Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka inaguruar fillimin e punimeve për zgjerimin e rrugës nacionale N9-Segmenti Kijevë-Dollc, rrugë e cila do të lidh kryeqytetin me pjesën perëndimore të Kosovës. Megjithatë aty dolën për të protestuar edhe banorët e kësaj ane, pasi po mbyllen bizneset e tyre.

Kurti së bashku me ministrin e Infrastrukturës, Liburn Aliu, vizituan fillimin e punimeve, ku thanë se kjo rrugë ka gjatësinë 10.9 km me kosto më pak se 21 milionë euro. Ai theksoi se pas këtij projekti, do të jetë vazhdimi i rrugës Dollc-Ramunë, për të cilin njoftoi se hapja e procesit për tenderim do të bëhet në muajin maj.

“Po inaugurojmë fillimin e punimeve për tri llote, llotin 2,3 dhe 4 që kanë gjatësinë 10.9 kilometra me një kosto të gjithmbarshme më pak sesa 21 milionë euro. Ndërkaq, për segmentin tjetër pas këtij Kijevë-Dollc, vjen Dollc-Ramunë, i cili do të bëhet hapja e procesit për tenderim në muajin maj, ndërkohë që për llotin e parë, organi shqyrtues i prokurimit, e ka rikthyer me vendimin e vet në ritenderim, ndaj ajo është spostuar ca në kohë”, ka thënë Kurti.

Ndërsa ministri i Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu, ka shtuar se janë duke i kushtuar rëndësi që shpronësimet të kryhen në kohë dhe të mos ketë probleme në shpronësim, por mos të ketë befasi edhe në infrastruktura nëntokësore që pastaj pengojnë realizimin e projektit.

“Në dallim prej projekteve të mëhershme, ajo çka i kemi kushtuar rëndësi projekteve që tani po zhvillohen brenda këtij mandati, po i kushtojmë rëndësi që shpronësimet të gjitha të kryhen në kohë dhe mos të kemi problem në shpronësim, mos të na dalin befasi në infrastruktura nëntokësore me probleme të tjera, të cilët pastaj na krijojnë pengesa në realizim të projektit”, ka shtuar Aliu.

Po ashtu, zëvendësministri i planifikimit hapësinorë dhe infrastrukturës, Hysen Durmishi tha se afati më i gjatë është 260 ditë për llotin më të madh, por nga angazhimi i kompanive dhe mbikëqyrjes të jashtme, mund të realizohet para këtij afati.

“Janë tri llote që afati më i gjatë është 260 ditë për llotin më të madh, por duke e parë angazhimin të kompanive por edhe të mbikëqyrjes të jashtme të cilën e kemi kontraktuar unë jam i bindur se do ta realizojmë para këtij afati. E kemi marrë vendimin për shpronësim për vazhdimin e rrugës në drejtim të Pejës që në fillim të majit do të filloi procedura”, ka vijuar ai.

Ndërkohë, aty u panë edhe qytetarët e Kijevës të cilët protestuan për fillimin e këtyre punimeve për shkak që mund të mbyllen mbi 60 biznese. Protestuesi Isuf Mehmetaj ka thënë se në këtë rrugë janë të dy anët të shpronësuara, dhe tani duhet të mbyllen këto biznese.

“Kemi dalë në protestë për shkak të devijimit të rrugës. Këta po thonë vetëm zgjerim i rrugës. Tash toka e bukës po humbet. Këtu janë dy anët e rrugës të shpronësuara, të gjitha bizneseve, prandaj kemi dal se ato tash vetëm duhet me i mbyll. Numri i bizneseve është diku 62”, ka thënë Mehmetaj.

Kurti rreth kësaj çështje është shprehur se nuk dëshirojnë të dëmtojnë askënd, mirëpo nuk mund ta lënë këtë rrugë pa e zgjeruar, por do ta diskutoj me ministren e ekonomisë dhe të financave.

“Edhe me ministren e ekonomisë dhe të financave do ta diskutojmë këtë çështje, duke i trajtuar kërkesat e tyre, nuk dëshirojmë të dëmtojmë askënd, mirëpo nuk mund ta lëmë këtë rrugë pa e zgjeruar”, ka thënë Kurti.

Ndërsa, zëvendësministri i planifikimit hapësinor dhe infrastrukturës, Hysen Durmishi ka vijuar se është takuar me pronarët e këtyre bizneseve, por ky projekt është hartuar shumë më herët. Ai thekson se ka shumë arsyeje që ka devijuar kjo rrugë, por një nga kryesoret është se zgjerimi i rrugës në vendbanime i dëmton vendbanime.

“Pronarët e këtyre bizneseve unë i kam takuar disa herë në zyrën time me kërkesë të cilat ata i kanë parashtruar dhe kemi diskutuar. Brenda departamenteve tona në ministri ky projekt është hartuar shumë më herët, devijimi i kësaj rruge ka filluar shumë më herët, deri në Kijevë është rruga e devijuar nga rruga ekzistuese. Ka shumë arsyeje pse ka ndodhur ky devijim, por një ndër arsyet kryesore është se zgjerimi i rrugës në vendbanime i dëmton vendbanimet kur të bëhet rruga me katër korsi ngritet niveli i rrugës në njërën anë dhe i pamundëson kyçjet edhe tek objektet që ndodhen aty afër”, ka vijuar Durmishi.

“Gjatë këtij viti, Zyra e PSRK-së (Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës) ka ngritur 15 aktakuza në drejtim të veprës penale ‘krim i luftës kundër popullatës civile’. Prej 15 aktakuzave të ngritura, tetë prej tyre janë ngritur në mungesë kundër 61 pjesëtarëve të forcave serbe dhe shtatë aktakuza janë ngritur ndaj shtatë pjesëtarëve të forcave serbe të cilët janë arrestuar nga Policia e Kosovës dhe të cilët ndodhen në paraburgim”, kështu është bërë e ditur nga Fondi për të Drejtën Humanitare Kosovë (FDHK) në tryezën e rrumbullakët të organizuar sot me temën “Perspektiva për drejtësinë për krimet e luftës – 25 vite më pas”.

Përmes titullit të raportit “Fillimi i një Faze të Re në Gjykimin e Krimeve te Luftës”, FDHK ka transmetuar mesazh drejt publikut dhe institucioneve përgjegjëse rreth gjendjes aktuale të rasteve të krimeve të luftës.

Në këtë takim është kërkuar edhe bashkëpunim më i madh në mes instancave më të larta shtetërore të Kosovës, teksa theks të veçantë iu dha edhe mungesës së relacioneve me shtetin e Serbisë duke e bërë të vështirë kërkimin për dënimin e dorasëve të këtyre krimeve.

Në fjalën e tij, zëvendësministri i Drejtësisë, Vigan Qorrolli ka theksuar se Kosova është një storie suksesi për gjithë botën me arritjet që ka shënuar, porse ka shtuar se nuk duhet harruar e kaluara e saj. Ai është zotuar se përmes politikave të saj, do të marrin masat e duhura për gjithë ata që kanë shkaktuar krime në këtë vend.

“Kosova është një storie suksesi për të gjithë botën për luftën e drejtë për çlirim dhe Republika jonë po avancon me ritëm dinamik për familjen euro atlantike dhe duke i dëshmuar botës suksese të larta me arritjen e qytetarëve të saj, megjithatë Kosova nuk mund dhe nuk duhet të shkeputët nga e kaluara e saj, Kosova nuk mund të harroj sakrificën që ka bërë ky populli ynë. Si rrjedhojë, Kosova duhet të avancojë edhe më tej, të avancojë në forcimin e drejtësisë dhe të angazhohet për dënimin e të gjithë atyre të krimineleve të luftës që fatkeqësisht shumica ata ende lëvizin lirshëm nëpër Serbi dhe jo vetëm. Ministria Drejtësisë në këtë drejtim është angazhuar për adresimin e shkeljeve të rënda të drejtave të njeriut, krimeve të luftës krimeve kundër njerëzimit duke zhvilluar bazën ligjore e cila kishte munguar për shumë vite njëkohësisht duke rritur kapacitetin e institucioneve për adresimin efikas të këtyre çështjeve me propozimin e qeverisë si rrjedhojë e kësaj është miratuar ligji për institutin e krimeve të kryera gjatë luftës në Kosovë”, tha ai.

Ndërkaq Christoph Fuchs nga Ambasada e Zvicrës në Kosovë ka thënë se implementimi i rekomandimeve do të rrisë performancën dhe do të përforcojë institucionet e përfshira.

“Çdo gjykim i suksesshëm, jo që e sjell të vërtetën në dritë por tregon që krimet e luftës nuk do të harrohen dhe kryesit do të jenë përgjegjës. Implementimi këtyre rekomandimeve pa dyshim që do të rrisë performancën dhe do t’i përforcojë këto institucione të përfshira”, tha Fuchs.

Koordinatori i projektit pranë FDHK, Amer Alija, derisa ka prezantuar raportin, ka theksuar se fillimi i gjykimeve në mungesë për krime të luftës në Kosovë shënon një kthesë të re në procedimin e rasteve të krimeve të luftës. Ai tha se që nga përfundimi i luftës në Kosovë, institucionet gjyqësore, qoftë vendore apo ndërkombëtare kanë dënuar vetëm 74 persona për krimet e luftës në Kosovë, e në anën tjetër janë vrarë më shumë se 10.000 viktima civile.

“Fillimi i gjykimeve në mungesë për krime të luftës në Kosovë shënon një kthesë të re në procedimin e rasteve të krimeve të luftës, duke paraqitur një sfidë të re për sistemin gjyqësor në Kosovë. Kjo fazë do të jetë një test i rëndësishëm për aftësinë dhe pavarësinë e gjyqësorit kosovar për të ofruar drejtësi në raste të tilla të ndjeshme. Që nga përfundimi i luftës në Kosovë, institucionet gjyqësore qoftë vendore apo ndërkombëtare kanë dënuar vetëm 74 persona për krimet e luftës në Kosovë, e në anën tjetër janë vrarë më shumë se 10.000 viktima civile. Gjatë vitit 2023 kanë filluar ose në faza të ndryshme janë zhvilluar procedurat penale në 26 lëndë kundër 81 pjesëtarëve të forcave serbe dhe një pjesëtar të UÇK-së”, tha ai.

Ndërsa, Alija gjatë prezantimit të raportit ka rekomanduar që krijimi i bashkëpunimit afatgjatë mes gjyqësorit të Kosovës dhe gjyqësorin ndërkombëtar dhe rajonal me qëllim të shkëmbimit të përvijave dhe aftësimit sa më profesional në fushën e krimeve të luftës. Po ashtu një prej rekomandimeve ka qenë edhe që Këshilli Prokurorial i Kosovës duhet t’i përzgjedh edhe katër prokurorë të tjerë në kuadër të Departamentit për Krime të Luftës të PSRK-së, për të cilët që nga viti 2022 është ndarë buxheti nga Qeveria e Kosovës.

Në anën tjetër, kryetarja e Gjykatës Themelore në Prishtinë, Albina Shabani-Rama, ka thënë se kjo gjykatë iu ka dhënë prioritet absolut trajtimit të rasteve të krimeve të luftës në raport me gjitha rastet tjera.

“Gjykata Themelore e Prishtinës, trajtimit të rasteve të krimeve të luftës ju ka dhënë prioritet absolut në raport me gjitha rastet që nga momenti i krijimit të njejtit. Viteve të fundit është bërë një progres i jashtëzakonshëm, fakti që ka pas një efikasitet në trajtimin e këtyre rasteve, konsideroj se gjitha rastet që janë trajtuar kanë qenë në një afat të arsyeshëm. Fakti që prej vitit të kaluar kanë filluar të ngriten aktakuzat në mungesë është një prioritet për viktimat që të trajtohen rastet që kanë pritur me vite të tëra e që për gjykatën ka qenë sfidë, por falë bashkëpunimit janë caktuar seancat e para dhe shumë shpejt do të kemi edhe aktgjykimet e para në mungesë”, tha ajo.

Ministri i Financave, Punës dhe Transfereve Hekuran Murati dhe Zëvendës Presidentja për Evropë dhe Azi Qendrore në Bankën Botërore Antonella Bassani kanë nënshkruar Marrëveshjen për Financimin e Politikave Zhvillimore për Politikën Fiskale, Konkurrueshmërinë dhe Rritjen e Gjelbër ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Bankës Botërore.

Në njoftim thuhet se ky financim kap vlerën prej 90 milionë euro dhe mundësohet pasi që Kosova i ka përfunduar veprimet që kanë qenë të dakorduara me Bankën Botërore, siç janë forcimi i stabilitetit fiskal dhe makroekonomik, rritja e efikasitetit të shpenzimeve publike, krijimi i një ambienti të favorshëm për investime dhe fillimi i tranzicionit drejt një ekonomie të gjelbër.

“Vendimi i Bankës Botërore për të mbështetur Republikën e Kosovës vërteton përkushtimin e Qeverisë për të mbështetur politikat zhvillimore si dhe për të vazhduar zbatimin e projekteve me interes për qytetarët e Kosovës”, thuhet në njoftim.

Kryeministri i vendit, Albin Kurti, ka folur për procesin e referendumit të 21 prillit që do të mbahet në katër komunat veriore: Mitrovicë të Veriut, Zevçan, Leposaviç dhe Zubin Potok.

Kreu i ekzekutivit tha se Qeveria e udhëhequr nga ai është në shërbim të Komisionit Zgjedhor për këtë proces dhe se Qeveria është garantuese se rezultati i këtij referendumi do të zbatohet në plotni dhe me shpejtësi. Ai tha se kryetarët aktual mund të dalin nga zyra, por jo me banda fashiste të cilat sulmojnë Policinë e Kosovë e KFOR-in.

Duke bërë thirrje për dalje në zgjedhje, ai tha se data 21 prill është mundësi për t’ia ndërprerë mandatin kryetarëve aktual dhe se një gjë e tillë mund të ndodh vetëm me proces ligjor e jo me banda të dhunshme sepse, sipas tij, një gjë të tillë nuk e lejon Policia e Kosovës.

“Për çështjen e zgjedhjeve që do të mbahen në katër komunat veriore më 21 prill prinë Komisioni Qendror Zgjedhor. Qeveria e Republikës së Kosovës është në shërbim të tyre. Nga ana jonë është në përgjithësi është vullneti që të mbahet ky votim dhe në komunat në të cilat 50 për qind plus një të qytetarëve votojnë për t’ia ndërprerë mandatin kryetarëve aktual të komunave ne jemi garancion që kjo do të zbatohet në plotëni e me shpejtësi. Këta kryetarë mund të dalin nga zyra, por jo me banda fashiste të cilët dhunojnë KFOR-in, juve gazetarët e Policinë e Kosovës. Me zgjedhje hyhet në zyre, nuk hyhet në zyre as me bomba, as me granata e as me armë të tjera me të cilët janë sulmuar personeli personeli i sigurisë në katër komunat veriore. 21 prilli është shansi dhe unë i ftoj të gjithë qytetarët pa dallim etnie e moshe që të dalin e të votojnë më 21 prill për t’ia ndërprerë këtyre katër kryetarëve mandatin ata të cilët mendojnë që nuk kanë qeverisur mirë. Gjithçka duhet me proces ligjor e jo me banda të dhunshme që rrethojnë ndërtesat e komunave. Me banda të dhunshme nuk mundesh me hy në zyre, nuk lejon Policia e Kosovës”, tha Kurti

Këto deklarime Kurti i bëri gjatë vizitës në fillimin e punimeve të projektit “Zgjerimi i rrugës nacionale N9-Segmenti Kjevë-Dollc”.