

Lajmet
Gjashtë arsye pse zgjoheni të lodhur
Një mënyrë për të ndihmuar veten është që së pari të bëni dy pyetje për gjumin tuaj.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiJu flini shtatë ose tetë orë pothuajse çdo natë dhe zgjoheni të lodhur në mëngjes. Si është e mundur që ju zbatoni rregullin “tetë orë në ditë” dhe ende ndiheni keq?
Kjo mospërputhje, sipas një studimi të vitit 2015, më së shpeshti ndodh për shkak të një gjendjeje të ngritur të të ashtuquajturës inerci të gjumit, një proces cirkadian që modulon kujtesën, humorin, kohën e reagimit dhe vigjilencën pas zgjimit. Disa njerëz kanë vënë re një ndjenjë reaktiviteti të ulët dhe kokëfortësie në periudhën pas fikjes së alarmit të mëngjesit. Pasojat e inercisë së gjumit zakonisht zhduken pas 15 minutash deri në një orë, por ato mund të zgjasin deri në disa orë.
Inercia e gjumit ndikon negativisht në aftësitë më komplekse njohëse si të menduarit vlerësues, vendimmarrja, kreativiteti dhe ndjekja e rregullave. Gjendja përkeqësohet sa më shumë të jetë personi i privuar nga gjumi.
Edhe nëse nuk po kurseni jetë në punë ose nuk po drejtoni kamionë gjatë gjithë natës, orët e inercisë së gjumit mund të dëmtojnë cilësinë e jetës tuaj.
Një mënyrë për të ndihmuar veten është që së pari të bëni dy pyetje për gjumin tuaj, thotë eksperti i gjumit Raj Dasgupta, profesor klinik i mjekësisë pranë Universitetit të Kalifornisë Jugore.
“Pyetja e parë është nëse jeni duke fjetur mjaftueshëm, dhe pas kësaj, nëse jeni duke fjetur mjaft mirë”, thotë Dasgupta.
Ai rekomandon konsultimin me një specialist të gjumit, i cili mund të kontrollojë nëse keni çrregullime të gjumit. Por ka faktorë më të thjeshtë që mund të ndërhyjnë në proceset e rikuperimit – të tilla si konsolidimi i kujtesës, rregullimi i hormoneve dhe emocioneve – që ndodhin gjatë gjumit.
1. Lodhje
“Ka shumë kushte që shkaktojnë rraskapitje, por ato nuk do të krijojnë domosdo një ndjenjë gatishmërie për gjumë”, thotë Jennifer Martin, profesoreshë e mjekësisë në Shkollën e Mjekësisë David Geffen të UCLA.
Këto kushte përfshijnë dhimbje kronike, çrregullime metabolike ose tiroide, anemi dhe sëmundje kronike obstruktive pulmonare.
Nëse ndiheni të lodhur që nuk mund ta shpjegoni, “një hap i parë i rëndësishëm është thjesht të shihni mjekun tuaj të familjes,” thotë Martin.
Sipas rekomandimeve të Shoqatës Amerikane të Gjumit, të rriturit e shëndetshëm kanë nevojë për shtatë deri në nëntë orë gjumë çdo natë, që do të thotë se mund t’ju duhen më shumë se tetë orë për të pushuar një natë të plotë. Mund të provoni të shkoni në shtrat një orë më herët se zakonisht, ose të zgjoheni një orë më vonë, për të parë nëse kjo bën një ndryshim, thotë Christopher Barnes, një profesor i menaxhimit në Universitetin e Uashingtonit, i cili studion marrëdhëniet midis gjumit dhe performancës së punës.
2. Mënyrë jetese sedentare
Nëse bëni një mënyrë jetese të ulur, trupi juaj mund të mësohet me përdorimin e sasive të vogla të energjisë, duke ju bërë të ndiheni më të lodhur se sa duhet nëse jeni duke bërë aktivitete bazë ditore, thotë Martin.
Organizata Botërore e Shëndetësisë rekomandon të paktën dy orë e gjysmë aktivitet fizik mesatar deri të fuqishëm në javë për të gjithë të rriturit dhe dy orë e gjysmë në javë ushtrime të moderuara aerobike ose të forcës rekomandohen për gratë shtatzëna.
3. Ankthi ose depresioni
Ankthi ose depresioni harxhojnë shumë energji, thotë Dasgupta. Këto sëmundje gjithashtu mund të ndikojnë negativisht në kohën që duhet për të fjetur, si dhe sa herë zgjoheni gjatë natës, shton ai.
Ndonjëherë ilaçet për trajtimin e depresionit ose ankthit mund të kenë efekte anësore si pagjumësia ose bllokimi i fazave të gjumit të thellë, paralajmëron ai.
4. Gjumi i pabarabartë
Ndonjëherë oraret tona janë të ndryshme në fundjavë sesa në pjesën tjetër të javës, thotë Barnes. Oraret ditore ndryshojnë edhe për ata që punojnë me turne.
“Një praktikë e zakonshme është t’i thuash vetes, ‘ok, është e premte pasdite, nuk duhet të punoj nesër në mëngjes, mund të qëndroj zgjuar më gjatë se zakonisht'”, thotë Barnes. Ndoshta do të qëndroni zgjuar edhe më gjatë të shtunën sepse nuk duhet të punoni as të dielën, dhe më pas shkoni në shtrat më herët të dielën sepse po përgatiteni për javën e punës.
Por në atë moment, ju keni ndryshuar tashmë orarin tuaj të gjumit, edhe në një njoftim kaq të shkurtër.
“Mund të krahasohet lehtësisht me të ashtuquajturin lodhje nga një udhëtim i gjatë”, thotë Barnes. “Nuk mund të ktheheni në mënyrën si keni qenë kaq shpejt”.
5. Dehidratim
Më shumë se 50 për qind e trupit tuaj përbëhet nga uji, i cili nevojitet për shumë funksione në trup, si tretja e ushqimit, krijimi i hormoneve dhe neurotransmetuesve ose dërgimi i oksigjenit në të gjitha pjesët e trupit. Dehidrimi shoqërohet me ulje të vigjilencës dhe rritje të ndjenjës së përgjumjes dhe rraskapitjes.
Instituti Amerikan i Mjekësisë rekomandon që femrat të konsumojnë 2.7 litra ujë në ditë dhe meshkujt 3.7 litra. Ky rekomandim përfshin të gjitha lëngjet, duke përfshirë ushqimet e pasura me ujë si frutat, perimet ose supat. Përkthyer, kjo do të thotë nëntë gota ujë në ditë për gratë dhe 12 e gjysmë për burrat.
6. Mjedisi ose rutina e keqe e gjumit
Higjiena e mirë e gjumit përfshin një dhomë gjumi të errët që është e qetë dhe e freskët gjatë natës – dhe që e përdorni vetëm për të fjetur dhe asgjë tjetër.
Shmangni konsumimin e kafeinës më pak se gjashtë orë para gjumit dhe kufizoni konsumimin e alkoolit, si dhe ushqimet e rënda dhe pikante, të paktën dy orë para gjumit. Alkooli mund të parandalojë fazat më të thella të gjumit dhe të rënda.
Lajmet
Maqedonci: Në bashkërendim me KFOR-in, ekipet e FSK-së kanë filluar operacionin e kërkimit në Ujman
Published
31 minutes agoon
July 29, 2025By
UBTnews
“Në bashkëpunim me Agjencinë e Menaxhimit të Emergjencave, Policinë e Kosovës dhe bashkërendim me KFOR, ekipet e specializuara të FSK kanë filluar operacionin e kërkimit në liqenin e Ujmanit me synimin që sa më shpejtë të nxirret trupi i mërgimtarit dhe t’i lehtësohet dhimbja familjes, tha ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, përmes një statusi në Facebook.
Maqedonci reagoi pasi trupat e FSK-së zbarkuan në Liqenin e Ujmanit, në veri të vendit, duke iu bashkuar ekipeve për të kërkuar personin e zhdukur që nga e diela.
Ai theksoi se Forca e Sigurisë së Kosovës në kuadër të detyrave të saj thelbësore ka edhe mbështetjen e autoriteteve civile.
“Njësitet e specializuar të zhytjes dhe kërkim shpëtimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës sot në mëngjes janë angazhuar në mbështetje të autoriteteve civile për kërkimin e trupit të mërgimtarit në liqenin e Ujmanit në Komunën e Zubin Potokut”, shkroi Maqedonci.
Zbarkimi i trupave të FSK-së në veriun e banuar me shumicë serbe mund të bëhet vetëm me pëlqim paraprak të KFOR-it, në bazë të një zotimi që është bërë në vitin 2013 nga Qeveria e Kosovës dhe NATO.
Lajmet
Policia shqipton mbi 2 mijë e 300 gjoba trafiku për 24 orët e fundit
Published
2 hours agoon
July 29, 2025By
UBTnews
Policia e Kosovës ka shqiptuar 2397 gjoba për kundërvajtësit e trafikut brenda 24 orëve të fundit.
Sipas raportit të publikuar nga Policia, gjatë kësaj periudhe janë regjistruar 107 aksidente trafiku me dëme materiale, ndërsa 23 të tjera kanë përfunduar me të lënduar. Fatmirësisht, nuk raportohet për ndonjë aksident me pasoja fatale.
Përveç kësaj, në kuadër të operacioneve të rregullta, autoritetet kanë arrestuar 11 persona, ndërsa 8 prej tyre janë dërguar në mbajtje.
Policia e Kosovës vazhdon t’u bëjë thirrje qytetarëve për kujdes të shtuar në trafik dhe respektim të rregullave rrugore, me qëllim të parandalimit të aksidenteve dhe ruajtjes së jetës së pjesëmarrësve në komunikacion.
Aktualitet
Vazhdojnë kërkimet për 33-vjeçarin që dyshohet se u mbyt në Ujman
Published
2 hours agoon
July 29, 2025By
UBT News
Operacioni i kërkimit për mërgimtarin që ra të dielën në Liqenin e Ujmanit po vazhdon ende. Që të dielën pasdite thuhet se ai u hodh në liqenin e Ujmanit, dhe nuk u pa më në sipërfaqe. Policia dhe ekipet e kërkim-shpëtimit janë angazhuar për ta gjetur 33 vjeçarin, por deri më tani nuk ka asnjë gjurmë.
Shoqata e Kosovës për Kërkim dhe Shpëtim ka thënë mbrëmë se operacioni i kërkimit duke vazhduar dhe se çdo informacion zyrtar do të bëhet publik vetëm nga institucionet kompetente dhe ekipet e përfshira në terren.
“Shoqata e Kosovës për Kërkim dhe Shpëtim njofton opinionin publik se informacionet që po qarkullojnë në rrjete sociale lidhur me lokalizimin e trupit të personit të mbytur në Ujman janë të pabazuara dhe pa fakte.
Kërkimet ende janë në vazhdim dhe çdo informacion zyrtar do të publikohet vetëm nga institucionet përkatëse dhe nga ekipet e angazhuara në terren. Lusim qytetarët dhe mediat që të mos shpërndajnë lajme të pavërteta që vetëm sa krijojnë konfuzion dhe pengojnë operacionet e kërkim-shpëtimit”, thuhet në njoftim.
Policia ka njoftuar për rastin edhe në raportin 24 orësh.
Lajmet
Drita përballet Copenhagenit në stadiumin “Fadil Vokrri”
Published
2 hours agoon
July 29, 2025By
UBT News
Stadiumi “Fadil Vokrri” do të jetë sonte skenë e një ndeshjeje të zjarrtë në kuadër të rrethit të dytë kualifikues të Ligës së Kampionëve, ku Drita do të përballet me skuadrën daneze Copenhagen, në ndeshjen e kthimit që nis në orën 20:00.
Takimi i parë i zhvilluar në Danimarkë përfundoi me fitoren 2-0 të vendasve, duke vendosur Dritën në një pozitë jo të lehtë. Megjithatë, skuadra gjilanase është e vendosur të japë gjithçka në fushë për të realizuar një përmbysje të madhe dhe për të vazhduar ëndrrën evropiane.
Përkrahja e tifozëve pritet të jetë e madhe në “Fadil Vokrri”, ku atmosfera do të jetë elektrizuese në përkrahje të bardhekaltërve.
Në lojë është më shumë se një kualifikim, është krenaria, historia dhe dëshira për ta çuar më tej emrin e Kosovës në arenën ndërkombëtare të futbollit.

Trump pranon se civilët po vuajnë nga uria në Gaza, i thotë Izraelit që të lejojë të hyjë çdo grimcë ushqimi

Xhaka zbarkon në Angli për t’u bashkuar me klubin e ri

Maqedonci: Në bashkërendim me KFOR-in, ekipet e FSK-së kanë filluar operacionin e kërkimit në Ujman

Këto pajisje elektrike nuk duhet t’i shkëputni nga rryma pa arsye të fortë

Princi William dhe Kate Middleton po kërkojnë vendbanim të ri, një opsion se ku mund të zhvendosen

Antigravity sfidon DJI me dronin e ri kreativ me kamerë 360 gradë

Policia shqipton mbi 2 mijë e 300 gjoba trafiku për 24 orët e fundit

Vazhdojnë kërkimet për 33-vjeçarin që dyshohet se u mbyt në Ujman

Drita përballet Copenhagenit në stadiumin “Fadil Vokrri”
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit