Nga muaji shkurt i këtij viti do të nis aplikimi i vaksinës kundër HPV-së (Human Papilloma Virusit) për djemtë nga mosha 11-12 vjeç.

Ndërsa, me këtë vaksinë e cila ka nis së aplikuari në Kosovë nga viti i kaluar janë vaksinuar 10 mijë vajza.

Ministri i Shëndetësisë, Arben Vitia u shpreh se fillimi i vaksinimit edhe të djemve me kundër HPV-së është hap thelbësor për ruajtjen e shëndetit të brezave të ardhshëm.

Teksa ka bërë thirrje për vaksinim, Vitia njoftoi se me vaksinën kundër HPV janë imunizuar deri tani 10 mijë vajza.

“Një hap thelbësor në luftën tonë për parandalimin e sëmundjeve serioze që ndikojnë në ruajtjen e shëndetit të brezave të ardhshëm. Ky virus siç e dini shkakton shumë telashe dhe shumë lloje të kancereve dhe kanë qenë jashtëzakonisht problematike dhe barrë për sistemin tonë shëndetësor dhe me futjen në kalendarin e vaksinimit të kësaj vaksine kemi arritur që brezat e ardhshëm së paku të jenë të sigurt në raport me këto sëmundje… Vaksina HPV nuk është thjesht një mundësi për vajza, por edhe një mundësi edhe për djem për të parandaluar shumë sëmundje serioze që ky virus i shkakton… Deri tani janë vaksinuar rreth 10 mijë vajza nga grupi i synuar për t’u vaksinuar, për këtë arsye rekomandojmë edhe vaksinimin e djemve”, tha ai.

Duke iu bashku thirrje për vaksinimi kundër Human Papillomës, drejtoresha e Instituti Kombëtarë të Shëndetit Publik të Kosovë (IKSHPK), Ardita Baraku u shpreh se vaksinat HPV janë të sigurta dhe mjet efikas për mbrojtje nga disa lloje të kancereve.

“Vaksina kundër HPV është vaksinë e sigurt edhe është mjet efikas i mbrojtjes kundër disa llojeve të kancereve dhe sëmundjeve të tjera që prekin të dy gjinitë. Prandaj, është i rëndësishëm mbulimi i të dy gjinive…Është me rëndësi jo vetëm mbrojtja nga sëmundjet, por edhe qasja e barabartë në shërbime shëndetësore dhe barazia në shëndet. Prandaj, është bërë kjo iniciativë që prej sivjet të bëhet edhe vaksinimi i djemve po të njëjtës sëmundje”, thotë ajo.

Ndërsa, shefja e njësisë së vaksinimit në IKSHPK, Fetije Fetaj u shpreh se tashmë janë siguruar 22 mijë vaksina kundër HPV-së dhe janë bërë të gjitha përgatitjet e nevojshme për shpërndarjen e saj.

“Ne arritëm që brenda 1 viti edhe fakitikisht është disa e sotme dhe janë bërë të gjitha përgatitjet edhe janë siguruar vaksinat dhe mendojmë që në shkurt 2025 ne vetëm të fillojmë me vaksinën kundër human papillomës edhe tek djemtë… Mbulueshmëria me vaksinën për vitin 2024 84% kemi arritur këtë vit me pas përqindjen e vaksinimeve në vitin e parë“, deklaroi Fetaj.

Në Kosovë vitin e kaluar ka nisur imunizimi i vajzave me vaksinën HPV, derisa kalendari i vaksinimit është pasuruar edhe me vaksinën kundër Rotavirusit dhe atë kundër Pneumokokut.

Një platformë e re monitorimi e zhvilluar nga Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) pritet të ndryshojë mënyrën se si raportohen dhe menaxhohen mungesat e ilaçeve në Bashkimin Evropian, duke synuar përmirësimin e efikasitetit dhe transparencës në mbledhjen dhe ndarjen e të dhënave mbi furnizimin dhe kërkesën.

BE-ja ka hasur prej kohësh vështirësi në menaxhimin e mungesave të ilaçeve, ku ndërprerjet shpesh raportohen vonë ose janë të kufizuara në informacion. Pavarësisht ndikimit të këtyre mungesave tek pacientët, raportimet e paorganizuara dhe shqetësimet për konfidencialitetin konkurrues kanë penguar rregullatorët kombëtarë dhe të BE-së të ndërhyjnë në kohë.

Platforma e re, e quajtur Platforma Evropiane për Monitorimin e Mungesave (ESMP), nisi raportimet rutinë në nëntor 2024 dhe do të bëhet plotësisht funksionale në shkurt 2025. Ajo do të sigurojë një sistem të centralizuar dhe të automatizuar për mbledhjen dhe analizimin e të dhënave, duke mundësuar veprime më të shpejta dhe të koordinuara nga të gjitha palët e interesuara.

Sipas Sofia Zastavnik, pronare e produktit të ESMP-së, platforma do të ndihmojë në përmirësimin e vendimmarrjes, veçanërisht në rastet kur shfaqen mungesa që prekin shumë vende. “Të kesh njohuri më të mira do të thotë të veprosh më shpejt, dhe kur flasim për mungesa ilaçesh, koha është jetike”, tha ajo.

Platforma do të përfshijë një ndërfaqe që i lejon prodhuesit, rregullatorët dhe agjencitë kombëtare të ndajnë të dhëna në kohë reale. Përveç kësaj, do të ketë një hapësirë të hapur për publikun për të marrë informacion mbi mungesat e ilaçeve.

ESMP është dizajnuar për të adresuar situata të ndryshme, nga raportimet rutinë deri te emergjencat shëndetësore, si mungesa e antibiotikëve gjatë dimrit të vitit 2023. Sistemi është gjithashtu fleksibël për të ofruar detaje më të thella në raste kritike, duke siguruar koordinim më të mirë midis vendeve dhe rregullatorëve.

Sipas zyrtares së Komisionit Evropian, Laura Geslin, përdorimi i platformës nuk është fakultativ. “Ka një detyrim ligjor për të dorëzuar të dhënat,” theksoi ajo, duke paralajmëruar se industria duhet të jetë e vetëdijshme për përgjegjësitë e saj të reja. Platforma është zhvilluar në partneritet me përfaqësues nga industria farmaceutike dhe agjencitë kombëtare të barnave, duke siguruar që ajo të përmbushë nevojat e sektorit të shëndetësisë. Sofia Zastavnik e përshkroi ESMP-në si “një fener për harmonizimin”, duke shprehur besimin se platforma do të forcojë menaxhimin e mungesave dhe do të rrisë besimin e qytetarëve në sistemin shëndetësor evropian.

Me implementimin e ESMP-së në vitin 2025, BE-ja shpreson të minimizojë ndikimet e mungesave të ilaçeve, duke siguruar që pacientët të mos përballen më me ndërprerje të panevojshme në trajtimin e tyre./UBTNews/

Shtetet e Bashkuara kanë vendosur sanksione ndaj liderit të Forcave të Mbështetjes së Shpejtë paraushtarake të Sudanit (RSF), Mohamed Hamdan Dagalo (i njohur si Hemedti), duke e akuzuar për kryerjen e gjenocidit në luftën civile të vendit.

Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, deklaroi se RSF ka kryer krime të rënda kundër njerëzimit, duke përfshirë vrasjen dhe përdhunimin sistematik të anëtarëve të grupeve të caktuara etnike, si pjesë e një fushate të qëllimshme dhe brutale dhune në rajonin e Darfurit.

RSF, që përbëhet kryesisht nga luftëtarë arabë etnikë, është përfshirë në një seri mizorish ndaj grupeve joarabe, përfshirë komunitetin Massalit. Blinken theksoi se “RSF dhe milicitë e lidhura me të kanë vrarë burra dhe djem, madje edhe foshnja, mbi baza etnike, duke shënjestruar gra dhe vajza për dhunë seksuale brutale”.

Për më tepër, grupi ka bllokuar ndihmat humanitare në territorin e tij dhe ka vrarë njerëz të pafajshëm që përpiqeshin t’i shpëtonin konfliktit.

Sanksione të ashpra kundër liderit dhe aleatëve
Sanksionet e SHBA-ve përfshijnë ngrirjen e aseteve dhe ndalimin e transaksioneve për Hemedti dhe shtatë kompani të lidhura me RSF në Emiratet e Bashkuara Arabe. Një individ tjetër, i cili ndihmoi në blerjen e armëve për RSF, u përfshi gjithashtu në listën e sanksioneve. Emiratet e Bashkuara Arabe, të akuzuara për mbështetje ndaj RSF-së nga raportet e OKB-së, kanë mohuar vazhdimisht përfshirjen e tyre.

Lufta civile në Sudan shpërtheu më 15 prill 2023, pas përplasjeve mes Hemedtit dhe gjeneralit Abdel Fattah al-Burhan, lideri i Forcave të Armatosura Sudaneze (SAF). Konflikti ka shkaktuar një krizë humanitare masive: Pothuajse 650,000 njerëz përballen me zi buke, mbi 30 milionë persona kanë nevojë për ndihmë humanitare, dhjetëra mijëra janë vrarë nga dhuna.

Organizatat ndërkombëtare paralajmërojnë për përkeqësim të situatës në vitin 2025, me rritje të zhvendosjeve, urisë dhe shpërthimeve të sëmundjeve. Blinken deklaroi se sanksionet kundër RSF-së nuk nënkuptojnë mbështetje për SAF, duke theksuar se të dyja palët janë përgjegjëse për dhunën. SAF është akuzuar për sulme ajrore vdekjeprurëse në territoret e kontrolluara nga RSF.

John Prendergast, bashkëthemelues i organizatës mbikëqyrëse “The Sentry”, e quajti veprimin e administratës Biden si një hap të rëndësishëm për të mbajtur përgjegjës ata që janë pas mizorive më të rënda në botë. Sanksionet e SHBA-ve ndaj RSF pasojnë përcaktimin e gjenocidit të kryer nga milicitë Janjaweed në Darfur 21 vite më parë, një tragjedi që ngjalli ndërgjegjen ndërkombëtare. /Euronews/