Kulturë

Fjalë për fjalë: Takimi i redaksive, enciklopedia shqiptare merr formë

Published

on

Puna për realizimin e “Enciklopedisë Shqiptare” ka hyrë në një fazë të re, ku redaksitë e ngritura sipas fushave përkatëse u mblodhën në Prishtinë për të diskutuar dhe vendosur mbi fjalësin e përzgjedhur. Këto takime, që do të vazhdojnë deri më 26 Shtator, synojnë të unifikojnë dhe harmonizojnë terminologjinë që do të përdoret në enciklopedinë e re.

Akademia e Shkencave ka njoftuar se deri në përfundimin e kësaj periudhe, të gjitha redaksitë — 27 në Shqipëri dhe 29 në Kosovë — duhet të kenë finalizuar njësimin e fjalësit. Diskutimet e deritanishme janë përqendruar në identifikimin dhe zgjidhjen e problemeve të njësive të diskutueshme, me qëllim shmangien e çdo lloj moskoherencash, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Sipas burimeve nga Akademia, në takime janë marrë vendime të rëndësishme për fjalësin e përbashkët, i cili do të kalojë nga një fjalës i bashkuar në një fjalës të stabilizuar dhe të unifikuar. Redaksitë për letërsinë kanë bërë saktësime e plotësime në përgatitjen e fjalësit të përbashkët, duke theksuar rëndësinë e këtij procesi për kulturën dhe identitetin kombëtar.

Në fushën e arkeologjisë dhe lashtësisë, redaksitë përkatëse, të drejtuara nga prof. Neritan Ceka, akad. asoc. Gëzim Hoxha dhe dr. Arianit Buçinca, kanë arritur një fjalës të përbashkët, por stabilizimi i tij do të vazhdojë edhe më tej. Një takim mes redaksive të historisë ka lehtësuar shkëmbimin e informacionit dhe përgatitjen e fjalësve për temat e ndryshme historike, përfshirë Mesjetën, Bizantin dhe periudhën osmane.

Akademia njoftoi gjithashtu se redaksia e Tiranës, e cila ka filluar punën me vonesë relative, ka përgatitur një listë emrash dhe emërtimesh që kapin mbi një mijë njësish, të mbledhura nga Edmond Malaj. Ndërkohë, redaksia e Prishtinës ka përfunduar fjalësin e saj, i cili është gati për shkëmbim me kolegët e Tiranës, në procesin e kalimit drejt një fjalësi të përbashkët.

Akad. J. Bajraktari, përfaqësues i redaksisë së Prishtinës, propozoi që ky fjalës të përbashkët të realizohej deri më 8 Tetor. Ndërsa, drejtuesi i redaksisë së Tiranës, akad. Pëllumb Xhufi, kërkoi një periudhë të shtuar kohore për të siguruar përfundimin e punës. Megjithatë, deri në fund të vitit, të gjitha redaksitë pritet të jenë sinkronizuar me njëra-tjetrën, duke hedhur kështu një bazë të fortë për “Enciklopedinë Shqiptare”, një projekt që synon të ruajë dhe promovojë kulturën dhe trashëgiminë shqiptare në tërësi./UBTNews/

 

Kulturë

Ledia Xhoga sjell romanin e saj të suksesshëm pranë lexuesve kosovarë

Published

on

Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.

Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.

Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.

Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.

Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.

Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.

Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.

Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy ikonat e letërsisë për fëmijë nderohen nga Posta e Kosovës

Published

on

Në kuadër të temës “Personalitete të shquara” dhe në shënim të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Fëmijëve, Posta e Kosovës ka lëshuar sot në qarkullim një emision të ri pullash postare, i dedikuar dy prej figurave më të rëndësishme të letërsisë shqipe për fëmijë: Rifat Kukajt dhe Ymer Elshanit.

Rifat Kukaj (1938–2005) ishte mësues, poet dhe dramaturg, i njohur për stilin e thjeshtë, por të ngarkuar me emocione dhe simbolikë.

Ai krijoi një botë të veçantë letrare për fëmijët, duke lënë pas vepra të paharrueshme si: “Xhuxhi nga Taxhuxhi”, “Lepuri me pesë këmbë”, “Bardhi e Mirushja”, “Rrasa e zogut”, “Shkrepi i diellit”, “Vjollca magjike” dhe shumë poezi të tjera.

Ymer Elshani (1948–1999) ishte poet, prozator dhe kritik letrar, i cili krijoi edhe në fushën e letërsisë për fëmijë, duke sjellë një botë të pasur imagjinare dhe ide të ndjeshme.

Ndër veprat e tij më të njohura renditen: “Çka ëndërrojnë lulet”, “Plaku me violinë”, “Unaza magjike”, “Ndodhitë e hundëkarotës” dhe “Guri i çmueshëm”. Ai u nda nga jeta si martir gjatë luftës në Kosovë, ndërsa pas përfundimit të saj, e bija, Teuta Elshani, botoi disa nga dorëshkrimet e tij të mbetura.

Ky emision i ri i pullave postare vjen si një nderim për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm në letërsinë për fëmijë dhe për pasurimin e kulturës shqiptare.

 

 

Continue Reading

Kulturë

Muzeu më i ri i arteve në Almaty hap dyert për publikun

Published

on

Muzeu i Madh i Arteve në Almaty ka hapur dyert në kryeqytetin e Kazakistanit, duke shënuar një moment të rëndësishëm për jetën kulturore të rajonit.

I themeluar nga biznesmeni dhe filantropi Nurlan Smagulov, muzeu prezantohet si një qendër e re e rëndësishme për artin bashkëkohor, raporton Euronews.

Brenda tij ekspozohen mbi 700 vepra nga Kazakistani dhe vendet e Azisë Qendrore, të shoqëruara me punime të artistëve ndërkombëtarë.

Me një gamë të gjerë mediash e zhanresh, muzeu synon të kthehet në hapësirë dinamike për krijimtarinë e dialogun artistik.

Ndërtesa e muzeut, e vendosur pranë vargmaleve Tian Shan, është një vepër arti më vete.

E projektuar nga studioja britanike “Chapman Taylor” dhe e ndërtuar për tre vite, struktura prej 10.600 metrash katrorë përbëhet nga dy krahë të ndërthurur: një prej guri Jura dhe një tjetër prej alumini, simbolizim i peizazhit malor dhe mjedisit urban të Almatit.

Instalacionet e mëdha jashtë ndërtesës u japin vizitorëve një shije të përvojës që do t’i presë brenda.

Hapja e muzeut shoqërohet me dy ekspozita të rëndësishme.

E para, “Qonaqtar” (Të Ftuarit), fokusohet tek artistët e viteve 1960, duke paraqitur kulturën nomade, ritualet e përditshme, festat tradicionale dhe ndikimin e kufizimeve sovjetike mbi trashëgiminë artistike të rajonit.

Një nga veprat kryesore është fotografia “On Virgin Soil. Lunchtime” Salikhitdin Aytbayev, trajton fushatën sovjetike për kultivimin e stepës.

Ekspozita e dytë është retrospektiva e Almagul Menlibayeva “I understand everything” (Unë kuptoj gjithçka). Artistja multidisiplinare përzien mite euraziatike, imazhe shamane e realitete postsovjetike, duke i kushtuar vëmendje identitetit, kujtesës dhe rezistencës kulturore.

Muzeu ofron hapësira të dedikuara për artistë si Richard Serra, Anselm Kiefer, Yayoi Kusama dhe Bill Viola, duke krijuar dialog të natyrshëm mes skenës vendore dhe asaj globale. Instalacionet madhështore, ambientet imersive dhe përdorimi i materialeve të ndryshme u ofrojnë vizitorëve një përvojë të thellë, reflektuese dhe bashkëkohore.

Me hapjen e tij, Muzeu i Madh i Arteve synon të kthehet në qendër të gjallë arti dhe dialogu në zemër të Azisë Qendrore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si të parandaloni ndryshkun te aksesorët tuaj?

Published

on

Aksesorët përdoren shumë nga gratë dhe vajzat pasi ato i bëjnë ato të duken të bukura dhe me plotë stil. Por, pos kësaj ato kanë një hall me aksesorët e tyre, pasi shumë shpejtë iu ndryshken dhe iu dëmtohen.

Kështu kjo i bënë ato të brengosen më shumë dhe të harxhojnë më shumë para në aksesorë.

Për të eliminuar, duhet të së pari t’i vendosni në vende të sigurta jo në çanta nga plastika apo edhe në varëse metali.

Më shumë preferohet që t’i vendosni në hapësira nga druri, pos kësaj nuk preferohet që kur bartni aksesorë të vendosni parfum, krem apo edhe sprej të flokëve, kjo për shkak se alkooli ato i bënë të ndryshken.

Nëse i praktikoni këta hapa aksesorët e juaj do t’i mbijetojnë kohës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara