Lajmet

Ekipi që nis i pari gjuajtjen e penalltive, ka një avantazh.

A janë penalltitë mënyra më e drejtë për të shpallur fituesin e një ndeshje?

Published

on

Fati i finales së pestë të Kampionatit Evropian të futbollit – edicioni i 16-të i të cilit po luhet aktualisht në të gjithë kontinentin – u vendos nga penalltia më e famshme në historinë e këtij sporti. Në vitin 1976, 120 minutat lojë nuk arritën që të shpallnin një fitues midis  Çekosllovakisë dhe Gjermanisë Perëndimore.
Në këto kushte u kalua tek gjuajtja e penalltive, hera e parë që po provohej në një turne të madh. Në momentin kur çekët ishin në avantazh 4-3, ishte radha e Antonin Panenkës. Duke i dhënë të kuptojë portierit, sikur do të gjuante në anën e majtë dhe pasi priti që portieri gjerman të hidhet në atë krah, mesfushori e goditi topi me shumë delikatesë në qendër të portës, duke i siguruar kësisoj titullin kampion vendit të tij.

Deri më sot gjuajtje të tilla nga pika e bardhë (shpeshherë të pritura) njihen si alla Panenka. Por gjuajtjet e penaltive, janë që nga vitit 1976 spektakle të paharrueshme për shkak të dramës që bartin. Formati i tyre është i thjeshtë. Nëse, në një ndeshje me eleminim direkt, dy ekipe janë barazim pas lojës së rregullt prej 90 minutash, dhe pas 30 minutave shtesë, ftuesi përcaktohet nga gjuajtja e penalltive.

Secila nga skuadrat zgjedh 5 lojtarët që do të gjuajnë penalltitë, dhe në fund fitues është ekipiqë shënon më shumë se sa kundërshtari. Nëse pas 5 gjuajtjeve të para, skuadrat janë sërish në barazim, lojtarët e mbetur godasin nga një penallti, e cila nëse realizohet ose humbet përcakton direkt fituesin dhe humbësin.

Pre e presionit mund të bien edhe futbollistët më të mirë. Në finalen e Kupës së Botës së vitit1994, sulmuesi i famshëm italian Roberto Baxho gaboi në gjuajtjen e pestë të skuadrës së tij, duke ia dhuruar titullin titullin kampion Brazilit.

Në fakt gjuajtjet e penalltive janë shoqëruar aq shumë gabime nga skuadrat e mëdha, sa qëpërshkruhen shpesh si një lotari. Studimet kanë gjetur pak prova se ato favorizojnë skuadrat më të mira. Në këto kushte, ekzistojnë 2 mënyra për të pasur një mekanizëm më të ndershëm.

E para është të përmirësojmë vetë formatin e gjuajtjes së penalltive.

Për shembull është provuar se ekipi që nis i pari gjuajtjen e penalltive, ka një avantazh të rëndësishëm. Sipas një studimi nga London School of Economics, ai fiton në rreth 60 për qind të rasteve.

Kjo ndodh ndoshta për shkak të presionit psikologjik mbi lojtarët që gjuajnë të dytët, të cilët duhet të shënojnë për të mbajtur gjallë shpresat e skuadrës së tyre. Vendimi se kush gjuan i pari merret përmes hedhjes së monedhës.

FIFA, organi drejtues i futbollit botëror, ka provuar formatin ABBA, pra penalltinë e parë e gjuan njëra skuadër, më pas gjuajnë rresht 2 lojtarët e ekipit kundërshtar, dhe më pas gjuan lojtari i dytë i ekipit që nisi i pari gjuajtjen e penalltive.

Ky është i njëjti format që përdoret në lojën e tenisit. Por eksperimenti nuk u konsiderua i suksesshëm, pasi vetë mbështetësit e saj e cilësuan si shumë konfuze. Në këtë rast ata duhet të përballen me konstantën matematikore Prouhet–Thue–Morse.

Kjo lloj skeme, ABBABAAB, konsiderohet më e ndershmja për gjuajtjet e penalltive, dhe ajo përdoret në shumë duele të tjera sportive, si për shembull në turnetë e shahut. Shumë eksperimente sugjerojnë se përdorimi i skemës Prouhet–Thue–Morse, i barazon shanset e ekipeve, afërsisht në nivelet 50-50.

Mënyra e dytë për t’i dhënë ekipit më të mirë meritor shansin më të mirë për të fituar, është heqja dorë nga penalltitë. Një opsion është një lloj tjetër sfide, në të cilin lojtarët nisen me topin nga mesi i fushës dhe kanë një kohë të caktuar për ta mposhtur portierin (nganjëherë skemës i shtohet edhe një mbrojtës kundërshtar).

Kjo skemë mund të kërkojë më shumë aftësi, sesa thjesht bërja gol nga distanca 11 metra. “Goli i artë”, në të cilin fiton ekipi që shënon i pari në kohën shtesë, u testua dhe më pas u anulua shpejt, pasi inkurajonte shumë futbollin mbrojtës.

Ndoshta ideja më bindëse është një formë e “Golit të artë”, në të cilën nuk ka asnjë kufizim në kohën shtesë. Por një lojtar nga secili ekip hiqet nga fusha në intervale të rregullta (le të themi në çdo 10 minuta). Hapësira shtesë që krijohet por edhe lodhja fizike, shton shanset për të pasur një gol që mund ta zgjidhë sfidën.

Por për shumë tifozë, është pikërisht ideja që një ekip më i dobët gjatë një ndeshjeje mund të ketë mundësi të eleminojë një rival shumë më të fuqishëm, ajo që i bën shumë tërheqëse penalltitë. Dhe çekët jo favoritë në atë finale, që arritën të mposhtnin nga pika e bardhë ekipin e fortë të Gjermanisë Perëndimore në vitin 1976, vendosën një precedent edhe në këtë drejtim. / The Economist – Bota.al

Continue Reading

Lajmet

Dështimi i 21-të, konstituimi i Kuvendit nuk bëhet as këtë herë

Published

on

Dështoi edhe vazhdimi i sotëm i seancës, përpjekja e 21-të me radhë për konstituimin e këtij institucioni ligjvënës.

Vazhdimi i sotëm ishte i njëjtë me vazhdimet e mëparshme: përsëri tentim i Lëvizjes Vetëvendosje për krijimin e një komisioni ad-hoc për votim të fshehtë.

Kryesuesi Avni Dehari kërkoi nga PDK-ja, LDK-ja, AAK-ja dhe Lista Serbe që të bëjnë propozimet e kandidatëve të tyre për komision, por këto parti nuk pranuan dhe nuk morën pjesë në votim.

Nga 90 deputetët e pranishëm, 53 vota ishin për, një kundër dhe asnjë abstenim.

Dehari bëri të ditur se seanca ndërprehet dhe se do të vazhdojë më 27 maj, në orën 11:00.

Continue Reading

Lajmet

UBT organizon Akademi Përkujtimore për të nderuar jetën dhe veprën e profesorit dhe arkitektit Arsim Murseli

Published

on

By

Nën patronatin e Rektorit të UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, të hënën më 26 maj 2025, në Sallën e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, duke filluar nga ora 10:00, do të organizohet një Akademi Përkujtimore për të nderuar jetën, veprën dhe trashëgiminë profesionale e njerëzore të profesor Arsim Murselit – arkitektit të njohur dhe intelektualit të shquar të komunitetit akademik.

Profesor Murseli ishte një bashkëpunëtor i respektuar, mik i afërt dhe kontribuues i rëndësishëm në rrugëtimin e UBT-së. Ai ishte ndër figurat më të dashura dhe më të përkushtuara, i njohur për mençurinë, modesti të rrallë, integritet të lartë dhe dashurinë e pakushtëzuar për dijen.

Në rolin e tij si ligjërues dhe arkitekt, profesor Murseli la gjurmë të thella përmes angazhimit të palodhur në projekte të shumta akademike e arkitektonike, duke përçuar përherë mesazhin e përparësisë së dijes, edukimit cilësor dhe formimit profesional të brezave të rinj. Si udhëheqës i degës së UBT-së në Ferizaj, ai vendosi standarde të larta të lidershipit akademik dhe krijoi një trashëgimi të qëndrueshme në edukimin e studentëve.

Continue Reading

Lajmet

Prokuroria e Kosovës ngre aktakuzë ndaj një të dyshuari për spiunazh për inteligjencën serbe

Published

on

By

Prokuroria Speciale e Kosovës ka ngritur aktakuzë të premten kundër një burri, të cilin e akuzon se kishte spiunuar për Agjencinë e Inteligjencës dhe Sigurisë së Serbisë, e njohur si BIA, për kohë të papërcaktuar.

Të dyshuarin, e identifikuar vetëm me inicialet A.V., prokurorët e ngarkojnë me dy vepra penale, spiunazh dhe armëmbajtje pa leje.

Sipas aktakuzës, i dyshuari kishte “mbledhur të dhëna dhe dokumente të rëndësishme, të cilat, më pas dërgoi në cilësinë e Agjentit Rezident BIA-s serb”, duke e “cenuar rendin kushtetues dhe sigurinë e Kosovës si dhe jetën e zyrtarëve shtetëror dhe të qytetarëve të saj”.

Ai dyshohet se e ka kryer veprën për kohë të papërcaktuar deri në arrestimin e tij në qershor të vitit 2024.

Nga provat e siguruara… A.V kishte krijuar një rrjet të punësuarve në organizatat ndërkombëtare në Kosovë të nacionalitetit serb, nga të cilët kishte pranuar informacione dhe raporte të punës së këtyre organizatave që ndërlidheshin me aspektet politike dhe të sigurisë në Kosovë, si dhe kishte mbledhur informacione, për persona të nacionalitet serbë, me qëllimin që t’i paraqiste si bashkëpunëtorë të strukturave të sigurisë së Kosovës”, thuhet në aktakuzë.

Ai dyshohet se të dhënat dhe dokumentet e siguruara ia kishte “dorëzuar zyrtarit të lart të BIA-së, R.G, shef i njërës prej Qendrave të BIA-së në territorin e Serbisë, përmes komunikimeve telefonike dhe takimeve fizike”.

Prokuroria tha se në shtëpinë e të dyshuarit janë gjetur dhe konfiskuar një armë dhe një spërkatës gaz lotsjellës, gjatë një bastisjeje policore.

Prokurorët kanë kërkuar që ai të mbahet në paraburgim në pritje të gjykimit.

Prokuroria nuk dha më shumë hollësi rreth identitetit apo kombësisë së A.V., por vitet e fundit serbë e shqiptarë janë arrestuar në Kosovë nën dyshimet se po spiunonin për shërbimet e inteligjencës së Serbisë.

Derisa shpeshtohen rastet, njohësit e sigurisë thonë se inteligjenca serbe ka shtrirë rrënjët në tërë territorin e Kosovës ndër vite./REL/

Continue Reading

Lajmet

FFK pajtohet me vërejtjet e MKRS-s, Kuvendi i Punës do të përsëritet

Published

on

By

Federata e Futbollit të Kosovës do pa përsëris Kuvendin e Punës të mbajtur më 20 shkurt të këtij viti pasi Komisioni Vlerësues brenda Ministrisë së Sportit kishte gjetur parregullësi në këtë kuvend, me theks të veçantë në pjesëmarrjen e dy klubeve që nuk ishin të licencuara në këtë kuvend.

Si pasojë e këtyre shkeljeve, MKRS kishe pezulluar lëshimin e vërtetimeve nga Ligji i Sponsorizimeve për të gjitha klubet e futbollit, duke shkaktuar kështu dëm të madh financiar tek secila prej tyre.

Por, situata tashmë ka ndryshuar. Ekskluzivisht për KosovaPress, Kryesuesi i Komisionit për Licencim të Federatave Sportive, Fidan Shatri ka thënë se FFK është pajtuar që ta përsëris Kuvendin e Punës duke u pajtuar me gjetjet e shkeljeve nga ana e MKRS-së

Sipas zyrtarit të MKRS-së, Fatmir Shatri, një nga shkeljet më të theksuara ishte përfshirja e klubeve të palicencuara në procesin e vendimmarrjes, çka bie ndesh me Ligjin për Sport.

Rasti i Federatës së Futbollit të Kosovës ka qenë pas vlerësimit të komisionit mbi kuvendin e punës që është mbajtur në muajin shkurt, kanë qenë disa vërejtje të cilat kanë qenë edhe publike, dhe një nga vërejtjet kyçe ka qenë pjesëmarrja e klubeve të cilat nuk janë të licencuara në procesin e vendimmarrjes, pra pjesëmarrja në Kuvendin e Federatës së Futbollit. Në rastin e tillë është standard për të gjitha federatat që klubet të cilat nuk janë të licencuara nuk mund të jenë pjesë e vendimmarrjes dhe me strukturat e federatës përkatëse, në këtë rast FFK”, ka thënë fillimisht Shatri.

Shatri ka bërë të ditur se FFK është zotuar që Kuvendi i të mbahet gjatë muajit qershor

Pas vlerësimit të komisionit, kemi pasur disa takime me FFK-në ku me të gjitha federatat jemi të gatshëm të kontribuojmë në mundësinë e dhënies së propozimeve tona në lidhje me harmonizimin e të gjitha akteve pasi është ligj i ri i sportit dhe nuk është i njohur për të gjithë. Në këtë rast, Federata e Futbollit është pajtuar që të gjeturat që i ka dhënë komisioni në drejtim të federatës që këto të gjetura ku kanë marrë pjesë klubet e palicencuara është vërejtje e komisionit që nuk mund të jenë pjesë e kuvendit. Në këtë rast, janë zotuar që gjatë muajit qershor Federata e Futbollit do ta mbaj Kuvendin e Punës dhe në harmoni me Ligjin për Sport, udhëzimet dhe rekomandimet e komisionit të miratohen në kuvendin që do të mbahet në qershor”, ka bërë të ditur Shatri.

Ai ka shtuar në fund se në rast se FFK nuk e mban këtë zotim, atëherë mund të pezullohet sërish lëshimi i vërtetimeve të sponsorizimit për të gjitha klubet sportive që janë anëtare të FFK-së.

 

Continue Reading

Të kërkuara