Kuriozitete

E para që fitoi një divorc në Indi: Kush ishte Rukhmabai Raut?

Published

on

Nëse emri i saj do të njihej më gjerësisht, Rukhmabai Raut do të ishte sot një ikonë e feminizmit.

Në një Indi patriarkale të shekullit të 19-të, Rukhmabai Raut guxoi të sfidonte normat shoqërore duke refuzuar një martesë të detyruar.

Më 1885, Rukhmabai u bë gruaja e parë hindu që arriti të fitonte ligjërisht një “divorc”, falë ndërhyrjes së vetë Mbretëreshës Viktoria.

Ky rast u kthye në pikë kthese për të drejtat e grave dhe çoi më vonë në reformën e ligjit me Age of Consent Act (1891) dhe ndalimin ligjor të martesave të fëmijëve. Rukhmabai u martua në moshën 11-vjeçare me një 19-vjeçar, por refuzoi të jetonte me të.

Kur burri e paditi për ta detyruar të bashkëjetonte, preferoi të përballej me burgun sesa të dorëzohej. Rasti tronditi opinionin publik, polarizoi shoqërinë indiane mes konservatorëve dhe reformatorëve, dhe tërhoqi vëmendjen ndërkombëtare.

Përveç luftës kundër martesës së detyruar, u bë një nga gratë e para indiane që u diplomua në mjekësi në Londër e praktikoi si mjeke për më shumë se 35 vjet në Indi. Ao nuk ndaloi asnjëherë së shkruari për të drejtat e grave, duke përdorur pseudonimin “A Hindu Lady” në artikujt e saj për The Times of India.

Rukhmabai nuk ishte vetëm një viktimë që sfidoi sistemin, por një reformuese që e transformoi atë. Lufta e saj e guximshme për vetëvendosje vazhdon të frymëzojë gratë në Indi dhe më gjerë edhe sot.

Kuriozitete

Shishet e ujit strehojnë baktere nëse nuk pastrohen rregullisht

Published

on

Ekspertët thonë se shishet e ujit, pavarësisht lëngut që mbajnë, mund të ndoten dhe duhet të pastrohen rregullisht.

Shishet plastike mbledhin mikrobe nga goja dhe duar, dhe vrimat e vogla mund të krijojnë kushte për shumimin e baktereve dhe mykut.

Shishet e papastra mund të shkaktojnë probleme shëndetësore, si dhimbje stomaku, kruarje të fytit dhe përkeqësim të alergjive.

Për pastrim të duhur, përdorni një sfungjer ose furçë për të pastruar brenda dhe jashtë me ujë të ngrohtë dhe sapun.

Ekspertët rekomandojnë pastrim të përditshëm dhe një pastrim më të thellë një herë në javë, veçanërisht për shishet që mbushen me pije me sheqer, pasi bakteret i preferojnë këto mbetje. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Objekti misterioz ndëryjor, çfarë po fsheh NASA?

Published

on

NASA dyshohet se po fsheh imazhe të reja të një objekti enigmatik përtej Sistemit tonë Diellor.

Kjo anomali ndëryjore, e zbuluar për herë të parë përmes teleskopëve të përparuar, ofron një mundësi të rrallë për të studiuar vizitorët jashtëtokësorë që kalojnë nëpër lagjen kozmike.

Lajmi, i publikuar më 7 nëntor 2025, ka ndezur debat rreth transparencës në eksplorimin e hapësirës.

Historia e objekteve të njohura ndëryjore ofron kontekst për të kuptuar objektin aktual misterioz. Një nga shembujt më të famshëm është Oumuamua, i zbuluar më 2017. Vizitorë të tillë janë të rrallë, me një grusht të konfirmuar që nga fillimi i vëzhgimeve me teleskop.

Rasti i vitit 2025 i shtohet kësaj liste ekskluzive. Trajektorja e objektit aktual misterioz është konfirmuar si me origjinë jashtë Sistemit Diellor, duke shtuar intrigën që rrethon zbulimin e tij.

Teleskopi që kapi të dhënat që çuan në imazhet e reja nuk është zbuluar. Megjithatë, karakteristikat e pazakonta të objektit,  si shpejtësia e tij, aludimet për përbërjen dhe rruga e tij, e dallojnë atë nga trupat brenda Sistemit tonë Diellor.

Afati kohor i vëzhgimeve arriti një pikë kritike më 7 nëntor 2025, kur mbajtja e pamjeve të reja u bë një pikë qendrore.

Vendimi për të mbajtur imazhet ka ngritur pyetje e nxitur spekulime midis komunitetit shkencor dhe publikut. Që nga 7 nëntori 2025, deklaratat zyrtare të NASA-s në lidhje me studimin e objektit dhe politikat e publikimit të imazheve kanë qenë të paqarta.

Kjo mungesë qartësie ka shtuar intrigën dhe spekulimet rreth objektit.

Mund të ketë justifikime shkencore për NASA-n që mban të fshehur imazhe të reja të objektit misterioz. Analiza e vazhdueshme për të shmangur përfundimet e parakohshme është arsye e besueshme. Megjithatë, shqetësimet për sigurinë ose klasifikimin nxisin mbajtjen e pamjeve të objekteve ndëryjore nga përtej sistemit diellor.

Objekti misterioz nga përtej Sistemit Diellor zbulon informacione të vlefshme rreth sistemeve ekzoplanetare ose origjinës kozmike, bazuar në të dhëna. Astronomët kanë propozuar teori mbi natyrën e objektit, duke filluar nga fenomenet natyrore deri te mundësitë më ekzotike.

Komuniteti shkencor ka reaguar ndaj mbajtjes sekrete të imazheve të reja të objektit ndëryjor nga NASA. Ekspertët kanë bërë thirrje për transparencë më të madhe në ndarjen e imazheve të reja.

Nuk është e qartë se kur NASA mund të publikojë imazhet e reja të fshehura të objektit misterioz.

Zbulimet e 7 nëntorit 2025 mund të kenë ndikime më të gjera në politikën hapësinore. Debati rreth transparencës në eksplorimin e hapësirës është rigjallëruar dhe rezultati mund të formësojë praktikat e ardhshme në këtë fushë. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kuriozitete

Specie e re blete në Australi merr emrin ‘Lucifer’ për brirët e saj

Published

on

Një specie e re blete, e quajtur “Lucifer” është zbuluar në Australi. Bleta quhet “Lucifer” për shkak të pamjes djallëzore që i japin brirët e vegjël në kokë.

Studiuesit njoftuan zbulimin të martën dhe u gjet në Australinë Perëndimore.

Ndërsa studionte një lule të egër shkencëtarja e Shkollës së Shkencave Molekulare dhe të Jetës të Universiteti Curtin në Perth, Kit Prendergast zbuloi këtë bletë e cila menjëherë tërhoqi vëmendjen e saj për shkak të pamjes së saj unike.

“Femra kishte brirë tepër të vegjël në kokë,” vuri në dukje ajo në një botim universitar.

Shkencëtarja, një fanse e serialit televiziv “Lucifer” që e shikonte në Netflix, vendosi që ky emër i përshtatej në mënyrë të përkryer pamjes djallëzore që e karakterizon këtë bletë.

“Është anëtari i parë i ri i kolonisë së bletëve në më shumë se 20 vjet, gjë që tregon se sa shumë jetë kemi ende për të zbuluar, duke përfshirë zonat e kërcënuara nga minierat e metaleve, siç janë Goldfields, ku u zbulua Luciferi”, vuri në dukje Prendergast.

Ekspertët shpresojnë që ky zbulim do të rrisë ndërgjegjësimin rreth shumë specieve të panjohura që mund të ekzistojnë në këto zona. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Shkenca zbulon kur fillon plakja e vërtetë

Published

on

Procesi i plakjes njerëzore nuk është linear, dhe sipas një studimi të ri, ai përshpejtohet ndjeshëm pas moshës 50 vjeç.

Kërkues nga Akademia Kineze e Shkencave zbuluan se pas kësaj moshe, qelizat, indet dhe organet degradojnë më shpejt, me aortën dhe enët e gjakut që tregojnë të parat shenja të dukshme të plakjes.

Studiuesit përdorën “orë proteomike” — analiza të proteinave që lidhen me moshën biologjike për të matur ritmin e plakjes në shtatë sisteme të trupit, përfshirë atë kardiovaskular, imunitar, tretës dhe muskulo-skeletor.

Ata zbuluan se midis moshës 45 dhe 55 vjeç ndodh një “pikë kthese” ku proteinat që lidhen me sëmundjet kronike, si sëmundjet e zemrës, diabeti dhe kanceri, rriten ndjeshëm.

Eksperimentet me minj konfirmuan efektet e këtyre proteinave: kafshët e reja që morën proteina nga minj të moshuar treguan dobësi fizike dhe shenja të hershme plakjeje.

Sipas autorëve, kuptimi i fazave kritike mund të ndihmojë në zhvillimin e trajtimeve të personalizuara kundër plakjes. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara