Lajmet

Gjykata ndërkombëtare për gjenocidin serb – duhet presion ndërkombëtarë e ndryshim i Ligjit të Speciales

Published

on

Formimi i një gjykata ndërkombëtare për gjenocidin që Serbia e ka kryer në Kosovë mund të ndodh vetëm nëse ofron mbështetje bashkësia ndërkombëtare, por edhe të ndryshohet Ligji aktual për Gjykatën Speciale.

Avokati Tomë Gashi në një intervistë për Ekonomia Online, se në ndryshimin e Ligjit të Speciales duhet që të përfshihen të gjitha krimet serbe që janë kryer në Kosovë.

“Unë besoj që ne e kemi humbur hapin në kohë dhe në asnjë variant nuk është dashur të lejohet formimi i Gjykatës Speciale në formën siç është formuar një gjykatë raciste dhe për Shqiptarë. Por nëse është dashur të formohet një gjykatë e tillë e cila do të ishte e ngjashme si me gjykatën me tribunalin e Hagës atëherë do të duhej të përfshiheshin të gjithë krimet e pretenduara pa marrë parasysh kush i ka kryer. Ne kemi pasur në Kosovë një luftë të përfshirë në mes dy palëve”.

“Është e mundshme që të formohet një gjykatë ndërkombëtare për krime të luftës për gjenocidin që Serbia e ka kryer në Kosovë. Mirëpo kjo përveç iniciativës fillestare të Kosovës duhet të jetë e bashkuar nga bashkësia ndërkombëtare nga shtetet e fuqishme dhe me siguri që në një presion ndërkombëtar një gjykatë e tillë mund të formohet. Por është shumë më mirë që të ndryshohet edhe Ligji për Gjykatën Speciale dhe të parashihen  të gjitha krimet serbe që janë kryer në Kosovë”.

Ai thotë se gjykatën ndërkombëtare nuk mund ta formojë Kosova sepse nuk është pjesë e OKB-së, por bashkësia ndërkombëtare.

“Gjykatë ndërkombëtarë nuk mund të formojë një shtet në këtë rast Kosova. Gjykatën ndërkombëtare e formon bashkësia ndërkombëtare. Ne nuk jemi pjesë e OKB-së, kështu që do të duhej të ishte një iniciativë e Kosovës por të përkrahura nga shtete e fuqishme të tjera. Për formimin e një Gjykate Speciale për krimet e luftës të Serbisë të kryera në Kosovë mund të jenë vetëm SHBA-ja dhe askush tjetër”, tha ai.

Gashi shtoi se institucionet e Kosovës, Prokuroria e Kosovës, Policia e Kosovës dhe organet tjera që merren me hetimin e krimeve, janë të mjaftueshme që Kosova të kërkojë krijimin e një gjykatë.

“Ne jemi të sigurt që institucionet e Kosovës, Prokuroria e Kosovës, Policia e Kosovës dhe organet tjera që merren me hetimin e krimeve të Serbisë të kryera gjatë luftës në Kosovë, janë të mjaftueshme që të kërkojmë krijimin e një gjykatë ndërkombëtar për hetimin dhe akuzimin e krimeve të Serbisë. Do të duhej të bëhej një presion më i madh ndërkombëtar që të kemi një gjykatë të tillë ndërkombëtare për hetimin, gjykimin dhe dënimin e krimeve serbe në Kosovë përndryshe situata mund të mbetet kështu. Është një numër shumë i vogël i kriminelëve të Serbisë që janë gjykuar për krimet e tyre deri në gjenocid ndaj ne shqiptarëve”, shtoi Gashi.

Edhe avokati Taulant Hodaj në një intervistë për Ekonomia Online ka thënë se që të formohet një gjykatë ndërkombëtare duhet të miratohet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së.

Hodaj theksoi se nuk është e lehtë të themelohet një gjykatë ndërkombëtare, sepse fillimisht do të duhej të ndryshohej ligji për Specialen, raporton EO.

“Për t’iu përgjigjur kësaj pyetje duhet të kuptojmë se si është baza ligjore për një gjykatë ndërkombëtare. Baza ligjore për një gjykatë ndërkombëtare është nëse miratohet me këshill të sigurimit të OKB-së siç ka qenë tribunali ndërkombëtar për ish-Jugosllavi ose nëse bëhet me një marrëveshje ndërshtetërore me një organizatë ndërkombëtare apo me shtete të ndryshme. Pak a shumë siç është modeli i Gjykatës Speciale ku edhe është bërë amendament kushtetues, por edhe ka marrëveshje ndërkombëtare me shtetin e Holandës për funksionalizimin e kësaj Gjykate Speciale. Këto janë dy baza ku mund të bëhet një lloj gjykatës penale ndërkombëtare”.

“Në rastin e Kosovës ne e kemi vetëm duhet që të specifikohet, ndoshta ligji të ndryshohej po kjo në koordinim të ngushtë me akterët që kanë formuar Gjykatën Speciale që t’i zgjerohet juridiksioni gjykatës speciale të detajizohet që ata kanë të drejtë dhe do të duhej të merret me të gjitha krimet që kanë kryer në Kosovë dhe të njëjtit kanë kapacitete të mëdha dhe të merren edhe me krimet serbe që janë kryer në Kosovë sepse është e mundimshme të themelohet një gjykatë ndërkombëtare penale por nuk është lehtë”.

Sipas tij, është mirë që të lobohet që Speciales t’i jepen atribute më të mëdha dhe të merret edhe krimet serbe ndaj Kosovës.

“Ndoshta është e udhës vetëm të lobohet në atë drejtim që Gjykata Speciale t’i jepen atribute më të mëdha dhe të merret edhe krimet serbe ndaj Kosovës. Por unë mendoj veç e ka këtë bazë ligjore sepse nuk e ka të kufizuar veç për krimet e shqiptarëve ndaj serbëve, por duhet të bisedohet me shtete mike me ShBA-në që kanë qenë shtysë për këtë Gjykatë Speciale të zgjerohet mandati i saj dhe të merret me të gjitha krimet. Është e themeluar ka kapacitete, ka prokurorë, gjyqtarë dhe është me një vend të drejtë”, shtoi Hodaj.

Continue Reading

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara