 
									 
																		
Botë
“Fund kancerit me një vaksinë”, plani radikal 500 miliardë dollarësh i Trump
Published
9 months agoon
By
UBTnewsAi ka premtuar të vendosë amerikanët në Mars dhe t’i japë fund luftërave në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme. Por lëvizja më ndikuese e Donald Trump mund të jetë drejtimi i vaksinës së parë të kancerit në botë.
Këtë javë, mes një morie urdhrash ekzekutivë, presidenti i ri njoftoi një sipërmarrje prej 500 miliardë dollarësh që ai e përshkroi si “projektin më të madh të infrastrukturës së AI në histori”.
Shtëpia e Bardhë thotë se Projekti Stargate do të krijojë dhjetëra mijëra vende të reja pune dhe do të sjellë një revolucion të ri teknologjik.
Por premtimi i tij më i madh është më në fund prodhimi i kurave për kancerin , sipas një prej shefave të AI të përfshirë në program.
Larry Ellison, shefi i teknologjisë në kompaninë e softuerit kompjuterik Oracle, tha se teknologjia mund të përdorë teste të thjeshta gjaku për të skanuar qelizat e vogla të tumorit, të cilat as njerëzit dhe as testet aktuale laboratorike nuk mund t’i zbulojnë.
Në këtë mënyrë, pacientët me format më të hershme të sëmundjes mund të identifikohen dhe trajtohen përpara se kanceri të përhapet.
Ai vazhdoi: “Pastaj përtej kësaj, pasi të gjejmë sekuencën e gjeneve të atij tumori të kancerit, atëherë mund ta vaksinoni atë person, krijoni një vaksinë për çdo person individual për ta vaksinuar kundër atij kanceri dhe ju mund ta bëni atë vaksinë mRNA në mënyrë robotike duke përdorur AI në rreth 48 orë”.
Ai e përshkroi shërimin e kancerit si ‘premtimin e së ardhmes’. Më vonë në konferencën për shtyp, Sam Altman, shefi i OpenAI që krijoi ChatGPT , tha se AI do të çojë në kurimin e sëmundjeve ‘me një shkallë të paprecedentë’.
Altman tha: “Ne do të habitemi se sa shpejt po e kurojmë këtë kancer dhe atë sëmundje të zemrës dhe çfarë do të bëjë kjo për aftësinë për të ofruar kujdes shëndetësor shumë cilësor… për të kuruar sëmundjet me një ritëm të shpejtë të shpejtë”.
“Unë mendoj se [kjo teknologji] do të jetë ndër gjërat më të rëndësishme”.
Vaksina të ngjashme eksperimentale të kancerit mRNA kanë qenë në zhvillim që kur teknologjia u avancua gjatë pandemisë Covid.
Vaksinat mRNA u futën në sferën publike kur Trump themeloi Operacionin Warp Speed, një fushatë për të lehtësuar dhe përshpejtuar zhvillimin dhe shpërndarjen e vaksinave dhe trajtimeve Covid-19.
Trump u përball me zemërimin nga baza e tij për përfshirjen e tij në vaksinat mRNA Covid, të cilat administrata e tij financoi, dhe shumë republikanë dhe mbështetës të Trump ishin rezistent ndaj të shtënave.
Në vaksinat e kancerit mRNA, shkencëtarët marrin një mostër nga tumori i një pacienti me kancer dhe analizojnë kodin e tij gjenetik – çdo tumor është gjenetikisht i ndryshëm, që do të thotë se nuk ka dy vaksina kundër kancerit të njëjta.
Ata më pas përdorin një pjesë të kësaj, të quajtur ARN, për të zhvilluar një vaksinë me porosi për pacientin në një laborator. Kur injektohet, injektimi do të japë udhëzimet që qelizat e trupit të prodhojnë një pjesë të padëmshme të tumorit, duke provokuar një përgjigje nga sistemi imunitar.
Ky proces trajnon sistemin imunitar për të dalluar këtë element të kancerit në të ardhmen duke siguruar mbrojtje kundër sëmundjes.
Vaksinat tradicionale punojnë në një parim të ngjashëm, duke përdorur një pjesë të vogël ose të dobësuar të një patogjeni, si një virus, për të ndihmuar imunitetin ta njohë atë si një kërcënim.
Problemi është se këto vaksina shumë të personalizuara kërkojnë muaj për t’u zhvilluar dhe janë jashtëzakonisht të shtrenjta – rreth 100,000 dollarë për pacient.
Shpresohet që AI do të jetë në gjendje të zbulojë kancerin në fillimet e tij, të përshpejtojë prodhimin e vaksinave në masë të madhe dhe të ulë kostot.
Pavarësisht premtimeve, disa komentues politikë të së djathtës kritikuan Projektin Stargate.
Evan Kilgore postoi në X: ‘Vaksinat e kancerit mRNA’ të diskutuara në konferencën e parë për shtyp të Donald Trump sonte ishin një mbyllje e madhe për shumë krahë të djathtë.
“Administrata Trump duhet të mësojë se baza e tij në masë të madhe e përbuz atë për Operacionin Warp Speed dhe se si vaksinat eksperimentale u shtynë shumë.
Trump ka emëruar gjithashtu kritikun e vendosur të vaksinave Robert F Kennedy Junior për të udhëhequr Shërbimet Shëndetësore dhe Njerëzore, i cili ka ngritur shqetësime për efikasitetin e vaksinës dhe ka lidhur vaksinat e fëmijërisë me autizmin.
Presidenti e quajti Stargate një “sipërmarrje monumentale është një deklaratë tingëlluese e besimit në potencialin e Amerikës nën një president të ri”.
Ellison, duke folur së bashku me CEO të OpenAI, Sam Altman dhe CEO të SoftBank, Masayoshi Son, shpjegoi se ‘fragmentet e tumorit’ janë ‘lundrues’ në trupin e një pacienti dhe AI do të jetë në gjendje të analizojë gjakun e dikujt për shenja kanceri.
Ai vazhdoi: “Pastaj përtej kësaj, pasi të gjejmë sekuencën e gjeneve të atij tumori të kancerit, atëherë mund ta vaksinoni atë person, krijoni një vaksinë për çdo person individual për ta vaksinuar kundër atij kanceri dhe ju mund ta bëni atë vaksinë mRNA në mënyrë robotike duke përdorur AI në rreth 48 orë”.
Ellison shtoi: “Pra, imagjinoni zbulimin e hershëm të kancerit, zhvillimin e një vaksine kanceri për kancerin tuaj të veçantë që synon ju, dhe keni atë vaksinë të disponueshme në rreth 48 orë.
“Ky është premtimi i AI dhe premtimi i së ardhmes.”
Por ende mbetet për t’u parë se si do të pranohej një vaksinë e re, duke qenë se drejtuesit e lartë shëndetësorë në administratën e Trump kanë kundërshtuar vaksinat dhe mandatet e vaksinave, përfshirë kreun e ardhshëm të FDA Dr Marty Makary, i cili kundërshtoi mandatet e vaksinës Covid.
Pavarësisht nga çdo kritikë apo dyshim, një trajtim i ri i kancerit ka të ngjarë të jetë një zbulim i mirëpritur në komunitetin mjekësor, pasi normat e sëmundjes janë në rritje globalisht.
Ndërmjet viteve 1990 dhe 2019, rastet e kancerit tek të rinjtë në të gjithë globin janë rritur me 79 për qind dhe vdekjet janë rritur 28 për qind, dhe diagnozat e projekteve të studimeve do të vazhdojnë të rriten me 31 për qind dhe vdekjet do të rriten me 21 për qind në vitin 2030.
Pothuajse çdo kontinent po përjeton një rritje të llojeve të ndryshme të kancerit tek njerëzit nën 50 vjeç, gjë që është veçanërisht problematike pasi sëmundja tenton të kapet në fazat e mëvonshme në këtë popullatë, sepse shumica e mjekëve nuk janë të trajnuar për ta kërkuar atë tek të rinjtë.
Globalisht, Australia ka parë numrin më të madh të diagnozave të hershme të kancerit në botë, me një normë prej 135 për 100,000 njerëz.
Shtetet e Bashkuara bien në vendin e gjashtë, me 87 raste për 100,000 njerëz nën 50 vjeç dhe Britania e Madhe zë vendin e 28-të, me 70,5 raste për 100,000 njerëz.
Kanceret që rriten më shpejt përfshijnë kancerin e fytit dhe prostatës. Kanceret me fillimin e hershëm me vdekshmërinë më të lartë përfshijnë gjirin, trakenë, mushkëritë, stomakun dhe zorrën e trashë.
Ekspertët kanë spekuluar me shumë kohë se rritja e normave të obezitetit dhe ekzaminimet e hershme të kancerit mund të jenë pas rritjes, si dhe dietat me yndyrë të lartë, konsumi i alkoolit dhe përdorimi i duhanit.
Megjithatë, për shkak se stilet e jetesës, zakonet dhe dietat ndryshojnë shumë nga vendi në vend, ata tani besojnë se këta faktorë nuk janë plotësisht përgjegjës për rritjen dhe studiuesit më të fundit kanë filluar të fokusohen në një komponent gjenetik të kancerit të hershëm.
Disa kanë zbuluar se të rinjtë zhvillojnë tumore më agresive sesa pacientët e moshuar, të cilët janë më të mirë në shtypjen e sistemit imunitar të një personi.
Njoftimi i Trump të martën është një nga ndryshimet e gjata të kujdesit shëndetësor që presidenti i ri ka zbatuar vetëm gjatë ditëve të para të mandatit të tij të dytë.
Të hënën, presidenti nënshkroi një urdhër ekzekutiv që shpallte se qeveria amerikane do të njohë vetëm meshkujt dhe femrat si gjini zyrtare, gjë që u prit me reagime nga avokatët e LGBTQIA+.
Menjëherë pas inaugurimit të tij, Trump gjithashtu u tërhoq nga Organizata Botërore e Shëndetësisë – për herë të dytë – duke shkaktuar shqetësime nga ekspertët se lufta kundër sëmundjeve globale si SIDA, malaria, poliomieliti dhe tuberkulozi mund të marrë një goditje serioze.
Për më tepër, presidenti nënshkroi gjithashtu një urdhër që anulon përpjekjet e administratës së Biden për të ulur koston e barnave me recetë për njerëzit në Medicaid dhe Medicare. Megjithatë, ekspertët thonë se ndryshimi nuk do të ketë shumë efekt në atë që shumica e njerëzve paguajnë për medikamente nga xhepi.
Lajmet
Trump kufizon pranimet e refugjatëve në SHBA
Published
7 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka vendosur një kufi për pranimet e refugjatëve në 7500 për vitin fiskal 2026, më i rrepti ndonjëherë, sipas një dokumenti të Shtëpisë së Bardhë.
Vendimi është pjesë e përpjekjes për të ndryshuar politikat e refugjatëve në SHBA dhe në të gjithë botën.
Në vendimin vjetor për refugjatët më 30 shtator, Trump tha se tani do të pranonte kryesisht afrikano-jugorë nga pakica etnike e bardhë afrikane e vendit, pasi sipas tij, ata po përballen me persekutim racor në Afrikën e Jugut me shumicë të zezë, një pretendim i mohuar nga qeveria e vendit.
Trump pezulloi pranimet e refugjatëve kur mori detyrën në janar, duke thënë se kjo mund të vazhdonte vetëm nëse përcaktohej se ishte në interesin më të mirë të Shteteve të Bashkuara.
Disa javë më vonë, ai nisi një përpjekje për të sjellë afrikano-amerikanë, duke zemëruar aktivistët e të drejtave të refugjatëve.
Në një vendim të njoftuar sot, Trump tha se administrata e tij do të merrte në konsideratë sjelljen e “viktimave të tjera të diskriminimit të paligjshëm ose të padrejtë në vendet e tyre”.
Shtëpia e Bardhë tha gjithashtu se do të zhvendoste mbikëqyrjen e programeve të ndihmës për refugjatët nga Departamenti i Shtetit te Departamenti i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore./S.K/KP/
Lajmet
Flamuri i Kosovës valon në mesin e mbi 190 shteteve në ceremoninë e hapjes së First Global Challenge 2025 në Panama
Published
1 day agoon
October 30, 2025By
Driton Iseni 
														Në një atmosferë madhështore, mes flamujve të mbi 190 shteteve dhe duartrokitjeve të mijëra pjesëmarrësve nga e gjithë bota, flamuri i Kosovës u valëvit me krenari në ceremoninë e hapjes së First Global Challenge 2025 në Panama. Ky është momenti kur rinia e Kosovës, përmes ekipit First Kosovo, hyn në arenën botërore të inovacionit, teknologjisë dhe kreativitetit.
Në këtë ngjarje madhështore, ekipi përfaqësues i Kosovës – First Kosovo, i përbërë nga të rinj të talentuar që janë përgatitur me muaj në laboratorët e UBT-së, do të garojë për të treguar kreativitetin, dijen dhe shpirtin inovativ të rinisë kosovare. Ata do të përfaqësojnë Kosovën në një nga garat më të rëndësishme botërore në fushën e robotikës dhe teknologjisë.
Tema e sivjetshme e garës, “Biodiversiteti dhe ndryshimet klimatike”, synon të nxisë të rinjtë të krijojnë zgjidhje teknologjike që ndihmojnë në mbrojtjen e mjedisit dhe ruajtjen e jetës në planetin tonë.
UBT, si partneri institucional që ka mbështetur këtë iniciativë që nga fillimi, është vlerësuar më herët me medalje të artë ndërkombëtare për kontributin e jashtëzakonshëm në promovimin e edukimit STEM dhe pjesëmarrjen e suksesshme të ekipeve kosovare në garat globale të robotikës.
Në këtë garë të dijes dhe inovacionit, të rinjtë e Kosovës po e bëjnë vendin tonë të njihet si një forcë e re kreative në hartën teknologjike botërore.
Botë
Pesë arrestime të reja për grabitjen në Luvër
Published
1 day agoon
October 30, 2025By
UBTnews 
														Pesë të dyshuar të rinj janë arrestuar në lidhje me grabitjen në Luvër, ku hajdutët vodhën stoli mbretërore me vlerë të vlerësuar prej rreth 88 milionë euros, ka bërë të ditur prokurorja publike e qytetit, por gurët e çmuar ende mungojnë.
Sipas The Guardian, Laure Beccuau tha për radion RTL të enjten se arrestimet janë bërë të mërkurën në mbrëmje në kryeqytetin francez dhe në zonat përreth, veçanërisht në departamentin fqinj Seine-Saint-Denis. Por ata “nuk na ndihmuan të gjenim mallrat e vjedhura”, shtoi ajo.
Njëri nga burrat e ndaluar “ishte në shënjestër të hetuesve, kemi gjurmë ADN-je që e lidhin me grabitjen”, tha Beccuau. “Ai ishte dikush që e kishim nën vëzhgim”. Katër të tjerët “mund të na japin informacione se si është kryer vjedhja”, shtoi ajo.
Beccuau tha në një konferencë për media të mërkurën mbrëma se dy burra që ishin arrestuar më parë të shtunën mbrëma kishin “pranuar pjesërisht” rolin e tyre dhe do të akuzohen “për vjedhje të organizuar, që dënohet me 15 vjet burg, dhe për komplot kriminal, që dënohet me 10 vjet”.
Banda me katër persona ndaluan jashtë muzeut të Luvrit rreth orës 9:30 më 19 tetor me një kamion të vjedhur për transport mobiliesh, të pajisur me shkallë dhe ngritës teleskopik. Dy prej tyre, të veshur si punëtorë mirëmbajtjeje, u ngjitën në galerinë “Apollo”, thyen një dritare dhe hapën dy vitrina xhami me prerëse metalike, duke ikur më pas me motorë.
Grabitja zgjati më pak se shtatë minuta. Ata lanë pas një kurorë me diamante e smeralde, por morën tetë objekte të stolisura me gurë të çmuar, përfshirë një varëse që Napoleoni I ia kishte dhuruar Marie Louise dhe një diademë me 212 perla e gati 2,000 diamante që i kishte përkitur perandoreshës Eugénie.
Sipas prokurores Laure Beccuau, dy të arrestuarit e shtunën, njëri ndaluar në aeroportin Charles de Gaulle teksa përpiqej të udhëtonte për në Algjeri, dyshohet të jenë ata që hynë në galeri. ADN-ja e tyre është gjetur në një vitrinë dhe në një skuter të përdorur për arratisje. Hetuesit nuk përjashtojnë mundësinë që banda të ketë pasur më shumë se katër anëtarë, por deri tani nuk ka prova për ndihmë nga brenda.
Njëri prej tyre, një shtetas algjerian, ishte 34 vjeç, kishte jetuar në Francë që nga viti 2010 dhe ishte i njohur për shkelje të rregullave të trafikut. I dyti ishte 39 vjeç, i lindur në periferi të Parisit, në Aubervilliers, dhe kishte dënime për vjedhje./KP
Botë
Pas 30 vitesh, Trump urdhëron nisjen e testeve bërthamore
Published
1 day agoon
October 30, 2025By
UBTnews 
														Presidenti Donald Trump u bëri thirrje udhëheqësve ushtarakë amerikanë që të rifillojnë testimin e armëve bërthamore amerikane në mënyrë që të mbajnë ritmin me vendet e tjera si Rusia dhe Kina.

“Për shkak të programeve të testimit nga vendet e tjera, unë i kam udhëzuar Departamentit të Luftës që të fillojë testimin e armëve tona bërthamore në baza të barabarta”, shkroi ai në mediat sociale pak para takimit me Presidentin kinez Xi Jinping në Korenë e Jugut.
Postimi i Trump të mërkurën në mbrëmje pranon “fuqinë e jashtëzakonshme shkatërruese” të armëve bërthamore, por tha se ai “nuk kishte zgjidhje tjetër” veçse të përditësonte dhe rinovonte arsenalin amerikan.
Postimi i Trump nuk përfshinte detaje se si do të zhvilloheshin testet, por shkroi se “procesi do të fillojë menjëherë”.
Kjo shënon një përmbysje të dukshme të një politike të kahershme të SHBA-së. Testi i fundit i armëve bërthamore të SHBA-së ishte në vitin 1992, përpara se ish-Presidenti republikan George HW Bush të lëshonte një moratorium me përfundimin e Luftës së Ftohtë./EO
 
											Fansat mbeten pa fjalë, Cardi B pranon se nuk u ka larë flokët për muaj të tërë
 
											Mbappé fiton Këpucën e Artë
 
											BMW-ja e Papës shitet për 156,000 euro
 
											Ana de Armas dhe Tom Cruise i japin fund romancës së shkurtër
 
											Kryetari Basha: Heroizmi i policëve të rënë është vazhdimësi e lavdisë sonë kombëtare
 
											5 këshilla si ta përdorni ChatGPT në maksimum çdo herë
 
											Vdes Fatos Nano
 
											Pacolli del nga prokuroria: Aeroporti do të bëhet, çështja në prokurori është mes nesh
 
											Sveçla në Forumin e përbashkët të BE-së dhe Ministrave të Brendshëm të Ballkanit Perëndimor
Të kërkuara
- 
   Lajmet2 months ago Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis 
- 
   Rajoni1 month ago Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT 
- 
   Aktualitet1 week ago Aktualitet1 week agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë 
- 
   Vendi2 months ago Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën 

 
									 
																	 
									 
																	 
									 
																	