Kulturë

Fishta, Homeri i letrave shqipe!

Published

on

Më 23 tetor 1871, lindi një nga figurat më të ndritura të letërsisë shqipe, At Gjergj Fishta, i njohur ndryshe si “Homeri i letrave shqipe”. Vepra që përjetësoi emrin e tij si krijues është epika “Lahuta e Malcis”, një monumentalitet letrar që ai i kushtoi plot 40 vjet punë dhe pasion.

“Lahuta e Malcis” jo vetëm që nderon traditën e poezisë popullore, por gjithashtu përmban afinitete me veprat e autorëve të mëdhenj si Homeri, Dante dhe Goethe, duke pleksur mitologjinë me realitetin, mendimin filozofik dhe një dramë të thellë që e karakterizon atë. Në këtë vepër, Fishta gjen një mënyrë unike për të trajtuar temat universale, duke i dhënë zë historisë dhe traditave shqiptare.

Mësimet e para Fishta i mori në seminarin françeskan të Shkodrës, ku u formua si një intelektual i angazhuar. Studimet e tij të mëtejshme në Bosnjë, në filozofi dhe teologji, e përgatitën atë për të qenë drejtori i parë shqiptar i Shkollës Françeskane. Në këtë rol, ai siguroi që shqipja të përdorej si gjuhë mësimi në katedër, një arritje e rëndësishme për zhvillimin e kulturës kombëtare.

Si përfaqësues i shoqërisë “Bashkimi”, Fishta luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit, ku drejtoi veprimtarinë e Komisionit të Alfabetit. Angazhimi i tij për edukimin dhe kultivimin e gjuhës shqipe do të kishte pasoja të rëndësishme për të ardhmen e kulturës shqiptare.

Në vitin 1913, ai themeloi revistën letrare-kulturore “Hylli i Dritës”, një platformë për të promovuar letërsinë dhe kulturën shqiptare. Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai bashkëthemeloi me Luigj Gurakuqin Komisinë letrare, me qëllimin për të krijuar një gjuhë letrare kombëtare. Në vitin 1920, Fishta u emërua Sekretar i Përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris dhe u zgjodh deputet i Shkodrës, duke kontribuar aktivisht në politikën e vendit.

Për kontributin e tij në edukim, letërsi dhe fe, ai u nderua me dekoratën “Foenix” në vitin 1931 dhe u bë anëtar i Akademisë italiane në vitin 1939.

Atë Gjergj Fishta ndërroi jetë në vendlindje, në Shkodër, më 30 dhjetor 1940, duke lënë pas një trashëgimi të paharrueshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare, e cila vazhdon të frymëzojë breza të tërë. Figura e tij është simbol i qëndresës kulturore dhe e angazhimit për identitetin kombëtar, duke e bërë atë një nga emrat më të shquar të letërsisë shqiptare./UBTNews/

Magazinë

Reese Witherspoon bën thirrje që gratë ta përdorin AI-në

Published

on

Reese Witherspoon, aktore dhe producente e njohur në Hollywood, ka bërë thirrje që gratë në industrinë e filmit të përqafojnë inteligjencën artificiale (AI), pasi sipas saj ajo “është e ardhmja”.

Aktorja e “Legally Blonde”, e cila është themeluese e kompanisë “Hello Sunshine”, tha se AI-ja është pjesë e pandashme e jetës dhe grave u duhet ta mësojnë dhe ta përdorin në dobi të tyre.

“Jam punëtore e palodhshme dhe më pëlqen të përshtatem me struktura të reja dhe mjedise të reja. Gjithmonë mendoj përpara, për mënyrën se si po zhvillohet media dhe si mund të ndihmoj që gratë të ecin bashkë me këto industri të reja. Dhe tani po e bëjmë këtë me AI. Është kaq, kaq e rëndësishme që gratë të përfshihen në AI… sepse kjo do të jetë e ardhmja e kinemasë. Mund të jesh i mërzitur e të ankohesh sa të duash, por ndryshimi ka ardhur”, ka thënë Witherspoon.

Sipas saj, përdorimi i saj nuk do ta zëvendësojë kreativitetin dhe punën manuale, por ndikon në mënyrën si realizohet arti.

“Nuk do të ketë kurrë mungesë të kreativitetit, imagjinatës dhe ndërtimit manual të gjërave. Mund të zvogëlohet, por gjithmonë do të mbetet me rëndësi të lartë në art dhe në shprehjen personale”, ka shtuar ajo.

“Unë e përdor AI-në çdo ditë. Përdor mjete kërkimi si ‘Perplexity’, përdor ‘Vetted AI’, p.sh. nëse po blen një mikser, të tregon gjashtë modele të ndryshme dhe rekomandon produktin më të mirë. Përdor ‘AI Assistant’. ‘Simple AI’ është një asistent që mund të jetë shumë i dobishëm për këdo që nuk dëshiron të bëjë termine mjekësore, sepse nuk do të presë në telefon apo të përballet me sistemet e ndërlikuara të spitaleve. Është një mjet i jashtëzakonshëm për të kursyer kohë”, ka shpjeguar ajo.

Aktorja zbuloi se shpesh diskuton për këto ndryshime me koleget e saj të njohura në Hollywood.

“Këto janë gra me të cilat flas gjithë kohës për mënyrën se si po e përballojmë dinamikën e re në industrinë tonë: Kerry Washington, Tracee Ellis Ross, Eva Longoria, America Ferrera, Natalie Portman, Lena Waithe”, ka thënë ndër të tjera Witherspoon.

Continue Reading

Lifestyle

Ja filmat që ju duhen! Shtatori është muaji ku rikthehet atmosfera e kinemasë

Published

on

Shtatori është një muaj ku rikthehet atmosfera e kinemasë pas pushimeve verore. Me fillimin e sezonit të ri, në kinema dhe platformat online dalin disa prej premierave më të pritura të vitit.

Ky muaj shpesh sjell filma të zhanreve të ndryshme – nga dramat e fuqishme që synojnë çmimet prestigjioze, deri tek filmat aksion dhe aventurë që mbajnë publikun të lidhur pas ekranit.

Çfarë pritet?

Filmat artistikë dhe dramatikë: Muaji shpesh karakterizohet nga projeksione që hapin sezonin e festivaleve ndërkombëtare, ku shfaqen histori të thella dhe interpretime mbresëlënëse.

Aksion dhe thriller: Për ata që kërkojnë emocione, shtatori sjell produksione me adrenalinë, rikthime të sagave të njohura ose histori të reja plot mister.

Animacionet dhe filmat familjarë: Një zgjedhje e përsosur për fëmijët që kthehen në shkollë, duke ofruar argëtim dhe mesazhe pozitive.

Filmat horror: Me afrimin e vjeshtës, ka vend për projekte të frikshme që krijojnë atmosferën e errët dhe të pasigurt tipike për sezonin.

Pse të ndiqen filmat në shtator?

Ky muaj është një pikënisje e re për industrinë e filmit. Publiku pret surpriza të mëdha, rikthimin e aktorëve të njohur në role të paharrueshme, si edhe produksione të freskëta që shpesh bëhen hit.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Magazinë

Një tjetër surprizë! Justin Bieber publikon albumin e ri

Published

on

Justin Bieber duket se nuk ka në plan të ndalet. Ai ka publikuar albumin e ri, “SWAG II”, vazhdim i albumit të tij të shtatë, “SWAG”, i cili u publikua më 11 korrik.

Reklama gjigante të “SWAG II” u shfaqën në Londër, New York, Seoul, Sydney dhe Shanghai, të enjten e 4 shtatorit.

Këngëtari i “Where Are Ü Now” publikoi lajmin edhe në rrjetet e tij sociale dhe në një nga teaser-at përfshinte një foto ku ai mban në krah dalin e tij, Jack Blues Bieber, duke mos treguar portretin e vogëlushit.

Megjithatë, “SWAG II” nuk është një version i vazhduar i albumit të mëparshëm, por një prurje krejt e re, me këngë të reja, sipas Billboard dhe tanimë, gjendet në të gjitha platformat muzikore.

Lista e këngëve:

1. “Speed Demon”
2. “Better Man”
3. “Love Song”
4. “I Do”
5. “I Think You’re Special” 
6. “Mother In You” 
7. “Witchya”
8. “Eye Candy”
9. “Don’t Wanna” 
10. “Bad Honey”
11. “Need It” 
12. “Oh Man” 
13. “Poppin’ My S***”
14. “All The Way” 
15. “Petting Zoo” 
16. “Moving Fast”
17. “Safe Space”
18. “Lyin’”
19. “Dotted Line” 
20. “Open Up Your Heart” 
21. “When It’s Over” 
22. “Everything Hallelujah” 
23. “Story Of God”

Continue Reading

Magazinë

Projekti i fundit i David Bowie, një muzikal i shekullit XVIII

Published

on

Kur këngëtari britanik, David Bowie, vdiq në 2016, ai la pas albumin e fundit “Blackstar”, por pak veta e dinin se ai kishte nisur edhe një projekt tjetër, një muzikal i quajtur “The Spectator”, sipas BBC.

Ky projekt ishte i bazuar në Londrën e shekullit XVIII dhe kishte si subjekt krimin, satirën dhe artin e kohës.

Shënimet për “The Spectator” u gjetën të mbyllura në studion e Bowies në Nju Jork, të ruajtura në arkivat personale.

Vetëm Bowie dhe asistenti i tij kishin çelësin e dhomës. Tani ato janë dhuruar në  “V&A museum” dhe do të jenë të hapura për publikun në “Qendrën David Bowie” e cila çelet 13 shtator. Bowie ishte i tërhequr nga krimi dhe personazhe të njohur si hajduti Jack Sheppard.

Ai analizoi kulturën dhe artin e kohës, duke përfshirë piktorë si Joshua Reynolds dhe William Hogarth, dhe zhvillimin e muzikaleve si formë satire politike.

“Bowie ishte i interesuar në rolin e artistit si komentues i shoqërisë, dhe mund të shihnim paralelizma me ditët e sotme. Ai ishte gjithmonë një pionier që nuk donte të kufizohej nga një gjini e vetme”, tha Madeleine Haddon, kuratore e koleksionit.

200 objekte do të jenë në ekspozitë, nga kostume skenike deri tek tekstet e shkruara me dorë dhe vizitorët rezervojnë takime për të parë pjesë të tjera të koleksionit.

Continue Reading

Të kërkuara