Në mjediset e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, u zhvillua një mbledhje e përbashkët e dy redaksive vendore të “Enciklopedisë Shqiptare”. Në këtë ngjarje morën pjesë kryetari i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, akad. Skënder Gjinushi, dhe kreu i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, akad. Mehmet Kraja.

Gjatë mbledhjes, akad. Mehmet Kraja bëri një parashtresë të rezultateve dhe problemeve që kanë dalë në procesin e deritashëm të realizimit të projektit “Enciklopedia Shqiptare”. Ai foli për sfidat dhe arritjet kryesore në këtë projekt ambicioz, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Akademik, Shaban Sinani prezantoi një relacion mbi arritjet, problemet dhe zgjidhjet e rekomanduara, duke iu referuar takimeve të redaksive të fushave me njëra-tjetrën dhe në grupfusha në Tiranë gjatë muajit maj. Relacioni përfshiu një analizë të thelluar të bashkëpunimit mes redaksive dhe propozimet për përmirësime të mëtejshme.

Dr. Arian Leka, përgjegjës i sektorit të botimeve enciklopedike në Qendrën e Botimeve Enciklopedike dhe Arkeologjike (QBEA), paraqiti statistika rreth procesit të kalimit prej fjalësit paraprak në fjalësin e përbashkët të “Enciklopedisë Shqiptare”. Ai theksoi progresin e bërë dhe sfidat që ende duhet të përballohen.

Prof. dr. Azis Pollozhani informoi mbi rezultatet e punës së redaksisë së posaçme për trashëgiminë shqiptare në Maqedoninë e Veriut. Prezantimi i tij theksoi rëndësinë e integrimit të trashëgimisë shqiptare nga të gjitha trojet në këtë enciklopedi kombëtare.

Pas prezantimeve, u zhvillua një bisedë me diskutime dhe pyetje mes pjesëmarrësve. Diskutimet u fokusuan në sfidat specifike dhe mundësitë për përmirësimin e mëtejshëm të procesit.

Në përfundim të takimit, u miratuan disa rekomandime të rëndësishme për përfundimin e punës për fjalësin e përbashkët dhe kalimin në fjalësin e stabilizuar. Këto rekomandime synojnë të sigurojnë një përfundim të suksesshëm dhe cilësor të “Enciklopedisë Shqiptare”, një projekt kyç për dokumentimin dhe promovimin e kulturës dhe historisë shqiptare./UBTNews/

Në një kohë kur Edinburgu përjeton një vullnetarizëm, figura të larta të artit dhe krijuesish janë zëra të bashkuar për të shprehur shqetësimin për fatin e Summerhall, një nga vendet më të shquara të qytetit për artin dhe inovacionin kulturor. Summerhall, një kompleks i galerive, teatrove, dhe një kinemaje, është zbardhur se është në treg pasi firma e pronave që e posedon dhe e subvencionon vendin ka vendosur ta shesë, duke lënë një boshllëk të madh në skenën kulturore të qytetit.

Summerhall, që u krijua nga një përfitues i pasur, Robert McDowell, është një vend i cili ka pasur një impakt të thellë në skenën artistike të Edinburgut që prej krijimit të tij 12 vjet më parë. E vendosur në ish-shkollën veterinare të qytetit, ky kompleks ka fituar reputacionin e tij për inovacion dhe vlerësim nga kritika. Në të janë mbajtur shfaqje të ndryshme artistike, nga koncerte të këngëtareve të njohur deri shfaqje të ndritura nga artistë si kolektivi rus i arteve Pussy Riot.

Ndërtesat e Summerhall, të cilat përmbajnë më shumë se një galeri dhe teatër, kanë qenë qendra e njohur për ngjarjet kulturore në qytet. Për fat të keq, lajmi i shitjes së tij ka shkaktuar një valë reagimesh në mesin e komunitetit artistik dhe banorëve vendas.

Për më shumë se 110 qiramarrës që paguajnë një shumë prej 1.1 milion funte në vit për qira, shitja e Summerhall shënjon një moment të trishtë. Zona e gjërë e kompleksit, përfshirë një pijetore dhe një fabrikë birre, një distileri dhe një inkubator teknologjik, do të ndërpritet nga vendndodhja e re.

Reagimet ndaj këtij vendimi janë të larmishme, me disa artistë dhe krijues duke paralajmëruar për humbjen e një thesari kulturor dhe për “vandalizëm kulturor” nëse vendi do të përdoret për qëllime të tjera përveç atyre artistike.

Shitja e Summerhall nuk është vetëm një lajm i trishtë për komunitetin artistik të Edinburgut, por edhe një lajm që nxjerr në pah përçarjen brenda familjes McDowell dhe firmës së tyre pronësore, Oesselman Estates. Megjithatë, edhe pse vendi përballet me këtë sfidë të madhe, shpresat mbeten se një blerës i ardhshëm mund të ruajë elementin e artit dhe inovacionit që ka bërë Summerhall një nga pikat më të rëndësishme të skenës kulturore të qytetit. /UBTNews/

Në përmbledhje nga Guardian, D.E.

Në një njoftim mbi kulturën dhe trashëgiminë e Shqipërisë, më datë 2 qershor 1961 u shënua një moment historik, kur qytetet e Gjirokastrës, Beratit, nëntoka e Durrësit dhe Pazari i Vjetër i Krujës u shpallën si “Qytete-Muze”. Arkivi Qendror i Shtetit publikoi vendimin e rëndësishëm të Këshillit të Ministrave nr. 170, duke e vërtetuar përmes dokumenteve zyrtare shpalljen e këtyre qyteteve si “Qytete-Muze”.

Në këtë dokumentacion të rëndësishëm, u përcaktua qartë rëndësia që duhej t’u jepej monumenteve dhe banesave private në këto qytete. Përveç kësaj, u theksua përgjegjësia e përbashkët e qytetarëve dhe autoriteteve për ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë së këtyre qyteteve unike, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.

E nënvizuar si thesare të botës, qytetet e Gjirokastrës, Beratit, Durrësit dhe Krujës tashmë ngriten në radhët e UNESCO-s si pasuri të pamohueshme kulturore. Kjo shpalli një dritare të re për njohjen ndërkombëtare të pasurisë së Shqipërisë kulturore, duke e bërë atë të ndjehet krenare për trashëgiminë e saj të çmuar.

Në një kohë kur Shqipëria ishte në izolim nga bota, rëndësia e kulturës, së bukurës, traditës dhe autentikes ishte e vlerësuar me një term i veçantë: “qytete-muze”.  Në këtë mënyrë, datëlindja e “Qyteteve-Muze” do të mbetet një pikë referimi për kulturën dhe historinë e Shqipërisë, duke e udhëhequr vendin drejt një të ardhmeje të ndritur trashëgimore./UBTNews/

Në Kosovë u ndanë çmimet më të rëndësishme për Veprimtari Jetësore dhe për Arritjet në Fushën e Artit Pamor. Ceremonia u mbajt në Ministrinë e Kulturës, ku ministri Hajrulla Çeku, bazuar në rekomandimet e Komisionit Vlerësues, nderoi dy figura të shquara të artit kosovar.

Çmimi Kombëtar për Veprimtari Jetësore “Muslim Mulliqi” u akordua post-mortem piktores së talentuar Alije Vokshi. Si gruaja e parë e diplomuar në pikturë, Alije Vokshi u bë një nga pioneret e artit pamor në Kosovë, duke lënë një trashëgimi të vyer për brezat e ardhshëm. Çmimin dhe mirënjohjen për të, e pranoi vajza e saj, Visare Selimaj, në një moment prekës që simbolizonte vazhdimësinë e artit dhe kujtimit të saj.

Nga ana tjetër, Çmimi Vjetor për Arritjet në Fushën e Artit Pamor për vitin 2023 iu dha piktorit Esat Valla. I njohur për pikturat e tij surreale, Valla ka arritur të krijojë një stil unik që flet drejtpërdrejt me shpirtin e publikut, duke shtuar një dimension të ri në artin kosovar.

Këto çmime, të cilat nderojnë personalitetet e shquara për arritjet profesionale dhe kontributin e tyre të paçmuar në ngritjen e vlerave artistike, janë një testament i rëndësisë së kulturës dhe artit në ndërtimin e identitetit kombëtar dhe përparimin e shoqërisë.

Visare Selimaj, vajza e Alije Vokshit, duke pranuar çmimin në emër të nënës së saj, shprehu ndjenjat e saj të thella dhe emocionet e mëdha, duke thënë: “Jemi të privilegjuar që e marrim këtë çmim, nga emocionet që kam në mungesë të saj po më humbin edhe fjalët”.

Akademiku dhe piktori i njohur, Esat Valla, falënderoi ata që e përzgjodhën për këtë nderim, duke u shprehur: “Falënderoj zonjat që kanë ndarë këtë çmim, jam i kënaqur edhe pse vitet po kalojnë, por çmimi është i mirëseardhur”.

Komisioni Vlerësues përbëhej nga Valbona Zherka, Lirije Buliqi dhe Alisa Gojani-Berisha. Këto çmime u jepen personaliteteve të shquara për arritjet e tyre profesionale, për ngritjen e vlerave dhe për kontributin e tyre të paçmuar në avancimin e artit.

Kjo ceremoni e veçantë është një reflektim i rëndësisë së kulturës dhe artit në ndërtimin e identitetit kombëtar dhe përparimin e shoqërisë kosovare, duke nderuar ata që me punën e tyre të palodhur dhe talentin e tyre të jashtëzakonshëm kanë lënë një gjurmë të pashlyeshme në historinë e artit në Kosovë.

Gjatë fjalës së tij, Çeku u shpreh i nderuar për ndarjen e këtyre çmimeve dhe theksoi se edhe pse përqindja e grave që kanë kontribuar në koleksionet artistike është rritur, ende mbetet shumë punë për t’u bërë në këtë drejtim. /UBTNews/