Kulturë

Gladiatorët: Colosseumi si paraardhës i Reality TV?

Published

on

Me lansimin e shumëpritur të vazhdimit të filmit Gladiator II, një nga filmat më të pritur të vitit, pyetja që ngrihet është: A mund të gjejmë paralele mes traditës antike të gladiatorëve romakë dhe reality show-ve moderne?

Ridley Scott, regjisori i dy filmave, po ashtu është një figurë ikonë, me një histori të pasur që përfshin hitet legjendare si Alien (1979), Blade Runner (1982) dhe më së fundmi Napoleon (2023). Pavarësisht periudhës që ka kaluar, luftërat e gladiatorëve vazhdojnë të jenë një temë e paharruar dhe e përsëritur, dhe, po të hedhim një sy më të thellë, mund të zbulojmë disa paralelja interesante me shfaqjet moderne të reality-t.

Një popull ka nevojë për “buka dhe cirk”

Shprehja “bukë dhe cirku”, e atribuueshme poetit romak Juvenal, flet për mënyrën se si perandorët romakë arritën të mbajnë popullin të kënaqur dhe të kontrolluar, duke u ofruar atyre ushqim dhe argëtim. Juvenal, megjithatë, e përdorte këtë shprehje për të kritikuar popullin romak, i cili, sipas tij, ishte shumë i preokupuar me kënaqësitë e sipërfaqshme dhe më pak i interesuar për punët politike.

Siç thotë historiania dhe eksperti për gladiatorët, Alexander Mariotti, luftërat e gladiatorëve ishin “mjeti më i fuqishëm politik i kohës”. Perandori Vespasian, që urdhëroi ndërtimin e Colosseumit, erdhi në pushtet në një periudhë të trazuar pas një lufte civile dhe kaosit të brendshëm. Vespasiani, një njeri i popullit, e kuptoi se për të siguruar mbështetje, kishte nevojë për diçka më shumë se sa vetëm shpërndarjen e bukës: ai i ofroi popullit “cirkun”, një spektakël të jashtëzakonshëm që do t’i mbante të angazhuar dhe të kënaqur.

Reality TV — “cirkët” modern?

Olivia Stowell, një kërkuese doktorature në Universitetin e Miçiganit, e cila ka studiuar historinë e reality TV, sheh një lidhje mes luftërave të gladiatorëve dhe shfaqjeve moderne si Survivor. Në të dyja formatet, individë të ndryshëm garojnë për kënaqësinë e audiencës, dhe kjo garë shpesh është e lidhur me mundësinë për t’u bërë të famshëm dhe të pasur.

Stowell shton me humor se, ndonëse Candid Camera, një shfaqje komike që ka filluar në vitin 1948, shpesh identifikohet si shfaqja e parë e reality TV, ajo do të duhej ta fillonte historinë e saj “me Colosseumin!” Një dallim i qartë mes gladiatorëve dhe pjesëmarrësve të reality show-ve është se në Romën antike, gladiatorët shpesh nuk kishin mundësi zgjedhjeje: shumica ishin skllevër ose të burgosur të detyruar të luftonin në arenë. Megjithatë, siç tregon Mariotti, me kalimin e kohës, gjithnjë e më shumë njerëz u regjistruan në “shkollat e gladiatorëve”, duke shpresuar të bëheshin profesionistë të adhuruar dhe të pasur.

Një llotari për pasuri dhe lavdi

Pjesëmarrësit në luftërat e gladiatorëve ishin të vetëdijshëm për rrezikun e vdekjes, por gjithashtu dinin se kishin mundësinë për t’u pasuruar dhe për t’u bërë të famshëm. “Ishte një mundësi për të arritur famë dhe pasuri të shpejtë”, thotë Mariotti. “Ishte si të bëhesh një atlet i preferuar i kohës, një njeri i dëshiruar nga të gjithë.” Po ashtu, pjesëmarrësit në reality show janë të ndërgjegjshëm se do të sakrifikojnë disa aspekte të jetës së tyre, si privatësinë dhe dinjitetin, për mundësinë për t’u bërë të njohur dhe përfitues.

Prodhuesit — perandorët e modernë?

Në një analogji më të thellë, mund të pyesim: kush është “perandori” i shekullit XXI? “Unë mendoj se është ne – krijuesit e shfaqjeve”, thotë Sagar More, një producent dhe regjisori i shfaqjes më të gjatë të reality TV në Indi, Roadies. Ai tregon se si shfaqjet moderne janë gjithnjë e më shumë të projektuar për të krijuar drama të pasura, me elemente si privimi i gjumit dhe ofrimi i alkoolit, të cilat krijojnë kushte për të nxjerrë reaksione dramatike nga pjesëmarrësit.

Siç thotë More, editores i ndodhin “më shumë orë të incizuara materiale që mund të redaktohen për të formuar një histori. Ky është një pushtet i madh, i cili mund të ndryshojë drejtimin e një historie.”

Fitimi i pëlqimit të publikut

Në periudhën romake, perandori kishte fuqinë direkte për të vendosur fatin e gladiatorëve. Në shumë raste, ai kërkonte që audienca të shprehte mendimin e saj: a duhej të tregoheshin të mëshirshëm, apo të vdisnin? Sot, ndonëse reality TV nuk është kaq ekstrem, ajo është shpesh objekt kritikash për kushtet e keqija të punës, promovimin e standarteve të pasigurta të bukurisë dhe manipulimin e audiencës.

Një çështje që është bërë gjithnjë e më e dukshme është shëndeti mendor. Pjesëmarrësit në shumë shfaqje kanë folur për ankthin dhe depresionin që përjetojnë gjatë dhe pas xhirimeve, çka i ka shtyrë disa shfaqje të ofrojnë mbështetje psikologjike, por kjo nuk është gjithmonë e mjaftueshme.

Nga Colosseumi te Hollywood-i

Luftërat e gladiatorëve u ndaluan fillimisht në fillim të shekullit të 5-të, por ende vazhdojnë të magjepsin masat, sidomos përmes filmave si Gladiator. Filmi i parë, i cili arriti të fitonte më shumë se 450 milionë dollarë në botë, është një testament i vazhdimësisë së këtij mitologjie, që ende tërheq shikuesit. Vazhdimi i filmit pritet të ketë një sukses të ngjashëm, duke na kujtuar se, edhe në kohët moderne, spektakli i gladiatorëve mbetet një formë e pashtershme argëtimi, duke e lidhur të kaluarën dhe të tashmen në një lidhje të fuqishme kulturore./DW/d.e.

Magazinë

Ylli i “Squid Game” kërkon falje pasi zbuloi aksidentalisht një skenë kyçe të serialit

Published

on

Një nga yjet e sezonit të dytë të serialit të famshëm “Squid Game” ka kërkuar falje publike pasi dyshohet se ka zbuluar pa dashje një element të rëndësishëm të ngjarjes, muaj përpara publikimit të finales.

Aktorja koreano-jugore, Park Gyu-young, e cila iu bashkua kastit të “Squid Game” në sezonin e dytë si Kang No-eul – një ish-ushtare dhe dezertuese nga Koreja e Veriut që bëhet një prej Rojeve Rozë, publikoi në janar një foto nga prapaskenat që më vonë u interpretua si ‘spoiler’ nga fansat e serialit.

Në imazhin e shpërndarë në rrjet, Park shfaqej me uniformën e Rojeve Rozë’, personazhet që mbikëqyrin lojën dhe janë ata që ekzekutojnë lojtarët e eliminuar. Ajo që i vuri në lëvizje fansat ishte ajo çka u pa në sfond: Lee Jin-Wook, i cili luan rolin e Lojtarit 246, duke mbajtur gjithashtu të njëjtën uniformë.

Kjo foto, e publikuar disa javë pas daljes së sezonit të dytë në fund të dhjetorit, bëri që ndjekësit të zbulojnë një zhvillim të ngjarjes – se personazhi i Jin-wook do të maskohej si një nga ‘Rojet Rozë’ në sezonin final.

Ngjarja shkaktoi reagime në rrjet, pasi sezoni i tretë i “Squid Game” u lansua vetëm gjashtë muaj më vonë e foto u interpretua si një zbulim i madh që prishi surprizën e fansave. Pas bujës së krijuar, Park Gyu-young, kërkoi ndjesë për publikimin e paqëllimshëm të informacionit, duke theksuar se nuk kishte ndërmend të zbulonte ndonjë detaj të ngjarjes dhe se ishte një gabim gjatë ndarjes së materialeve nga xhirimet.

“Squid Game”, që u bë fenomen global pas publikimit të tij më 2021, ka vazhduar të ruajë popullaritetin me sezonet pasuese. Seriali ka kthyer në yje ndërkombëtarë aktorë si Lee Jung-jae dhe ka fituar një numër të madh çmimesh e vlerësimesh kritike.

Continue Reading

Magazinë

Jessie J thotë se pati sukses në luftimin e kancerit të gjirit

Published

on

Këngëtarja britanike Jessie J ka njoftuar se rezultatet e testeve pas operacionit për të hequr njërin nga gjinjtë e saj pas një diagnoze të hershme të kancerit, nuk tregojnë përhapje të sëmundjes.

Në një postim në rrjetet sociale ajo ka shkruar se është duke qarë me “lot gëzimi” pasi mori lajmin.

Në qershor ka zbuluar diagnozën dhe i është nënshtruar një operacioni për të hequr gjoksin, ka falënderuar 14 milionë ndjekësit për “lutjet, dashurinë, urimet e mira, dhe gjithë energjinë pozitive”. 37-vjeçarja ka treguar për përvojën e saj të kryerjes së një mastektomie dhe ka marrë komente në mbështetje të kësaj.

Të hënën Jessie J ka publikuar një video, të bërë natën para operacionit, të djalit të saj të vogël duke thënë: “Mami do të jetë mirë”.

“Dhe… unë jam mirë”, ka shkruar këngëtarja, duke thënë se kishte marrë rezultate që tregonin se nuk kishte përhapje të kancerit.

Këngëtarja ka shitur miliona kopje të hiteve të saj si “Nobody’s Perfect” dhe “Who You Are”. Ajo po përgatitet të publikojë një album, të parin në disa vite.

Kënga e saj “Price Tag”, e cila u publikua në vitin 2011, është rikthyer në popullaritet pasi përdoruesit e mediave sociale postuan video duke interpretuar tekstet e këngëve që u bënë shpejt virale.

Continue Reading

Magazinë

Michael Douglas tërhiqet nga aktrimi: Nuk dua të jem një nga ata që vdesin në xhirime

Published

on

Ylli amerikan, Michael Douglas, zbuloi në një konferencë për shtyp në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Karlovy Vary se nuk planifikon më të bëjë filma nëse nuk merr një ofertë joshëse dhe shpjegoi pse e mori këtë vendim.

“Nuk kam punuar që nga 2022 se e kuptova se duhet të ndalem”, tha ai e shtoi se pas një karriere dhjetëvjeçare, do të shijojë kohën e lirë, raporton Variety.

“Kam punuar shumë për gati 60 vjet dhe nuk dua të jem një nga ata që vdesin në shesh xhirimi”, tha ai.

Ai theksoi se nuk e konsideron veten zyrtarisht në pension dhe se është i hapur për t’u rikthyer në Hollywood nëse i paraqitet një mundësi e mirë.

“Nuk kam qëllime serioze për t’u kthyer. Them se nuk jam në pension sepse do të kthehesha nëse do të dilte diçka e veçantë, por përndryshe jo”, shtoi aktori.

Duke folur për rolin e tij ideal, theksoi se është i lumtur që luan rolin e bashkëshortit të gruas Catherine Zeta Jones, ky është sekreti i një martese të mirë.

Continue Reading

Magazinë

Shakira prek me veprimin e saj, ndihmon familjet e goditura nga përmbytjet në Teksas

Published

on

Shakira do të dhurojë një pjesë të të ardhurave nga koncerti i saj për familjet e prekura nga përmbytjet shkatërruese në Teksas.

Këngëtarja shprehu ngushëllimet e saj për viktimat dhe familjet e të prekurve nga përmbytjet në zonën e Teksasit.

“I dashur San Antonio, zemrat dhe lutjet tona janë me ata që janë prekur nga përmbytjet në zonën qendrore të Teksasit”, shkroi Shakira në X,  duke shtuar: “Ne po dhurojmë një pjesë të të ardhurave nga koncerti i sonte për Organizatën Bamirëse Katolike të San Antonios, e cila po ofron ndihmë për familjet e prekura nga katastrofa.”

Këngëtarja shtoi një link në platformën e donacioneve të drejtuar nga Catholic Charities: ‘Nëse dëshironi të bashkoheni në donacion, ju lutemi klikoni në link-un më poshtë. Ndihma juaj është e rëndësishme dhe e vlefshme.”

Performanca e Shakirës në Teksas të shtunën në mbrëmje ishte e fundit përpara se ajo të rifillojë turneun e saj në Kaliforni në gusht.

Numri i të vdekurve nga përmbytjet shkatërruese që përfshiu shtetin jugor amerikan të Teksasit tani ka arritur në 80, ky numër është i sigurt se do të rritet ndërsa shpresat për të gjetur 10 fëmijët ende të zhdukur po pakësohen.

Continue Reading

Të kërkuara