

Kuriozitete
‘Fshati me gur varri’ i ndërtuar nga refugjatët koreanë në një varrezë japoneze
Ami-dong, që ndryshe njihet edhe si Fshati Kulturor i Varrit, u ndërtua gjatë luftës koreane.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNë shikim të parë, Ami-dong duket si një fshat i zakonshëm brenda qytetit Busan në Kore të Jugut, me shtëpi shumëngjyrëshe dhe rrugica të ngushta të vendosura përballë maleve të afërta.
Por duke e inspektuar nga afër, vizitorët mund të dallojnë një material ndërtimi të pazakontë të ngulitur në themelet e shtëpive, muret dhe shkallët e pjerrëta: gurët e varreve të gdhendura me karaktere japoneze.
Ami-dong, që ndryshe njihet edhe si Fshati Kulturor i Varrit, u ndërtua gjatë luftës koreane, e cila shpërtheu në vitin 1950 pasi Koreja e Veriut pushtoi Jugun.
Konflikti zhvendosi një numër masiv njerëzish në të gjithë Gadishullin Korean – përfshirë më shumë se 640 mijë koreano-veriorë që kalojnë paralelen e 38-të që ndan të dy vendet, sipas disa vlerësimeve.

Edhe brenda Koresë së Jugut, shumë qytetarë ikën në jug të vendit, larg Seulit dhe vijave të frontit.
Shumë prej këtyre refugjatëve u drejtuan për në Busan, në bregun juglindor të Koresë së Jugut — një nga dy qytetet e vetme që kurrë nuk u pushtuan nga Koreja e Veriut gjatë luftës. Qyteti tjetër është Daegu që ndodhet 88 kilometra larg.
Busan u bë një kryeqytet i përkohshëm i kohës së luftës, ku forcat e OKB-së ndërtuan një perimetër rreth qytetit. Siguria e tij relative — dhe reputacioni i tij si një mbrojtje e rrallë kundër ushtrisë së Veriut — e bëri Busan një “qytet të madh refugjatësh dhe bastionin e fundit të fuqisë kombëtare”, sipas faqes zyrtare të qytetit.
Por refugjatët u përballën me një problem: ta gjenin një vend për të jetuar. Hapësira dhe burimet ishin të pakta.
Disa gjetën zgjidhje në Ami-dong, një krematorium dhe varrezë që shtrihej rrëzë maleve rrotulluese të Busanit, të ndërtuara gjatë pushtimit japonez të Koresë nga viti 1910 deri në vitin 1945. Ajo periudhë e sundimit kolonial — dhe përdorimi i skllevërve të seksit nga Japonia në bordello të kohës së luftës — është një nga faktorët kryesorë historikë pas marrëdhënieve të hidhura të dy vendeve deri më sot.
Gjatë asaj periudhe koloniale, zonat fushore dhe qendrore të Busanit pranë porteve detare u zhvilluan si territor japonez. Ndërkohë, punëtorët më të varfër u vendosën më tej në brendësi të tokës, pranë maleve — ku varrezat Ami-dong dikur strehonin hirin e të vdekurve japonezë.
Gurët e varreve mbanin emrat, ditëlindjet dhe datat e vdekjes së të ndjerve, të gdhendura në Kanji, Hiragana, Katakana dhe forma të tjera të shkrimit japonez, sipas një punimi të vitit 2008 nga Kim Jung-ha nga Universiteti Detar i Koresë.
Qeveria e Busanit ka bërë përpjekje për të ruajtur këtë pjesë të historisë së saj. Ami-dong tani është një atraksion turistik pranë fshatit të famshëm Gamcheon./UBTNews/
Kuriozitete
Koleksioni 100 milionë dollarësh i monedhave del në ankand
Published
13 hours agoon
March 27, 2025
Një grumbull monedhash, shumica e të cilave ishin groposur nëntokë për më shumë se 50 vjet, pritet të arrijnë shumën prej 100 milionë dollarësh në ankand, sipas ekspertëve.
Koleksioni “The Traveller”, që mendohet se është koleksioni më i shtrenjtë i monedhave ndonjëherë, do të shitet përgjatë tri vjetëve të ardhshme – me shitjen e parë që bëhet më 20 maj.
Cilido qoftë rezultati, është historia e origjinës së monedhave që vlerësohet e mahnitshme.
Janë monedha nga mbi 100 territore përreth globit, duke nisur nga kohët e lashta te epoka moderne. Por, gjëja më e jashtëzakonshme është se shumica e monedhave ishin të groposura për gjysmë shekulli, shkroi CNN.
Koleksionuesi ka filluar t’i blejë monedhat që në vitin 1929. Ai kishte interes për monedhat, historinë prapa tyre dhe sa të rralla ishin. Përgjatë kohës ai kishte në pronësi të veten rreth 15,000 monedha.
Ai udhëtoi nga Amerika në Evropë dhe monedhat i mori me vete kudo. Gjatë regjimit nazist të Hitlerit në Gjermani, koleksionisti duket se e ndjeu kërcënimin dhe monedhat e paketuara me kujdes i groposi në tokë – ku mbetën për pesë dekada.
Kur më në fund ato u morën nga pasardhësit e tij, monedhat u prezantuan te një shtëpi ankandesh.

Frigoriferi, ashtu si shumë pajisje tjera shtëpiake, luan rol të rëndësishëm në ruajtjen e ushqimeve dhe organizimin e hapësirës në kuzhinë.
Megjithatë, ndonjëherë përballemi me një problem të zakonshëm, por të bezdisshëm: aromat e pakëndshme.
Një eksperte ka ndarë një truk, të cilin mund të mos e dini, që ju ndihmon të largoni çdo aromë të padëshiruar në frigorifer.
Për të luftuar aromat e padëshiruara, influencerja e njohur si Georgia ndau një truk të thjeshtë që përdor vetëm një përbërës natyral.
Ajo pohon se soda e bukës është zgjidhja juaj më e mirë. Thjesht shtoni një sasi të madhe sode buke në një tas dhe vendoseni në frigorifer.
Soda e bukës është konsiderohet si një nga mjetet më të mira natyrore për pastrimin e sendeve të ndryshme në shtëpinë tuaj, por gjithashtu funksionon si deodorant i fuqishëm.
Si një substancë alkaline, soda e bukës ndihmon në eliminimin e çdo ere të keqe ose të padëshiruara duke neutralizuar aromat acidike.
Kjo bëhet përmes një reaksioni kimik, duke ndryshuar nivelin e pH të erës dhe duke lëshuar komponime më me pak aromë.
Me fjalë të tjera, soda e bukës funksionon njësoj si shumë freskues të ajrit.
Kuriozitete
Fenomen i pazakontë në brigjet e Floridas, pse uji i detit kthehet në ngjyrë të kuqe?!
Published
4 days agoon
March 24, 2025
Një studim i ri ka hedhur dritë mbi shkakun e baticave të kuqe që për vite kanë prekur bregdetin e Floridës, duke shkaktuar dëme mjedisore dhe kosto të mëdha për autoritetet lokale.
Për herë të parë, shkencëtarët kanë identifikuar me dhjetëra viruse të lidhur me këto fenomene e kanë zbuluar se shkaktohen nga rritja masive e algave.
Ngjyra e kuqe e ujit vjen si rezultat i kombinimit të rrymave të detit, lëndëve ushqyese dhe temperaturave të larta, të cilat stimulojnë shumimin e algave.
Baticat e kuqe janë shqetësim i madh për Floridën, pasi shkaktojnë probleme shëndetësore tek peshqit, shpendët dhe njerëzit. Për pasojë, shumë plazhe janë detyruar të mbyllen në vitet e fundit.
Jean Lim, studiuese në Kolegjin e Shkencave Detare në Universitetin e Floridës Jugore, e cilësoi këtë zbulim si një përparim të madh, që mund të ndihmojë shkencëtarët të parashikojnë kur do të ndodhin këto fenomene.
“Ne e dimë se viruset luajnë një rol kyç në dinamikën e lulëzimit të algave të dëmshme, por nuk kishim informacion mbi viruset e lidhura me Karenia brevis,” tha ajo për The Independent. “Tani që kemi identifikuar disa viruse në baticat e kuqe, mund të studiojmë ndikimin e tyre në këto fenomene.”
Florida përjeton baticat e kuqe pothuajse çdo vit, në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës. Sipas Komisionit të Peshkimit dhe Kafshëve të Egra në Florida, këto fenomene zgjasin nga tre deri në pesë muaj dhe mund të shtrihen në qindra kilometra katrorë.
Studimi, përdori teknikën e metagjenomikës virale për të analizuar ADN-në e mostrave të mbledhura nga baticat e kaluara.
Shkencëtarët shpresojnë që ky zbulim të ndihmojë në parashikimin dhe kontrollin e këtij fenomeni në të ardhmen.
Kuriozitete
Sot është dita e parë e pranverës: A e dini pse ka vite që vjen më herët?
Published
7 days agoon
March 21, 2025
Sot është ekuinoksi pranveror, kur sipas astronomisë shënohet dita e parë e pranverës.
Në kohën e ekuinoksit, dy hemisferat e Tokës marrin rrezet e diellit në mënyrë të barabartë. Shpesh thuhet se nata dhe dita janë të barabarta në gjatësi. Në fakt, fjala ekuinoks vjen nga latinishtja aequus (e barabartë) dhe nox (natë).
Edhe pse shumë njerëz mësuan në shkollë se pranvera fillon më 21 mars, në dy dekadat e fundit pranvera na vjen më 20 mars.
Ekspertët kanë zbuluar se pranvera ka ardhur një ditë më herët për njëzet vjet, për shkak të dy metodave të ndryshme për përcaktimin e fillimit dhe fundit të stinëve: meteorologjike dhe astronomike.
Meteorologët vëzhgojnë uljen dhe ngritjen e temperaturës dhe gjendjen e atmosferës dhe stina meteorologjike është e koordinuar sipas kalendarit dhe çdo stinë zgjat tre muaj. Me këtë metodë pranvera zgjat nga 1 marsi deri më 31 maj.
Metoda e dytë bazohet në stinët astronomike dhe i referohet pozicionit të orbitës së Tokës në raport me Diellin.
Kalendari astronomik përcakton stinët sipas asaj se kur boshti i rrotullimit të Tokës është në 23,5 gradë në raport me orbitën rreth Diellit, kështu që vitet e fundit pranvera erdhi më 20 mars, e simbolizon rilindjen e Hemisferës Veriore të Tokës kur gjithçka në natyrë po zgjohet.
Shumë kultura kanë festivale pranverore, por Japonia, India dhe Nepali dallohen. Ardhja e pranverës festohet me valle e këngë dhe pjesëmarrësit e festivalit i hedhin ngjyra të ndryshme njëri-tjetrit. Festat shënojnë gjithashtu fitoren e së mirës mbi të keqen.

Qumështi nuk është i mirë vetëm për forcimin e kockave, ja si e ndihmon trupin

Koleksioni 100 milionë dollarësh i monedhave del në ankand

VV-ja e çon në Kushtetuese vendimin e Supremes për votat me postë

UEFA nis hetimet ndaj Realit të Madridit

Kurti: Do të vazhdojmë punën deri në zgjedhjen e qeverisë së re nga Kuvendi

Studentët e UBT fitojnë njohuri për kontabilitetin digjital nga pronari i “Expert-Pro”, Arsim Zeka

Kryetarët e komunave lirojnë postin e deputetit

Simbolet e fshehura në serialin “Adolescence” – Çfarë fshihet pas detajeve të vogla?

Njohja nga Kenia rikthen kritikat ndaj qeverisë: Katër vjet dështim lobimi në nivel ndërkombëtar
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë