Aktualitet

GAP: Numri i nxënësve ka rënë për 26%

Published

on

Për dhjetë vjet në Kosovë, numri i nxënësve ka rënë për 26 përqind. Në bazë të të dhënave për 19 komuna, janë 340 klasa më pak që kanë pesë e më pak nxënës dhe 642 klasa që kanë më pak se dhjetë nxënës. Pavarësisht numrit të vogël të nxënësve, gjatë kësaj periudhe është shënuar rritje e numrit të mësimdhënësve për 2 për qind.

Kështu thuhet në raportin e Institutit GAP, me temën “Shkolla të tepërta? Ristrukturimi i rrjetit të institucioneve edukativo-arsimore para-universitare”. Është kërkuar nga Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MAShTI) që sa më parë të bëhet studimi i detajuar për riorganizimin e shkollave me pak nxënës, ashtu siç parashihet në memorandumin e nënshkruar me Komunën e Kamenicës.

Hulumtuesi i lartë në Institutin GAP, Bekim Salihu ka theksuar se nga viti shkollor 2008-2009 deri në vitin 2019-2020 ka pasur rënie të lartë të numrit të nxënësve. Derisa ka pasur rënie të numrit të nxënësve, Kosova ka shënuar rritje për 2 përqind të mësimdhënësve.

“Krahasuar me vitin 2010-2020, numri i nxënësve në nivel të komunave të Kosovës ka rënë për 114 mijë. Në vitin 2010 kemi pasur rreth 444 mijë nxënës, ndërkaq në vitin 2020 kemi 330 mijë nxënës. Çka flet për një rënie të numrit të nxënësve për 114 mijë. Ministria e Arsimit përveç kompetencave të bazës ligjore dhe hartimit të strategjive dhe planeve konkrete, është koncentruar gjatë këtyre ditëve edhe në ndërtimin e objekteve shkollore. Instituti GAP ka gjetur që në vitin 2015 deri në vitin 2020 ka investuar 134 milionë euro”, ka theksuar Salihu.

Salihu shton se Fushë Kosova, Zveqani dhe Novobërda ka rritje të numrit të nxënësve, por të gjitha komunat tjera kanë shënuar rënie. E rënien më të madhe e ka komuna e Kamenicës me 44 për qind.

“Shqetësuese është fakti që raporti ka gjetur që nga 19 komuna që ne i kemi marrë si target studimi në këtë raport, 340 klasë kanë më pak se 5 nxënës, ose kanë deri në 5 nxënës. Pra në 19 komuna, 340 klasë kanë më pak se 5 nxënës. Ndërkaq, 642 klasë kanë deri në 10 nxënës. Çka flet raporti që në 19 komuna janë rreth 1 mijë klasë që kanë më pak se 10 nxënës”, shton ai.

E drejtoresha e Departamentit për Arsimin Parauniversitar në MAShTI, Shqipe Bruçi shtoi se rënia e numrit të nxënësve është e koncentruar më shumë në zona rurale.

“Nuk është rasti i parë që komuna e Kamenicës mbyll shkolla, një gjë që nuk ka ndodhur në komunat tjera. Në qoftë se i referohemi statistikave, në vazhdimësi kemi paralele të ndara. Komunat kanë bërë një mbyllje te paraleleve të ndara, zvogëlim të këtyre paraleleve bazuar në numrin e nxënësve që kanë në ato paralele. Mirëpo, ndoshta mbyllja e tyre nuk ka qenë pa një diskutim paraprak… Në vitin 2018-2019, paralelet e ndara i kemi pasur 332, ndërsa në vitin 2019-2020 i kemi 309 paralele të ndara. Çka do të thotë se është zvogëluar një numër i paraleleve për 23 paralele”, tha ajo.

Kryetari i Komunës së Kamenicës, Qëndron Kastrati, i cili së fundmi kishte marrë vendim për mbylljen e disa objekteve shkollore, tha se ka pasur një rezistencë të madhe të qytetarëve për këtë reformë. Madje, sipas tij vendimi lokal është tentuar që të pengohet nga niveli qendror.

“Na doli që në komunën e Kamenicës, shtatë shkolla i kanë më pak se 5 nxënës. Njëra prej tyre, 4 nxënës, mbi 15 punëtorë arsimorë që punonin. Ishin gjithsejtë 12 shkolla që i kishin më pak se 20 nxënës. Tri prej tyre deri në 20, dhe tri tjera deri në 70. Mbi 50 për qind e objekteve shkollore në komunën e Kamenicës i kishin më pak se 70 nxënës… “25:00” Për neve kanë qenë tri sfida kryesore, është transporti, por ka dalë që gjithçka është për brenda masave, distanca më e madhe është 40 minuta edhe gjithashtu kosto që komunës i kushtonte rreth 300 mijë euro. Ndërsa, mësimdhënësit shtesë që i paguanim ishin mbi 1 milionë e 600 mijë euro”, potencoi ai.

Institucioni i Avokatit të Popullit, reformën në Kamenicë e kishte quajtur shkelje të të drejtave të fëmijëve. Avokati i Popullit, Naim Çelaj në tryezën e organizuar nga GAP u shpreh se kjo çështje duhet të trajtohet nga institucionet kompetente.

“Qasja e Avokatit të Popullit nuk ndryshon, është e njëjtë. Megjithëse faktet e reja të cilat po prezantohen çdo ditë tregojnë që të merren masa urgjente dhe për të ndërhyrë në nivel vendi. Sepse, masat selektive të komunave mund të sjellin probleme të kësaj natyre. Ku edhe trajtimi i nxënësve nuk do të jetë i barabartë”, u shpreh ai.

Në raportin e Institutit GAP theksohet se dokumentet strategjike të MAShTI, si Plani Strategjik i Arsimit në Kosovë 2017-2021 dhe strategjia e sigurimit të Cilësisë për Arsimin Para universitar 2016-2020 nuk e trajtojnë fare problemin e rënies së numrit të nxënësve, shkollat dhe klasat me pak nxënës. Po ashtu as uljen e proporcionit nxënës-mësimdhënës.

Bota

Ukraina thotë se Rusia kreu sulmin më të madh të luftës me dronë e me raketa

Published

on

By

Kievi tha të mërkurën se Rusia kreu sulmin më të madh me raketa dhe me dronë gjatë pushtimit mbi trevjeçar të Ukrainës, duke goditur kryesisht perëndimin e saj.

Forca ajrore e Ukrainës tha se Rusia sulmoi me 728 dronë dhe me 13 raketa, duke shtuar se sistemet e mbrojtjes ajrore ukrainase penguan 711 dronë, dhe se të paktën shtatë raketa u shkatërruan, raporton AFP.

Ky është sulm tregues, i cili ndodhi pikërisht në kohën kur po bëhen aq shumë përpjeke për të arritur paqe, për të arritur armëpushim. Por, vetëm Rusia po vazhdon t’i minojë ato”, shkroi presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, në mediat sociale.

Ai u bëri thirrje aleatëve që të ashpërsojnë sanksionet ndaj Rusisë, veçanërisht duke goditur sektorin e saj të energjisë, një rrjedhë e rëndësishme të ardhurash për arkën e luftës të Rusisë.

Partnerët tanë dinë se si të zbatojnë trysni në një mënyrë që do ta detyrojë Rusinë të mendojë për përfundimin e luftës, e jo për kryerjen e sulmeve të reja”, shtoi Zelensky.

Prefekti i qytetit perëndimor Luck, Igor Polishchuk, tha se në një “ndërmarrje” shpërthyen zjarre, dhe se askush nuk është raportuar të jetë vrarë apo plagosur.

Sulmi i fundit ia kaloi rekordit të mëparshëm rus prej 550 dronësh dhe raketash, të lëshuara më herët këtë muaj.

Ai ndodhi pasi Shtetet e Bashkuara ndryshuan qëndrim sa i përket reduktimit të furnizimit të Ukrainës me armë.

Rusia e kreu këtë sulm pasi SHBA-ja deklaroi publikisht se do të na furnizojë me armë”, tha shefi i stafit të presidentit ukrainas, Andriy Yermak, në mediat sociale.

Continue Reading

Bota

Asgjë e re nga takimi Trump-Netanyahu

Published

on

By

Presidenti i SHBA-së Donald Trump u takua me kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu për herë të dytë brenda dy ditësh, në një takim 90-minutësh në Shtëpinë e Bardhë, megjithëse nuk u zbuluan detaje.

Para takimit, në të cilin mori pjesë edhe zëvendëspresidenti JD Vance, Trump tha se si ai ashtu edhe Netanyahu duan një marrëveshje armëpushimi dhe ai beson se edhe grupi islamik palestinez Hamas dëshiron një të tillë.

Më parë, një delegacion nga Katari mbërriti në Shtëpinë e Bardhë për disa orë bisedimesh me zyrtarë të lartë”, sipas faqes së lajmeve amerikane Axios.

Katari, së bashku me Shtetet e Bashkuara dhe Egjiptin, shërben si ndërmjetës midis Izraelit dhe Hamasit.

I dërguari i Trump për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, tha se administrata amerikane shpreson për një marrëveshje për të vendosur një armëpushim 60-ditor deri në fund të javës.

Megjithatë, ”Times of Israel” citoi një raport të medias arabe gjatë natës duke thënë se një raund i ri bisedimesh ndërmjetësimi në kryeqytetin e Katarit, Doha, pati pak përparim fillestar.

Raporti shtoi se Witkoff e shtyu udhëtimin e tij të planifikuar për në Doha, duke sugjeruar se kjo ishte një shenjë se një marrëveshje nuk ishte ende gati./atsh

Continue Reading

Bota

Macron në Londër: Franca dhe Britania mund ta shpëtojnë Evropën

Published

on

By

Presidenti francez Emmanuel Macron i kërkoi Mbretërisë së Bashkuar të qëndrojë pranë fqinjëve të saj, pavarësisht daljes nga Bashkimi Evropian, duke deklaruar se të dy vendet do të “shpëtojnë Evropën” përmes mbrojtjes së demokracisë, ligjit dhe rendit ndërkombëtar në një botë të rrezikshme.

Gjatë një vizite shtetërore që kombinoi ceremonitë mbretërore me bisedime mbi çështje si Ukraina dhe migracioni, Macron tha se Evropa duhet të forcojë ekonominë dhe mbrojtjen, si dhe të zvogëlojë varësinë nga Shtetet e Bashkuara dhe Kina.

Udhëtimi tre-ditor i Macron, i bërë me ftesë të Mbretit Charles, është vizita e parë shtetërore në Mbretërinë e Bashkuar nga një udhëheqës i Bashkimit Evropian që nga Brexit. Kjo vizitë simbolizon dëshirën e qeverisë britanike për të përmirësuar marrëdhëniet me bllokun evropian pas daljes nga BE-ja në vitin 2020.

Duke iu drejtuar anëtarëve të të dy dhomave të Parlamentit britanik, Macron tha se Franca dhe Mbretëria e Bashkuar përfaqësojnë “një rend botëror të bazuar në ligj, drejtësi dhe respekt për integritetin territorial – një rend që sot po sfidohet çdo ditë”. Ai theksoi se “Mbretëria e Bashkuar dhe Franca duhet t’i tregojnë botës se aleanca jonë mund të bëjë ndryshimin”, duke shtuar se “ne do ta shpëtojmë Evropën me shembullin dhe solidaritetin tonë”.

Sipas tij, edhe pse Britania është larguar nga BE-ja, “nuk mund të qëndrojë mënjanë”, pasi çështjet e mbrojtjes, sigurisë, konkurrueshmërisë dhe demokracisë janë të ndërthurura në të gjithë kontinentin evropian.

Macron nënvizoi se Mbretëria e Bashkuar dhe Franca kanë përgjegjësi për të trajtuar migracionin e parregullt me “humanizëm, solidaritet dhe vendosmëri”. Ai tha se një zgjidhje efektive mund të arrihet vetëm përmes bashkëpunimit me vendet e origjinës dhe tranzitit të emigrantëve.

Shpresa për një jetë më të mirë është legjitime,” tha Macron, por shtoi se asnjë vend nuk duhet të lejojë që grupet kriminale të shpërfillin ligjet dhe të shfrytëzojnë njerëzit.

Edhe pse Britania pranon më pak azilkërkues krahasuar me disa vende të Mesdheut, mijëra emigrantë përdorin Francën veriore si pikënisje për të kaluar në Mbretërinë e Bashkuar, shpesh duke u fshehur në automjete ose duke kaluar Kanalin Anglez me varka të vogla – një nga rrugët më të ngarkuara detare në botë.

Mbretëria e Bashkuar ka arritur disa marrëveshje me Francën për të rritur patrullimet në plazhe dhe për të ndarë informacion, me qëllim goditjen e rrjeteve të kontrabandës. Megjithatë, këto masa kanë pasur ndikim të kufizuar.

Sipas të dhënave të qeverisë britanike, në vitin që përfundoi në mars 2025 u regjistruan 44,125 kalime të parregullta përmes Kanalit Anglez – një rritje prej 14% krahasuar me vitin e mëparshëm.

Observatori i Migracionit në Universitetin e Oksfordit raportoi se nga janari deri në maj 2025 pati rreth 14,800 kalime me varka të vogla, shifra më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë periudhë.

Macron tha se udhëheqësit do të përpiqen të adresojnë këtë sfidë, të cilën e përshkroi si “një barrë për të dy vendet”.

Macron dhe kryeministri britanik Keir Starmer kanë bashkëpunuar ngushtë për të siguruar mbështetje për Ukrainën, edhe pse kanë qëndrime të ndryshme ndaj ish-presidentit amerikan Donald Trump – me Macron më të prirur për ta sfiduar atë.

Britania dhe Franca po udhëheqin përpjekjet për të krijuar një forcë ndërkombëtare paqeruajtëse për Ukrainën, me synim mbështetjen e një armëpushimi të mundshëm me trupa dhe pajisje evropiane dhe garanci sigurie nga SHBA-ja.

Continue Reading

Bota

Netanyahu: Palestinezët duhet të kenë mundësinë të qëndrojnë në Gaza apo të largohen

Published

on

By

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka deklaruar se palestinezët duhet të kenë mundësinë të zgjedhin nëse duan të qëndrojnë në Rripin e Gazës apo të largohen.

Nëse duan të qëndrojnë, mund të qëndrojnë, por nëse duan të largohen, duhet të jenë në gjendje të largohen. Ky nuk duhet të jetë burg. Njerëzve duhet t’u jepet e drejta e zgjedhjes së lirë,” tha Netanyahu gjatë një konference për media me presidentin amerikan Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Netanyahu shtoi se palestinezët duhet të kenë të drejtën të vetëqeverisen, por disa kompetenca, përfshirë sigurinë, duhet të mbeten nën kontrollin izraelit. Ai gjithashtu vlerësoi rolin e presidentit Trump, duke theksuar se “paqa rajonale është e mundur nën udhëheqjen e tij” dhe se bashkëpunimi mund të çojë në një marrëveshje të gjerë që përfshin gjithë Lindjen e Mesme.

Presidenti amerikan Donald Trump, nga ana e tij, foli për bisedimet e planifikuara me Iranin, duke deklaruar se “Irani është i gatshëm të bisedojë” pas tensioneve të fundit.

Ne planifikuam bisedime dhe ata duan të flasin. Ata kanë marrë një goditje të madhe,” tha Trump. I pyetur për mundësinë e një sulmi tjetër ndaj Teheranit, ai theksoi: “Shpresoj të mos detyrohemi për këtë.

Presidenti amerikan shtoi se në kohën e duhur mund të shqyrtohet edhe heqja e sanksioneve ndaj Iranit.

Trump po ashtu njoftoi se SHBA ka hequr disa sanksione ndaj Sirisë me kërkesë të vendeve të rajonit dhe të kryeministrit Netanyahu, për t’i dhënë një mundësi administratës së Damaskut. Ai tha se ishte “i impresionuar” nga presidenti sirian Ahmed al-Sharaa, duke e vlerësuar për sfidat me të cilat është përballur.

Ndërkohë, lidhur me situatën në Ukrainë, Trump konfirmoi se SHBA do të dërgojë më shumë armë. “Ata duhet të jenë në gjendje të mbrojnë veten. Ukraina është nën sulme të ashpra dhe ne do t’i mbështesim,” deklaroi ai.

Në përfundim, Netanyahu bëri të ditur se e ka nominuar presidentin Trump për Çmimin Nobel për Paqe, duke ia dorëzuar personalisht letrën e nominimit.

Continue Reading

Të kërkuara