Kulturë

Dizajni që ndryshoi qytetet evropiane

Lubjana vendosi një standard për qytetet e tjera evropiane.

Published

on

Në vitet 1930, Jože Plečnik i Sllovenisë krijoi një arkitekturë unike krejtësisht të ndryshme nga stili mbizotërues i asaj kohe dhe ndryshoi mënyrën se si ne mendojmë për qytetet. Pasi kryeqyteti i Sllovenisë, Lubjana, u shkatërrua nga një tërmet në vitin 1895, një arkitekt novator ri-imagjinoi qytetin në një mënyrë që jo vetëm e përmirësoi atë, por vendosi një standard për qytetet e tjera evropiane.

Arkitekti slloven, Jože Plečnik kishte punuar tashmë me projektues të shquar të epokës në Vjenë dhe Pragë para se të kthehej në shtëpi për të rindërtuar kryeqytetin në vitet 1930. Plani i tij u frymëzua nga Athina e lashtë, ai madje e quajti atë “Akropoli Slloven”. Historiani i artit Peter Krečičv shpjegoi se dizajni i Pleçnikut kishte analogji të drejtpërdrejta me Athinën e lashtë: Kalaja e Lubjanës ishte akropoli, varrezat e Zhales ishin nekropoli, Sheshi i Kongresit ishte agora ose vendi i grumbullimit .

Por Pleçniku nuk u ndal me kaq, megjithëse modernizmi dhe funksionalizmi ishin të njohura në atë kohë, ai donte diçka ndryshe.

“Të dy stilet plotësonin funksionet ose nevojat bazë, por nuk kishin komponentin shpirtëror që kërkonte Plečnik”, tha Ana Porok, drejtore e Muzeut të Shtëpisë Plečnik. Pra, i frymëzuar nga kulturat antike dhe nga arti barok dhe i rilindjes, Pleçnik krijoi një arkitekturë unike krejtësisht të ndryshme nga stili mbizotërues i kohës.

“Pleçnik riorganizoi elementet klasike, si kolonat, harqet dhe kurorat. Këto ishin praktikisht të ndaluara nën ortodoksinë moderniste. Megjithatë, Pleçnik i përdor ato si bazë të gjuhës së tij vizuale moderne“, tha Kreçiçv.

Pleçnik mori gjithashtu vendimin progresiv për të mbyllur qendrën e qytetit ndaj trafikut të motorizuar – diçka që qytetet e tjera evropiane nuk do ta bënin për dekada. Në vend të kësaj, ai vuri këmbësorët dhe hapësirat publike në radhë të parë, duke krijuar një shëtitore për të ecur nëpër qytet e cila kaloi pranë disa prej modeleve të tij të tjera të njohura, duke përfshirë Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare sllovene dhe përgjatë lumit Ljubljanica, si dhe nwpwr shumë sheshe, parqe dhe ura.

“E veçanta e qytetit qëndron në qasjen humaniste ndaj dizajnit të tij: hapësira të hapura, rrugë, parqe dhe aranzhime të krijuara për të gjithë njerëzit, dhe sigurisht arkitektura e përjetshme e Pleçnikut, e cila nuk mund të gjendet askund tjetër”, tha Porok.

Vizioni i Pleçnikut e transformoi Lubjanën dhe e bëri atë një shembull të shkëlqyer sesi stilet klasike dhe moderne mund të kombinohen për t’u shërbyer njerëzve që jetonin atje.

 Në korrik 2021, UNESCO e njohu arritjen e tij dhe i futi veprat e tij në Lubjanë dhe dizajnin e tij me në qendër njeriun në Listën e Trashëgimisë Botërore.

 “Ajo që bie në sy nuk është një ndërtesë e vetme, por më tepër lidhja e arkitekturës së tij me jetën e qytetit. Ky koncept duhet të na frymëzojë kur dizajnojmë qytete sot”, tha Krečičv./UBTNews/

Magazinë

Jeff Bezos nuk plotëson ‘TEKAT’ e Lady Gaga-s, këngëtarja nuk performoi në dasmën e miliarderit

Published

on

Një nga thashethemet më të përhapura ishte se Lady Gaga kishte kërkuar një tarifë prej pesë milionë eurosh…

Jeff Bezos dhe Lauren Sánchez i thanë “Po” njëri-tjetrit në një ceremoni madhështore në Venecia të Italisë.

Ndërkohë, mungesa e këngëtares Lady Gaga, në këtë dasmë ka shkaktuar shumë spekulime dhe thashetheme në media. Në fillim, u tha se këngëtarja 39-vjeçare ishte planifikuar të performonte gjatë kësaj ceremonie madhështore.

Kjo ka ngjallur shumë dyshime, duke bërë që mediat dhe fansat të spekulojnë për arsyet e mungesës së saj.

Një nga thashethemet më të përhapura ishte se Lady Gaga kishte kërkuar një tarifë prej pesë milionë eurosh për të performuar në dasmën e Bezos, një shumë që thuhet se themeluesi i Amazon nuk e ka pranuar.

Megjithatë, një burim i afërt me çiftin i ka thënë “Daily Mail”-it se këto spekulime janë të pabaza dhe që mungesa e Lady Gaga nuk ka të bëjë me çështjen e pagesës. Sipas këtij burimi, asnjë ofertë serioze nuk e ka joshur këngëtaren për t’u angazhuar në dasmë.

Continue Reading

Magazinë

Përplasja ligjore Blake Lively – Justin Baldoni – Aktorja kërkon prova nga emra të famshëm

Published

on

Aktorja e famshme, Blake Lively, ka nisur veprime të reja ligjore në betejën e saj kundër aktorit dhe regjisorit, Justin Baldoni.

Blake ka nisur veprime të reja ligjore në betejën e saj kundër aktorit dhe regjisorit Baldoni, të cilin e akuzon për ngacmim seksual dhe hakmarrje.

Të gjitha këto akuza janë hedhur poshtë nga Baldoni. TMZ shkruan se avokatët e Lively-t kanë nisur thirrje zyrtare ndaj tre emrave të njohur në rrjet: Perez Hilton, Candace Owens dhe Andy Signore, për të mbledhur prova për një fushatë të mundshme njollosjeje nga Baldoni.

Candace Owens reagoi, tha se nuk ka marrë asnjë thirrje dhe ironizoi faktin që lajmi u publikua para se të njoftohej. Hilton dhe Signore nuk kanë komentuar. Padia kundërpërgjigje prej 400 milionë dollarësh e Baldonit ndaj Lively dhe bashkëshortit Ryan Reynolds, u hodh poshtë muajin e kaluar nga gjykata.

Çështja vazhdon të përfshijë edhe emra të tjerë të njohur, përfshirë Scooter Braun, Taylor Swift dhe Hugh Jackman, të cilët janë përfshirë përmes thirrjeve ose komunikimeve të përmendura në proces.

Continue Reading

Magazinë

Lauren Sanchez zbulon fustanin e nusërisë që u qep për 900 orë

Published

on

Mes bujës ekstreme që rrethoi dasmën e saj italiane me Jeff Bezos, Sanchez më në fund zbuloi fustanin e saj të shumëpritur të nusërisë.

Ajo zgjodhi miqtë e saj, stilistët italianë Domenico Dolce dhe Stefano Gabbana të Dolce & Gabbana, për të krijuar fustanin, dhe në vend që të shtynte kufijtë me një siluetë moderne, Sanchez donte një shkëlqim të përjetshëm. Kështu që, ajo iu drejtua të së kaluarës.

Më konkretisht, nusja u rikthye në vitet ’50-të për frymëzim.

Fustani është bazuar në atë që Sophia Loren veshi për t’u martuar me Cary Grantin në filmin e vitit 1958 ”Houseboat” .

Ndërkaq, e gjithë velloja që mund ta shihni në fotografi u realizua për mbi 900 orë punë.

Continue Reading

Kulturë

Shote Galica, Heroina e Popullit dhe simboli i qëndresës shqiptare

Published

on

By

Në fillim të muajit korrik, shënohet 98-vjetori i ndarjes nga jeta e Qerime Galicës, e njohur si Shote Galica, Heroinë e Popullit dhe simbol i qëndresës shqiptare dhe luftës për liri.

Shote Galica luftoi për 12 vjet si pjesëmarrëse në mbi 40 aksione të rëndësishme luftarake, në të cilat humbi 22 anëtarë të familjes. Ajo ishte luftëtare për çlirimin e Kosovës nga pushtuesit serbë, austro-hungarezë, bullgarë e jugosllavë.

Shote Galica lindi në katundin Radishevë të Drenicës. Mori pjesë në kryengritjet kundër osmanëve në vitet 1909-1912 dhe në qëndresën e armatosur kundër serbëve në vitet 1912-1915. Në vjeshtën e vitit 1915, u rreshtua në çetën e kryengritësve të Drenicës përkrah bashkëshortit të saj Azem Galica. Mori pjesë në luftimet e vjeshtës 1918 për çlirimin e Drenicës, Podgorit dhe Pejës. Pas Luftës I Botërore e vazhdoi qëndresën kundër politikës serbomadhe të dhunës e shkombëtarizimit në Kosovë. Në prill-qershor 1919 mori pjesë përkrah Azemit, në Kryengritjen e Rrafshit të Dukagjinit e të Drenicës. Në vitet 1921-1923 luftoi për mbrojtjen e Zonës Neutrale të Junikut dhe në vitin 1923-1924 të zonës së lirë të Drenicës, në Arbaninë e Vogël.

Në ballafaqimet politike në Shqipërinë e viteve 1921-1924, ishte përkrahëse e opozitës demokratike dhe mbështetëse e qeverisë së Fan Nolit. Në dhjetor 1924 mori pjesë në radhët e luftëtarëve të Bajram Currit duke pritur me armë në kufi forcat e Ceno bej Kryeziut. U rikthye në Kosovë, ku mbajti gjallë në popull frymën e qëndresës antiserbe.

Më 1926, e plagosur dhe e sëmurë, u vendos në Shqipëri, në Shullaz, pranë Milotit dhe më pas në Derven të Fushë-Krujës. Ndonëse në gjendje të vështirë dhe pa burime ekonomike, u kujdes për tre fëmije jetimë të bashkëluftëtareve të vrarë. Ndërroi jetë në Fushë-Krujë, aty ku prehet edhe sot e kësaj dite.

Continue Reading

Të kërkuara