

Published
4 years agoon
By
Betim GashiNga Vitjon Nina
Bashkë sërish, këtë herë për të nënshkruar edhe më shumë memorandume dhe marrëveshje mbi bashkëpunimin rajonal.
E enjtja e 29 korrikut sheh në tryezë tre liderë të vendeve të Ballkanit Perëndimor në tavolinë. Tre të tjerë, nuk do të jenë të pranishëm në tryezë.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev dhe Presidenti i Serbisë, Alexandar Vuçiç, do të mblidhen në Shkup për Forumin Ekonomik Rajonal të Bashkëpunimit, i njohur edhe me terminologjinë e Schengen-it Rajonal apo Mini Schengen.
331 pjesëmarrës do të marrin pjesë në 156 takime. Por kulmimi, do të jetë firmosja e marrëveshjeve të tre kokave të qeverive nga tre shtetet e Ballkanit Perëndimor.
Projekti i Schengen-it Rajonal, është një ide aspak utopike tashmë, e kahershme në gjenezë, e cila po gjen konkretizim të vazhdueshëm hap pas hapi.
Dhomat e Tregtisë të tre vendeve, do të jenë në kapacitetin e plotë të punës për një qëllim madhor. Atë të garantimit të katër lirive themelore të Bashkimit Evropian brenda një kornize ballkanike.
Mirëpo palët, janë të ndara në këtë projekt. Gjashtë brinjët përbërëse të Ballkanit Perëndimor, deri tani arrijnë të formojnë vetëm një trekëndësh.
Por, ky trekëndësh duket i vendosur që të bashkohet dhe të formësojë një hekzagon të ardhshëm dhe stabël – pa kufij – ballkanik.
Ulja e gjakrave
“Krijimi i një zone të Schengen-it Rajonal është e ngjashme me zonën reale Schengen. Ajo qetëson edhe ide të tilla si shkëmbimi i territoreve apo ndërrimi i kufijve”.
Kështu mendon gazetari italian i RAI-t me përvojë shumëvjeçare në gjeopolitikën ballkanike, Stefano Marcelli, i pyetur nga Albanian Post mbi çështjen.
Kjo sipas tij, mund të zhdukë edhe teoritë që qarkullojnë mbi frikën e një shkëmbimi të mundshëm. Vetë fakti i lehtësimit të qarkullimit për secilin shtet, e fakton këtë gjë.
Madje, Marcelli arrin deri aty sa të pretendojë se Schengeni Rajonal mund të zbusë edhe percepsionet dhe armiqësitë për çështjen e ndarjes. Ideja është e një qetësimi tërësor të gjakrave të nxehtë pas luftërave mbi humbjen e territorit.
Thuajse në të njëjtën linjë me Marcellin, ndan edhe Germano Dottori, profesor pranë universitetit LUISS Guido Carli në Romë dhe studiues i gjeopolitikave rajonale.
Sipas Dottori-t, krijimi i Schengenit Rajonal, do të mundësonte arkivimin e luftërave dhjetëvjeçare jugosllave. Në njëfarë mënyre, do të zhbënte një tension të pranishëm në rajon prej tre dekadash.
Kur pyetet nga Albanian Post mbi dinamikat që mund të krijohen, ai sjell në sipërfaqe edhe Kinën.
“Ajo çfarë do të arrihej më tej, do të ishte edhe një ulje e penetrimit kinez në Ballkanin Perëndimor”, shton Dottori. Kjo, duke atashuar më shumë Serbinë me Perëndimin.
Nga ana tjetër, tre vende të rajonit, të cilat nuk pranojnë konceptin, kanë frikën e një rimishërimi të ish-Jugosllavisë plus Shqipërinë në Ballkan. Të treja – Kosova, Bosnjë dhe Hercegovina dhe Mali i Zi – vende me konflikte të fuqishme ndaj Serbisë.
Nuk ka vend për frikë
Të tre liderët ballkanikë e kanë theksuar më shumë se një herë thirrjen për tre vendet e tjera, që t’i bashkohen nismës. Por, ende nuk është gjetur një gjuhë e përbashkët.
Apeli më i madh, nga ardhur nga kryeministri Rama. Ai ka theksuar tekstualisht faktin se “Projekti nuk është një Jugosllavi i re plus Shqipërinë”.
Përkundrazi, sipas Ramës, koncepti është edhe më i hapur se vetë ai i Schengenit. Kjo, pasi nuk do të ketë as detyrim bashkëpunimi ndërmjet të gjitha shteteve, as veto. Do të ketë nga ana tjetër, të drejta individuale të çdo shteti, për të vendosur se çfarë marrëveshjes nënshkruan me një shtet tjetër.
Me pak fjalë, nëse dëshira e Kosovës është ajo që të zhvillojë marrëveshje vetëm me një, dy, tre apo katër nga pesë shtetet e tjera, është e lirë ta bëjë. E vlefshme kjo për çdo shtet.
Në rikujtuesë është sjellë edhe vetoja e Bullgarisë mbi Maqedoninë e Veriut. Veto, e cila e ndëshkoi edhe Shqipërinë në hapjen e negociatave.
Pikërisht veto të tilla do të evitohen në Schengenin Rajonal.
Një ide që është e mbështetur gjerësisht edhe nga Bashkimi Evropian.
Mbi frikën e një anashkalimi të BE-së nëse projekti arrihet, qasja jo vetëm e liderëve pjesëmarrës në marrëveshje, por edhe e studiuesve të jashtëm, është konceptualisht e qartë. Projekti veçse e forcon qasjen evropiane dhe nuk e zbeh.
Se çfarë marrëveshjesh do të nënshkruhen sot, kjo ende nuk është bërë e ditur. Herën e fundit që tresha e “mini-Schengenit” u takua, e cilësoi këtë të 29 korrikut, si një takim shumë të rëndësishëm.
Tashmë, mbetet për t’u parë efektiviteti i bisedimeve virtuale dhe konkretizimi i projekteve reale. /Albanianpost.com
You may like
Lajmet
Kërcënimi për bombë në Kuvendin e Kosovës, doli të jetë alarm i rrejshëm
Published
1 hour agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Kështu tha prokurori i rastit, Zejnullah Gashi, sipas të cilit, hetimet po vazhdojnë.
Sipas tij, zëri që ka kërcënuar për bombën ka qen zë mashkulli që ka folur në gjuhën angleze.
Lajmet
Kërcënimi me bombë, Zogaj: E marrim seriozisht
Published
2 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Alban Zogaj tha se nuk është ndjenjë e mirë dhe është diçka serioze kërcënimi me bombë në Kuvendin e Kosovës.
Ai tregoi se nuk kanë informacione më të detajuara rreth kësaj, porse u është kërkuar ta lirojnë ndërtesën e kuvendit.
Zogaj tha se kur të konsiderojë Policia e Kosovës se ndërtesa e kuvendit është e sigurt, mund të mbahet vazhdimi i seancës konstituive.
“Krejt çka na është thënë dhe urdhëruar është që ta lirojmë sa më shpejtë objektin e kuvendit. Unë shpresoj që të ketë procedura të kërkimit tani dhe pastaj na fton kryesuesi në seancë. Ne po presim këtu. Pas disa orëve besoj prapë vazhdojmë me seancë ose nesër. Kjo varet nga polica kur Kuvendi i Kosovës është i sigurt…Nuk kemi shumë informacione…Nuk është ndjenjë e mirë, është serioze. E marrim seriozisht. Edhe pse ka dyshime që mund të jetë kërcënim m rrejshëm”, tha Zogaj.
Deputetët e Kuvendit të Kosovës u larguan nga ndërtesa e Kuvendit të Kosovës me rekomandimin e Policisë së Kosovës, pasi morën një kërcënim.
Një numër i shtuar i zyrtarëve policor larguan deputetët dhe mediat edhe nga parkingu i ndërtesës së Kuvendit.
Sot pritej të mbahej seanca konstituive për herë të 42-të.
Lajmet
Hekuri dhe vitamina C: A është kombinimi i tyre i nevojshëm?
Published
3 hours agoon
July 5, 2025By
UBT News
Përveçse është një “bartës i oksigjenit” nëpërmjet gjakut që ushqen të gjitha indet dhe organet, hekuri furnizon trupin me energji dhe përmirëson funksionet e trurit.
Sa është e sigurt marrja njëkohësisht e hekurit dhe vitaminës C flet mjaft fakti që këto dy elemente esenciale në organizëm konsiderohen “një çift i mirë”.
Prej kohësh është konsideruar se ndihmon ky “çiftim” i vitaminës C me hekurin në trup për të përthithur më mirë hekurin që të jetë i mjaftueshëm.
Pse hekuri është një mineral i rëndësishëm?
Hekuri është një nga përbërësit më të rëndësishëm të gjakut dhe organizmi nuk mund të funksionojë siç duhet pa të. Hekuri luan role thelbësore në trup. Ai është pjesë përbërëse e hemoglobinës, e cila lidh transporton oksigjenin drejt indeve, është element kyç në furnizimin me oksigjen të zemrës, trurit e mëlçisë.
Përveçse “bartës i oksigjenit”, hekuri ndihmon në furnizimin me energji dhe përmirëson funksionet e trurit. Kur nuk arrin të përfitojë mjaftueshëm hekur nga ushqimet që e përmbajnë, shtimi i vitaminës C në dietë mund të përmirësojë ndjeshëm përthithjen e tij.
Si ndihmon vitamina C në përthithjen më të mirë të hekurit?
Shumë ushqime përmbajnë hekur, por ekzistojnë dy lloje:
• Hekuri heme, i cili përthithet më lehtë nga trupi dhe gjendet në ushqimet me origjinë shtazore si mishi, shpendët dhe prodhimet e detit.
• Hekuri non-heme, që gjendet në ushqimet me bazë bimore. Ushqime si fasulet apo spinaqi përmbajnë hekur non-heme, por disa përbërës natyralë të bimëve e bëjnë këtë hekur më pak të përthithshëm nga trupi.
Nutricionistët theksojnë se vitamina C mund të ndihmojë ndjeshëm në përthithjen e hekurit non-heme.
Si të kombinojmë hekurin me vitaminën C?
Trupi i njeriut, e ka të vështirë të përthithë hekurin në mënyrë efektive. Ekspertët këshillojnë që ushqimet e pasura me hekur të shoqërohen me ato që përmbajnë vitaminë C. Marrja e tyre në të njëjtin vakt rrit përthithshmërinë (biodisponueshmërinë) e hekurit, duke e bërë organizmin të përthithë më shumë.
A rekomandohet marrja e hekurit dhe vitaminës C për personat me anemi?
Studimet sugjerojnë se nuk ka prova të mjaftueshme që mbështesin këtë për personat me anemi nga mungesa e hekurit. Njerëzit me anemi nuk kanë domosdoshmërisht nevojë për vitaminë C shtesë kur marrin suplemente orale hekuri, edhe pse kjo ka qenë praktikë e zakonshme për vite me radhë.
Çfarë tregoi studimi?
Në një provë klinike të rastësishme, 440 të rritur me anemi nga mungesa e hekurit u ndanë në dy grupe:
• Grupi i parë mori 100 mg hekur + 200 mg vitaminë C çdo 8 orë për 3 muaj.
• Grupi i dytë mori vetëm 100 mg hekur (pa vitaminë C), me të njëjtin ritëm.
Pas disa muajve, rezultatet e analizave të gjakut treguan se nuk kishte dallim në rritjen e nivelit të hemoglobinës apo në rikuperimin e depozitave të hekurit midis dy grupeve. Kjo sugjeron se shtimi i vitaminës C nuk ka ndonjë përfitim të dukshëm në përthithjen e hekurit te personat me anemi.
Cilat ushqime janë të pasura me vitaminë C?
• Agrumet (portokall, limon, mandarina)
• Perimet (lakra, lulelakra, brokoli, kale, rrepa)
• Specat e kuq
• Dredhëzat
• Domatja
• Patatja e bardhë
Burime bimore hekuri për veganët dhe vegetarianët
Personat që nuk konsumojnë mish (sidomos veganët dhe vegetarianët) janë më të rrezikuar nga mungesa e hekurit.
Ata duhet të mbështeten në burime bimore si:
• Thjerrëzat;
• Qiqrat;
• Tofu;
• Fasulet;
• Perimet me gjethe jeshile të errët.
A është mirë të merren bashkë hekuri dhe vitamina C?
Përveçse është transportuesi i oksigjenit në gjak, hekuri furnizon trupin me energji dhe përmirëson funksionin e trurit. Marrja e vitaminës C me hekurin është konsideruar për një kohë të gjatë si një kombinim i dobishëm, një “çift i mirë” për organizmin. Studimet vënë në dyshim domosdoshmërinë e këtij kombinimi për njerëzit me anemi. Megjithëse nuk është i dëmshëm, nuk është i domosdoshëm për përthithjen efektive të hekurit në trajtimin e mungesës së tij.
Lajmet
Arrestohet në Prishtinë, i dyshuari kapet me 7 armë dhe 290 fishekë
Published
7 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Policia ka arrestuar një person të dyshuar kosovar nën akuzën për kryerjen e veprave penale “Detyrim” dhe “Prezantim i rremë”.
Gjatë kontrollit në banesën e tij dhe objekteve përcjellëse, forcat e rendit kanë gjetur dhe sekuestruar shtatë armë zjarri, 290 fishekë, një telefon mobil dhe një kontratë që dyshohet të ketë lidhje me veprimtarinë kriminale.
Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje dhe hetimet për këtë rast vijojnë.

Kërcënimi për bombë në Kuvendin e Kosovës, doli të jetë alarm i rrejshëm

Kërcënimi me bombë, Zogaj: E marrim seriozisht

Murati: Nuk e di pse opozita vjen dhe nuk voton

Policia jep detaje për kërcënimin me bombë në Kuvend

Perfeksioni: Ndihmë apo pengesë në jetën tënde?

Hekuri dhe vitamina C: A është kombinimi i tyre i nevojshëm?

Brad Pitt: Brezat e rinj e shijojnë më shumë artin

Autizmi tashmë mund të zbulohet nga testi në një fije floku

6+ orë në telefon? Ekspertët thonë: përballesh me më shumë probleme financiare
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës