Lajmet nga UBT

Faktorët e sigurisë në komunikacionin rrugor

Published

on

Nga prof.dr Nol Deda – Komunikacioni është një fenomen i komplikuar në të cilin krijohen shumë situata të konfliktit. Për t`u rritur siguria në komunikacion, është e nevojshme të merren një numër masash, qëllimi i të cilave është të largohet apo minimizohet rrezikun në rrugë. Rreziku nga aksidentet e komunikacionit, të cilat rrjedhin nga lëvizja e automjeteve dhe këmbësorëve, mund të tregohet në gjendjen e sistemit të faktorëve të cilët paraqiten në moment. Duke analizuar faktorët e mundshëm, komunikacioni rrugor thjesht mund të shikohet përmes tre faktorëve kryesorë: Njeri, Automjet dhe Rrugë.

Në strukturën e komunikacionit rrugore mund të vërehet sistemi mekanik, i cili përbëhet prej lidhjes “Automjet-Rrugë”, dhe sistemit biomekanik, i cili përbëhet prej lidhjes “Njeri-Automjet” dhe “Njeri-Rrugë”.

Ndikimi i këtyre tre faktorëve në sigurinë e komunikacionit rrugor mund të paraqitet përmes diagramit të VENOVIT fig. 1.

Në fig.1 shihet lidhshmëria ndërmjet faktorëve Njeri (NJ)-Automjet(A)-Rrugë (RR). Rrethina, gjithashtu, është faktor i sigurisë së komunikacionit. Çdo gjë që gjendet rreth nesh ndikon në sjelljet tona në komunikacion. Për sigurinë e komunikacionit domethënie të veçantë ka hapësira ku përputhen që të tre faktorët. Disa autorë, në vend të faktorit Rrugë, e marrin faktorin Rrethinë. Nëse shqyrtohet sistemi kibernetik, i cili përbëhet prej tre faktorëve “Automjet”, “Rrugë” dhe “Rrethin”, vërejmë se funksionin e drejtimit e ka ngasësi, objekt i ngasjes është automjeti, derisa rrethina është burim i informatave në bazë të të cilave definohet gjendja e sistemit. Në fig.2 është paraqitur lidhja elementare ndërmjet elementeve të sistemit Njeri – Automjet – Rrethinë.

Nga fig.2 shihet qartë se ekziston ndërrimi i informacioneve dyfish në relacionin rrethinë-ngasës dhe ngasës-automjet, si dhe ndërrimi i informacioneve njëfish, rrethinë-ngasës. Në faktorin rrethinë, si element sigurie dhe bartës i informacioneve është rruga (elementet teknike të rrugës të papërputhshme, gjendja e rrugës e dobët, kushtet atmosferike të dobëta, ndryshime të ndryshme gjatë qarkullimit të automjeteve, etj.). Në bazë të informacioneve të marra në rrugë dhe përcaktimeve subjektive të rrethinës, ngasësi drejton automjetin motorik. 

Sipas disa autorëve, faktori “rrethinë” ka një kuptim shumë më të gjerë dhe  jo të precizuar, sepse krijon shumë paqartësi (p.sh. si hapësirë mund të merret edhe vendi ku gjendet ngasësi, temperatura dhe atmosfera ku ngasësi qëndron, etj.), ndërsa si faktor i tretë merret “Rruga”.

Faktori “Njeri”, “Automjet” dhe “Rrugë”, nuk i përfshinë të gjitha elementet të cilët mund të ndikojnë në siguri, si p.sh. rregullat e qarkullimit në komunikacion rrugor, drejtimi dhe kontrolli në komunikacion, etj. Pra, është e nevojshme që të ndahet edhe faktori i katërt me emrin “Komunikacioni në rrugë”.

Faktorët e sigurisë “Njeriu”, “Rrugë”, “Automjet” dhe “komunikacioni në rrugë” gjithnjë paraqiten, gjegjësisht, janë prezentë në rrugë gjatë lëvizjes së automjeteve në komunikacion. Këta faktorë i nënshtrohen rregullave të caktuara, por nuk i përfshijnë elementet tjera, të cilat paraqiten papritmas (befasishëm), të pasistemuar, por të cilët ndikojnë gjendjen e sigurisë.

Këtu kryesisht mendohet në kushtet atmosferike ose elementet tjera, si p.sh. Gurët në rrugë, vaji dhe balta në rrugë, etj. Për këtë paraqitet nevoja që të caktohet edhe një faktor që do t`i përfshinte të gjitha elementet e cekura. Ky faktor mund të quhet “Faktori incident”, që të përkufizohet dhe sistemohet në sistemin e faktorëve të sigurisë me mënyrën e paraqitjes se tij në komunikacion (befasishëm). Prandaj, mënyra e paraqitjes së rrezikut (aksidenteve) në komunikacion mund të jetë i shtyrë, gjegjësisht, në funksion nga pesë faktorë të cilët përbëjnë sistemin.

 E këta janë:

  1. Faktori  “Njeri”
  2. Faktori  “Automjet”
  3. Faktori  “Rrugë”
  4. Faktori  “Komunikacioni në rrugë”
  5. Faktori  “Incident”

Sot në botë ekzistojnë mendime të ndryshme lidhur me përqindjen e ndikimit të faktorëve të sigurisë në aksidente të komunikacionit rrugor.

Në bazë të analizës së statistikave të të dhënave të aksidenteve të komunikacionit rrugor të vendeve të ndryshme, mund të vihet në përfundim se tre faktorët kryesorë të aksidenteve të komunikacionit rrugor: “Njeriu” (rreth 88%), “Automjet” (rreth 3-4%) dhe “Rrugë” (rreth 7-9%).

Sipas të dhënave të disa autorëve, faktori “rrugë“, si shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugor, paraqitet me një përqindje të gjerë prej 0,5-35 %.

Në shumë shtete të Evropës merret se faktori “rrugë” është shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugorë prej 20-30% të rasteve. Duke pasur parasysh se rrjeti rrugor i Evropës është shumë më kualitativ se i yni, në bazë të kritereve të njëjta, duhet të parashikojmë se faktori “Rrugë” ndikon në aksidente të komunikacionit me një përqindje më të madhe. Diferenca në përqindje të ndikimit të faktorit rrugë në aksidente të komunikacionit është mënyra e trajtimit të ekspertëve gjatë zgjidhjeve të aksidenteve të komunikacionit rrugor.

Shumica e autorëve janë të mendimit se faktori:

  1. “Njeri” është 85% shkaktar i të gjitha aksidenteve të komunikacionit rrugor;
  2. Faktori rrugë është shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugor me 8-10%;
  3. Faktori “Automjet” është shkaktar i aksidenteve me 3-5% te rasteve;
  4. Faktori “Komunikacioni në rrugë” është shkaktar i aksidenteve me 1-2% të rasteve;
  5. Faktori “Incident” është shkaktar i aksidenteve me 1-2% të rasteve.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

UBT dhe Technical University of Sofia bashkëpunojnë për të ardhmen e energjisë dhe microgrids

Published

on

Një delegacion i UBT-së, i udhëhequr nga Besnik Qehaja, Lavdim Menxhiqi, Blerim Zylfiu, Behar Haxhismajli dhe Elton Boshnjaku, realizoi një takim të rëndësishëm akademik në Technical University of Sofia në Bullgari. Takimi u fokusua në temat e avancuara të zhvillimit dhe optimizimit të microgrids, një fushë kyçe për të ardhmen e sistemeve energjetike.

Takimi, i organizuar në një atmosferë të shkëmbimit të njohurive dhe eksperiencave profesionale, u zhvillua mes delegacionit të UBT-së dhe grupit të hulumtuesve shkencorë të Technical University of Sofia, të udhëhequr nga profesorët Galia Marinova dhe Vassil Guliashki. Gjatë takimit, u prezantuan dy projekte inovative të UBT-së, të cilat pritet të sjellin përparime të mëdha në fushën e menaxhimit dhe sigurisë së microgrids.

Projekti i parë ka si fokus Optimizimin e microgrid-it, i cili synon të përdorë një qasje hibride që kombinon teknikat heuristike dhe algoritmet evolucionare me integrim të avancuar të inteligjencës artificiale (AI). Ky projekt ka si qëllim rritjen e stabilitetit dhe efikasitetit të energjisë, duke minimizuar disbalancën midis prodhimit dhe konsumit të energjisë, një problem i rëndësishëm në sistemet moderne të energjisë.

Projekti i dytë është Mbrojtja e microgrid-it, që përqendrohet në sigurinë kibernetike, duke përdorur teknologjinë e machine learning për të identifikuar dhe parandaluar sulmet kibernetike në kohë reale. Kjo do të forcojë mbrojtjen e rrjeteve të energjisë, duke siguruar funksionimin e tyre të qëndrueshëm dhe të mbrojtur nga kërcënimet e mundshme të jashtme.

Takimi shënoi një hap të rëndësishëm në forcimin e bashkëpunimit akademik mes UBT-së dhe Technical University of Sofia, duke hapur mundësi për zhvillimin e projekteve të përbashkëta kërkimore, shkëmbime akademike dhe mundësi mobiliteti ndërkombëtar për studentët dhe profesorët e të dy universiteteve. Bashkëpunimi i thelluar mes dy institucioneve është një hap i rëndësishëm në avancimin e kërkimeve dhe zhvillimeve të reja në fushën e teknologjisë dhe energjisë./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet nga UBT

UBT në vizitë zyrtare në Universitetin Politeknik të Valencias në Spanjë

Published

on

By

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, i shoqëruar nga Dekani i Fakultetit të Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor, Prof. Binak Beqaj, dhe Dekani i Fakultetit të Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës, Prof. Visar Krelani, po zhvillon një vizitë zyrtare në Universitetin Politeknik të Valencias në Spanjë.

Në kuadër të kësaj vizite, u zhvillua një prezantim nga Rektori Hajrizi rreth ekosistemit inovativ të UBT-së, i cili ndërthur arsimin, kërkimin shkencor dhe teknologjinë për të krijuar një mjedis inovativ akademik dhe profesional.

Gjatë këtij prezantimi u shpalosën qasjet novatore të institucionit në fusha të ndryshme, duke përfshirë edhe UBT International Smart Schools, shkollat e para në Kosovë dhe rajon që ofrojnë edukim cilësor, me kurrikula ndërkombëtare dhe edukim 4.0, duke kombinuar teknologjinë dhe kreativitetin për të përgatitur liderët e së ardhmes.

Po ashtu, një ligjëratë për studentët e Ndërtimtarisë ka mbajtur edhe Prof. Visar Krelani, ku janë paraqitur aspektet e jetëgjatësisë së strukturave dhe punët kërkimore në UBT.

Dekani i Arkitekturës, Prof. Binak Beqaj, paraqiti rëndësinë e ndërdisciplinaritetit që ndërlidh drejtimet e ndryshme dhe po ashtu si ai aplikohet shumë mirë në UBT.

Në këtë vit akademik, përmes programit Erasmus, edhe dy studentë të nivelit master në Fakultetin e Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT, Diellza Vishi dhe Leart Shabani, po i ndjekin studimet në këtë universitet, të cilët po ashtu po zhvillojnë hulumtime të ndara nën udhëheqjen e njërit ndër profesorët më të njohur të Spanjës dhe Europës, Prof. Pedro Serna, i cili është gjithashtu mbështetësi më i madh i kësaj marrëveshjeje.

Delegacioni i UBT-së ka pasur shumë takime me rëndësi, në të cilat u shkëmbyen përvoja dhe u shpreh gatishmëria për bashkëpunim edhe më të thellë në fushën e mësimdhënies, shkencore, konferencave etj.

Delegacioni u takua me pro-rektorin e Universitetit Politeknik, me Prof. Pedro Serna, i cili ishte organizatori kryesor, me sekretarin e Institutit të Hulumtimeve në UPV, ku studentët e UBT-së po realizojnë hulumtime të rëndësishme, si dhe u takuan me përfaqësues të Zyrës Ndërkombëtare në këtë Universitet.

Gjatë kësaj vizite, delegacioni i UBT-së po realizon takime me përfaqësues të lartë akademikë dhe drejtues të fakulteteve përkatëse, me qëllim forcimin e bashkëpunimit ndëruniversitar dhe shkëmbimin e përvojave akademike dhe profesionale.

Diskutimet u përqendruan në partneritete në fusha të ndryshme, siç janë arkitektura, planifikimi hapësinor, inxhinieria ndërtimore, si dhe në bashkëpunime për projekte kërkimore dhe mobilitetin e studentëve dhe stafit akademik.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Biznes, menaxhim, sukses me Fakultetin e MBE-së në UBT

Published

on

Programi i Studimit për Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi (MBE) në UBT ka një kuadër të fortë akademik dhe profesional për studentët, duke i pajisur ata me njohuri dhe aftësi të thella në fushat e menaxhimit, biznesit dhe ekonomisë. Programi ofron mundësi për zhvillimin e kompetencave kërkimore dhe profesionale, aftësinë për të aplikuar njohuritë e marra në mënyrë praktike dhe analitike, si dhe zbatimin e teknikave të avancuara për zgjidhjen e problemeve dhe menaxhimin e sfidave komplekse në mjedise dinamike dhe konkurruese.

Në përfundim të këtij programi, studentët do të jenë të aftë të menaxhojnë burime njerëzore, të analizojnë sjelljen organizative, të kuptojnë financat dhe rreziqet e biznesit dhe të aplikojnë njohuri për të zhvilluar strategji biznesi dhe për të përmirësuar performancën organizative. Ky program ofron mundësi për specializim në: Menaxhment, Ndërmarrësi dhe Inovacion, Marketing dhe Shitje, Kontabilitet, Auditim dhe Tatime, Financa, Banka dhe Sigurime, dhe Biznes Ndërkombëtar.

Përfundimi i këtij programi siguron mundësinë për të u bërë profesionistë në një sektor të zhvilluar dhe ndërkombëtar, duke mundësuar përgatitjen për sfidat dhe mundësitë që ofrohen nga ekonomitë globale dhe zhvillimet e shpejta teknologjike. Programi ofron një përgatitje të thelluar dhe të aplikueshme në sektorin bankar dhe financiar, marketing, prodhimtari, sektori publik, IT/Telekom dhe konsulencë.

Pse duhet të studioni këtë program?

Kompetenca të larta profesionale: Programi ofron njohuri të avancuara në menaxhimin e burimeve, financave dhe taksave, duke mundësuar zhvillimin e aftësive praktike për të udhëhequr dhe menaxhuar projekte dhe organizata.

Specializim i fokusuar në industri: Orientimet si Menaxhment dhe Ndërmarrësi, Marketing, Kontabilitet dhe Financa ofrojnë mundësi për zhvillim të karrierës së suksesshme.

Përgatitje për një treg global dhe konkurrues: Programi siguron përgatitje për sfidat e zhvillimit të biznesit në mjedise ndërkombëtare, duke përfshirë mundësi për ndërlidhje me akademikë dhe profesionistë nga industria.

Në përfundim të këtij programi, studentët do të kenë një kuptim të thelluar të të gjitha aspekteve të biznesit dhe ekonomisë, dhe do të jenë të përgatitur për të kontribuar në zhvillimin ekonomik të Kosovës dhe rajonit.

Mbështetje praktike dhe burime për studentët

UBT ofron një infrastrukturë moderne që përfshin laboratorë të pajisur me software të licencuar si Office 365, SAP S4/Hana, SPSS, Stata, AR dhe mjetet VR. Studentët gjithashtu kanë qasje në një bibliotekë të pasur me 300,000 tituj, duke përfshirë burime online të njohura, si Jstore dhe Ebsco.

Programi ofron mundësi për internship në industri, mundësi për studime ndërkombëtare nëpërmjet Erasmus+, si dhe mundësi për të marrë pjesë në trajnime profesionale si CISCO, Microsoft, AutoCAD, dhe IPMA.

Përveç kësaj, UBT ofron mundësi për start-up biznesi në Inkubatorin e Biznesit dhe ndihmë nga Qendra e Karrierës për punësim pas diplomimit.

Dekani i Fakultetit të Menaxhimit, Biznesit dhe Ekonomisë, Muhamet Gërvalla thotë: “Programi ynë është projektuar për të ofruar një edukim të thelluar dhe të orientuar nga praktika, duke përgatitur studentët për të udhëhequr ndryshimet dhe për të kontribuar në zhvillimin ekonomik të Kosovës dhe më gjerë”.

Nëse dëshironi të bëheni lider në fushën e menaxhimit, biznesit dhe ekonomisë, Fakulteti i Ekonomisë në UBT është suksesi. Këtu do të zhvilloni njohuritë dhe aftësitë që janë thelbësore për të udhëhequr dhe menaxhuar organizata në një botë gjithnjë e më globale dhe konkurruese./UBTNews/D.E.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesorët e UBT-së publikojnë studimin shkencor mbi ndikimin e titujve të gazetave në Ballkanin Perëndimor

Published

on

Një ekip i profesorëve të UBT-së, ka publikuar një punim shkencor të rëndësishëm me titull “Titujt e Gazetave të Shkruara të Ballkanit Perëndimor në Funksion të Paragjykimeve, Formimit të Mendimit Publik dhe Edukimit”. Studimi është bërë nga autorët Rexhep Suma, Ferid Selimi, Islam Hasani, Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu dhe Denis Celcima, të cilët shqyrtojnë rolin e titujve të gazetave në formimin e opinionit publik dhe nxitjen e paragjykimeve brenda kontekstit të medias së Ballkanit Perëndimor.

Ky hulumtim, i cili analizon mediat shtypi të Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut, ka si qëllim të ofrojë një kuptim të plotë të mënyrës se si media ndikon në perceptimin publik përmes fuqisë së titujve. Studimi thekson se si këta tituj shpesh reflektojnë paragjykimet e thella në këto shoqëri dhe si ata luajnë një rol të rëndësishëm në edukimin dhe informimin e publikut.

Qëllimi kryesor i studimit është të analizojë se si titujt e mediave të shkruara kontribuojnë në paragjykim, formimin e opinionit publik dhe edukimin. Metodologjia e kërkimit përfshiu analizimin e titujve të një gazete kryesore nga secili nga këto tri shtete. Artikujt u shqyrtuan dhe titujt që konsideroheshin paragjykuese ose që kishin funksionin e formimit të opinionit publik u ndanë për analizë të mëtejshme.

Gjetjet e kërkimit hedhin dritë mbi rolin e rëndësishëm që luajnë titujt e mediave në formimin e qëndrimeve publike, veçanërisht për çështje të ndjeshme gjeopolitike, siç është lufta Rusia-Ukrainë. Nëpërmjet këtij këndvështrimi, studimi zbulon se si gazetat e Ballkanit Perëndimor e lidhin veten me narrativat ndërkombëtare të caktuara, duke ndikuar kështu në opinionin publik. Studimi gjithashtu thekson ndikimin e këtyre titujve në ruajtjen dhe përjetësimin e paragjykimeve ekzistuese në shoqëri.

Autorët rekomandojnë që organizatat mediatike të investojnë në trajnimin e gazetarëve për të siguruar një raportim të drejtë dhe objektiv. Po ashtu, redaktorët duhet të trajnohen për të zgjedhur me kujdes titujt, duke shmangur ato që mund të forcojnë paragjykimet ose të dezinformojnë publikun. Ky punim thekson rëndësinë e gazetarisë përgjegjëse për të nxitur një diskutim publik më të informuar dhe më pak të ndikuar nga paragjykimet.

Puna e profesoreve të UBT-së kontribuon në mënyrë të rëndësishme në fushën akademike duke ofruar një ekzaminim kritik të rolit të medias në Ballkanin Perëndimor./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara