

Lajmet
Gjuha seksiste e gjyqtarëve nën llupën e Gjykatës Supreme
Shqetësimet për përdorimin e kësaj gjuhe janë ngritur nga shoqëria civile, pas raportimit që ka bërë portali “Betimi për Drejtësi”.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGjykata Supreme e Kosovës do të shqyrtojë pretendimet e ngritura për përdorimin e gjuhës paragjykuese, seksiste dhe ofenduese në një aktvendim dhe arsyetim të aktvendimit të dalë nga Gjykata Themelore e Gjilanit.
Këtë e ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë, kryetari i Gjykatës Supreme të Kosovës, Enver Peci.
Shqetësimet për përdorimin e kësaj gjuhe janë ngritur nga shoqëria civile, pas raportimit që ka bërë portali “Betimi për Drejtësi” në emisionin me titull “Seksizmi në vendimin e Gjykatës së Gjilanit”, të publikuar më 4 dhjetor të këtij viti.
Në emision është folur për aktvendim dhe arsyetimin e vendimit që ka dalë më 2014 nga trupi gjykues i drejtuar nga gjyqtari, Aziz Shaqiri dhe anëtarët e këtij trupi, gjyqtarët Naser Maliqi dhe Ramiz Azizi, në Gjykatën Themelore në Gjilan, i cili aktvendim kishte liruar katër të akuzuar nga Prokuroria për dhunën seksuale ndaj një gruaje. Gjuha e përdorur në aktvendim dhe në arsyetimin e tij, pretendohet të jetë “paragjykuese, seksiste dhe ofenduese” ndaj të dëmtuarës.
Peci: Do të ndërmarrim veprime sipas ligjit
Kryetari i Gjykatës Supreme të Kosovës, Enver Peci, thotë për Radion Evropa e Lirë, se si autoritet kompetent, ka kërkuar informacionet shtesë nga “Betimi për Drejtësi” për të parë nëse ka pasur sjellje të pahijshme eventuale të pasqyruara në aktvendimin e Gjykatës Themelore në Gjilan.
“Si autoritet kompetent, do t’i shikoj të gjitha, dokumentacionin dhe emisionin, si dhe do të ndërmarrim veprime ashtu siç e parasheh edhe ligji, nëse ka elemente të sjelljes së pahijshme të bartësve të funksioneve gjyqësore në këtë rast”, thotë Peci.
Rasti dhe çfarë thuhet në aktvendimin e gjykatës
Siç ka raportuar “Betimi për Drejtësi”, në nëntor të vitin 2012 një grua kishte raportuar në Policinë e Kosovës se kishte qenë viktimë e dhunimit nga pesë persona, në vende të ndryshme, gjatë muajit maj të po atij viti.
Deklaratën e të dëmtuarës, Prokuroria e ka shndërruar në aktakuzë ndaj pesë personave për dhunim seksual.
Më 25 shkurt 2013, Gjykata Themelore në Gjilan, kishte shpallur aktgjykim dënues dhe të pandehurit i kishte dënuar me burgim efektiv. Një i akuzuar në këtë rast ishte dënuar me burgim efektiv prej dy vjetësh. Tre të tjerë u dënuan me nga një vit burgim efektiv dhe një tjetër me nëntë muaj burgim efektiv.
Ndaj aktgjykimit, Prokuroria e Gjilanit dhe mbrojtja e të akuzuarve ishin ankuar në Gjykatën e Apelit. Kjo e fundit e kishte anuluar aktgjykimin, duke e rikthyer lëndën në rigjykim.
Rigjykimin e ka udhëhequr gjyqtari Aziz Shaqiri, si kryetar i trupit gjykues, si dhe Naser Maliqi dhe Ramiz Azizi, si anëtarë të trupit gjykues. Për njërin të akuzuar, procedura ishte veçuar. Ndërkaq, e dëmtuara nuk kishte arritur të gjendet nga gjykata dhe nuk kishte dëshmuar në rigjykim. Deklarata e saj e dhënë në polici ishte administruar si provë nga gjykata.
Pas rigjykimit, trupi gjykues i kishte liruar katër të akuzuarit nga akuza për dhunim.
Gjykatësi Aziz Shaqiri, si kryetar i trupit gjykues, në arsyetimin e aktvendimit, pjesë të së cilit i ka publikuar “Betimi për Drejtësi”, ka shkruar se “…e dëmtuara si femër e moshës 19 vjeçe në kohën kur ka ndodhur ngjarja lëndore me dëshirën e saj ka pranuar fillimisht që ditën kritike të udhëtojë me taksi me të akuzuarin e parë për në Gjilan, edhe pse e ka ditur se ai është i gjinisë mashkullore…” .
Po ashtu, në arsyetim thuhet, sipas dokumentit të publikuar nga Betimi për Drejtësi”, se “…Duke pasur parasysh këtë sjellje të të dëmtuarës që me lehtësi ka pranuar të udhëtojë me taksi me të akuzuarin e parë për në Gjilan, jep të kuptosh logjikisht se e njëjta vërtetë ka pasur konflikt me familjen e saj për shkak të bredhjes së saj dhe shoqërimit me meshkuj…”.
Në aktgjykim, gjithashtu, thuhet që “Të jesh në një hapësirë banimi me persona të rinj, vetvetiu nënkupton se kjo e dëmtuar ka qenë e pajtimit që me ta edhe të lëshohet në aventura seksuale, duke përfshirë edhe të akuzuarin e parë, i cili ka qenë me moshë më i shtyrë se e dëmtuara… Vërtet e dëmtuara me shprehi, vërtet, jo të mira sidomos në aspektin moral, ka shfrytëzuar rastin që të kalojë një kohë duke shuar edhe epshin seksual me të akuzuarit në fjalë”.
Gjykata Themelore e Gjilanit dhe Këshilli Gjyqësor i Kosovës, heshtin
Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Gjykatës Themelore të Gjilanit dhe gjyqtarit Aziz Shaqiri, i cili ishte kryetar i trupit gjykues në rastin për të cilin bëhet fjalë. Por, ai nuk ka dashur të komentojë asgjë përderisa Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK) nuk do të dalë me reagim.
Radio Evropa e Lirë i është drejtuar edhe Këshillit Gjyqësor të Kosovës me pyetjet: a i ka marrë KGJK-ja parasysh pretendimet e ngritura për përdorimin e gjuhës seksiste në vendimet e Gjykatës së Gjilanit dhe a i ka shqyrtuar shqetësimet e ngritura nga shoqëria civile. Por, deri në publikimin e këtij teksti, KGJK-ja nuk ka kthyer përgjigje.
Miftaraj: Gjuhë e padenjë ndaj viktimës
Ehat Miftaraj, drejtor ekzekutiv në Institutin e Kosovës për Drejtësi, thotë për Radion Evropa e Lirë se ky institut, pa e komentuar meritën e rastit për të cilin bëhet fjalë, i konsideron “të padenja gjuhën dhe cilësimin, me të cilën në aktgjykim të Gjykatës Themelore në Gjilan, i drejtohen viktimës”.
“Një gjuhë e tillë, padyshim që nuk përkon, në radhë të parë, me detyrat e trupit gjykues, duke marrë për bazë që trupi gjykues duhet të sigurohet që viktimën ta trajtojë me dinjitet dhe viktimës t’ia realizojnë të drejtat që i garantohen me Kushtetutë dhe ligj”, thekson Miftaraj.
Miftaraj shton se Kushtetuta e Kosovës e përcakton në mënyrë të qartë garantimin e dinjitetit dhe integritetit personal të çdo qytetari të Kosovës, me përjashtim të rasteve kur përcaktohet ndryshe me ligj.
Sipas tij, edhe Kodi i Procedurës Penale e përcakton në mënyrë të qartë që trajtimi i palëve në procedurë penale duhet të zbatohet në mënyrë të drejtë dhe të gjithë duhet të trajtohen të barabartë.
Po ashtu, siç thotë Miftaraj, Këshilli Gjyqësor i Kosovës e ka të miratuar Kodin e etikës dhe sjelljes profesionale të gjykatësve, ku përcaktohen bazat, parimet se çfarë sjellje duhet të ketë gjyqtari me prokurorët, me palët, me viktimat dhe me të pandehurit.
Sipas tij, “në asnjë rrethanë gjyqtari nuk guxon të cenojë dinjitetin apo integritetin personal, qoftë të viktimës, qoftë të palës së akuzuar për vepër penale”.
Berisha: KGJK-ja të merret me këta gjyqtarë
Rrjeti i Grave të Kosovës, më 7 dhjetor, ka protestuar para Këshillit Gjyqësor të Kosovës për të kundërshtuar, siç është thënë, “aktgjykimin seksist të Gjykatës Themelore në Gjilan që shfajësoi pesë burra të akuzuar për përdhunim në grup të një vajze 19-vjeçare”.
Adelina Berisha, menaxhere për adresimin e dhunës në baza gjinore në kuadër të Rrjetit të grave të Kosovës, thotë për Radion Evropa e Lirë se faktet e pasqyruara në emisionin e “Betimit për Drejtësi” kanë qenë shqetësuese se si trajtohen rastet e dhunës në baza gjinore prej institucioneve të vendit.
“Ajo çfarë presim është që Këshilli Gjyqësor i Kosovës të merret me këta gjyqtarë, t’i shohë mënyrat për masat disiplinore për ta apo edhe në rastet kur puna e tyre është në dëm të palëve, atëherë ndoshta edhe ndërprerje e punës së tyre”, thotë Berisha.
Dukuri dhe jo raste të izoluara
Përfaqësuesit e organizatave joqeveritare vlerësojnë se rasti që ka ndodhur në Gjykatën Themelore të Gjilanit, nuk është i izoluar.
Miftaraj nga Instituti i Kosovës për Drejtësi thotë që në praktikat hulumtuese të këtij instituti janë parë mjaft raste të gjuhës së padenjë të përfaqësuesve të sistemit të drejtësisë.
“Ka pasur edhe prokurorë që edhe në publik kanë pasur gjuhë jo të përshtatshme në komunikim me media, duke i konsideruar rastet kur dikush e denoncon dikë për dhunim, kanë përdorur gjuhë jo të përshtatshme, gjë që pastaj reflekton edhe te viktimat tjera, të cilat në njëfarë mënyre, u drejtohen me mosbesim institucioneve të drejtësisë, kur të njëjtit mund të jenë subjekt të dhunës në familje apo dhunës seksuale apo çfarëdo lloji tjetër të dhunës”, thotë Miftaraj.
Adelina Berisha, nga Rrjeti i Grave të Kosovës, thekson që praktikat e deritashme nga kontaktet me viktimat e dhunës, tregojnë që fjalori denigrues ndaj viktimave nga zyrtarë brenda sistemit të drejtësisë nuk është vetëm në raste të izoluara.
“Kemi parë shpesh që institucionet kanë përdorur gjuhë të tillë, kanë përdorur fajësim të viktimës, kanë pasur stereotipe kur i kanë trajtuar rastet e tilla. Të gjitha këto ndikojnë shumë keq për drejtësinë dhe ndikojnë shumë keq për viktimat e ardhshme potenciale, që ato të mos ndihen të sigurta që t’i drejtohen institucioneve që të kërkojnë mbështetje dhe mbrojtje prej tyre, ndonëse kjo mbështetje dhe mbrojtje ju garantohet me ligj”, thekson Berisha.
Organizatat joqeveritare kanë shfaqur shpresën që në rast se Kosova realizon reformat në drejtësi, përfshirë edhe vetingun, do të ndikohet që të përmirësohet situata në sistemin e drejtësisë dhe aty të mbesin gjyqtarët dhe prokurorët e denjë dhe që punën e kryejnë me dinjitet./REL
Bota
Rutte: Pres nesër një marrëveshje konkrete mbi garancitë e “koalicionit të të vullnetshmëve” për Ukrainën
Published
15 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Shefi i NATO-s tha se pret që nesër të jetë më e qartë se çfarë garancish sigurie mund t’i ofrojë Ukrainës i ashtuquajturi koalicion i të vullnetshmëve.
Mark Rutte do të merr pjesë në një takim në Paris të enjten me kryeministrin britanik Keir Starmer, presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe liderë të tjerë evropianë.
Në një konferencë për media në Bruksel pas takimit me presidentin estonez Alar Karis, Rutte tha se marrëveshja duhet të hapë rrugën për bisedime më intensive me palën amerikane mbi rolin e tyre në garancitë e sigurisë./D.B/KP
Bota
Stuhi në Kroaci, përmbyten disa qytete bregdetare
Published
15 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Disa qytete bregdetare në Kroaci janë prekur nga përmbytjet pas stuhive të forta që goditën vendin të martën.
Moti ekstrem preku veçanërisht zonat kufitare të Sllovenisë dhe Kroacisë, veçanërisht Gadishullin e Istrias.
Në qytetin kroat të Novigradit, një azil pleqsh, një shkollë fillore dhe një palestër sportive përjetuan përmbytje.
“Falë Zotit, askush nuk u lëndua. Të gjithë banorët janë mirë. Përveç dëmeve materiale, nuk ndodhi asgjë serioze”, ka thënë Morena Stanivukoviq, drejtoresha e azilit të pleqve.
“Jetët njerëzore shpëtohen dhe kjo është gjëja më e rëndësishme”, ka thënë Stanivukoviq.
Shumë banorë, së bashku me shërbimet e emergjencës, ndihmuan në riparimin e dëmeve./D.B/EO
Bota
Të paktën 21,000 fëmijë me aftësi të kufizuara në Gaza që nga fillimi i luftës
Published
15 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Të paktën 21,000 fëmijë në Gaza kanë mbetur të paaftë që nga fillimi i luftës midis Izraelit dhe Hamasit më 7 tetor 2023, tha të mërkurën një komitet i Kombeve të Bashkuara.
Rreth 40,500 fëmijë kanë pësuar “lëndime të reja të lidhura me luftën” në gati dy vitet që nga fillimi i luftës, me më shumë se gjysmën e tyre të mbetur të paaftë, tha Komiteti i OKB-së për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara.
Ushtria izraelite u zhvendos më thellë në Qytetin e Gazës të mërkurën, me ushtarë dhe tanke që shtynë Sheikh Radwan, një nga lagjet më të mëdha dhe më të mbushura me njerëz të qendrës urbane, shkruan TheGuardian.
Ushtria izraelite tha në një deklaratë të mërkurën se do të vazhdojë të veprojë kundër “organizatave terroriste” në Gaza dhe të “eliminojë çdo kërcënim” që i paraqitet Izraelit./D.B/KP
Bota
Kim Jong-un premton të bëjë gjithçka për të ndihmuar Moskën pas takimit me Putinin
Published
15 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Presidenti rus Vladimir Putin e ka ftuar Kim Jong-un e Koresë së Veriut të vizitojë Rusinë gjatë një takimi të gjatë në Pekin, në prag të paradës më të madhe ushtarake të Kinës, ndërsa Kim premtoi të bëjë “gjithçka që mundet për të ndihmuar” Moskën.
Ftesa, e bërë nëpërmjet përkthyesve dhe e shfaqur në një video të publikuar nga Kremlini, erdhi ndërsa presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, akuzoi Putinin se po demonstronte “pandëshkueshmërinë” e tij me sulme të reja ndaj Ukrainës gjatë natës, shkruan BBC.
Putin dhe Kim, udhëheqësit autoritarë të Rusisë dhe Koresë së Veriut, ishin në kryeqytetin kinez si të ftuar të presidenti Xi Jinping për një ceremoni që shënonte 80-vjetorin e përfundimit të luftës së dytë botërore, e njohur në Kinë si lufta e rezistencës kundër agresionit japonez.
Koreja e Veriut e ka mbështetur Rusinë në luftën e saj kundër Ukrainës me armë dhe trupa.
Të dy udhëheqësit u shfaqën përkrah Xi në hapjen e ceremonisë të së mërkurës, duke folur ndërsa ecnin krah për krah në tapetin e kuq në sheshin Tiananmen. Besohet të jetë hera e parë që të tre udhëheqësit kanë qenë në të njëjtin vend së bashku.
Në një takim dypalësh që zgjati më shumë se dy orë, Kim u incizua duke i thënë Putinit “shihemi së shpejti” dhe duke e përqafuar për lamtumirë.
“Po ju presim, ejani të na vizitoni”, u përgjigj Putin.
Një vizitë në Rusi do të ishte vetëm hera e tretë që Kim udhëton jashtë vendit në gjashtë vjet. E para ishte në lindjen e largët të Rusisë në vitin 2023 dhe e dyta vizita e kësaj jave në Pekin, duke mbërritur me një tren të blinduar.
Koreja e Veriut është bërë një mbështetje kyçe ruse që kur vendi pushtoi Ukrainën në vitin 2022. Pheniani dërgoi armë, përfshirë predha artilerie dhe raketa në Rusi për luftën dhe mijëra trupa për të luftuar në rajonin Kursk të Rusisë, ku forcat ukrainase kishin bërë një inkursion ndërkufitar, megjithëse vendosja fillimisht u refuzua.
Rusia dhe Koreja e Veriut vitin e kaluar nënshkruan një marrëveshje që i detyron ato reciprokisht të ofrojnë “ndihmë ushtarake dhe të tjera” në rast se tjetra sulmohet.
Putin falënderoi Korenë e Veriut për dërgimin e trupave për të luftuar kundër Ukrainës, duke i përshkruar si luftues “me guxim dhe heroik” në rajonin Kursk./D.B/EO

Bëri ndërhyrje plastike në trup? Flet për herë të parë Drake

Futbollisti francez dënohet me 90 mijë euro për dhunë psikologjike ndaj bashkëshortes

Instituti Hidrometeorologjik njofton lëvizje të temperaturave

Zbulohet sekreti i darkës që tregoi fatin e William dhe Kate

Çokollata e zezë, aleate e mirë për shëndetin apo jo?

Rutte: Pres nesër një marrëveshje konkrete mbi garancitë e “koalicionit të të vullnetshmëve” për Ukrainën

Stuhi në Kroaci, përmbyten disa qytete bregdetare

Të paktën 21,000 fëmijë me aftësi të kufizuara në Gaza që nga fillimi i luftës

Këto vende kryesojnë listën për shpejtësinë e internetit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës