Shëndet
Fruti antioksidues i verës që i bën mirë zemrës dhe përmirëson gjumin
Published
3 months agoon
By
UBT NewsNjë nga frutat më të shijshme të verës, qershitë e kuqe dhe krokante kanë veti që i bëjnë ato thelbësore në dietën tonë.
Ato zvogëlojnë inflamacionin, përmirësojnë gjumin, rrisin shëndetin e zemrës dhe përshpejtojnë rikuperimin pas ushtrimeve, duke nxitur shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme. Ja pesë përfitime të rëndësishme shëndetësore të qershive.
Ato janë plot me lëndë ushqyese, të gjitha varietetet e qershive përmbajnë shumë lëndë ushqyese, fibra, vitamina dhe minerale.
Vitamina C është e rëndësishme për forcimin e imunitetit dhe lëkurës, ndërsa kaliumi është thelbësor për muskujt, funksionin nervor dhe rregullimin e presionit të gjakut. Qershitë janë burim i mirë i fibrave, që kontribuojnë në funksionimin e duhur të tretjes, duke e ushqyer sistemin tretës me baktere të dobishme të zorrëve dhe duke rritur lëvizshmërinë e zorrëve. Së fundmi, ato ofrojnë vitamina B, vitaminë K, mangan, bakër dhe magnez.
Ato janë të pasura me antioksidantë e përbërës anti-inflamatorë. Përqendrimi i lartë i përbërësve mund të jetë përgjegjës për shumë përfitime shëndetësore të këtij fruti. Përmbajtja e lartë antioksiduese ndihmon në luftimin e stresit oksidativ, një gjendje e lidhur me sëmundje kronike dhe plakje të parakohshme.
Një përmbledhje e studimeve zbuloi se konsumimi i qershive uli në mënyrë efektive inflamacionin në 11 nga 16 studime dhe shënuesit e stresit oksidativ në 8 nga 10 studime. Qershitë janë të pasura me polifenole, një grup i madh kimikatesh bimore që ndihmojnë në luftimin e dëmtimit të qelizave, zvogëlojnë inflamacionin dhe përmirësojnë shëndetin e përgjithshëm.
Dietat e pasura me polifenole ju mbrojnë nga disa sëmundje kronike, si sëmundjet e zemrës, diabeti, rënia njohëse dhe lloje të caktuara të kancerit.
Ato gjithashtu përmbajnë karotenoide si beta-karoteni dhe vitamina C, të cilat kanë veti anti-inflamatore dhe antioksiduese.
Ato përshpejtojnë rikuperimin pas ushtrimeve fizike. Hulumtimet tregojnë se përbërjet anti-inflamatore dhe antioksiduese në qershi lehtësojnë dhimbjet muskulore , dëmtimin dhe inflamacionin e shkaktuar nga ushtrimet fizike. Qershitë janë zbuluar se përshpejtojnë rikuperimin e muskujve, zvogëlojnë dhimbjen dhe parandalojnë humbjen e forcës tek atletët si çiklistët dhe vrapuesit e maratonës.
Disa prova sugjerojnë se qershitë përmirësojnë performancën në ushtrime. Një studim me 27 vrapues rezistence zbuloi se ata që konsumuan 480 mg qershi çdo ditë për 10 ditë para një maratone arritën një kohë mesatare 13% më të shpejtë dhe përjetuan më pak dhimbje muskujsh sesa grupi që mori një placebo.
Edhe pse shumica e studimeve kanë hetuar lidhjet midis qershive dhe atletëve profesionistë, ky frut ju sjellë dobi edhe njerëzve të zakonshëm. Në një studim me 20 gra aktive, ato që konsumuan 60 ml lëng qershie dy herë në ditë për tetë ditë u shëruan më shpejt krahasuar me një grup placebo.
Ato janë të dobishme për shëndetin e zemrës. Rritja e konsumit të frutave të pasura me lëndë ushqyese, si qershitë, mund të jetë mënyrë e shijshme për të mbrojtur zemrën, pasi studimet tregojnë se dietat e pasura me fruta shoqërohen me një rrezik të reduktuar të sëmundjeve të zemrës.
Qershitë janë të dobishme në këtë drejtim, pasi janë të pasura me lëndë ushqyese e komponime të njohura për të përmirësuar shëndetin e zemrës, duke përfshirë kaliumin dhe polifenolet antioksiduese. 154 gramë qershi ofrojnë 10% të vlerës së rekomanduar ditore për kalium, mineral thelbësor për ruajtjen e zemrës e rrahjeve normale të saj, ndërkohë që ndihmon gjithashtu në largimin e natriumit të tepërt nga trupi, duke rregulluar kështu tensionin e gjakut.
Kjo është arsyeja pse marrja më e lartë e kaliumit është lidhur me një rrezik të reduktuar të sëmundjeve të zemrës dhe goditjes në tru.
Qershitë janë të pasura me antioksidantë të fuqishëm, siç janë antocianinat, flavonolet dhe katekinat, që e mbajnë zemrën të shëndetshme duke e mbrojtur nga dëmtimi i qelizave e zvogëluar inflamacionin. Një studim me 84,158 persona zbuloi se marrja më e lartë e polifenoleve shoqërohej me rrezik të reduktuar ndjeshëm të sëmundjeve të zemrës gjatë pesë viteve.
Përmirëson cilësinë e gjumit. Përfitimet e qershive për përmirësimin e gjumit mund t’i atribuohen përmbajtjes së tyre të lartë të përbërësve bimorë. Përveç kësaj, qershitë përmbajnë melatoninë, një substancë që ndihmon në rregullimin e ciklit të gjumit.
Studimi me 20 persona tregoi se ata që konsumuan qershi për 7 ditë përjetuan rritje të ndjeshme të niveleve të melatoninës, kohëzgjatjes së gjumit dhe cilësisë. Një studim dyjavor tek të rriturit e moshuar me pagjumësi zbuloi se pirja e 225 ml lëng qershie të thartë para gjumit rriti kohën me 84 minuta.
Megjithatë, duhet theksuar se këto studime përdorën produkte të koncentruara lëngu, kështu që është e paqartë nëse frutat e freskëta do të kishin të njëjtin efekt. Nevojiten më shumë studime për të kuptuar më mirë se si konsumimi i qershive mund të sjellë dobi në gjumë.
Shëndet
Një pilulë, një rrezik, mos vozitni nën ndikimin e barnave!
Published
14 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Shumë aksidente rrugore ndodhin si pasojë e përdorimit të barnave, duke përfshirë edhe ato që duket se nuk janë të rrezikshme, si barnat për gripin.
Barnat që ndikojnë më shumë në aftësitë vozitëse janë anksiolitikët (për qetësim), që ngadalësojnë reagimin dhe vlerësimin e largësisë ndërmjet automjeteve.
Të shmangshme për shoferët janë edhe:
Antidepresivët – kundër depresionit
Analgjetikët e fortë – kundër dhimbjes
Antihistaminikët – kundër alergjisë
Statistikat tregojnë se 3–7% e aksidenteve ndodhin për shkak të përdorimit të këtyre barnave gjatë vozitjes. Për siguri, duhet të kalojnë 12 orë nga marrja e barnave deri tek momenti i vozitjes. Përdorimi i tyre më herët rrit ndjeshëm rrezikun për shoferin dhe të tjerët në rrugë.
Vlerësohet se afër 10% e shoferëve përdorin barna për qetësim, duke i ekspozuar veten ndaj rreziqeve të mundshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani këto fruta në mëngjes dhe ndjeni fuqinë e stomakut bosh
Published
15 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Të hash fruta me stomak bosh në mëngjes është mënyra më e mirë për të nisur ditën.
Kjo ndihmon në pastrimin e organizmit, rrit energjinë, përmirëson tretjen dhe ndihmon në humbjen e peshës.
Frutat janë të pasura me vitamina dhe minerale, por përthithja e tyre maksimale varet nga koha e konsumit.
Nëse hani fruta pas vakteve, vlerat ushqimore ulet, sepse fermentohen me ushqimin tjetër, duke krijuar acid dhe duke penguar tretjen.
Frutat më të mira për mëngjes:
Kivi: Burim i shkëlqyer i magnezit, kaliumit, vitaminës E dhe C.
Molla: Përmban antioksidantë dhe flavonoidë që ndihmojnë vitaminën C.
Luleshtrydhet: Antioksidantë që mbrojnë nga radikalet e lira dhe probleme të zemrës.
Portokalli: Ul kolesterolin, parandalon gurët në veshka dhe forcon imunitetin.
Fiqtë: Japin energji, qetësojnë organizmin dhe rregullojnë presionin e gjakut.
Shalqini: Përbëhet 92% nga uji, hidratuese dhe e pasur me vitamina, kalium dhe antioksidantë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studimi i ri: Omega-3 nuk jep përfitime për diabetikët
Published
16 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Shtesat me Omega-3, acide yndyrore që gjenden kryesisht tek peshqit dhe që shpesh rekomandohen për të parandaluar sëmundjet kardiovaskulare, nuk ofrojnë mbrojtje për personat me diabet, sipas një studimi të ri britanik.
Ky përfundim i shtohet disa hulumtimeve të mëparshme që vënë në dyshim efektin mbrojtës të Omega-3.
Në studim morën pjesë mbi 15,000 persona me diabet, por pa histori sëmundjesh të zemrës.
Pjesëmarrësit u ndanë rastësisht në dy grupe: njëri mori çdo ditë kapsulë Omega-3, ndërsa grupi tjetër një kapsulë placebo me vaj ulliri.
Ata u monitoruan për më shumë se shtatë vjet. Rezultatet, të publikuara në revistën amerikane “New England Journal of Medicine”, treguan se numri i sulmeve të zemrës, kancereve dhe vdekjeve ishte pothuajse i njëjtë në të dy grupet.
Nuk u vu re asnjë përfitim nga përdorimi i përditshëm i Omega-3 për parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare tek diabetikët.
Këto gjetje përputhen edhe me një analizë të gjerë të 10 studimeve, që përfshinë 78,000 persona dhe u botuan në “JAMA Cardiology” në vitin 2018, e cila arriti në përfundimin se Omega-3 nuk parandalon sëmundjet e zemrës tek personat e rrezikuar. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Marramendja që paralajmëron goditjen në tru, si ta identifikoni?
Published
17 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Truri reagron ndaj mungesës së oksigjenit me shenja të lehta që shpesh ngatërrohen me lodhje.
Një nga më të rëndësishmet është marramendja, e cila mund të jetë e padëmshme, por në disa raste sinjalizon goditje në tru.
Kur marramendja lidhet me goditjen në tru
Shfaqet papritur, pa shkak dhe e bën të pamundur ecjen e pavarur, tregon dëmtim në trungun e trurit ose trurin e vogël. Ajo shpesh shoqërohet me përzierje, humbje ekuilibri dhe ndjesinë sikur gjithçka rrotullohet.
Marramendja qendrore
Ndryshe nga marramendjet e shkaktuara nga çrregullimet e veshit, marramendja qendrore zgjat më gjatë (20 minuta deri 24 orë), shoqërohet me shenja neurologjike si shikim i dyfishtë, vështirësi në të folur, dobësi në gjymtyrë dhe ecje të paqëndrueshme. Kjo formë lidhet me dëmtim të përhershëm të qelizave të trurit, nëse nuk trajtohet.
Faktorët e rrezikut
Hipertensioni, diabeti, kolesteroli i lartë dhe duhanpirja rrisin rrezikun e goditjes, ndaj vlerësimi i shpejtë mjekësor është thelbësor.
Simptoma tjera paralajmëruese:
dobësi ose mpirje e papritur në fytyrë, krah apo këmbë
vështirësi në të folur ose kuptim
humbje e shikimit / shikim i dyfishtë
humbje ekuilibri
dhimbje koke shumë e fortë dhe e menjëhershme
konfuzion ose humbje vetëdijeje
Çdo marramendje e fortë dhe e papritur është shenjë alarmi. Diagnostikimi dhe trajtimi i menjëhershëm mund të parandalojnë dëmtime të përhershme dhe të shpëtojnë jetë. /A.Z/UBT News/
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
Kurti flet për paradoksin e zgjerimit të BE-së
KQZ fillon përgatitjet për zgjedhjet e 28 dhjetorit, këto janë afatet kryesore
Si t’i lani siç duhet leckat e mikrofibrës?
Rumer Willis: Babai im ndonjëherë nuk më njeh për shkak të demencës
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy, liria fillon nga siguria
FSK në ushtrimin “Golden Sabre 25”, të organizuar nga misioni i NATO-s në Kosovë
BE kërkon sinkronizim të reformave, Kos u dërgon porosi të qartë vendeve të Ballkanit Perëndimor
Libri i ri hedh dyshime mbi BBC-në: Intervista e Princeshës Diana mund të ishte siguruar me mashtrim
Ariana Grande infektohet me COVID-19 gjatë turit promocional për “Wicked: For Good”
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
