Kulturë

Dizajni që ndryshoi qytetet evropiane

Lubjana vendosi një standard për qytetet e tjera evropiane.

Published

on

Në vitet 1930, Jože Plečnik i Sllovenisë krijoi një arkitekturë unike krejtësisht të ndryshme nga stili mbizotërues i asaj kohe dhe ndryshoi mënyrën se si ne mendojmë për qytetet. Pasi kryeqyteti i Sllovenisë, Lubjana, u shkatërrua nga një tërmet në vitin 1895, një arkitekt novator ri-imagjinoi qytetin në një mënyrë që jo vetëm e përmirësoi atë, por vendosi një standard për qytetet e tjera evropiane.

Arkitekti slloven, Jože Plečnik kishte punuar tashmë me projektues të shquar të epokës në Vjenë dhe Pragë para se të kthehej në shtëpi për të rindërtuar kryeqytetin në vitet 1930. Plani i tij u frymëzua nga Athina e lashtë, ai madje e quajti atë “Akropoli Slloven”. Historiani i artit Peter Krečičv shpjegoi se dizajni i Pleçnikut kishte analogji të drejtpërdrejta me Athinën e lashtë: Kalaja e Lubjanës ishte akropoli, varrezat e Zhales ishin nekropoli, Sheshi i Kongresit ishte agora ose vendi i grumbullimit .

Por Pleçniku nuk u ndal me kaq, megjithëse modernizmi dhe funksionalizmi ishin të njohura në atë kohë, ai donte diçka ndryshe.

“Të dy stilet plotësonin funksionet ose nevojat bazë, por nuk kishin komponentin shpirtëror që kërkonte Plečnik”, tha Ana Porok, drejtore e Muzeut të Shtëpisë Plečnik. Pra, i frymëzuar nga kulturat antike dhe nga arti barok dhe i rilindjes, Pleçnik krijoi një arkitekturë unike krejtësisht të ndryshme nga stili mbizotërues i kohës.

“Pleçnik riorganizoi elementet klasike, si kolonat, harqet dhe kurorat. Këto ishin praktikisht të ndaluara nën ortodoksinë moderniste. Megjithatë, Pleçnik i përdor ato si bazë të gjuhës së tij vizuale moderne“, tha Kreçiçv.

Pleçnik mori gjithashtu vendimin progresiv për të mbyllur qendrën e qytetit ndaj trafikut të motorizuar – diçka që qytetet e tjera evropiane nuk do ta bënin për dekada. Në vend të kësaj, ai vuri këmbësorët dhe hapësirat publike në radhë të parë, duke krijuar një shëtitore për të ecur nëpër qytet e cila kaloi pranë disa prej modeleve të tij të tjera të njohura, duke përfshirë Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare sllovene dhe përgjatë lumit Ljubljanica, si dhe nwpwr shumë sheshe, parqe dhe ura.

“E veçanta e qytetit qëndron në qasjen humaniste ndaj dizajnit të tij: hapësira të hapura, rrugë, parqe dhe aranzhime të krijuara për të gjithë njerëzit, dhe sigurisht arkitektura e përjetshme e Pleçnikut, e cila nuk mund të gjendet askund tjetër”, tha Porok.

Vizioni i Pleçnikut e transformoi Lubjanën dhe e bëri atë një shembull të shkëlqyer sesi stilet klasike dhe moderne mund të kombinohen për t’u shërbyer njerëzve që jetonin atje.

 Në korrik 2021, UNESCO e njohu arritjen e tij dhe i futi veprat e tij në Lubjanë dhe dizajnin e tij me në qendër njeriun në Listën e Trashëgimisë Botërore.

 “Ajo që bie në sy nuk është një ndërtesë e vetme, por më tepër lidhja e arkitekturës së tij me jetën e qytetit. Ky koncept duhet të na frymëzojë kur dizajnojmë qytete sot”, tha Krečičv./UBTNews/

Kulturë

Kongresi i Lushnjës, mbrojtësi i integritetit territorial të Shqipërisë

Published

on

Më 31 janar 1920, përfunduan punimet e Kongresit të Lushnjës, një ngjarje historike që luajti një rol të rëndësishëm në ruajtjen e integritetit territorial të Shqipërisë pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Kongresi u mbajt në një kohë kur shteti shqiptar ishte në rrezik nga copëtimi territorial, për shkak të vendimeve të marrë nga Konferenca e Paqes në Paris, dhe kërcënimeve të mundshme nga fuqitë e huaja.

Më 21 janar 1920, në Lushnjë u mblodhën dhjetëra përfaqësues nga të gjitha trojet shqiptare për të diskutuar për fatin e kombit dhe për të siguruar sovranitetin e Shqipërisë. Kongresi ishte një mundësi për të ripohuar pavarësinë e shtetit shqiptar dhe për të kundërshtuar kufizimet që mund të vendoseshin nga jashtë. Ai kishte për qëllim mbrojtjen e integritetit territorial dhe të ardhmen e shtetit shqiptar në një periudhë pasigurie dhe tensionesh ndërkombëtare.

Në krye të Kongresit të Lushnjës u zgjodh Aqif Biçakçiu, me nënkryetar Sotir Peci dhe sekretarë Kostaq Kota e Ferid Vokopola. Gjatë punimeve të kongresit, një nga diskutimet kryesore ishte përgatitja e një note proteste ndaj qëndrimeve të Konferencës së Paqes mbi kufijtë e Shqipërisë, një hap i rëndësishëm për të demonstruar kundërshtimin ndaj vendimeve të mundshme që cenonin integritetin e vendit.

Kongresi miratoi një akt kushtetues që ripohon sovranitetin e Shqipërisë dhe emëroi një qeveri të re, me Sulejman Delvinën si kryeministër. Ai gjithashtu zgjodhi organet më të larta të shtetit, si Këshillin e Lartë dhe Këshillin Kombëtar, që do të ushtronin funksionet e shtetit derisa të vendoseshin strukturat përfundimtare të regjimit.

Kongresi i Lushnjës është konsideruar një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë e kombit shqiptar, pasi shënoi një moment të rëndësishëm në mbrojtjen e pavarësisë dhe sovranitetit të Shqipërisë në një periudhë të pasluftës, kur vendi ishte në një gjendje të brishtë politike dhe territoriale. Ai e forcoi shtetin shqiptar dhe kontribuoi në konsolidimin e pavarësisë së tij./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Sezoni i tretë i “Squid Game”: Ja data kur do të publikohet

Published

on

“Squid Game” rikthehet për një raund të fundit lojërash! Netflix njoftoi se pjesa e tretë dhe e fundit e shumëpritur e thrillerit korean do të kthehet në ekran më 27 qershor 2025.

“Squid Game”, i cili mbetet seriali më i njohur së fundmi, do të vazhdojë aty ku u la në sezonin 2, me Gi-hun ( Lee Jung-jae ) duke vajtuar për humbjen e mikut të tij më të mirë, Jung-bae (Lee Seo-hwan) dhe “I shtyrë në dëshpërim të plotë nga The Front Man (Lee Byung-hun), i cili po fshihte identitetin e tij të vërtetë për të depërtuar në lojë,” lexon përmbledhja zyrtare.

“Gi-hun këmbëngul me qëllimin e tij për t’i dhënë fund lojës, ndërsa Front Man vazhdon lëvizjen e tij të radhës dhe zgjedhjet e lojtarëve të mbijetuar do të çojnë në pasoja më të rënda me çdo raund,” vazhdon ai. “A mund të shpresojmë për njerëzimin në realitetet më mizore? Fansat në të gjithë botën po numërojnë ditët derisa të zbulohet përgjigja përfundimtare.”

Megjithëse një trailer për sezonin 3 ende nuk është publikuar, Netflix ndau një teaser 15 sekondësh me fansat në X në janar 2025.

Klipi i shkurtër zbuloi një personazh të ri: Chul-su – një homolog mashkull i kukullës së tmerrshme vrasëse Young-hee.

Dy sezonet e para të Squid Game janë të disponueshme për t’u transmetuar në Netflix.

Burimi: People

Continue Reading

Kulturë

”Sekreti i sekreteve” romani i ri i Dan Brown

Published

on

Në 9 shtator 2025, botuesit do të nxjerrin në qarkullim një nga romanet më të pritura të vitit, Sekreti i sekreteve (“The Secret of Secrets”), vepra e re e autorit të njohur Dan Brown. Ky roman, që do të publikohet njëkohësisht në 17 vende të botës, e ndjek sërish protagonistin më të famshëm të Brown-it, profesori i historisë së artit dhe simbolistit të Harvardit, Robert Langdon, i njohur nga bestselleri i tij i jashtëzakonshëm Kodi i Da Vinçit. Ky rikthim i Langdon-it premton të jetë më i thellë, më emocionues dhe më intrigues se kurrë, duke e mbajtur lexuesin në tension deri në faqen e fundit.

Në këtë vepër të re, Langdoni niset për në Pragë, ku do të marrë pjesë në një konferencë organizuar nga Katherine Solomon, një eksperte e shquar në fushën e shkencës noetike – një disiplinë që shqyrton natyrën e ndërgjegjes dhe fuqinë e mendjes njerëzore. Katherine është gati të publikoje një libër që përmban zbulime revolucionare rreth ndërgjegjes, që pritet të sfidojnë dhe ndryshojnë tërësisht besimet dhe kuptimet tradicionale të botës. Por, ashtu si çdo histori e vërtetë e Dan Brown-it, ndodhin ngjarje të papritura dhe tronditëse. Një vrasje brutale dhe misterioze shpërthen papritmas në jetën e protagonistëve, duke hapur dyert për një kaos të paimagjinueshëm. Katherine Solomon zhduket papritur, dhe dorëshkrimi i saj i vlerësuar shumë përmban të vërteta që mund të ndryshojnë gjithçka që dimë për njeriun dhe universin.

Kjo ngjarje e çuditshme e nxjerr Langdon-in në një udhëtim të rrezikshëm, ku ai përballet me një organizatë të fuqishme dhe sekrete, të mbështetur në mistere të lashta, por gjithashtu me teknologjinë dhe neuroshkencën më të fundit. Në një kërkim për të shpëtuar Katherine dhe për të zbuluar të vërtetën që fshihet pas projektit të saj, Langdon udhëton nëpër qytete të ndryshme, si Londra dhe Nju Jork, ku misteret dhe ngjarjet mbeten të fshehura në hijet e historisë dhe shkencës.

Në një përplasje mes botëve të shkencës futuriste dhe atyre të legjendave të lashta mistike, Sekreti i sekreteve sjell një komplot të papritur, i cili shkon përtej çdo pritjeje dhe mbështetet në një kompleksitet të thellë psikologjik dhe intelektual. Çdo faqe e romanit është një labirint ku çdo hap mund të hapë një të vërtetë të re, dhe çdo zgjedhje mund të ketë pasoja të pandërprera.

Misteri që rrethon projektin e sekret të Solomon është i lidhur ngushtë me qytetin e Pragës, që siç e ka përshkruar Brown-i, është një qytet magjik dhe mbushur me histori, dhe një mjedis perfekt për të mbajtur një histori të tillë plot të papritura. Ndërsa Langdon futet më thellë në këtë botë të errët dhe të ndërlikuar, ai zbulon një të vërtetë tronditëse që mund të ndihmojë në ndryshimin e mënyrës se si shohim dhe kuptojmë mendjen njerëzore.

Sekreti i sekreteve është një roman që mbush mendjen dhe shpirtin me pasiguri, duke shtruar pyetje mbi natyrën e ndërgjegjes dhe mundësitë e pafundme të njohurive që ende mbeten të fshehura nga njeriu. Me një përzierje të artë mes së kaluarës dhe së ardhmes, mes mitologjisë dhe shkencës moderne, ky roman është një udhëtim i pashmangshëm për çdo adhurues të mendimit të thellë dhe mistereve që sfidojnë çdo kufi të njohur./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Justin Timberalke feston ditëlindjen, mbush 44 vite jetë

Published

on

Justin Timberlake është një artist i njohur i shumë hiteve që dëgjohen akoma si ditën e parë.

Këngëtar, producent, tekstshkrues dhe aktor i disa roleve ku dallohen: Branch in Trolls Holiday in Harmony (2021) dhe Trolls Band Together.

Ai sot me 31 janar paska një datë më të veçantë të shënuar në kalendar, Justin feston ditëlindjen.

Krijuesi i ‘Mirrors’, mbush 44 vite jetë.

Përndryshe, Justin ishte i martuar me Jessica Biel, pas disa vitesh romancë por që lidhja nuk zgjati shumë e në dhjetor të vitit 2024 çifti i dikurshëm pati bërë kërkesë për ndarje. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara