Kuriozitete

‘Fshati me gur varri’ i ndërtuar nga refugjatët koreanë në një varrezë japoneze

Ami-dong, që ndryshe njihet edhe si Fshati Kulturor i Varrit, u ndërtua gjatë luftës koreane.

Published

on

Në shikim të parë, Ami-dong duket si një fshat i zakonshëm brenda qytetit Busan në Kore të Jugut, me shtëpi shumëngjyrëshe dhe rrugica të ngushta të vendosura përballë maleve të afërta.

Por duke e inspektuar nga afër, vizitorët mund të dallojnë një material ndërtimi të pazakontë të ngulitur në themelet e shtëpive, muret dhe shkallët e pjerrëta: gurët e varreve të gdhendura me karaktere japoneze.

Ami-dong, që ndryshe njihet edhe si Fshati Kulturor i Varrit, u ndërtua gjatë luftës koreane, e cila shpërtheu në vitin 1950 pasi Koreja e Veriut pushtoi Jugun.

Konflikti zhvendosi një numër masiv njerëzish në të gjithë Gadishullin Korean – përfshirë më shumë se 640 mijë koreano-veriorë që kalojnë paralelen e 38-të që ndan të dy vendet, sipas disa vlerësimeve.

Edhe brenda Koresë së Jugut, shumë qytetarë ikën në jug të vendit, larg Seulit dhe vijave të frontit.

Shumë prej këtyre refugjatëve u drejtuan për në Busan, në bregun juglindor të Koresë së Jugut — një nga dy qytetet e vetme që kurrë nuk u pushtuan nga Koreja e Veriut gjatë luftës. Qyteti tjetër është Daegu që ndodhet 88 kilometra larg.

Busan u bë një kryeqytet i përkohshëm i kohës së luftës, ku forcat e OKB-së ndërtuan një perimetër rreth qytetit. Siguria e tij relative — dhe reputacioni i tij si një mbrojtje e rrallë kundër ushtrisë së Veriut — e bëri Busan një “qytet të madh refugjatësh dhe bastionin e fundit të fuqisë kombëtare”, sipas faqes zyrtare të qytetit.

Por refugjatët u përballën me një problem: ta gjenin një vend për të jetuar. Hapësira dhe burimet ishin të pakta.

Disa gjetën zgjidhje në Ami-dong, një krematorium dhe varrezë që shtrihej rrëzë maleve rrotulluese të Busanit, të ndërtuara gjatë pushtimit japonez të Koresë nga viti 1910 deri në vitin 1945. Ajo periudhë e sundimit kolonial — dhe përdorimi i skllevërve të seksit nga Japonia në bordello të kohës së luftës — është një nga faktorët kryesorë historikë pas marrëdhënieve të hidhura të dy vendeve deri më sot.

Gjatë asaj periudhe koloniale, zonat fushore dhe qendrore të Busanit pranë porteve detare u zhvilluan si territor japonez. Ndërkohë, punëtorët më të varfër u vendosën më tej në brendësi të tokës, pranë maleve — ku varrezat Ami-dong dikur strehonin hirin e të vdekurve japonezë.

Gurët e varreve mbanin emrat, ditëlindjet dhe datat e vdekjes së të ndjerve, të gdhendura në Kanji, Hiragana, Katakana dhe forma të tjera të shkrimit japonez, sipas një punimi të vitit 2008 nga Kim Jung-ha nga Universiteti Detar i Koresë.

Qeveria e Busanit ka bërë përpjekje për të ruajtur këtë pjesë të historisë së saj. Ami-dong tani është një atraksion turistik pranë fshatit të famshëm Gamcheon./UBTNews/

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Ekspertët sugjerojnë tri lloje ushqimesh që do të na ndihmojnë të jetojmë më gjatë

Published

on

Një ekspert u ka kërkuar njerëzve që të hanë “të paktën” tre lloje ushqimesh në ditë për të jetuar më gjatë. Këshilla bazohet në dietat e njerëzve që jetojnë në Zonat Blu, zona të botës me nivele më të ulëta të sëmundjeve kronike dhe jetëgjatësi më të gjatë.

Pesë Zonat Blu origjinale të identifikuara nga studiuesit janë Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Gadishulli Nicoya në Kosta Rika, Ikaria në Greqi dhe Loma Linda në Kaliforni. Dietat në secilën zonë ndryshojnë, ka disa ngjashmëri që ekspertët besojnë se kontribuojnë në jetëgjatësinë e popullatës. Kjo përfshin ngrënien e “ushqimeve të shëndetshme, të pasura me lëndë ushqyese dhe fibra”, të tilla si bimë, bishtajore dhe yndyrna të shëndetshme, duke minimizuar marrjen e sheqerit dhe ushqimet e përpunuara.

Në një fragment nga libri i recetave të Dan Buettner “The Blue Zones Kitchen”, i shpërndarë në faqen e internetit BlueZones.com, ai shpjegon mënyrën se si hanë ata që kanë kohë të gjatë.

“Asnjë nga njëqindvjeçarët e Zonës Blu që kam takuar nuk është përpjekur të jetojë deri në 100,” thotë ai. “Askush nuk ka thënë në moshën 50-vjeçare, “E dini çfarë, unë do të vendos veten në këtë dietë jetëgjatësi dhe do të jetoj edhe 50 vjet të tjera! Ata nuk numërojnë kalori, nuk marrin vitamina, peshojnë gram proteina, madje as lexojnë etiketa. Ata nuk kufizojnë marrjen e ushqimit, të gjithë festojnë me ushqim.”

Ndër udhëzimet është një listë me “ushqime super blu”. Dan rekomandoi të hani “të paktën” tre nga këto në ditë për t’u siguruar që po merrni shumë ushqime ushqyese:

Fasule – të gjitha llojet: fasule të zeza, fasule pinto, fasule garbanzo, bizele syzeza, thjerrëza

Perimet jeshile – spinaqi, lakra jeshile, chard, majat e panxharit, majat e kopër

Patate të ëmbla

Arra – të gjitha llojet: bajame, kikirikë, arra, fara luledielli, arra braziliane, shqeme

Vaji i ullirit – jeshil, ekstra i virgjër është zakonisht më i miri (vini re se vaji i ullirit prishet shpejt, kështu që blini jo më shumë se furnizim për një muaj në të njëjtën kohë)

Tërshëra – Tërshëra irlandeze është më e mira, e gatuar ngadalë ose e prerë në feta

Elbi – në supa, si drithëra e nxehtë ose bluar për bukë

Fruta – të gjitha llojet

Çajra jeshilë ose bimorë

Shafran i Indisë – si erëz ose çaj.

“Rezultatet e marra përfaqësojnë një studim afatgjatë, statistikor dhe shkencërisht të shëndoshë. Ne kishim nevojë për informacion që nuk ishte thjesht anekdotik ose i bazuar në intervista, vizita në kuzhinë ose vakte të përbashkëta me njëqindvjeçarë individualë,” tha Buehner.

Continue Reading

Të kërkuara