Punëtorët ndërtimorë hasën në rrënojat e një piramide të madhe pranë autostradës në Meksikë. Pasi u informuan për zbulimin, arkeologët mblodhën dhjetëra artefakte të tjera nga vendi, të cilat do të studiohen me kujdes në laborator gjatë muajve të ardhshëm.
Struktura u zbulua në muajin qershor të vitit 2024 gjatë ndërtimit të korsisë së tretë në një autostradë federale në Hidalgo, në Meksikën qendrore-lindore. Arkeologët nga Instituti Kombëtar i Antropologjisë dhe Historisë i Meksikës (INAH) vizituan vendin për të kryer hetime. Pas një studimi ajror me dron, ekipi mblodhi 155 mostra, duke përfshirë fragmente qeramike, vegla guri dhe mbetje kafshësh.
Për të mbrojtur reliktin, autoritetet arkeologjike miratuan ndërtimin e një muri të madh rreth piramidës, me gjatësi 43 metra dhe lartësi 11.7 metra, shkruan Iflscience.
Ndërtesa është pjesë e një vendbanimi parahispanik të njohur si San Miguel, që daton nga periudha epiklasike (650-950 e.s.) deri në periudhën postklasike të vonshme (1350-1519 e.s.). Kjo ishte një kohë kur zona ishte nën kontrollin e “sundimit të Metzca”, për të cilin INAH thotë se ka lënë një “vulë multietnike” të paktën deri në shekullin e XVI-të.
Megjithatë, historia e aktivitetit njerëzor në zonë daton shumë më herët, me vendbanimet më të hershme që i përkasin të paktën 14 mijë viteve më parë.
Ende mbetet e paqartë sa struktura parahispanike janë ende të fshehura në Meksikë, si dhe në Amerikën Qendrore dhe Jugore. Vitet e fundit kanë sjellë shumë zbulime të reja, falë veçanërisht teknologjisë LiDAR (Light Detection and Ranging). Kjo teknologji përdor dritën laser për të zbuluar forma dhe veçori të objekteve që zakonisht janë të fshehura nga bimësia, toka ose struktura të tjera.
Vitit e kaluar, INAH përdori LiDAR për të zbuluar gjurmët e një rruge 18 kilometra të gjatë që lidhte qytetet Maya më shumë se 1200 vjet më parë. Në Guatemalën e sotme, kjo teknikë ka zbuluar gjithashtu prova të një civilizimi të panjohur më parë të Mayave, e cila përbëhej nga 964 vendbanime të ndërlidhura me 177 kilometra rrugë të lashta.
Këto zbulime janë një kujtesë e fuqishme se bota parakolumbiane ishte e gjallë dhe jashtëzakonisht komplekse shumë kohë para shkatërrimit të saj nga kolonizatorët evropianë.