Lajmet nga UBT
Faktorët e sigurisë në komunikacionin rrugor
Published
5 years agoon
By
UBTNEWSNga prof.dr Nol Deda – Komunikacioni është një fenomen i komplikuar në të cilin krijohen shumë situata të konfliktit. Për t`u rritur siguria në komunikacion, është e nevojshme të merren një numër masash, qëllimi i të cilave është të largohet apo minimizohet rrezikun në rrugë. Rreziku nga aksidentet e komunikacionit, të cilat rrjedhin nga lëvizja e automjeteve dhe këmbësorëve, mund të tregohet në gjendjen e sistemit të faktorëve të cilët paraqiten në moment. Duke analizuar faktorët e mundshëm, komunikacioni rrugor thjesht mund të shikohet përmes tre faktorëve kryesorë: Njeri, Automjet dhe Rrugë.
Në strukturën e komunikacionit rrugore mund të vërehet sistemi mekanik, i cili përbëhet prej lidhjes “Automjet-Rrugë”, dhe sistemit biomekanik, i cili përbëhet prej lidhjes “Njeri-Automjet” dhe “Njeri-Rrugë”.
Ndikimi i këtyre tre faktorëve në sigurinë e komunikacionit rrugor mund të paraqitet përmes diagramit të VENOVIT fig. 1.
Në fig.1 shihet lidhshmëria ndërmjet faktorëve Njeri (NJ)-Automjet(A)-Rrugë (RR). Rrethina, gjithashtu, është faktor i sigurisë së komunikacionit. Çdo gjë që gjendet rreth nesh ndikon në sjelljet tona në komunikacion. Për sigurinë e komunikacionit domethënie të veçantë ka hapësira ku përputhen që të tre faktorët. Disa autorë, në vend të faktorit Rrugë, e marrin faktorin Rrethinë. Nëse shqyrtohet sistemi kibernetik, i cili përbëhet prej tre faktorëve “Automjet”, “Rrugë” dhe “Rrethin”, vërejmë se funksionin e drejtimit e ka ngasësi, objekt i ngasjes është automjeti, derisa rrethina është burim i informatave në bazë të të cilave definohet gjendja e sistemit. Në fig.2 është paraqitur lidhja elementare ndërmjet elementeve të sistemit Njeri – Automjet – Rrethinë.
Nga fig.2 shihet qartë se ekziston ndërrimi i informacioneve dyfish në relacionin rrethinë-ngasës dhe ngasës-automjet, si dhe ndërrimi i informacioneve njëfish, rrethinë-ngasës. Në faktorin rrethinë, si element sigurie dhe bartës i informacioneve është rruga (elementet teknike të rrugës të papërputhshme, gjendja e rrugës e dobët, kushtet atmosferike të dobëta, ndryshime të ndryshme gjatë qarkullimit të automjeteve, etj.). Në bazë të informacioneve të marra në rrugë dhe përcaktimeve subjektive të rrethinës, ngasësi drejton automjetin motorik.
Sipas disa autorëve, faktori “rrethinë” ka një kuptim shumë më të gjerë dhe jo të precizuar, sepse krijon shumë paqartësi (p.sh. si hapësirë mund të merret edhe vendi ku gjendet ngasësi, temperatura dhe atmosfera ku ngasësi qëndron, etj.), ndërsa si faktor i tretë merret “Rruga”.
Faktori “Njeri”, “Automjet” dhe “Rrugë”, nuk i përfshinë të gjitha elementet të cilët mund të ndikojnë në siguri, si p.sh. rregullat e qarkullimit në komunikacion rrugor, drejtimi dhe kontrolli në komunikacion, etj. Pra, është e nevojshme që të ndahet edhe faktori i katërt me emrin “Komunikacioni në rrugë”.
Faktorët e sigurisë “Njeriu”, “Rrugë”, “Automjet” dhe “komunikacioni në rrugë” gjithnjë paraqiten, gjegjësisht, janë prezentë në rrugë gjatë lëvizjes së automjeteve në komunikacion. Këta faktorë i nënshtrohen rregullave të caktuara, por nuk i përfshijnë elementet tjera, të cilat paraqiten papritmas (befasishëm), të pasistemuar, por të cilët ndikojnë gjendjen e sigurisë.
Këtu kryesisht mendohet në kushtet atmosferike ose elementet tjera, si p.sh. Gurët në rrugë, vaji dhe balta në rrugë, etj. Për këtë paraqitet nevoja që të caktohet edhe një faktor që do t`i përfshinte të gjitha elementet e cekura. Ky faktor mund të quhet “Faktori incident”, që të përkufizohet dhe sistemohet në sistemin e faktorëve të sigurisë me mënyrën e paraqitjes se tij në komunikacion (befasishëm). Prandaj, mënyra e paraqitjes së rrezikut (aksidenteve) në komunikacion mund të jetë i shtyrë, gjegjësisht, në funksion nga pesë faktorë të cilët përbëjnë sistemin.
E këta janë:
- Faktori “Njeri”
- Faktori “Automjet”
- Faktori “Rrugë”
- Faktori “Komunikacioni në rrugë”
- Faktori “Incident”
Sot në botë ekzistojnë mendime të ndryshme lidhur me përqindjen e ndikimit të faktorëve të sigurisë në aksidente të komunikacionit rrugor.
Në bazë të analizës së statistikave të të dhënave të aksidenteve të komunikacionit rrugor të vendeve të ndryshme, mund të vihet në përfundim se tre faktorët kryesorë të aksidenteve të komunikacionit rrugor: “Njeriu” (rreth 88%), “Automjet” (rreth 3-4%) dhe “Rrugë” (rreth 7-9%).
Sipas të dhënave të disa autorëve, faktori “rrugë“, si shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugor, paraqitet me një përqindje të gjerë prej 0,5-35 %.
Në shumë shtete të Evropës merret se faktori “rrugë” është shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugorë prej 20-30% të rasteve. Duke pasur parasysh se rrjeti rrugor i Evropës është shumë më kualitativ se i yni, në bazë të kritereve të njëjta, duhet të parashikojmë se faktori “Rrugë” ndikon në aksidente të komunikacionit me një përqindje më të madhe. Diferenca në përqindje të ndikimit të faktorit rrugë në aksidente të komunikacionit është mënyra e trajtimit të ekspertëve gjatë zgjidhjeve të aksidenteve të komunikacionit rrugor.
Shumica e autorëve janë të mendimit se faktori:
- “Njeri” është 85% shkaktar i të gjitha aksidenteve të komunikacionit rrugor;
- Faktori rrugë është shkaktar i aksidenteve të komunikacionit rrugor me 8-10%;
- Faktori “Automjet” është shkaktar i aksidenteve me 3-5% te rasteve;
- Faktori “Komunikacioni në rrugë” është shkaktar i aksidenteve me 1-2% të rasteve;
- Faktori “Incident” është shkaktar i aksidenteve me 1-2% të rasteve.
You may like
Lajmet
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Published
10 hours agoon
December 5, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, realizoi një vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University (SHSU), në kuadër të bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve dhe angazhimit të përbashkët për avancimin e bashkëpunimit akademik dhe kërkimor.

Gjatë vizitës, Rektori Hajrizi zhvilloi një sërë takimesh me drejtues akademikë, institucione kërkimore dhe personalitete të komunitetit shqiptar në SHBA, ku u diskutuan mundësitë për zgjerimin e shkëmbimeve studimore, projekteve të përbashkëta dhe iniciativave strategjike në fusha me interes të përbashkët.
Në delegacion morën pjesë edhe përfaqësues nga universitete partnere të rajonit: Rektori, Prof. Dr. Jusuf Zejneli, dhe Kryetari i Senatit të UT, Prof. Dr. Kenan Ferati, si dhe përfaqësues të Universitetit të Tiranës. Pjesëmarrja e tyre shtoi edhe më shumë peshën e dimensionit ndër-universitar rajonal, duke e bërë vizitën një hap të rëndësishëm drejt konsolidimit të urave të reja të bashkëpunimit.

Vizitat në infrastrukturën e Universitetit ishin një tjetër pjesë e rëndësishme e programit, ku Rektori Hajrizi vizitoi Fakultetin e Biznesit, të Infermierisë, të Mjekësisë dhe një numër njësish të tjera akademike të SHSU-së. Këto vizita shërbyen për të parë nga afër standardet e larta akademike dhe laboratorike të institucionit, duke identifikuar mundësi konkrete për bashkëpunim dhe shkëmbime profesionale.
Gjatë qëndrimit, Rektori Hajrizi zhvilloi një takim të rëndësishëm me Major Gjeneral David P. Glaser, të cilin UBT e ka nderuar me çmimin më të lartë institucional. Në këtë takim u diskutua për mundësitë e bashkëpunimeve të mëtejshme në fushat e sigurisë, lidershipit dhe edukimit profesional, si dhe përfshirja e ekspertëve nga të dy institucionet në projekte të përbashkëta trajnimi dhe hulumtimi.

Po ashtu, u mbajt takimi me Dekanen e Fakultetit të Administrimit të Biznesit, Dr. Sharmistha (Shar) Self, e cila ishte organizatorja kryesore e vizitës, së bashku me Alban Fetahun – ish-student i SHSU-së dhe nismëtar i këtij partneriteti të rëndësishëm.
Rektori u prit gjithashtu nga dekanët e fakulteteve të Kriminologjisë, Shkencave, Teknologjisë Inxhinierike, Shkencave të Shëndetit dhe Shkencave Humane, me të cilët u shkëmbyen ide mbi programet akademike dhe mundësitë për projekte të përbashkëta kërkimore.
Një moment i veçantë i vizitës ishte takimi me Presidenten e SHSU-së, Dr. Alisa White, dhe Provost-in, Dr. Sumanth Yenduri, ku u diskutua thellimi i bashkëpunimit institucional, zhvillimi i programeve të përbashkëta studimore dhe krijimi i mundësive konkrete për studentët e UBT-së. Në të gjitha takimet, Rektori Hajrizi prezantoi programet akademike të UBT-së dhe potencialin për zgjerim të bashkëpunimit në fusha të ndryshme, duke u dakorduar që së shpejti të nisin projekte të përbashkëta konkrete.
Në të dy rastet, Rektori Hajrizi prezantoi iniciativën për krijimin e qendrës për studime amerikane në UBT dhe të studimeve shqiptare në Texas, e cila u prit shumë mirë nga të gjithë.

Programi përfshiu edhe vizita në institucione të rëndësishme edukative dhe shkolla të zonës së Houston-it, si dhe një vizitë në NASA Headquarters dhe muzeun e tyre, ku u diskutua për mundësinë e përfshirjes së studentëve të UBT-së në aktivitete dhe programe edukative ndërkombëtare.
Një nga aktivitetet më të rëndësishme të vizitës ishte pjesëmarrja në eventin akademik dhe kulturor të SHSU-së, “Bridge-Building Event: Strengthening Partnerships with the Albanian Community”, ku u diskutua për perspektivat e reja të bashkëpunimit afatgjatë dhe për angazhimin e mëtejshëm me komunitetin shqiptar në SHBA.
Në këtë event morën pjesë përfaqësues të komunitetit shqiptaro-amerikan nga Houston dhe Dallas, si dhe Ambasadori i Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, z. Ilir Dugolli, të cilët e mirëpritën me shumë entuziazëm iniciativën e bashkëpunimit dhe shprehën gatishmërinë për të mbështetur studentët shqiptarë me bursa dhe mundësi të tjera akademike.
Falë kësaj qasjeje bashkëpunuese, studentët e UBT-së potencialisht do të kenë mundësinë të përfitojnë bursa në studime në Sam Houston State University, si dhe të marrin pjesë në programe të përbashkëta studimore dhe kërkimore.

Më 2 dhjetor në mbrëmje, Rektori Hajrizi ishte i ftuar të marrë pjesë në ceremoninë e ndezjes së dritave të qytetit Crown në Texas, të organizuar nga Kryetari dhe Zv. Kryetari i qytetit. Për këtë ngjarje, u zgjodh z. Joe Haliti, anëtar i komunitetit shqiptaro-amerikan dhe kontribues i jashtëzakonshëm në jetën e komunitetit, i cili këtë vit u shpall “Personaliteti i Vitit” në rajon. Në këtë ceremoni, Rektori Hajrizi mbajti një fjalim gjatë darkës, ku morën pjesë përfaqësues të institucioneve të rrethit, komunitetit shqiptar, përfaqësues të universiteteve shqiptare dhe të Sam Houston State University, duke forcuar edhe më shumë lidhjet midis komunitetit dhe institucioneve akademike.
Kjo vizitë nënvizon përkushtimin e UBT-së për të forcuar rrjetin e partneriteteve ndërkombëtare dhe për të krijuar mundësi të reja për zhvillimin akademik, shkencor dhe profesional të studentëve dhe stafit të universitetit.
Lajmet nga UBT
Fondacioni “UBT Jim Xhema” hap konkursin për ndarjen e bursave për studime Bachelor dhe Master
Published
1 day agoon
December 4, 2025By
Driton Iseni
Fondacioni “UBT Jim Xhema” ka shpallur konkursin për ndarjen e bursave të studimeve për nivelin Bachelor dhe Master në UBT. Ky konkurs vjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe statutin e fondacionit, duke synuar të ofrojë mundësi konkrete për zhvillim akademik dhe profesional për studentët e shkëlqyer në Republikën e Kosovës dhe më gjerë.
Konkursi synon të mbështesë studentët e dalluar, të cilët kanë treguar rezultate të larta akademike dhe potencial për të kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm shkencor dhe kërkimor. Përmes bursave të ofruara, Fondacioni synon të fuqizojë kapacitetet e gjeneratës së re dhe të krijojë mundësi reale për zhvillim profesional në drejtimet bashkëkohore që ofron UBT.
Kriteret e aplikimit
Kandidatët për studime Bachelor duhet të bashkëngjitin:
- Dëshmi nga shkollimi i mesëm me notë mesatare së paku 4.5;
- Dokument që vërteton vlerësimin në vendet e para në gara të fushës së edukimit;
- Ekstraktin e lindjes;
- CV-në personale.
Kandidatët për studime Master duhet të bashkëngjitin:
- Diplomën e fakultetit (origjinale ose kopje të noterizuar) me notë mesatare jo më pak se 9.0;
- CV-në;
- Ekstraktin e lindjes;
- Dy rekomandime nga ekspertë të njohur të fushës.
Në të dy nivelet, komisioni përzgjedhës rezervon të drejtën të kërkojë dokumente shtesë për verifikim dhe plotësim të rastit.
Aplikimi realizohet vetëm online përmes linkut të dedikuar: LINKU I APLIKIMIT ONLINE
Kandidatët duhet të dorëzojnë të gjitha dokumentet e kërkuara — aplikacionet jo të plota nuk do të merren në shqyrtim.
Pas përfundimit të procesit të vlerësimit, lista e studentëve përfitues do të publikohet në uebfaqen zyrtare të Fondacionit “UBT Jim Xhema”.
Konkursi është i hapur nga 04 dhjetor 2025 deri më 15 dhjetor 2025, në ora 24:00.
Pas shpalljes së rezultateve, kandidatët që nuk janë përzgjedhur kanë të drejtë ankese brenda afatit prej 7 ditësh. Ankesat dorëzohen në arkivin e Fondacionit dhe shqyrtohen nga komisioni përkatës.
Ky konkurs paraqet një mundësi të jashtëzakonshme për të rinjtë ambiciozë që synojnë të avancojnë arsimimin e tyre në një institucion të akredituar, modern dhe të orientuar drejt inovacionit. Fondacioni “UBT Jim Xhema” vazhdon misionin e tij për mbështetjen e talenteve të reja dhe krijimin e kushteve për zhvillim akademik cilësor në Kosovë dhe rajon.
Lajmet nga UBT
Me shumicë votash, Vesa Shatri zgjidhet Kryetare e re e Këshillit Studentor të UBT-së
Published
3 days agoon
December 3, 2025By
Driton Iseni
Këshilli Studentor i UBT-së ka zhvilluar procesin zgjedhor për përzgjedhjen e përfaqësuesve të rinj të studentëve, në një proces të drejtë, transparent dhe të monitoruar nga autoritetet akademike të institucionit. Me shumicë votash, Vesa Shatri është zgjedhur Kryetare e Këshillit Studentor të UBT-së, duke marrë besimin e studentëve për të udhëhequr strukturën përfaqësuese të tyre.
Në përbërjen e re të kryesisë, janë zgjedhur këta përfaqësues:
- Kryetare: Vesa Shatri
- Nënkryetare: Eliona Kastrati
- Sekretar: Mal Shehu
- Këshilli Akademik: Ema Spahija
- Komisioni për Ankesa: Elena Jashanica
- Komisioni i Cilësisë: Odesa Mala
- Komisioni Disiplinor: Rizgjim Sejdiu
- Komisioni i Etikës: Arianit Hasani
Procesi zgjedhor u mbikëqyr nga përfaqësues të lartë të UBT-së, përfshirë Prorektorin e UBT-së, Prof. Dr. Binak Beqaj, sekretarin e institucionit, Prof. Dr. Artan Tahiri, këshilltarin në Zyrën e Rektorit, Prof. Dr. Elmi Kelmendi, koordinatoren për Çështje Akademike në UBT, Mirlinda Jashanica, si dhe Ismije Pllana, nga zyra e sekretarit.
Zgjedhja e kryesisë së re vjen me synimin që përfaqësimi i studentëve të jetë sa më efektiv, gjithëpërfshirës dhe i orientuar drejt përmirësimit të vazhdueshëm të jetës akademike e studentore në UBT. Përfaqësuesit e rinj do të angazhohen për të qenë zëri i studentëve, për të adresuar kërkesat e tyre dhe për të bashkëpunuar ngushtë me menaxhmentin e institucionit.
Në fjalën e saj, Kryetarja e re, Vesa Shatri, falënderoi studentët për besimin dhe theksoi angazhimin e saj për të mbrojtur interesat e tyre dhe për të ndërtuar ura komunikimi të qëndrueshme mes studentëve dhe strukturave drejtuese të UBT-së.
Lajmet nga UBT
Njohja me proceset profesionale televizive, vizita e studentëve të Media dhe Komunikim në Klan Kosova
Published
3 days agoon
December 3, 2025By
UBT News
Studentët e Fakultetit të Medias dhe Komunikimit në UBT zhvilluan një vizitë në televizionin “Klan Kosova” në Prishtinë.
Ata u pritën nga Drejtori i informacionit, Gazmend Syla dhe nga redaktori përgjegjës, Blerim Xhemajli.
Studentët, të shoqëruar nga mentorja Albina Zeneli, u njohën nga afër me procesin e prodhimit televiziv, transmetimet live, realizimin e lajmeve dhe funksionimin e departamenteve të ndryshme.

Ata gjithashtu parashtruan pyetje të ndryshme e patën mundësinë të diskutojnë me profesionistë të medias, të marrin këshilla praktike dhe të mësojnë rreth sfidave dhe mundësive në industrinë e televizionit dhe komunikimit masiv.

Vizita u ofroi studentëve perspektivë të drejtpërdrejtë mbi punën e mediave dhe fuqizoi njohuritë profesionale, që lidhen me mësimin praktik, zhvillimin personal dhe profesional të studentëve.

Ata panë proceset reale të punës, teknologjitë dhe metodat që përdoren në profesion, gjë që nuk mund të përjetohet vetëm në klasë.
Vizitat ndihmojnë studentët të përmirësojnë aftësi si komunikimi, bashkëpunimi, vëzhgimi kritik dhe zgjidhja e problemeve. /UBT News/



Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Netflix bëhet pronar i Warner Bros dhe HBO pas marrëveshjes gjigante
Gjenerali i lartë amerikan i NATO-s: Evropa do të mbijetojë edhe me më pak ushtarë amerikanë
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Sonte bllokohet sërish aksi rrugor Kakavijë-Janinë shkaku i protestës së fermerëve grekë
BE mirëpret tranzicionin e qetë të pushtetit në katër komunat veriore – betimi u bë para simboleve shtetërore të Kosovës
Xhinxheri i përditshëm, efektet që nuk i dinit mbi trupin tuaj
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë


