Lajmet

Evropa ende nuk ka vendosur nëse dëshiron të ndëshkojë rusët për luftën e Putinit

Ky propozim u bë fillimisht nga presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Published

on

Nga Luke McGeeCNN

Finlanda, një vend që ndan një kufi 830 milje të gjatë me Rusinë, njoftoi këtë javë se do të përgjysmojë në kufirin e saj numrin e aplikimeve për viza nga qytetarët rusë.

Aktualisht, 1,000 rusë mund të aplikojnë për viza finlandeze çdo ditë, por që nga 1 shtatori ky numër do të bjerë në 500. Jussi Tanner, drejtor i përgjithshëm për shërbimet konsullore në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Finlandës, i tha CNN-it se maksimumi 20% e këtyre vendeve do të ndahen për viza turistike, domethënë – jo më shumë se 100 viza turistike do të jenë në dispozicion në ditë.

Masa vjen pasi Estonia, një tjetër vend i Bashkimit Evropian që kufizohet me Rusinë, ndaloi edhe rusët që kishin tashmë viza të hynin në vend. Sipas Reuters, shifra arrin në 50,000 njerëz.

Republika Çeke dhe Letonia kanë qenë gjithashtu mbështetëse për ndalimin e vizave dhe kanë marrë masa për të kufizuar rusët që të udhëtojnë në BE.

Propozimi u bë fillimisht nga presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, por jo të gjithë janë dakord.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, thotë se ndërsa është e rëndësishme të sanksionohen ata në rrethin e ngushtë të presidentit rus, Vladimir Putin, evropianët duhet “të kuptojnë gjithashtu se ka shumë njerëz që ikin nga Rusia sepse nuk pajtohen me regjimin rus”.

Një diplomat i lartë gjerman i tha CNN-it se argumenti i Scholz nuk bazohet në fakt, “pasi çdokush mund të aplikojë për një vizë humanitare”. Diplomati beson se Scholz më së shumti po përpiqet të “balancojë partinë e tij, e cila është e ndarë midis atyre që duan dialogun me Rusinë dhe atyre që duan të duken të ashpër”.

Mbrojtësit e kufizimit të vizave ruse besojnë se argumenti është mjaft i qartë.

Alexander Stubb, një ish-kryeministër finlandez dhe ministër i jashtëm, i cili më parë kishte mbrojtur liberalizimin e vizave me Rusinë, tha për CNN: “Është një gjendje e trishtuar, por çmimi i luftës duhet të ndihet nga qytetarët rusë”. Sipas tij, “e vetmja mënyrë në të cilën zemrat dhe mendjet e popullit rus mund të ndryshohen është që ata të kuptojnë se çfarë po bën Putini është një shkelje e hapur e ligjit ndërkombëtar. Kjo do të thotë një ndalim total i vizave për rusët“.

Rasa Juknevičienė, ish-ministre e mbrojtjes e Lituanisë dhe anëtare aktuale e Parlamentit Evropian, thotë se “para së gjithash, kjo është një çështje sigurie”.

“Qytetarët rusë udhëtojnë në BE kryesisht nëpërmjet Finlandës dhe Estonisë. Shërbimet zyrtare të vendeve janë nën presion të madh. Rusia kontrollohet nga strukturat e trashëgimisë së KGB-së, të cilat shfrytëzojnë hapjen e vendeve të Shengenit për operacione të ndryshme”, tha Juknevičienė.

Nuk ka gjasa që liderët evropianë të arrijnë një marrëveshje të plotë për këtë çështje. Ndërsa BE-ja ka qenë kryesisht e bashkuar që nga fillimi i luftës dhe është bashkuar për të vendosur sanksione serioze ekonomike ndaj Rusisë, ekziston një realitet gjeografik që ndërlikon çdo konsensus midis 27 vendeve me prioritete shumë të ndryshme ekonomike dhe politike.

Vendet në perëndim dhe jug të BE-së, të cilat janë disi të mbrojtura nga agresioni i Kremlinit për shkak të distancës së madhe, janë të shpejtë për t’u kujtuar “skifterëve” se Rusia është një pjesë shumë e madhe e rajonit më të gjerë të Evropës. Prandaj është jo vetëm jashtëzakonisht e vështirë, por ndoshta jo veçanërisht produktive, thjesht të injorosh Rusinë.

Pasi të përfundojë lufta, ekonomitë evropiane do të duan të rivendosin lidhjet me Rusinë. Kjo jo vetëm që është e dobishme për ato vende, por mund të jetë gjithashtu e vlefshme në një luftë propagandistike pas konfliktit, për të bindur rusët e zakonshëm për përfitimet e vlerave evropiane.

Strategjikisht, figurat më serioze pajtohen gjithashtu se çdo plan i sigurisë evropiane i pasluftës do të duhet të përfshijë Rusinë dhe është shumë më mirë që Moska të përfshihet në mënyrë proaktive dhe të punojë me fqinjët e saj evropianë.

Në anën tjetër të spektrit, ka nga ato vende si Polonia, Estonia, Lituania dhe Letonia që tashmë kanë vuajtur mjaft nga duart e Rusisë, si nga duart e diktaturës shtypëse të Bashkimit Sovjetik dhe së fundmi nga kërcënimi i Kremlinit të Putinit.

Këta janë faktorët konkurrues që e bëjnë kaq të komplikuar trajtimin e Putinit dhe Rusisë.

A do të punojë BE-ja me Putinin nëse ai mbetet në pushtet pas luftës? Nëse jo, sa i ndryshëm duhet të jetë regjimi që pason nga ai i Putinit për të kënaqur bllokun? Çfarë do të duhej të përfshihej në një traktat hipotetik për të siguruar liderët e ndryshëm evropianë se Rusia nuk do të provokojë konflikt të mëtejshëm? Çfarë mund të jetë e gatshme të pranojë BE-ja për të ndërmjetësuar një paqe? Vlen të kujtohet gjatë gjithë kësaj se Ukraina është tani një kandidate për anëtarësim në BE.

Të gjitha këto pyetje të mëdha krijojnë pyetje më të vogla, përfshirë ato që duhet bërë gjatë konfliktit për vizat. Dhe sa më gjatë të vazhdojë lufta, teksa opsionet e Perëndimit për sanksione dhe hakmarrje bëhen gjithnjë e më të kufizuara, aq më shumë pyetje të tilla do të lindin.

Realiteti i vështirë është se këto pyetje më të vogla, dhimbje koke në vetvete, duhet të balancohen kundër çfarëdo që është rezultati më i mirë dhe afatgjatë i kësaj periudhe të zymtë.

E vërteta e hapur se një gjë nuk do të ndryshojë kurrë: Evropa nuk mund thjesht, të injorojë Rusinë!/UBTNews/

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara