: “Atje nuk ka kuota – kush është më i miri, fiton. Ne duhet të synojmë këtë nivel edhe në Kosovë”.

Deklaratat e aktivistes dhe profesorit nxjerrin në pah këtë: kuotat gjinore janë një hap fillestar i domosdoshëm, por jo një zgjidhje përfundimtare. Ato duhet të shihen si një fazë tranzicioni drejt një sistemi politik ku gratë vlerësohen për kapacitetin, profesionalizmin dhe kontributin e tyre real.

 

Lajmet

Gjermania ndalon tubimet e partive kosovare për zgjedhjet e 28 dhjetorit

Published

on

Ambasada gjermane në Kosovë, ka lëshuar një njoftim drejtuar kandidatëve për kryeministër dhe subjekteve politike në garën për zgjedhjet e 28 dhjetorit, ku ambasada rikujton se organizimi i tubimeve zgjedhore në territorin gjerman nuk lejohet më pak se tre muaj para mbajtjes së zgjedhjeve në vendin e tyre.

Zgjedhjet e jashtëzakonshme në Kosovë, do të mbahen më 28 dhjetor, kjo do të thotë se nuk mund të ketë tubime në Gjermani, një nga vendet ku ka më së shumti diasporë kosovare.

“Meqenëse kemi një diasporë të madhe të Kosovës në Gjermani, dëshirojmë t’u kujtojmë të gjithë kandidatëve se, si rregull, ngjarjet e fushatës zgjedhore nga zyrtarët e huaj në Gjermani nuk lejohen në periudhën më pak se 3 muaj para zgjedhjeve. Faleminderit për mirëkuptimin tuaj”, thuhet në njoftim.

Së fundmi, kandidati për kryeministër nga Lidhja Demokratike e Kosovës, Lumir Abdixhiku, ka paralajmëruar tubim në Frankenthaler të Gjermanisë më 13 dhjetor./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Auditimi zbulon mangësi në ndërtimin e objektit për Klinikat Nefrologji dhe Hemato-Onkologji

Published

on

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka identifikuar mangësi të shumta në procesin e ndërtimit të objektit për Klinikat Nefrologji dhe Hemato-Onkologji në Shërbimin Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (ShSKUK) për periudhën 2018-2025.

Raporti i auditimit “Ndërtimi i objektit për Klinikat Nefrologji dhe Hemato-Onkologji”, ka vlerësuar procesin e ndërtimit duke nisur nga buxhetimi dhe planifikimi, procedurat e tenderimit, deri te menaxhimi i fondeve dhe implementimi i kontratës.

Gjithashtu, janë evidentuar mangësi në buxhetim, tenderim dhe menaxhim të fondeve, përfshirë mospërputhjen në planifikimin buxhetor për ndërtimin e objektit, qasjen e dyfishtë në hartimin e specifikave teknike, mospërputhjen mes dokumentacionit teknik të projektit dhe paramasës, mangësinë në procesin e vlerësimit të ofertave gjatë tenderimit dhe dobësinë në menaxhimin e shpenzimeve.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, theksoi se këto mangësi tregojnë nevojën për një qasje më sistematike dhe respektim të plotë të kornizës ligjore në zbatimin e projekteve, për të rritur përgjegjësinë, transparencën dhe integritetin në menaxhimin e fondeve publike.

ZKA-ja ka dhënë pesë rekomandime për përmirësimin e proceseve:

1. Forcimi i kontrolleve të brendshme për harmonizimin e buxhetimit dhe transparencën e fondeve;

2. Kontroll më efektiv të njësive kërkuese dhe zyrës së prokurimit për specifika teknike të qarta;

3. Përmirësimi i sistemit të kontrollit gjatë përgatitjes së paramasës për të harmonizuar dokumentacionin teknik me kërkesat e projektit;

4. Sigurimi që tenderët të konsiderohen të përgjegjshëm vetëm kur janë në përputhje me të gjitha kërkesat e dosjes;

5. Ndarja e qartë e burimeve dhe shpenzimeve për secilin projekt dhe forcimi i mekanizmave të kontrollit të brendshëm për identifikimin e gabimeve që në faza të hershme./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

BE: Komisioni ka ndërmarrë hapat e parë drejt heqjes graduale të masave ndaj Kosovës

Published

on

Bashkimi Evropian ka konfirmuar se Komisioni ka ndërmarrë hapat e parë drejt heqjes graduale të masave ndaj Kosovës, të vendosura në vitin 2023.

BE-ja ka bërë të ditur se blloku evropian synon të vazhdojë me heqjen e mëtejshme të këtyre masave dhe thanë se kanë mirëpritur dorëzimin e qetë të qeverisjes lokale në katër komunat veriore.

Po ashtu, BE-ja ka marrë në dijeni shpalljen e zgjedhjeve të reja parlamentare, që pritet të mbahen në më 28 dhjetor, duke nënvizuar rëndësinë e një procesi zgjedhor të administruar mirë dhe konkurrues  përfshirë certifikimin e partive politike, pjesëmarrjen e tyre dhe akreditimin e mediave nga të gjitha komunitetet.

“BE-ja është e gatshme të punojë me autoritetet e Kosovës sapo ato të zgjidhen, dhe të vazhdojë mbështetjen për vendin në rrugën drejt integrimit evropian”, thuhet në përgjigje.

BE-ja shtoi se pret nga Kosova të rikthehet në rrugën e reformave të domosdoshme evropiane dhe të avancojë procesin e normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Liderët fetarë në Kosovë nënshkruajnë deklaratë kundër dhunës me bazë gjinore

Published

on

Në përmbyllje të fushatës globale “16 Ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore”, Ambasada britanike në Prishtinë ka mbledhur së bashku udhëheqësit kryesorë fetarë të Kosovës për të nënshkruar Deklaratë të Përbashkët për Dhunën me Bazë Gjinore dhe Dinjitetin Njerëzor si një akt i vlerësuar si historik.

Sipas njoftimit të ambasadës britanike, nën drejtimin e ambasadorit Jonathan Hargreaves, përfaqësues nga Bashkësia Islame e Kosovës, Kisha Ortodokse Serbe, Kisha Katolike, komuniteti hebre dhe Kisha Protestante Ungjillore u bashkuan në të njëjtën tavolinë për të sinjalizuar një qëndrim të qartë dhe të unifikuar: dhuna nuk ka vend në fe, familje apo shoqëri.

Mbretëria e Bashkuar, e cila pozicionohet si kampione globale në luftën kundër dhunës me bazë gjinore, theksoi se promovimi i barazisë dhe dinjitetit njerëzor është shtylla e paqes dhe prosperitetit.

Ambasadori Hargreaves nënvizoi se në Kosovë këto vlera luajnë rol kyç në forcimin e kohezionit shoqëror dhe stabilitetit.

Gjatë 16 ditëve të aktivizmit, siç thotë njoftimi, ambasada vendosi të punojë ngushtë me liderët fetarë, duke theksuar ndikimin e tyre të drejtpërdrejtë në formimin e normave dhe vlerave brenda komuniteteve.

“Deklarata e nënshkruar përfaqëson një zotim të shkruar dhe një premtim publik për mbrojtjen e më të cenueshmëve dhe sfidimin e praktikave të dëmshme. Ajo dërgon një mesazh shprese se komunitetet fetare në Kosovë janë të bashkuara në thënien ‘mjaft’ ndaj dhunës me bazë gjinore”, thuhet në njoftim./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara