Aktualitet

Ekonomistët nga Kosova, për mini-Shengenin Ballkanik

Published

on

Pjesë e dakordimit të arritur më 4 shtator në Shtëpinë e Bardhë për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Kosovës e Serbisë ishte edhe përfshirja në projektin për lëvizjen e lirë që është bërë i njohur si “mini-Shengeni Ballkanik”.

Projekti deri javën e kaluar është kundërshtuar nga autoritetet dhe partitë politike në Kosovë.Drejtori i Odës ekonomike amerikane në Kosovë, Arian Zeka thotë për Zërin e Amerikës se përfshirja amerikane në promovimin e zonës së veçantë ekonomike ka shtyrë autoritetet e Kosovës që të përfshihen në zonën e ashtuquajtur mini Shengen.Sipas tij, zona synon çuarjen përpara të lirisë së lëvizjes së njerëzve, shërbimeve dhe kapitalit.

“Ne e kemi parë këtë edhe si një mundësi që të eliminohen të gjitha barrierat teknike edhe barrierat tjera që kanë për bazë edhe mospajtimet politike ndërmjet shteteve sidomos në raport me Bosnje e Hercegovinën dhe Serbinë shtete këto që nuk e njohin fare Republikën e Kosovës. Pra një bashkëpunim i një forme të re pashmangshëm do ta vendos edhe bashkëpunimin ndërmjet shteteve në një dimension të ri”, tha zoti Zeka.

Njohësi i çështjeve ekonomike, Safet Gërxhaliu i cili e ka udhëhequr edhe Odën ekonomike të Kosovës thotë se e veçanta e marrëveshjes në Washington është garantimi nga Shtetet e Bashkuarapër mbështetje financiare e cila sipas tij do të ngritë përfitimet e palëve për këtë zonë.“Ju po e shihni do të investohet në infrastrukturë, do të investohet në Shqipëri, në Serbi, në Kosovë, do të investohet me siguri edhe në Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi dhe Bosnje dhe e tëra i jep kjo një dimension të rid he një kuptim të ri këtij termi prandaj nuk duhet të kemi frikë por të përgatitemi për sfidat të cilat do të ballafaqohemi të ardhmen dhe në këtë drejtim sundimi i rendit dhe ligjit, ekonomia, edukimi duhet të jenë shtyllat kryesore të arritjes së objektivave të caktuar”, tha zoti Gërxhaliu.

Kritikët e marrëveshjes së zonës së mini Shengenit kanë ngritur shqetësime për pabarazinë ekonomike me të cilën përballet Kosova kundruall vendeve të rajonit që synojnë këtë zonë. Ata thonë se Kosova do të humb shumë pasi që prodhimtaria paarqet një përqindje të vogël të ekonomisë së Kosovës.

Ekonomistët thonë se ekziston rreziku i konkurrencës, por, sipas tyre me përfshirjen e Kosovës në zonën e mini Shengenit do të hapen mundësi për prodhuesit e vendit.“Megjithatë ne kemi një mundësi unike që të mbështesim tashmë ndërmarrjet edhe prodhuese që të fuqizojnë kapacitetet e tyre, është një pikë e rëndësishme brenda marrëveshjes të Washingtonit që parasheh që dy institucione financiare të SHBA-ve të ofrojnë mes tjerash edhe lehtësim në qasje në financa për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme edhe nëse supozojmë brenda kësaj kategorie të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme janë një pjesë e ndërmarrjeve prodhuese ja ku është një mundësi e re që del prej marrëveshjes e që ato mund të shfrytëzohen para se Kosova të bëhet palë e një marrëveshje të tillë, modalitetet e së cilës unë mendoj që do të marrin kohë që përcaktohen që do të thotë nuk është një marrëveshje e cila do të hyjë në fuqi brenda ditësh apo javësh”, tha zoti Zeka.

“Në fund të fundit ne nuk duhet të kemi frikë nga konkurrenca sepse duhet të rrisim kapacitetet tona, paramendoni në qoftë se në vitin 1958 kur është nënshkruar Traktati i Romës vendet evropiane nuk kishin dëshiruar të jenë pjesë e Bashkimit Evropian sepse Gjermania ka qenë një ekonomi e fuqishme dhe sot është një super fuqi botërore, për shembull një Itali, Belgjikë, Austria ta kundërshtojnë këtë projekt sepse do të na gëlltit ekonomia gjermane mirëpo po e shihni që definitivisht mu partneriteti me Gjermaninë i forcon ato vende”, tha zoti Gërxhaliu.

Shengeni Ballkanik, një nismë e përbashkët e udhëheqësve të Shqipërisë, Serbisë e Maqedonisë së Veriut synon që brenda vitit 2021 të mënjanojë kontrollet kufitare dhe pengesat e tjera të lëvizjes së lirë brenda rajonit. Jashtë këtij procesi deri më tash kanë mbetur Mali i Zi dhe Bosnje e Hercegovina.

Continue Reading

Bota

Turqi: Kufizohet qasja në rrjete sociale

Published

on

Qasja në platformat online X, YouTube dhe Instagram është kufizuar në Turqi, thotë monitoruesi i internetit.

Netblocks, një monitor global i internetit, tha të hënën se qasja në platformat online duke përfshirë X, YouTube, Instagram, Facebook, TikTok dhe WhatsApp është kufizuar në Turqi në rrjete të shumta.

Netblocks, tha se bllokimi i qasjes erdhi ndërsa Partia Republikane Popullore (CHP) kryesore e opozitës bëri thirrje për tubime pasi policia ngriti barrikada në zonat përreth selisë së partisë në Stamboll.

Sipas të dhënave nga Shoqata e Lirisë së Shprehjes e Turqisë, që monitoron censurën lokale në internet, problemet e qasjes filluan në 20:45 të dielën.  Unioni i Ofruesve të Qasjes i Turqisë, përgjegjës për zbatimin e vendimeve për bllokimin e internetit, nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment në lidhje me kufizimet.

 

Continue Reading

Bota

​Votëbesimi në Francë trondit obligacionet, aksionet mbeten të pandryshuara

Published

on

By

Ndërsa tregjet e aksioneve injoruan dramat politike të fundit në Paris, lëvizja e fortë në tregun e obligacioneve mund të tregojë se investitorët po përgatiten për një provë më të thellë të stabilitetit fiskal të Evropës, shkruan Euronews.

Tregjet evropiane dërguan sinjale të përziera të hënën, para një votimi që me shumë gjasa do të bëjë që Franca, një nga ekonomitë kryesore të BE-së, të nisë kërkimin për kryeministrin e pestë në tre vjet. Ndërsa aksionet rezultuan befasueshëm rezistente, obligacionet franceze u tronditën më shumë nga votimi i pritur, veçanërisht pasi ai u shkaktua nga një debat mbi buxhetin francez për vitin e ardhshëm dhe nxorri në pah një balancë të pasigurt midis besimit afatshkurtër të tregut dhe shqetësimeve fiskale afatgjata.

Pasiguria më e gjerë politike në Francë ka çuar në rritje të tregut në muajt e fundit, për shkak të bllokadës parlamentare dhe tensioneve fiskale.

Kryeministri francez, François Bayrou kërkoi një votëbesim në parlament në një përpjekje për të lidhur mbijetesën e qeverisë me miratimin e buxhetit për vitin 2026, por kundërshtarët e kreut të qeverisë, si Rrjeti Kombëtar dhe Partia Socialiste, kanë njoftuar se do të votojnë kundër tij.

Të hënën në mëngjes, indeksi panevropian STOXX 600 u rrit me 0.33%, ndërsa treguesi kryesor francez CAC 40 u ngjit rreth 0.4%, një rritje modeste që qetësoi frikën nga trazirat e menjëhershme dhe ndoshta tregon se drama politike e ardhshme – e cila është tërhequr për javë të tëra dhe rezultati i saj përfundimtar është kryesisht i parashikueshëm – është tashmë e reflektuar në çmimet e tregut.

“Franca po përballet me një elektorat shumë të zhgënjyer, i cili është rezistent ndaj masave të kursimeve, gjë që e bën zvogëlimin e deficitit të madh të vendit shumë të vështirë”, tha Susannah Streeter, drejtore për para dhe tregje në Hargreaves Lansdown.

Tregu i obligacioneve dërgoi një sinjal më të errët. Kostot e huamarrjes afatgjata franceze u rritën në nivele të paprecedentë që nga viti 2009, duke reflektuar shqetësimin e investitorëve mbi perspektivën fiskale të vendit përpara bllokadës së mundshme politike.

Normat e obligacioneve janë një votëbesim për qeverinë, kështu që kur kostot afatgjata të huamarrjes në Francë rriten, kjo do të thotë se investitorët nuk kanë besim se Parisi mund të menaxhojë financat e tij në këtë moment.

“Franca shihet si ‘fëmija më problematik’ i Evropës kur vjen puna te pozicioni fiskal. Por janë kryeministrat që vazhdimisht largohen sepse nuk arrijnë të kontrollojnë ligjvënësit e pakontrolluar dhe të imponojnë kufizime shpenzimesh”, shtoi Streeter.

Pasojat do të shtrihen shumë përtej sallave të shkëlqyera të Pallatit Elize, pasi ekonomia e dytë më e madhe e Eurozonës është tashmë në terren fiskal të pasigurt, me borxhin publik që afrohet me 114% të PBB-së dhe një deficit rreth 5.8%, shumë mbi normat e BE-së.

Nëse normat e interesit franceze vazhdojnë të rriten, diferenca me obligacionet gjermane ultra të sigurta fillon të zgjerohet, dhe sapo kjo diferencë të bëhet shumë e madhe, rrezikon pasiguri më të gjerë të borxhit në Eurozonë.

Largimi i pritur i Bayrou amplifikon frikën e paralizës politike dhe shtyrjes së konsolidimit fiskal, dhe mund të çojë në një paqëndrueshmëri më të gjerë në zemër të Eurozonës, pasi BE-ja ka nevojë me ngut për stabilitet monetar për të shmangur tensionet tregtare transatlantike./D.B/KP

Continue Reading

Bota

Kreu i të drejtave të njeriut të OKB-së paralajmëron situatën “katastrofale” në Sudan

Published

on

By

Kreu i të drejtave të njeriut i OKB-së të hënën e quajti situatën në rajonin e Darfurit të Sudanit “katastrofale” dhe paralajmëroi për mizori të përhapura ndërsa luftimet midis ushtrisë dhe forcave paramilitare intensifikohen.

Sipas Anadolu, gjatë informimit të Këshillit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë, Volker Turk tha se mijëra civilë janë vrarë këtë vit, ndërsa si Forcat e Shpejta të Mbështetjes (RSF) ashtu edhe Forcat e Armatosura Sudaneze tregojnë “mosrespekt të plotë” për ligjin ndërkombëtar humanitar.

“Pas më shumë se një viti nën rrethimin e RSF-së, situata në El Fasher është katastrofale”, tha ai.

“Shkalla e vuajtjeve të popullit sudanez në këtë vend të gjerë është e papërshkrueshme, duke kërkuar vëmendjen e plotë të botës”, shtoi ai.

Ai tha se njerëzit në El Fasher nuk kanë ushqim, ujë dhe ilaçe, ndërsa përballen me bombardime të vazhdueshme.

“Dhuna seksuale është e përhapur, kryesisht ndaj grave dhe vajzave të zhvendosura. Nuk ka rrugë të sigurta për të dalë nga qyteti, dhe unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, shtoi ai.

“Unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, tha Turk, duke bërë thirrje për veprim të vendosur ndërkombëtar për të ndaluar krimet e mizorive.

Ai u bëri thirrje të gjitha shteteve të respektojnë embargon e armëve të OKB-së, të ushtrojnë presion mbi palët në konflikt për të mbrojtur civilët, të sigurojnë akses humanitar të pakufizuar dhe të nxisin një armëpushim që do të hidhte bazën për qeverisje civile./D.B/KP

Continue Reading

Aktualitet

Anglia merr masa për përballjen e tensionuar me Serbinë

Published

on

Federata Angleze e Futbollit ka dërguar stjuardë në Beograd për ndeshjen e Anglisë me Serbinë e cila zhvillohet nesër në mbrëmje, dhe e cila po ashtu mund të shndërrohet në një përballje të ashpër.

Seksione të stadiumit do të jenë të mbyllura për shkak të sjelljeve raciste në një ndeshje të mëparshme, ndërsa telashet shpërthyen para përplasjes mes dy vendeve në Kampionatin Evropianin verën e kaluar në Gelsenkirchen.

Nga ajo ndeshje dhe përplasjes, shtatë serbë u arrestuan.

Anglia ka shitur të gjitha 2,500 biletat e saj dhe priten edhe qindra tifozë të tjerë pa bileta./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara