Lajmet

Evropa ende nuk ka vendosur nëse dëshiron të ndëshkojë rusët për luftën e Putinit

Ky propozim u bë fillimisht nga presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Published

on

Nga Luke McGeeCNN

Finlanda, një vend që ndan një kufi 830 milje të gjatë me Rusinë, njoftoi këtë javë se do të përgjysmojë në kufirin e saj numrin e aplikimeve për viza nga qytetarët rusë.

Aktualisht, 1,000 rusë mund të aplikojnë për viza finlandeze çdo ditë, por që nga 1 shtatori ky numër do të bjerë në 500. Jussi Tanner, drejtor i përgjithshëm për shërbimet konsullore në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Finlandës, i tha CNN-it se maksimumi 20% e këtyre vendeve do të ndahen për viza turistike, domethënë – jo më shumë se 100 viza turistike do të jenë në dispozicion në ditë.

Masa vjen pasi Estonia, një tjetër vend i Bashkimit Evropian që kufizohet me Rusinë, ndaloi edhe rusët që kishin tashmë viza të hynin në vend. Sipas Reuters, shifra arrin në 50,000 njerëz.

Republika Çeke dhe Letonia kanë qenë gjithashtu mbështetëse për ndalimin e vizave dhe kanë marrë masa për të kufizuar rusët që të udhëtojnë në BE.

Propozimi u bë fillimisht nga presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, por jo të gjithë janë dakord.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, thotë se ndërsa është e rëndësishme të sanksionohen ata në rrethin e ngushtë të presidentit rus, Vladimir Putin, evropianët duhet “të kuptojnë gjithashtu se ka shumë njerëz që ikin nga Rusia sepse nuk pajtohen me regjimin rus”.

Një diplomat i lartë gjerman i tha CNN-it se argumenti i Scholz nuk bazohet në fakt, “pasi çdokush mund të aplikojë për një vizë humanitare”. Diplomati beson se Scholz më së shumti po përpiqet të “balancojë partinë e tij, e cila është e ndarë midis atyre që duan dialogun me Rusinë dhe atyre që duan të duken të ashpër”.

Mbrojtësit e kufizimit të vizave ruse besojnë se argumenti është mjaft i qartë.

Alexander Stubb, një ish-kryeministër finlandez dhe ministër i jashtëm, i cili më parë kishte mbrojtur liberalizimin e vizave me Rusinë, tha për CNN: “Është një gjendje e trishtuar, por çmimi i luftës duhet të ndihet nga qytetarët rusë”. Sipas tij, “e vetmja mënyrë në të cilën zemrat dhe mendjet e popullit rus mund të ndryshohen është që ata të kuptojnë se çfarë po bën Putini është një shkelje e hapur e ligjit ndërkombëtar. Kjo do të thotë një ndalim total i vizave për rusët“.

Rasa Juknevičienė, ish-ministre e mbrojtjes e Lituanisë dhe anëtare aktuale e Parlamentit Evropian, thotë se “para së gjithash, kjo është një çështje sigurie”.

“Qytetarët rusë udhëtojnë në BE kryesisht nëpërmjet Finlandës dhe Estonisë. Shërbimet zyrtare të vendeve janë nën presion të madh. Rusia kontrollohet nga strukturat e trashëgimisë së KGB-së, të cilat shfrytëzojnë hapjen e vendeve të Shengenit për operacione të ndryshme”, tha Juknevičienė.

Nuk ka gjasa që liderët evropianë të arrijnë një marrëveshje të plotë për këtë çështje. Ndërsa BE-ja ka qenë kryesisht e bashkuar që nga fillimi i luftës dhe është bashkuar për të vendosur sanksione serioze ekonomike ndaj Rusisë, ekziston një realitet gjeografik që ndërlikon çdo konsensus midis 27 vendeve me prioritete shumë të ndryshme ekonomike dhe politike.

Vendet në perëndim dhe jug të BE-së, të cilat janë disi të mbrojtura nga agresioni i Kremlinit për shkak të distancës së madhe, janë të shpejtë për t’u kujtuar “skifterëve” se Rusia është një pjesë shumë e madhe e rajonit më të gjerë të Evropës. Prandaj është jo vetëm jashtëzakonisht e vështirë, por ndoshta jo veçanërisht produktive, thjesht të injorosh Rusinë.

Pasi të përfundojë lufta, ekonomitë evropiane do të duan të rivendosin lidhjet me Rusinë. Kjo jo vetëm që është e dobishme për ato vende, por mund të jetë gjithashtu e vlefshme në një luftë propagandistike pas konfliktit, për të bindur rusët e zakonshëm për përfitimet e vlerave evropiane.

Strategjikisht, figurat më serioze pajtohen gjithashtu se çdo plan i sigurisë evropiane i pasluftës do të duhet të përfshijë Rusinë dhe është shumë më mirë që Moska të përfshihet në mënyrë proaktive dhe të punojë me fqinjët e saj evropianë.

Në anën tjetër të spektrit, ka nga ato vende si Polonia, Estonia, Lituania dhe Letonia që tashmë kanë vuajtur mjaft nga duart e Rusisë, si nga duart e diktaturës shtypëse të Bashkimit Sovjetik dhe së fundmi nga kërcënimi i Kremlinit të Putinit.

Këta janë faktorët konkurrues që e bëjnë kaq të komplikuar trajtimin e Putinit dhe Rusisë.

A do të punojë BE-ja me Putinin nëse ai mbetet në pushtet pas luftës? Nëse jo, sa i ndryshëm duhet të jetë regjimi që pason nga ai i Putinit për të kënaqur bllokun? Çfarë do të duhej të përfshihej në një traktat hipotetik për të siguruar liderët e ndryshëm evropianë se Rusia nuk do të provokojë konflikt të mëtejshëm? Çfarë mund të jetë e gatshme të pranojë BE-ja për të ndërmjetësuar një paqe? Vlen të kujtohet gjatë gjithë kësaj se Ukraina është tani një kandidate për anëtarësim në BE.

Të gjitha këto pyetje të mëdha krijojnë pyetje më të vogla, përfshirë ato që duhet bërë gjatë konfliktit për vizat. Dhe sa më gjatë të vazhdojë lufta, teksa opsionet e Perëndimit për sanksione dhe hakmarrje bëhen gjithnjë e më të kufizuara, aq më shumë pyetje të tilla do të lindin.

Realiteti i vështirë është se këto pyetje më të vogla, dhimbje koke në vetvete, duhet të balancohen kundër çfarëdo që është rezultati më i mirë dhe afatgjatë i kësaj periudhe të zymtë.

E vërteta e hapur se një gjë nuk do të ndryshojë kurrë: Evropa nuk mund thjesht, të injorojë Rusinë!/UBTNews/

Bota

Franca lëshon një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad

Published

on

Dy magjistrat hetues francezë kanë lëshuar një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad, për akuza për bashkëpunim në krime lufte. Ky është urdhri i dytë i tillë i lëshuar nga autoritetet gjyqësore të Francës, sipas një burimi të martën.

Al-Assad, i cili u rrëzua në fund të vitit të kaluar pas një ofensive të shpejtë nga forcat opozitare, akuzohet për përgjegjësi në një bombardim të vitit 2017 në qytetin sirian Deraa, i cili i mori jetën një civil. Burimi, që kërkoi të mos identifikohej, tha se ky bombardim u zhvillua pas një sulmi nga helikopterët e ushtrisë siriane.

Ky urdhër-arresti është lëshuar në kuadër të një hetimi për vrasjen e Salah Abou Nabout, një shtetas franko-sirian 59-vjeçar dhe ish-mësues francez, i cili u vra më 7 qershor 2017 pas bombardimit të shtëpisë së tij. Gjyqësori francez dyshon se al-Assad ka urdhëruar dhe siguruar mjetet për këtë sulm.

Për këtë rast, gjashtë zyrtarë të lartë të ushtrisë siriane janë tashmë objekt i një urdhri-arresti francez, në kuadër të një hetimi që ka nisur që në vitin 2018.

Omar Abou Nabout, djali i Salah, tha për mediat: “Ky rast përfaqëson kulmin e një lufte të gjatë për drejtësi, në të cilën unë dhe familja ime besuam që në fillim.” Ai shtoi shpresën se “do të zhvillohet një gjyq dhe se autorët do të arrestohen dhe gjykohen kudo që janë.”

Ky urdhër vjen pas një tjetër lëshuar nga autoritetet franceze në nëntor 2023, i cili ishte lidhur me sulmet kimike të vitit 2013 në Siri, ku më shumë se një mijë persona humbën jetën nga përdorimi i gazit. Prokurorët francezë kishin konsideruar mundësinë e përfshirjes së al-Assad-it në këto sulme, megjithatë ata u tërhoqën në vitin 2024 pas një apelimi, duke pretenduar se si kryetar shteti ai gëzonte imunitet.

Megjithatë, pas rrëzimit të tij, statusi dhe imuniteti i al-Assad-it ka ndryshuar, dhe sipas autoriteteve ruse, ai dhe familja e tij janë larguar në Rusi pas humbjes së pushtetit./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Trump prezanton Stargate, investim 500 miliardë dollarë në IA

Published

on

Presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar një megainvestim historik që do të arrijë deri në 500 miliardë dollarë për zhvillimin e inteligjencës artificiale (IA). Ky investim monumental do të jetë pjesë e sipërmarrjes së përbashkët të quajtur “Stargate”, e krijuar nga tre nga emrat më të mëdhenj në industrinë e teknologjisë: SoftBank, Oracle dhe OpenAI.

Në një deklaratë të djeshme, Trump theksoi se kjo iniciativë është një hap i rëndësishëm për forcimin e pozicionit të Shteteve të Bashkuara si lider global në fushën e inteligjencës artificiale. Sipas presidentit, këto investime do të luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e infrastrukturës që do të mbështesë përparimin e mëtejshëm të AI-së.

Në fillim, SoftBank, Oracle dhe OpenAI kanë angazhuar një investim fillestar prej 100 miliardë dollarësh, me synimin që brenda katër vjetëve ky shifër të rritet në 500 miliardë dollarë. Ky projekt ambicioz do të përfshijë ndihmën për krijimin e sistemeve më të avancuara të AI-së dhe përmirësimin e teknologjive që mund të ndryshojnë mënyrën e jetesës dhe punës në mbarë botën.

Sipas burimeve të afërta me projektin, ky investim do të përfshijë edhe bashkëpunime të ngushta me institucionet kërkimore dhe akademike, duke hapur mundësi të reja për shkencëtarët dhe inxhinierët që të zhvillojnë aplikime të reja të inteligjencës artificiale, përfshirë ato që lidhen me automjetet autonome, mjekësinë e personalizuar dhe përmirësimin e sistemeve të sigurisë kibernetike.

Kjo nismë vjen në një kohë kur SHBA janë duke kërkuar të forcojnë pozitat e tyre në garën globale për dominim në fushën e teknologjive të avancuara, veçanërisht pasi konkurrentët kryesorë si Kina dhe Bashkimi Europian po investojnë gjithashtu masivisht në zhvillimin e inteligjencës artificiale./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Shqipëria dhe Ukraina nënshkruajnë marrëveshje në fushën e sigurisë

Published

on

By

Shqipëria dhe Ukraina e kanë nënshkruar një marrëveshje afatgjate në fushën e sigurisë të martën në margjinat e Forumit Ekonomik Botëror, në Davos të Zvicrës.

Lajmi u bë i ditur nga kryeministri shqiptar, Edi Rama, dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Në Davos, me presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky, nënshkruam një marrëveshje të rëndësishme në fushën e sigurisë”, tha Rama në Facebook, duke mos dhënë më shumë hollësi.

Por, Zelensky tha se Ukraina dhe Shqipëria nënshkruan marrëveshje “afatgjate për bashkëpunim dhe mbështetje mes dy vendeve tona”.

Shqipëria i ka dhënë ndihmë ushtarake dhe humanitare Ukrainës prej se nisi pushtimi i plotë dhe do të vazhdojë ta mbështetë atë gjatë periudhës 10-vjeçare të marrëveshjes. Po ashtu, Shqipëria do të kontribuojë edhe në koalicionin e avionëve luftarakë”, tha Zelensky në X.

Shqipëria, vend anëtar i NATO-s, e ka dënuar agresionin rus dhe ka vendosur sanksione kundër Moskës për shkak të pushtimit të plotë të Ukrainës, që nisi në shkurt 2022.

Po ashtu, Tirana ka ofruar edhe ndihmë tjetër, përfshirë edhe strehimin e shtetasve ukrainas.

Në fillim të vitit të kaluar, Tirana ishte nikoqire e një samiti për Ukrainën, i bashkoi liderët e gjashtë shteteve të Ballkanit Perëndimor dhe atë të Moldavisë.

Në këtë samit, që u mbajt me ftesë të kryeministrit Rama, mori pjesë presidenti Zelensky.

Shqipëria dhe Ukraina kanë vendosur raporte diplomatike më 1993, dhe ato janë në procesin e integrimit në Bashkimin Evropian. Shqipëria veçse ka hapur kapitujt e parë të negociatave për anëtarësim.

Në fillim të këtij muaji, Shqipëria e inauguroi objektin e Ambasadës së saj në Kiev të Ukrainës.

Kryediplomati shqiptar, Igli Hasani, tha se ky objekt nuk do të ishte vetëm një urë bashkëpunimi mes shteteve, por edhe dëshmi për qëndrueshmërinë dhe angazhimin e përbashkët drejt një të ardhmeje në paqe dhe një Evrope “të bashkuar, të fortë dhe të begatë”.

Ambasada, e hapur në fund të vitit 2024, pësoi dëme materiale disa javë më parë si pasojë e sulmeve me raketa ruse./REL/

Continue Reading

Lajmet

​Lajçak e Vuçiq në Davos, diskutojnë për dialogu Kosovë-Serbi

Published

on

By

Emisari evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, ka zhvilluar takim me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq.

Lajçak tha se me Vuçiqin kanë folur rreth marrëveshjes së Ohrit, për të cilën vlerëson se ka hap rrugën drejt normalizimit të raporteve me Kosovën.

“Në takimin tonë të fundit në rolin tim aktual me presidentin Aleksandar Vuçiq fola për gjendjen në dialog. Theksova se Marrëveshja e Ohrit e vitit 2023 hapi rrugën përpara drejt normalizimit. Progresi i mëtutjeshëm është në interes të Serbisë, Kosovës, Bashkimit Evropian dhe të ardhmes së tyre”, është shprehur ai në rrjetin social X.

Edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka njoftuar se në kuadër të Forumit Ekonomik në Davos të Zvicrës me Lajçakun ka diskutuar për të ardhmen e dialogut.

“Falënderova Përfaqësuesin Special të BE-së për bashkëpunimin e mëparshëm dhe i urova fat në karrierën e tij të ardhshme. Në të njëjtën kohë, përsërita thirrjen time për BE-në dhe shtetet anëtare për të forcuar angazhimin dhe ndikimin e tyre në Kosovë, dhe për t’i siguruar popullit serb në Kosovë të drejtën për jetë të lirë, drejtësi dhe zë”, ka shkruar Vuçiq në rrjetin social Facebook.

Continue Reading

Të kërkuara