

Aktualitet
Göbeklitepe apo “Pika zero në histori”
Lokaliteti u radhit në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në 2018, duke njohur vlerën e jashtëzakonshme universale.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiMinistria e Kulturës dhe Turizmit e Turqisë dhe Agjencia turke e Zhvillimit dhe Promovimit të Turizmit (TGA) këtë javë organizojnë programin “Taş Tepeler” për promovimin e lokaliteteve arkeologjike të Epokës Neolitike që ndodhen në Turqinë juglindore. Në këtë program marrin pjesë arkeologë dhe gazetarë nga e gjithë bota, ndërsa pjesë e saj është edhe përfaqësia e Anadolu Agency (AA) në Shkup.
Ndër lokalitetet më të rëndësishme të vizituara deri më tani është “Göbeklitepe”, i cili ndodhet në afërsi të qytetit Şanlıurfa dhe i cili është i vjetër mbi 11.500 vjet, respektivisht daton rreth vitit 9.500 p.e.s. Në të ndodhen struktura rrethore me shtylla shkëmbi që besohet të ketë shërbyer si tempull, e që paraqesin megalitet më të vjetra në botë të zbuluara deri më tani.
Shtyllat prej guri, më e madhja e të cilave është rreth 7 metra e lartë, 3 metra e gjerë dhe peshon rreth 50 tonë, janë në formën T, ndërsa në to janë të gdhendura portrete njerëzish dhe kafshë të ndryshme.
Arkeologu përgjegjës gërmimet në Göbeklitepe, Lee Clare, pjesë e Institutit Arkeologjik Gjerman, duke rrëfyer për lokalitetin thotë se ai ka potencialin për të ndryshuar historinë e njerëzimit siç e kemi njohur deri më tani. Sipas tij, ky lokalitet dëshmon për ndryshime të mëdha në mënyrën e jetesës së njerëzve të asaj kohe, siç është bujqësia, fillimi i ruajtjes së kafshëve shtëpiake që janë përdorur për bujqësi, duke shtuar se para kësaj, njerëzit kryesisht janë marrë me gjueti.
Ai këtë e mbështet edhe në gjetjet e shumta në lokalitetin arkeologjik, që përfshijnë mjete primitive pune siç janë gurët e gdhendur.
Arkeologu Clare thotë se nuk mund të dihet saktë se për çka ka shërbyer struktura. Megjithatë, ai është i bindur se ndërtimi i saj ka kontribuuar në zhvillimin e hershëm të bujqësisë, pasi është dashur të ushqehen dhe mirëmbahen njerëzit e shumtë që janë marrë me ndërtimin e saj.
Në kuadër të lokalitetit arkeologjik ndodhet edhe një qendër për vizitorët ku janë shfaqur disa nga gjetjet arkeologjike. Qendra gjithashtu është e pajisur me kinema ku shfaqen pamje filmike për vizitorët, e njëri ndër ta është edhe dokumentari “Pika zero në histori” (Zero point in time) i përkrahur nga Ministria e Kulturës dhe Turizmit të Turqisë dhe i realizuar në bashkëpunim mes organizatës joqeveritare “Doğuş grout” dhe National Geographic.
Gërmimet dhe konservimi
Hulumtimet e para në lokalitetin arkeologjik Göbeklitepe janë bërë në vitin 1963 nga Universiteti i Stambollit dhe Universiteti i Çikagos. Rëndësia e lokalitetit u vërejt nga arkeologu gjerman Klaus Schmidt, i cili udhëhoqi gërmimet e para që filluan në vitin 1995. Që atëherë kanë vijuar gërmimet, ndërsa deri më tani besohet se janë gërmuar më pak se 5 për qind e lokalitetit të tërë.
Lokaliteti u radhit në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në 2018, duke njohur vlerën e jashtëzakonshme universale.
Në kuadër të programit u organizuan edhe seminare me pjesëmarrje të arkeologëve dhe përfaqësuesve të institucioneve të ndryshme, ku u theksua nevoja për bashkëpunim mes institucioneve qeveritare, organizatave joqeveritare dhe popullsisë vendase.
Muzeu Arkeologjik i Şanlıurfa-s
Gjatë programit është vizituar edhe Muzeu Arkeologjik dhe Mozaikeve i Şanlıurfa-s. Në të janë shfaqur gjetjet e shumta nëpër më shumë lokalitete arkeologjike përreth si dhe është bërë një rindërtim i strukturës në “Göbeklitepe”, si do të dukej ajo në të vërtetë.
Ndër gjetjet tjera më të rëndësishme që shfaqen në këtë muze, është statuja “Njeriu i Urfës”, e cila është gjetur në pjesën e vjetër të qytetit Şanlıurfa rreth liqenit Balıklıgöl dhe e cila daton rreth vitit 9.000 p.e.s, që e bën atë statujën më të vjetër të njeriut të gjetur deri më tani. Statuja është rreth 1,9 metra e gjatë, ndërsa është gjetur në vitin 1993 gjatë disa aktiviteteve ndërtimore.
Gjithashtu, në kuadër të muzeut janë të shfaqura edhe mozaikë të periudhës helene, romake dhe bizantine.
You may like

Friedrich Merz u zgjodh kancelar i Gjermanisë, në raundin e dytë të votimit nga deputetët e Bundestagut.
Merz mori 325 vota pro në Bundestag, për të arritur shumicën, nga 316 që ishin të nevojshëm për t’u bërë kancelar.
Lideri konservator i Gjermanisë, Friedrich Merz, papritur nuk arriti shumicën në një votim parlamentar për t’u bërë kancelar, sipas BBC.
Dështimi i tij ishte i pashembullt në historinë politike moderne gjermane dhe anëtarët e Bundestagut u mblodhën për një votim të dytë të martën pasdite.
Merzit i duheshin 316 vota në Bundestagun me 630 vende, por siguroi vetëm 310, në një goditje të rëndësishme për liderin demokristian, dy muaj e gjysmë pasi fitoi zgjedhjet federale të Gjermanisë.
Koalicioni i tij me qendrën e majtë ka vende të mjaftueshme në parlament.
Sipas kushtetutës së Gjermanisë, nuk ka kufi se sa votime mund të mbahen, por nëse nuk arrihet shumica absolute prej më shumë se gjysma e anëtarëve të Bundestagut brenda 14 ditëve, atëherë një kandidat mund të zgjidhet me shumicë të thjeshtë.
Në orët pas votimit mbizotëronte një atmosferë konfuzioni në parlament.
Kryetarja e Bundestagut, Julia Klockner, fillimisht tha se po planifikonte një votim të dytë për nesër, por sekretari i përgjithshëm i demokristianëve, Carsten Linnemann, tha se ”ishte e rëndësishme të ecim përpara”.
“Evropës i duhet një Gjermani e fortë”, tha ai për televizionin gjerman.
Disfata e Merz u pa nga komentatorët politikë si një poshtërim, ndoshta i shkaktuar nga një grusht anëtarësh të pakënaqur të SPD-së social-demokrate, e cila nënshkroi dje një marrëveshje koalicioni me konservatorët.
Presidenti i Bundestagut u tha deputetëve se nëntë nga 630 deputetët mungonin, tre abstenuan dhe një fletë votimi u shpall e pavlefshme./ATSH/
Bota
Britania dhe India arrijnë marrëveshje historike tregtare pas tre vitesh negociatash
Published
7 hours agoon
May 6, 2025By
UBTnews
Mbretëria e Bashkuar dhe India kanë nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme tregtare, pas tre vitesh negociatash të ndërprera herë pas here, e cila synon të nxisë ndjeshëm shkëmbimet ekonomike mes dy vendeve.
Sipas marrëveshjes, firmave britanike do t’u lehtësohet eksporti në tregun indian, veçanërisht për produkte si uiski, automjete dhe mallra të tjera industriale, ndërsa India do të përfitojë nga ulja e tarifave për veshje dhe këpucë që eksporton në Mbretërinë e Bashkuar.
Sekretari britanik i Biznesit, Jonathan Reynolds, e përshkroi marrëveshjen si “masive” për bizneset dhe konsumatorët britanikë, duke shtuar se ajo pritet të sjellë përfitime të mëdha ekonomike në dekadat e ardhshme. Qeveria britanike vlerëson se kjo marrëveshje do të rrisë tregtinë vjetore dypalëshe me 25.5 miliardë paund deri në vitin 2040, përtej nivelit aktual prej 41 miliardë paund.
Marrëveshja nuk përfshin ndryshime në politikat e imigracionit, përfshirë edhe ato që lidhen me studentët indianë në Britani, sqaroi qeveria britanike.
Marrëveshja vjen teksa India synon të shndërrohet në ekonominë e tretë më të madhe në botë dhe të rrisë eksportet e saj në 1 trilion dollarë deri në vitin 2030. Mbretëria e Bashkuar, nga ana tjetër, po kërkon të forcojë pozitat e saj tregtare pas Brexit-it dhe në sfondin e tensioneve globale mbi tarifat.
Bota
Merz reagon për herë të parë pasi dështoi të zgjidhet kancelar i Gjermanisë
Published
7 hours agoon
May 6, 2025By
UBTnews
Friedrich Merz shprehu besimin se do të zgjidhet kancelar i Gjermanisë në raundin e dytë të votimit në Bundestag, pas humbjes së ngushtë në raundin e parë, ku i munguan vetëm gjashtë vota për të siguruar shumicën.
Në një deklaratë përpara grupit parlamentar të CDU/CSU, Merz tha: “Nuk ka të bëjë me mua, ka të bëjë me demokracinë. Jam i sigurt se se do ia dalim shumë shpejt”.
Ai njoftoi gjithashtu se do t’i përmbahet planit të tij për të vizituar Parisin, duke u shprehur i sigurt për fitoren në raundin e dytë.
“Do t’i përmbahem orarit tim, duke filluar nga nesër“, thuhet se i komunikoi Merz, presidentit francez.
Humbja e Merz në votimin e parë ishte një surprizë për CDU-në, e cila së bashku me SPD-në ka 328 mandate në Bundestag, më shumë se kuorumi prej 316 votash të nevojshme. Kjo është hera e parë në historinë e republikës federale që një kancelar i ardhshëm nuk arrin të sigurojë shumicën në votimin fillestar, pavarësisht fitores në zgjedhje dhe krijimit të një koalicioni.
Bota
BE planifikon tarifa 100 miliardë € për mallrat nga SHBA nëse negociatat dështojnë
Published
7 hours agoon
May 6, 2025By
UBTnews
BE-ja planifikon të vendosë tarifa për mallrat nga Shtetet e Bashkuara me vlerë 100 miliardë euro nëse negociatat midis Uashingtonit dhe Brukselit dështojnë në lidhje me uljen përfundimtare të tarifave të shpallura amerikane ndaj anëtarëve të Unionit, raportoi Bloomberg, duke cituar burime të paidentifikuara dhe të informuara mirë.
Burimet thanë se lista e tarifave të reja të propozuara evropiane kundër SHBA-së do t’u shpërndahet shteteve anëtare që nesër dhe se konsultimet do të zgjasin një muaj para finalizimit të listës.
Ata deklaruan se lista mund të ndryshojë gjatë asaj kohe. Komisioni Evropian (KE) do ta ndajë këtë dokument me SHBA-në këtë javë në përpjekje për të filluar negociatat për uljen e tarifave të SHBA-së me BE-në .
Në negociatat midis BE-së dhe SHBA-së, të cilat filluan muajin e kaluar, është arritur pak përparim dhe pritet që shumica e tarifave të SHBA-së të mbeten në fuqi , raportoi Bloomberg.
BE-ja ka vendosur tashmë tarifa për mallra amerikane me vlerë 21 miliardë euro, në përgjigje të tarifave prej 25% të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, mbi eksportet e çelikut dhe aluminit.
Më herët këtë muaj, BE-ja ra dakord të shtyjë zbatimin e këtyre masave për 90 ditë, pasi SHBA-të ulën të ashtuquajturën normë reciproke për shumicën e eksporteve të BE-së në 10 për qind nga 20 për qind, ndërsa negociatat janë duke u zhvilluar.
Trump vendosi gjithashtu një tarifë prej 25 përqind për importet e automjeteve nga BE-ja, si dhe për disa pjesë këmbimi për automjete. Presidenti i SHBA-së po shqyrton vendosjen e tarifave për importet e drurit, produkteve farmaceutike, gjysmëpërçuesve, mineraleve të rralla dhe kamionëve nga BE-ja.

UBT organizon Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Mufail Salihaj

Merz zgjidhet kancelar

Britania dhe India arrijnë marrëveshje historike tregtare pas tre vitesh negociatash

Merz reagon për herë të parë pasi dështoi të zgjidhet kancelar i Gjermanisë

BE planifikon tarifa 100 miliardë € për mallrat nga SHBA nëse negociatat dështojnë

Sulmet paraushtarake të Sudanit sjellin në qytet ndërprerje të energjisë elektrike

Abdixhiku i fton partitë parlamentare për qeveri tranzicionale

Inteligjenca Artificiale në fokus: UBT sjell ekspertizën në Qendrën DIG-4K

Rusia konfirmon sërish armëpushimin tre-ditor, paralajmëron hakmarrje nëse shkelet
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim