Lajmet

Frika virtuale e “mini-Schengenit” real

Nuk ka vend për frikë.

Published

on

Nga Vitjon Nina

Bashkë sërish, këtë herë për të nënshkruar edhe më shumë memorandume dhe marrëveshje mbi bashkëpunimin rajonal.

E enjtja e 29 korrikut sheh në tryezë tre liderë të vendeve të Ballkanit Perëndimor në tavolinë. Tre të tjerë, nuk do të jenë të pranishëm në tryezë.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev dhe Presidenti i Serbisë, Alexandar Vuçiç, do të mblidhen në Shkup për Forumin Ekonomik Rajonal të Bashkëpunimit, i njohur edhe me terminologjinë e Schengen-it Rajonal apo Mini Schengen.

331 pjesëmarrës do të marrin pjesë në 156 takime. Por kulmimi, do të jetë firmosja e marrëveshjeve të tre kokave të qeverive nga tre shtetet e Ballkanit Perëndimor.

Projekti i Schengen-it Rajonal, është një ide aspak utopike tashmë, e kahershme në gjenezë, e cila po gjen konkretizim të vazhdueshëm hap pas hapi.

Dhomat e Tregtisë të tre vendeve, do të jenë në kapacitetin e plotë të punës për një qëllim madhor. Atë të garantimit të katër lirive themelore të Bashkimit Evropian brenda një kornize ballkanike.

Mirëpo palët, janë të ndara në këtë projekt. Gjashtë brinjët përbërëse të Ballkanit Perëndimor, deri tani arrijnë të formojnë vetëm një trekëndësh.

Por, ky trekëndësh duket i vendosur që të bashkohet dhe të formësojë një hekzagon të ardhshëm dhe stabël – pa kufij – ballkanik.

Ulja e gjakrave

“Krijimi i një zone të Schengen-it Rajonal është e ngjashme me zonën reale Schengen. Ajo qetëson edhe ide të tilla si shkëmbimi i territoreve apo ndërrimi i kufijve”.

Kështu mendon gazetari italian i RAI-t me përvojë shumëvjeçare në gjeopolitikën ballkanike, Stefano Marcelli, i pyetur nga Albanian Post mbi çështjen.

Kjo sipas tij, mund të zhdukë edhe teoritë që qarkullojnë mbi frikën e një shkëmbimi të mundshëm. Vetë fakti i lehtësimit të qarkullimit për secilin shtet, e fakton këtë gjë.

Madje, Marcelli arrin deri aty sa të pretendojë se Schengeni Rajonal mund të zbusë edhe percepsionet dhe armiqësitë për çështjen e ndarjes. Ideja është e një qetësimi tërësor të gjakrave të nxehtë pas luftërave mbi humbjen e territorit.

Thuajse në të njëjtën linjë me Marcellin, ndan edhe Germano Dottori, profesor pranë universitetit LUISS Guido Carli në Romë dhe studiues i gjeopolitikave rajonale.

Sipas Dottori-t, krijimi i Schengenit Rajonal, do të mundësonte arkivimin e luftërave dhjetëvjeçare jugosllave. Në njëfarë mënyre, do të zhbënte një tension të pranishëm në rajon prej tre dekadash.

Kur pyetet nga Albanian Post mbi dinamikat që mund të krijohen, ai sjell në sipërfaqe edhe Kinën.

“Ajo çfarë do të arrihej më tej, do të ishte edhe një ulje e penetrimit kinez në Ballkanin Perëndimor”, shton Dottori. Kjo, duke atashuar më shumë Serbinë me Perëndimin.

Nga ana tjetër, tre vende të rajonit, të cilat nuk pranojnë konceptin, kanë frikën e një rimishërimi të ish-Jugosllavisë plus Shqipërinë në Ballkan. Të treja – Kosova, Bosnjë dhe Hercegovina dhe Mali i Zi – vende me konflikte të fuqishme ndaj Serbisë.

Nuk ka vend për frikë

Të tre liderët ballkanikë e kanë theksuar më shumë se një herë thirrjen për tre vendet e tjera, që t’i bashkohen nismës. Por, ende nuk është gjetur një gjuhë e përbashkët.

Apeli më i madh, nga ardhur nga kryeministri Rama. Ai ka theksuar tekstualisht faktin se “Projekti nuk është një Jugosllavi i re plus Shqipërinë”.

Përkundrazi, sipas Ramës, koncepti është edhe më i hapur se vetë ai i Schengenit. Kjo, pasi nuk do të ketë as detyrim bashkëpunimi ndërmjet të gjitha shteteve, as veto. Do të ketë nga ana tjetër, të drejta individuale të çdo shteti, për të vendosur se çfarë marrëveshjes nënshkruan me një shtet tjetër.

Me pak fjalë, nëse dëshira e Kosovës është ajo që të zhvillojë marrëveshje vetëm me një, dy, tre apo katër nga pesë shtetet e tjera, është e lirë ta bëjë. E vlefshme kjo për çdo shtet.

Në rikujtuesë është sjellë edhe vetoja e Bullgarisë mbi Maqedoninë e Veriut. Veto, e cila e ndëshkoi edhe Shqipërinë në hapjen e negociatave.

Pikërisht veto të tilla do të evitohen në Schengenin Rajonal.

Një ide që është e mbështetur gjerësisht edhe nga Bashkimi Evropian.

Mbi frikën e një anashkalimi të BE-së nëse projekti arrihet, qasja jo vetëm e liderëve pjesëmarrës në marrëveshje, por edhe e studiuesve të jashtëm, është konceptualisht e qartë. Projekti veçse e forcon qasjen evropiane dhe nuk e zbeh.

Se çfarë marrëveshjesh do të nënshkruhen sot, kjo ende nuk është bërë e ditur. Herën e fundit që tresha e “mini-Schengenit” u takua, e cilësoi këtë të 29 korrikut, si një takim shumë të rëndësishëm.

Tashmë, mbetet për t’u parë efektiviteti i bisedimeve virtuale dhe konkretizimi i projekteve reale. /Albanianpost.com

Continue Reading

Lajmet

Nesër mbledhja e CEFTA-s, Kosova me fusnotë përfaqësohet nga MINT, synohen lehtësira për tregti të lirë

Published

on

By

Kosova do të përfaqësohet nga Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë në mbledhjen e nesërme të gjashtë vendeve të rajonit në CEFTA. Megjithëse përmes fusnotës, në Lëvizjen Vetëvendosje e konsiderojnë sukses përfaqësimin e Kosovës në CEFTA pa UNMIK-un.

Sipas partisë në pushtet në mbledhjen e nesërme pritet të miratohen një grup marrëveshje teknike që janë diskutuar me muaj të tërë të cilat lehtësojnë tregtinë e lirë për vendet e rajonit. Në anën tjetër, në Partinë Demokratike të Kosovës thonë se largimi i masave të sigurisë për mallrat serbe si kundërvlerë e përfaqësimit të Kosovës në CEFTA është e pamjaftueshme. Ndërkaq, njohës të proceseve rajonale e mirëpresin vendimin e qeverisë për heqjen e bllokadës për mallrat serbe për lehtësimin e tregtisë së lirë dhe arritjen e suksesit të plotë të CEFTA-s dhe Procesi të Berlinit.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari-Lila, thotë se pas vendimit të djeshëm për heqjen e masës së sigurisë për mallrat serbe vetëm përmes pikës kufitare në Merdarë është plotësuar kërkesa gjermane që CEFTA dhe Procesi i Berlinit të kenë sukses të plotë.

Kosova do të ketë përfaqësimin e saj, jo më përmes UNMIK-ut nga dita e nesërme, përderisa në agjendë janë një grup marrëveshjes teknike që janë diskutuar me muaj të tërë, por për shkak të mospjesëmarrjes sonë dhe disa çështje të tjera atje nuk ka pasur vendimmarrje. Pritet që këto vendime të miratohen nesër…Vet mekanizmi i CEFTA-s si mekanizëm lehtësues për tregtinë e lirë për vendet e rajonit dhe vendet që aspirojnë anëtarësimin në Bashkimin Evropian parasheh lehtësinë përmes zbutjes së ngarkesave apo burokracisë që ekziston përmes shteteve. Por, gjithashtu edhe adaptimin e standardeve teknike për të cilat vendet e BE-së i kanë qoftë për kualitetin e mallrave apo standardeve që duhet të aplikohen për ofrimin e shërbimeve. Tashmë këto kalojnë në nivel teknik, ndërsa përfaqësimi i shteteve është në nivel politik. Prej nesër e tutje s’ka më përfaqësues të UNIMIK-ut që do të jetë atje bashkë me Kosovën”, deklaron ajo.

Kusari-Lila shton se Kosova do të përfaqësohet nga MINT, mirëpo nuk dihet a do të jetë në nivel teknik apo politik të përfaqësimit të tyre.

Sipas diskutimit të marrëveshjeve rajonale kjo është e fundit që emri i Kosovës do të jetë me asterisk por në cilin nivel në aspektin e përfaqësimit politik ende nuk është e qartë, do të varet sesi shtetet në tërësi e kanë përfaqësimin e tyre. A janë të gjitha në nivele politike apo në nivele teknike të zyrtarëve të tjerë. Në këtë rast nga Kosova do të jetë e përfaqësuar nga Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë”, thekson Kusari-Lila.

Mirëpo, nënkryetarja e PDK-së, Mimoza Ahmetaj, thotë se qeveria kishte synuar që ta kushtëzojë BE-në me idenë që përmes bllokimit të mallrave serbe të hiqen sanksionet ekonomike dhe politike, por pranoi që vetëm përmes përfaqësimit në CEFTA me asterisk të largoi masat ndaj mallrave serbe.

Nesër Kosova do të merrë pjesë në takimin e CEFTA-s. Ne kishim synuar që ta kushtëzojmë BE me idenë që përmes bllokimit të mallrave serbe të na hiqen sanksionet ekonomike dhe politike por fatkeqësisht përfunduam duke u pajtuar me asteriskun qe aq shumë i jemi kundërvënë”, thotë ajo.

Ndërkaq, analisti politik, Visar Ymeri thotë se qeveria ka vepruar mirë që ka larguar masën e sigurisë ndaj mallrave serbe, pasi konsideron se bashkëpunimi rajonal është i rëndësishëm për vendin.

Sipas tij, ekzekutivi ka bërë mirë që ka adresuar çështjen e skanerëve pasi brengat për çështje të sigurisë janë marrë parasysh. Ai thekson se Kosova të vetmit mekanizma për bashkëpunim rajonal i ka përmes CEFTA-s dhe Procesit të Berlinit.

Shumë mirë që çështja e skanerëve është adresuar, shumë mirë që brengat dhe shqetësimin e Kosovës për çështje të sigurisë janë marrë parasysh, por Kosova tash është në pozicion që duhet të vendosë. A po dëshiron të jetë pjesë e këtij bashkëpunimi rajonal apo do të përjashtojë vetën. Arsyetime dhe pengesa mundesh me gjetë gjithë. Politika nuk është me gjetë pengesa por zgjidhje. Natyrisht me bërë edhe kompromise për qëllime tua strategjike”, thekson ai.

Ministria e Punëve të Brendshme dje ka autorizuar Doganën e Kosovës që të hiqen masat e sigurisë për mallrat serbe që arrijnë përmes pikës kufitare në Merdarë.

Kryeministri Albin Kurti deklaroi se pas një veprimi të tillë janë përmbushur kërkesat e aleatëve që CEFTA dhe Procesi i Berlinit të kenë sukses të plotë.

Vendimin e qeverisë e mirëpritën ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier dhe ambasadori i Gjermanisë, Jorn Rohde./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Bie konsumi, PepsiCo ul parashikimin e të ardhurave

Published

on

PepsiCo ka ulur parashikimin e saj për rritjen e të ardhurave organike për vitin, duke e reduktuar atë në gamën e ulët njëshifrore, pasi konsumatorët amerikanë vazhdojnë të tërhiqen nga blerjet e ushqimeve dhe pijeve. Kompania, me seli në Nju Jork, kishte parashikuar një rritje prej 4%, por tani e sheh performancën në Amerikën e Veriut si “të ultë”.

Kjo ulje e parashikimit vjen pas një rënie të ndjeshme në vëllimet e shitjeve, sidomos për produktet e saj Quaker Oats dhe Frito-Lay, ku vëllimet ranë me 1.5% dhe 3% përkatësisht. Konsumatorët janë duke u ndier më të përmbajtur përballë çmimeve më të larta, që kanë rritur ndjeshëm vitet e fundit. Në përpjekje për të adresuar këtë, PepsiCo ka njoftuar se do të ulë çmimet e disa produkteve, përfshirë patatinat e patates dhe patate të skuqura tortilla, ndërsa çmimet e Frito-Lay u rritën vetëm me 0.5% në tremujorin e tretë.

Globalisht, PepsiCo ka rritur çmimet me 3%, por ka raportuar rënie të vëllimeve në të gjitha tregjet përveç Evropës. Të ardhurat e tremujorit të tretë arritën në 23.3 miliardë dollarë, duke qenë më pak se sa pritej nga analistët, të cilët kishin parashikuar 23.8 miliardë dollarë. Të ardhurat neto ranë me 5% në 2.9 miliardë dollarë, ndërsa fitimi i rregulluar për aksion ishte 2.31 dollarë, më i lartë se pr توقعimet e analistëve.

Pas këtij njoftimi, aksionet e PepsiCo ranë me 1% në tregtimin para tregut. Kjo situatë tregon një ndryshim të dukshëm nga rritjet dyshifrore të të ardhurave të kompanisë në vitet e kaluara dhe një reflektim të sfidave aktuale në tregun e konsumit./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Pasaporta digjitale: BE-ja njofton reforma për kalimin e kufijve deri në 2030

Published

on

By

Komisioni Evropian ka zbuluar plane të reja që do t’u mundësojnë udhëtarëve drejt dhe nga zona Shengen të BE-së të ruajnë kredencialet e tyre të udhëtimit në mënyrë dixhitale. Kjo do të thotë se të dhënat e ruajtura aktualisht në çipin e pasaportave ose kartave të identitetit mund të transferohen në smartphone, duke lejuar kalime më të shpejta në kufi.

Sipas Komisionit Evropian, ky hap do të përmirësojë përvojën e udhëtimit, duke e bërë më të qetë dhe më të sigurt procesin.

Věra Jourová, zëvendëspresidentja e Komisionit për vlerat dhe transparencën, deklaroi se dixhitalizimi i pasaportave dhe kartave të identitetit do të përshpejtojë kalimet kufitare dhe do të lehtësojë punën e autoriteteve në përqendrimin e tyre tek çështjet më problematike, si kontrabanda e migrantëve.

Megjithatë, planet duhet të miratohen nga Këshilli i BE-së dhe Parlamenti Evropian. Ky zhvillim vjen ndërsa BE-ja përgatitet të prezantojë një sistem të ri për kontrollin e hyrje-daljeve nga zona Shengen, i cili pritet të hyjë në funksion në nëntor, megjithëse mund të ketë vonesa.

Ky sistem do të kërkojë që udhëtarët jo-BE të kalojnë nëpër skaner kur hyjnë në zonën Shengen, që përfshin shumicën e vendeve të BE-së, si dhe Norvegjinë, Islandën, Lihtenshtajnin dhe Zvicrën, por jo Irlandën dhe Qipron.

Shërbimi i pasaportave dixhitale do të jetë falas dhe vullnetar për udhëtarët, dhe mund të hyjë në fuqi deri në vitin 2030./UBTnews/

Continue Reading

Bota

Mediat shtetërore kineze etiketojnë George Sorosin si ‘terrorist’

Published

on

Mediat shtetërore kineze, veçanërisht Global Times, kanë etiketuar miliarderin amerikan George Soros si “terrorist global ekonomik” në kontekstin e tensioneve në rritje midis SHBA-së dhe Kinës. Soros është akuzuar për financimin e protestave anti-Pekin në Hong Kong dhe për kritikat e tij ndaj investimeve të BlackRock në Kinë, të cilat ai i quan “gabim tragjik”.

Artikulli citon se Soros ka paralajmëruar për rreziqet e investimeve të mëdha në tregun kinez dhe kritikon politikën e Presidentit Xi Jinping ndaj ndërmarrjeve private. Ai ka thënë se politika e Xi ka sjellë pasoja negative për ekonominë kineze. Global Times e akuzon Sorosin për përfshirje në një “revolucion me ngjyra” në Hong Kong dhe e quan atë “djali i Satanit”.

Kjo përplasje ndodhi në një kontekst ku marrëdhëniet mes dy vendeve janë shumë të tensionuara, duke reflektuar divergjencat mbi çështje ekonomike dhe politike. Soros, i cili ka hequr investimet e tij nga kompani kineze, ka një histori të komplikuar me Kinën, duke përfshirë përpjekjet e tij për të thyer lidhjen e dollarit të Hong Kongut me dollarin amerikan gjatë krizës financiare aziatike./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara