Kulturë

​Festivali i Filmit Evropian, dëgjohet zëri i personave me aftësi të kufizuara

Published

11 months ago

on

Nëpërmjet një përmbledhjeje të pasur filmash dhe dokumentarësh nga shtete të ndryshme të botës, do të dëgjohet zëri dhe përvoja e personave me aftësi të kufizuara në festivalin e filmit evropian që po mbahet në Prishtinë.

Nga data 1 deri më 3 dhjetor 2024, qytetarët janë të ftuar të shijojnë artin dhe kulturën e vendeve evropiane në Kino Armata, në Prishtinë.

Ky aktivitet është pjesë e Festivalit Evropian të Filmit, i cili gjithashtu bën pjesë në kuadër të Festivalit Ndërkombëtar “Arti pa Kufi”, organizuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, në bashkëpunim me Ambasadën e Belgjikës.

Në hapjen e këtij festivali, Ioanna Lachana, zëdhënëse e Zyrës së BE-së në Kosovë, theksoi se fokusi kryesor i filmave dhe dokumentarëve do të jetë përvojat e personave me aftësi të kufizuara, duke reflektuar vlerat dhe mesazhin e Ditës Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara.

Sipas saj, nëpërmjet artit, secili është përgjegjës për ta ndërtuar një botë më gjithëpërfshirëse.

“Festival që ofron një platformë shumë të fuqishme ku mund të dëgjohet zëri i personave me aftësi të kufizuara. Siç e dini të gjithë, nesër shënohet Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara. Sot, nëpërmjet artit, do të fillojmë një diskutim se si secili prej nesh është përgjegjës për ta ndërtuar një botë më gjithëpërfshirëse”, ka theksuar Lachana.

Në hapjen e festivalit u promovuan dy filma “Një motër (A Sister) dhe Rondini.

Related Topics:
Continue Reading

Lifestyle

Si ndikojnë emocionet në kujtesën tonë?

Published

27 minutes ago

on

November 11, 2025

By

Sipas studimeve të fundit, njeriu mund të përjetojë deri në 28 emocione të ndryshme, nga gëzimi te turpi apo irritimi.

Asnjë emocion nuk është “i mirë” ose “i keq”; secili ka rol të rëndësishëm në jetën tonë dhe në mënyrën se si kujtojmë ngjarjet.

Emocionet ndikojnë në kujtesë. Ato mund të forcojnë ose dobësojnë mënyrën se si ruajmë dhe rikthejmë informacionin. P.sh ndjenja të forta si gëzimi, frika apo zemërimi rrisin fokusin tonë ndaj detajeve të rëndësishme, duke i bërë më të lehta për t’u mbajtur mend.

Ngjarjet emocionale shpesh mbahen mend më qartë se ato neutrale, pasi aktivizojnë pjesë të trurit si amigdala dhe hipokampusi, të cilat janë përgjegjëse për ruajtjen e kujtimeve.

Atresi mund të ketë efekt të dyfishtë. Nivelet e larta të kortizolit, hormoni i stresit, mund të ndihmojnë në ruajtjen e kujtimeve afatshkurtra, por stresi kronik lodh neuronet e kujtesës dhe e vështirëson ruajtjen e informacionit afatgjatë. Për shembull, ankthi para një provimi përmirëson përqendrimin në minutat e fundit, por stresi i vazhdueshëm gjatë ditës mund të pengojë rikthimin e informacionit.

Psikologët sugjerojnë strategji për menaxhimin e emocioneve: reduktimi i stresit, praktika e mindfulness-it, shkrimi në ditar, aktiviteti fizik dhe gjumi i mjaftueshëm. Ushtrime të vogla për rikujtim të kujtimeve pozitive, si ato të falënderimit ose të humorit, janë të dobishme.

Kur kujtesa ndikohet nga shqetësime emocionale, ndihma profesionale nga terapistë apo psikiatër mund të jetë vendimtare. Trajtimi i ankthit, depresionit ose traumës jo vetëm përmirëson gjendjen emocionale, por ndihmon në rikthimin e kujtimeve dhe stabilizimin e trurit.

Në fund, emocionet janë thelbësore për kujtesën. Menaxhimi i tyre në mënyrë të qëllimshme jo vetëm që ndihmon në ruajtjen e kujtimeve, por kontribuon edhe në mirëqenien tonë të përgjithshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Të folurit tek fëmijët: Çfarë duhet të dini për zhvillimin e gjuhës së tyre?

Published

15 hours ago

on

November 10, 2025

By

Procesi i komunikimit është një nga zhvillimet më të rëndësishme në jetën e fëmijës dhe fillon që në momentin e lindjes.

Edhe pse mund të mos duket e besueshme, foshnja juaj komunikon me ju që nga dita e parë, shkruan Verywell Family.

Të qarat janë mënyra e parë përmes së cilës bebi shpreh nevojat dhe emocionet e tij. Me kalimin e kohës, prindërit mësojnë të kuptojnë se çfarë dëshiron të tregojë fëmija me lloje të ndryshme të qarash.

Përveç të qarave, foshnjat përdorin edhe mënyra të tjera për të komunikuar gjatë muajve të parë të jetës — të gjitha këto janë shenja të qarta se zhvillimi i gjuhës është në proces.

Sipas udhëzimeve të CDC-së:

Në dy muajt e parë, foshnja fillon të kthejë kokën drejt jush kur i flisni dhe të prodhojë tinguj të parë.

Rreth katër muajsh, ajo mund të bashkojë dy tinguj dhe të imitojë intonacionin tuaj.

Deri në gjashtë muaj, fillon t’ju përgjigjet me tinguj të veçantë dhe zakonisht përsos tingujt “m” dhe “b”.

Këto janë hapat e parë të zhvillimit të komunikimit – një proces i natyrshëm që fillon shumë më herët sesa mund të mendoni. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Një udhëtim poetik në prozë, Ervina Halili prezanton “Malin e qumështit”

Published

19 hours ago

on

November 10, 2025

By

Shtëpia Botuese Onufri do të promovojë librin më të ri të autores Ervina Halili, me titull “Mali i qumështit”, të premten, më 14 nëntor, në orën 12:00, gjatë Panairit të Librit në Pallatin e Kongreseve, në stendën e Onufrit.

Gjatë aktivitetit, autorja do të zhvillojë një bisedë me Andreas Dushin, ku do të diskutohet për rrëfimin poetik, temat që trajton romani dhe kalimin e Halilit nga poezia në prozë.

Romani “Mali i qumështit”, botuar nga Onufri, sjell një ndërthurje të fuqishme midis përjetimit poetik dhe prozës narrative, duke udhëtuar mes kujtesës, trupit dhe shpirtit.

Libri është vlerësuar për gjuhën e tij të pasur, ndjeshmërinë filozofike dhe mënyrën se si eksploron botën shpirtërore dhe natyrën femërore.

Kritikët e kanë cilësuar si një reflektim të thellë mbi marrëdhënien e njeriut me natyrën dhe me vetveten. Kalimi i Ervina Halilit nga poezia në prozë shihet si një hap i rëndësishëm në krijimtarinë e saj, që e vendos atë ndër zërat më origjinalë të letërsisë bashkëkohore shqipe.

Në thelb, “Mali i qumështit” është një tekst mbi lidhjen mes trupores dhe shpirtërores, mbi lindjen, krijimin dhe dashurinë si forcë që bashkon njeriun me universin — një ftesë për reflektim dhe ndjeshmëri të thellë njerëzore. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Mënyra e Jetës

15 realitete që askush nuk të tregon për jetën e të rriturve

Published

19 hours ago

on

November 10, 2025

By

Askush s’të tregon për vështirësitë e të qenit i rritur. Të rriturit shpesh përballen me sfida që nuk i kishin imagjinuar kurrë.

“Adulthood” – periudha e pjekurisë – mund të jetë udhëtim i bukur e me përvoja, por i mbushur me vështirësi që të godasin papritur, duke e bërë jetën më të ndërlikuar sesa duket nga jashtë. Ja disa nga realitetet që shumica prej nesh zbulojmë vetëm kur i përjetojmë vetë.

1. Faturat që nuk mbarojnë kurrë

Qiraja, energjia, uji, interneti, abonimet që harrojmë t’i anulojmë dhe sapo mendon se i ke mbaruar të gjitha, vjen muaji tjetër. Papritur, ndihesh sikur punon jo për ëndrrat e tua, por për të mbijetuar. Është një cikël që të kujton çdo muaj se të jetuarit ka një kosto të madhe.

2. Kujdesi për prindërit

Askush nuk të përgatit për momentin kur rolet ndërrohen kur je ti ai që kujton prindërit për ilaçet, rezervon vizitat mjekësore apo u shpjegon si përdoret WhatsApp-i. Aty kupton se je vërtet i rritur.

3. Dhimbjet e së kaluarës

Jo çdo dhimbje lidhet me humbjen e dikujt. Ka edhe dhimbje që lidhen me miqësi që u shuan, ëndrra që nuk u realizuan a marrëdhënie që përfunduan. Këto janë plagë që nuk shërohen lehtë, sepse lidhen me gjëra që dikur i kemi dashur shumë.

4. Çmimi i mobilimit të jetës

Kur rritesh, kupton se një perde, pasqyrë apo tapet kushton më tepër sesa mendoje. Dikur thoshim: “Mami, bli një televizor më të madh!”, ndërsa tani pyesim: “Pse kushton televizori sa një rrogë mujore?”

5. Lufta për sukses

Na kanë thënë të punojmë fort, por jo sa e gjatë dhe e lodhshme mund të jetë rruga drejt suksesit. Duhet durim, disiplinë e qëndrueshmëri për të vazhduar edhe kur rezultatet vonojnë të duken.

6. Lodhja që nuk largohet

Nuk është lodhje fizike, por ekzistenciale nga përgjegjësitë, vendimet, ritmi i jetës. Edhe kur pushon, ndihesh sikur nuk ke pushuar aspak.

7. Çdo ditë, pyetja: “Çfarë do hamë sot?”

Planifikimi i vakteve duket si ide e mirë, derisa e kupton se pas disa ditësh çdo gjë bëhet monotone. Disa ditë nuk ke më fuqi të mendosh për darkën — vetëm për një gotë ujë.

8. Vetmia e pavarësisë

Të jesh i pavarur është një ndjenjë e bukur, por edhe e vetmuar. Edhe me miq e familje afër, ka momente kur e kupton se udhëtimi i rritjes është diçka që duhet ta bësh vetë.

9. Përballja me traumat e fëmijërisë

Me kalimin e kohës, kujtimet e dhimbshme që ke shtyrë për më vonë rikthehen. Frika, turpi a ndjenja e braktisjes kërkojnë përballje dhe vetëm si i rritur mund të përpiqesh t’i kuptosh e t’i shërosh.

10. Menaxhimi i jetës së përditshme

Nga pastrimi i shtëpisë te detyrimet e punës, marrëdhëniet e përballja me stresin, çdo gjë kërkon vëmendje të vazhdueshme. Ndonjëherë duket sikur dita s’mjafton për asgjë.

11. Ushqimet e detit, një luks i ri

Dikur peshku ishte zgjedhje e shëndetshme e përballueshme. Sot, çmimet e bëjnë të mendosh se ndoshta vjen drejtpërdrejt nga parajsa.

12. Trishtimi i pashmangshëm

Kur sheh prindërit që plaken para syve, e kupton se koha nuk ndalet për askënd. Është ndjesi që ngjall mall, frikë e mirënjohje njëkohësisht.

13. Sekretet e familjes

Familjet kanë shtresa të fshehta që i kupton vetëm kur rritesh. Disa sekrete ndryshojnë mënyrën si e sheh fëmijërinë tënde, edhe veten.

14. Rritja dhe ndarja nga e kaluara

Sa më shumë rritesh, aq më shumë ndryshon. Por, ata që ishin afër teje nuk e pranojnë këtë. Të kuptuarit bëhet më i vështirë, edhe me njerëzit që dikur të njihnin më mirë se kushdo.

15. Jeta nuk ndalon për askënd

Edhe kur ndihesh i rrënuar, jeta ecën para. Email-et, detyrat, angazhimet, asgjë nuk ndalon. Duhet forcë për të vazhduar, pavarësisht gjithçkaje. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara