Kulturë

Fishta, Homeri i letrave shqipe!

Published

on

Më 23 tetor 1871, lindi një nga figurat më të ndritura të letërsisë shqipe, At Gjergj Fishta, i njohur ndryshe si “Homeri i letrave shqipe”. Vepra që përjetësoi emrin e tij si krijues është epika “Lahuta e Malcis”, një monumentalitet letrar që ai i kushtoi plot 40 vjet punë dhe pasion.

“Lahuta e Malcis” jo vetëm që nderon traditën e poezisë popullore, por gjithashtu përmban afinitete me veprat e autorëve të mëdhenj si Homeri, Dante dhe Goethe, duke pleksur mitologjinë me realitetin, mendimin filozofik dhe një dramë të thellë që e karakterizon atë. Në këtë vepër, Fishta gjen një mënyrë unike për të trajtuar temat universale, duke i dhënë zë historisë dhe traditave shqiptare.

Mësimet e para Fishta i mori në seminarin françeskan të Shkodrës, ku u formua si një intelektual i angazhuar. Studimet e tij të mëtejshme në Bosnjë, në filozofi dhe teologji, e përgatitën atë për të qenë drejtori i parë shqiptar i Shkollës Françeskane. Në këtë rol, ai siguroi që shqipja të përdorej si gjuhë mësimi në katedër, një arritje e rëndësishme për zhvillimin e kulturës kombëtare.

Si përfaqësues i shoqërisë “Bashkimi”, Fishta luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit, ku drejtoi veprimtarinë e Komisionit të Alfabetit. Angazhimi i tij për edukimin dhe kultivimin e gjuhës shqipe do të kishte pasoja të rëndësishme për të ardhmen e kulturës shqiptare.

Në vitin 1913, ai themeloi revistën letrare-kulturore “Hylli i Dritës”, një platformë për të promovuar letërsinë dhe kulturën shqiptare. Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai bashkëthemeloi me Luigj Gurakuqin Komisinë letrare, me qëllimin për të krijuar një gjuhë letrare kombëtare. Në vitin 1920, Fishta u emërua Sekretar i Përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris dhe u zgjodh deputet i Shkodrës, duke kontribuar aktivisht në politikën e vendit.

Për kontributin e tij në edukim, letërsi dhe fe, ai u nderua me dekoratën “Foenix” në vitin 1931 dhe u bë anëtar i Akademisë italiane në vitin 1939.

Atë Gjergj Fishta ndërroi jetë në vendlindje, në Shkodër, më 30 dhjetor 1940, duke lënë pas një trashëgimi të paharrueshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare, e cila vazhdon të frymëzojë breza të tërë. Figura e tij është simbol i qëndresës kulturore dhe e angazhimit për identitetin kombëtar, duke e bërë atë një nga emrat më të shquar të letërsisë shqiptare./UBTNews/

Kulturë

Kosova triumfon në Paris me “Dance With Tringa”

Published

on

Grupi i vallëzimit “Dance With Tringa” nga Peja ka shkëlqyer në skenën ndërkombëtare, duke u nderuar me çmimin e tretë në festivalin prestigjioz The Festival Bridges – Le 35ème Concours et Festival International des Arts, të zhvilluar në teatrin Théâtre du Blanc Mesnil në Paris.

Në një garë ku morën pjesë 42 shtete nga e gjithë bota, valltaret nga Kosova u dalluan për pasionin, energjinë dhe profesionalizmin e tyre, duke përfaqësuar vendin me dinjitet dhe duke bërë krenar publikun kosovar në një skenë kaq të madhe artistike.

Grupi i talentuar ishte nën drejtimin e koreografes Tringa Shala dhe përbëhej nga: Erda Gjevukaj, Isila Hasaj, Bardha Shabi, Andra Gjikolli, Anela Gashi, Orenela Sefaj, Tara Gjikokaj, Sea Berlajolli, Anila Krasniqi, Ermela Hasanaj, Noela Drejaj, Reina Nikqi, Arisa Selimaj, Liana Selaimaj, Tara Arapi, Diora Qallaku, Alina Selimaj dhe Dardan Sylaj.

Ky sukses vlerëson përpjekjet e vajzave duke vendosur emrin e Kosovës në mesin e grupeve më të mira të vallëzimit në botë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy net magjie letrare në Prishtinë me edicionin jubilar të “FICTION FEST”

Published

on

Në Prishtinë po zhvillohet sot dhe nesër edicioni i pestë i Festivalit të Prozës Artistike “FICTION FEST”, i organizuar nga Qendra për Kulturë dhe Edukim “Sheshi”.

Ky edicion jubilar sjell dy mbrëmje të veçanta të dedikuara bisedave letrare dhe leximeve publike nga disa prej shkrimtarëve më të njohur të letërsisë shqipe bashkëkohore.

Në mbrëmjen e parë do të marrin pjesë autorët Rita Petro, Mark Pashku, Bardhyl Zaimi, Suad Arilla dhe Shpresa Qeriqi, ndërsa nata e dytë do të jetë e rezervuar për Besnik Mustafajn, Sali Bashotën, Bardh Frangun, Shpëtim Selmanin dhe Dhurata Hotin.

Sipas organizatorëve, qëllimi i “FICTION FEST” është promovimi i prozës bashkëkohore shqipe dhe afrim i publikut me krijimtarinë e autorëve nga mbarë hapësira shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Lekë Dukagjini “kthehet në shtëpi”, busti i tij vendoset në Shpenadi të Prizrenit

Published

on

Busti i Lekë Dukagjinit po kthehet në tokën e tij në fshatin Shpenadi të Prizrenit, falë iniciativës së Shoqatës “Lekë Dukagjini” Shpenadi–Prizren.

Sa herë që në vendlindje bëhen vepra të mira, gëzimi është i dyfishtë — njëherë për zhvillimin që sjellin, e njëherë tjetër për rikthimin e figurave historike që i takojnë trojeve arbërore.

Këtë ndjenjë e përjetova sërish kur mora vesh për angazhimin e banorëve të fshatit Shpenadi, fshatit më të afërt me vendlindjen time, Çaparcin.

Këtë vit, ata u bashkuan dhe themeluan Shoqatën “Lekë Dukagjini”.

Me përkrahjen e mërgimtarëve dhe banorëve të fshatit, ata grumbulluan fonde dhe nisën realizimin e tri projekteve të rëndësishme: vendosjen e bustit të Lekë Dukagjinit, rregullimin e varrezave të vjetra të fshatit dhe restaurimin e selisë së Shoqatës.

Ky përkushtim më frymëzoi që edhe unë të jap kontributin tim për vendlindjen.

Me këtë rast, i propozuam Shoqatës “Trojet e Arbrit” që në të njëjtën ditë të mbahet në Prizren një sesion shkencor madhështor me temën “Roli i Dukagjinasve në historinë shqiptare”.

Pas përfundimit të sesionit, më 2 nëntor 2025, pjesëmarrësit udhëtuan drejt fshatit Shpenadi, ku do të mirëpriten nga veprimtarët e Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Në këtë ditë të veçantë do të zhvillohen tri ngjarje madhore:

Zbulimi i bustit të Lekë Dukagjinit, vepër e mjeshtrit skulptor Fiqiri Kasa;

Bekimi i varrezave të fshatit, të cilat janë plotësisht të rinovuara falë mërgimtarëve;

Hapja zyrtare e selisë së Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Këto tri projekte janë dëshmi e gjallë se kur mërgimtarët dhe bashkëfshatarët e tyre në vendlindje bashkojnë forcat, përkushtimin dhe dashurinë për atdheun, rezultatet janë të prekshme dhe të lavdërueshme.

Në këtë mënyrë, Shpenadi dhe Prizreni po bëhen sërish qendra të kujtesës dhe krenarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Libra

Dy libra të Nehat Islamit rikthejnë gazetarinë dhe historinë shqiptare

Published

on

Botimet DRINI sjellin dy libra të rëndësishëm të gazetarit të njohur Nehat Islami: “Hotel Bejruti” dhe “Kur vjen kamerieri”.

Të dy përbëjnë dëshmi të çmuara të gazetarisë shqiptare dhe reflektimi mbi periudha historike të ndryshme.

“Hotel Bejruti”, në botimin e tij të tretë, ofron raportime autentike nga vendet e krizave në Lindjen e Mesme gjatë viteve ’70 – Libani, Siria, Iraku, Irani dhe Egjipti – dhe përmban një epilog që pasqyron zhvillimet e mëvonshme.

Si korrespondent i gazetës Rilindja, Islami nuk ishte vetëm raportues, por edhe analist i thellë i ngjarjeve, duke sjellë përvojën e Lindjes për lexuesin shqiptar në formë të letërsisë dokumentare.

“Kur vjen kamerieri” përmbledh artikujt e tij të viteve ’90 në gazetën Bujku, në një periudhë të vështirë për shqiptarët e Kosovës. Shkrimet dokumentojnë realitetin politik dhe social, duke lidhur kontekstin vendor me zhvillimet ndërkombëtare dhe ruajtur shpresën kolektive.

Të dy librat e Nehat Islamit ofrojnë një profil të rrallë të gazetarit të ndershëm dhe të përkushtuar, duke qenë burim referimi për studentë, studiues, diplomat dhe çdo qytetar që dëshiron të kuptojë botën përreth tij.

Me këto botime, Botimet DRINI ruajnë trashëgiminë dokumentare, kulturore dhe profesionale të gazetarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara