

Aktualitet
“Disa janë thjeshtë psikopatë”, ish-detektivi tregon torturat e policëve kinezë kundër ujgurëve
Të burgosurit shpesh u detyruan të qëndrojnë zgjuar për ditë të tëra dhe i’a mohuan ushqimin dhe ujin, tha ai.
Published
4 years agoon
By
UBT newsBastisjet filluan pas mesnatës në Xinjiang.
Qindra oficerë policie të armatosur shkuan shtëpi më shtëpi te ujgurët në rajonin perëndimor të Kinës, duke i tërhequr njerëzit nga shtëpitë e tyre, duke i vënë në pranga dhe duke i kërcënuar se do t’i qëllonin nëse rezistonin, tregon një ish-detektiv i policisë kineze për CNN, transmeton UBT News.
“Ne i morëm të gjithë me forcë brenda natës”, tha ai.
Ish-detektivi i kthyer në sinjalizues kërkoi të identifikohej vetëm si Jiang, për të mbrojtur anëtarët e familjes së tij që mbeten në Kinë.

Në një intervistë tre-orëshe me CNN, të bërë në Evropë ku ai tani është në mërgim, Jiang zbuloi detaje të rralla mbi atë që ai e përshkroi si një fushatë sistematike të torturës kundër ujgurëve etnikë në sistemin e kampeve të ndalimit të rajonit, pretendime që Kina i mohon.
“Goditini, goditini (derisa të jenë) të mavijosur dhe të fryrë”, tha Jiang, duke kujtuar se si ai dhe kolegët e tij i merrnin në pyetje të burgosurit në qendrat e paraburgimit të policisë. “Derisa të gjunjëzohen në dysheme duke qarë”.
Gjatë kohës së tij në Xinjiang, Jiang tha se çdo i burgosur u rrah gjatë procesit të marrjes në pyetje përfshirë burra, gra dhe fëmijë.
Metodat përfshinin prangosjen e njerëzve në një “karrige tigri” prej metali ose druri – karrige të dizajnuara për të imobilizuar të dyshuarit – varjen e njerëzve nga tavani, dhunën seksuale, goditjet me energji elektrike dhe lundrimin në ujë. Të burgosurit shpesh u detyruan të qëndrojnë zgjuar për ditë të tëra dhe i’a mohuan ushqimin dhe ujin, tha ai.
“Të gjithë përdorin metoda të ndryshme. Disa madje përdorin një shirit ose zinxhirë hekuri me bravë”, tha Jiang. “Policia do të shkelte në fytyrën e të dyshuarit dhe do t’i thoshte të rrëfehej”.
Të dyshuarit u akuzuan për vepra terroriste, tha Jiang, por ai beson se “asnjë” nga qindra të burgosurit që ai ishte përfshirë në arrestimin e tij nuk kishte kryer një krim. “Ata janë njerëz të zakonshëm”, tha ai.
Tortura në qendrat e paraburgimit të policisë ndalej vetëm kur të dyshuarit rrëfenin, tha Jiang. Pastaj ata zakonisht u transferuan në një strukturë tjetër, si një burg ose një kamp internimi i drejtuar nga rojet e burgut.
Për të ndihmuar në verifikimin e dëshmisë së tij, Jiang i tregoi CNN-së uniformën e tij të policisë, dokumentet zyrtare, fotografitë, videot dhe identifikimin nga koha e tij në Kinë, shumica e të cilave nuk mund të publikohen për të mbrojtur identitetin e tij.
CNN nuk mund të konfirmojë në mënyrë të pavarur pretendimet e Jiang, por detaje të shumta të kujtimeve të tij i bëjnë jehonë përvojave të dy viktimave ujgurë që CNN intervistoi për këtë raport. Më shumë se 50 ish-të burgosur të sistemit të kampeve gjithashtu i dhanë dëshmi Amnesty International për një raport prej 160 faqesh të publikuar në qershor, “Si të ishim armiq në luftë”: internimi masiv i Kinës, tortura dhe persekutimi i muslimanëve në Xinjiang”.
Departamenti Amerikan i Shtetit vlerëson se deri në 2 milionë ujgurë dhe pakica të tjera etnike janë ndaluar në kampe internimi në Xinjiang që nga viti 2017.
Herën e parë që Jiang u vendos në Xinjiang, ai tha se ishte i etur për të udhëtuar atje për të ndihmuar në mposhtjen e një kërcënimi terrorist që i ishte thënë se mund të kërcënonte vendin e tij. Pas më shumë se 10 vjetësh në forcat e policisë, ai ishte gjithashtu i etur për një promovim.
Ai tha se shefi i tij i kishte thënë se “forcat separatiste duan të ndajnë atdheun. Ne duhet t’i vrasim të gjithë”.

E nisur në vitin 2014, fushata “Strike Hard” promovoi një program masiv të ndalimit të pakicave etnike të rajonit, të cilët mund të dërgoheshin në një burg ose një kamp internimi thjesht “pasi kishin veshur një vello”, kishin rritur “mjekër të gjatë,” ose që “kishin shumë fëmijë”.
Jiang tha se ai mori dyfishin e pagës së tij normale dhe përfitime të tjera. Por si shpejt u zhgënjye nga puna e tij në Xinjiang. “Unë u befasova kur shkova për herë të parë”, tha Jiang. “Kishte kontrolle sigurie kudo. Shumë restorante dhe vende janë të mbyllura. Shoqëria ishte shumë intensive”.
“E gjitha është planifikuar dhe ka një sistem”, tha Jiang. “Të gjithë duhet të targetojnë një objektiv”.
Nëse dikush i rezistonte arrestimit, oficerët e policisë “do ta mbanin armën në kokë dhe do të thoshin mos lëvizni. Nëse lëvizni, do të vriteni”.
Ai tha se ekipet e policëve do të kontrollonin shtëpitë e njerëzve dhe do të shkarkonin të dhënat nga kompjuterët dhe telefonat e tyre.
Duke e përshkruar kohën si një “periudhë luftarake”, Jiang tha se zyrtarët e trajtuan Xinjiang si një zonë lufte dhe oficerëve të policisë iu tha se ujgurët ishin armiq të shtetit.
Brenda qendrave të paraburgimit të policisë, qëllimi kryesor ishte nxjerrja e një rrëfimi nga të burgosurit, me torturën seksuale që ishte një nga taktikat, tha Jiang.
“Ne do të lidhnim dy tela elektrikë dhe do t’i vendosnim telat në organet gjenitale të tyre ndërsa personi ishte i lidhur”.
“Disa njerëz e shohin këtë si një punë, disa janë vetëm psikopatë.”
Ai pranoi se shpesh duhej të luante “policin e keq” gjatë marrjes në pyetje, por tha se ka shmangur dhunën më të keqe, ndryshe nga disa kolegë të tij.
Një “masë e zakonshme” e torturës ishte që rojet të urdhëronin të burgosurit të përdhunonin të burgosurit e rinj meshkuj, tha Jiang.
Abduweli Ayup, një dijetar 48-vjeçar ujgur nga Xinjiang, tha se ai u arrestua më 19 gusht 2013, kur policia e kapi atë në kopshtin ujgur që ai kishte hapur për t’u mësuar fëmijëve të vegjël gjuhën amtare. Më pas ata e çuan në shtëpinë e tij aty pranë, për të cilën ai tha se ishte e rrethuar nga policia që mbante pushkë.

Natën e tij të parë në një qendër të ndalimit policor në qytetin e Kashgar, Ayup thotë se u dhunua në grup nga më shumë se një duzinë të burgosurish kinezë, të cilët ishin udhëzuar ta bënin këtë nga “tre ose katër” roje burgu të cilët gjithashtu ishin dëshmitarë të sulmit.
“Mos e bëni këtë, unë qava. Ju lutem mos e bëni këtë”, tregoi Ayup.
Ai tha se ai humbi vetëdijen gjatë sulmit dhe u zgjua i rrethuar nga të vjellat dhe urina e tij.
“Unë pashë që ata (po) qeshnin me mua dhe (thoshin) ai është aq i dobët”, tha ai. “Unë i dëgjova ato fjalë”. Ai thotë se poshtërimi vazhdoi të nesërmen, kur rojet e burgut e pyetën: “A kalove kohë të mirë?”
Ai tha se u transferua nga qendra e ndalimit policor në një kamp internimi dhe përfundimisht u lirua më 20 nëntor 2014, pasi u detyrua të rrëfejë për një krim të “mbledhjes së paligjshme të fondeve”.
Koha e tij në paraburgim erdhi para goditjes më të gjerë në rajon, por ajo pasqyron disa nga taktikat potenciale të përdorura për të shtypur popullsinë e pakicave etnike, për të cilat ujgurët ishin ankuar për vite me radhë.
Tani që jeton në Norvegji, Ayup është ende duke mësuar dhe po shkruan libra në gjuhën Ujgure për fëmijët, në përpjekje për të mbajtur gjallë kulturën e tij. Por ai thotë se trauma e torturës së tij do të qëndrojë me të përgjithmonë.

Omir Bekali, i cili tani jeton në Holandë, po lufton gjithashtu me kujtimet e përvojave të tij brenda kampit.
“Agonia dhe vuajtjet që kishim (në kamp) nuk do të zhduken kurrë, nuk do të largohen nga mendja jonë,” tha Bekali, 45 vjeç, për CNN.
Bekali ka lindur në Xinjiang nga një nënë ujgure dhe një baba kazak, dhe ai u transferua në Kazakistan më 2006. Gjatë një udhëtimi pune në Xinjiang, ai tha se ishte arrestuar më 26 mars 2017, pastaj një javë më vonë ai ishte u mor në pyetje dhe u torturua për katër ditë e netë në bodrumin e një stacioni policie në Karamay City.
“Ata më vendosën në një karrige tigër”, tha Bekali. “Ata na varën dhe na rrahën në kofshë, në ijet me pishtarë prej druri, me kamxhikë hekuri”.
Ai tha se policia u përpoq ta detyrojë atë të rrëfejë për mbështetjen e terrorizmit dhe ai kaloi tetë muajt e ardhshëm në një seri kampe internimi.
“Kur ata më vunë zinxhirët në këmbët e mia për herë të parë, e kuptova menjëherë se kisha ardhur në ferr”, tha Bekali. Ai tha se zinxhirë të rëndë ishin ngjitur në duart dhe këmbët e të burgosurve, duke i detyruar ata të qëndrojnë të përkulur, edhe kur ata ishin duke fjetur.
Ai tha se humbi rreth gjysmën e peshës trupore gjatë kohës së tij atje, duke thënë se “dukej si skelet” kur doli.
“Unë mbijetova nga kjo torturë psikologjike sepse jam një person fetar”, tha Bekali.
“Unë kurrë nuk do ta kisha mbijetuar këtë pa besimin tim. Besimi im për jetën, pasioni im për lirinë më mbajti gjallë.”
Ai gjithashtu thotë se nëna, motra dhe vëllai i tij ishin internuar në kampe, dhe atij iu tha se babai i tij Bakri Ibrayim vdiq ndërsa u ndalua në Xinjiang më 18 shtator 2018.
Zyrtarët kinezë thanë se pretendimet e tij për torturë ishin “thashetheme dhe shpifje totale”. Babai i tij vdiq nga kanceri i mëlçisë, thanë ata, dhe familja e tij “aktualisht po bën një jetë normale”.
Nga shtëpia e tij e re në Evropë, ish-detektivi Jiang përpiqet të flejë për më shumë se disa orë në të njëjtën kohë. Vuajtjet e atyre që kaluan përmes sistemit të kampit sillen në mendjen e tij.
“Tani jam i shtangur nga frika”, tha Jiang. “Kam arrestuar kaq shumë njerëz”.
Ish-i burgosuri Ayup gjithashtu lufton për të fjetur natën, pasi ai vuan nga makthet e kohës së tij në paraburgim dhe nuk është në gjendje t’i shpëtojë ndjenjës së vazhdueshme që po shikohet [nga dikush].

Por ai tha se ai ende i fal rojet e burgut që e torturuan.
“Unë nuk i urrej (ata),” tha Ayup. “Sepse të gjithë ata, ata janë viktima të atij sistemi. Ata e dënojnë veten atje”, shtoi ai. “Ata janë kriminelë; ata janë pjesë e këtij sistemi kriminal”.
Jiang tha se edhe para kohës së tij në Xinjiang, ai ishte “zhgënjyer” me Partinë Komuniste Kineze për shkak të korrupsionit. “Ata po pretendonin t’i shërbenin popullit, por ata ishin një grup njerëzish që donin të arrinin një diktaturë”, tha ai.
Tani, Jiang e di se nuk mund të kthehet kurrë në Kinë, “ata do të më rrahnin deri në vdekje”, tha ai.
“Do të arrestohesha. Do të kishte shumë probleme. Defekt, tradhti, nxjerrje sekretesh qeveritare, përmbysje. (Unë do t’i merrja) të gjitha”, tha ai.
“Fakti që unë flas për ujgurët (do të thotë se unë) mund të akuzohem për pjesëmarrje në një grup terrorist. Unë mund të akuzohem për gjithçka që mund të imagjinohet”.
Kur u pyet se çfarë do të bënte nëse do të vinte përballë një prej viktimave të tij të mëparshme, ai tha se do të ishte “i frikësuar” dhe “do të largohej menjëherë”.
“Unë jam fajtor dhe do të shpresoja që një situatë e tillë të mos u ndodhë atyre përsëri”, tha Jiang.
“Unë do të shpresoja për faljen e tyre, por do të ishte shumë e vështirë për njerëzit që vuajtën nga tortura të tilla”.
“Si të përballem me këta njerëz?” ai shtoi. “Edhe nëse jeni vetëm një ushtar, ju jeni ende përgjegjës për atë që ndodhi. Ju duhet të ekzekutoni urdhrat, por kaq shumë njerëz e bënë këtë gjë së bashku. Ne jemi përgjegjës për këtë”.
Marrë me disa shkurtime nga CNN, përkthyer dhe përshtatur nga UBT News.
You may like
Aktualitet
Nga nutricioni te bioteknologjia: UBT përgatit profesionistët e së ardhmes në industrinë ushqimore
Published
3 hours agoon
August 27, 2025By
Driton Iseni
UBT njofton se ka mbetur edhe një numër i kufizuar vendesh të lira për studentët e rinj që dëshirojnë të regjistrohen në programin Shkencat e Ushqimit dhe Bioteknologji, një drejtim unik dhe inovativ në arsimin e lartë në Kosovë dhe rajon.
Ky program ndërthur në mënyrë të balancuar nutricionin, teknologjinë ushqimore dhe bioteknologjinë, duke përgatitur profesionistë që do të jenë në pararojë të zhvillimit të produkteve ushqimore të shëndetshme, të qëndrueshme dhe inovative. Studentët përfitojnë nga mësimdhënia moderne, laboratorët e avancuar, praktikat profesionale dhe bashkëpunimet me industrinë ushqimore, duke u pajisur me njohuri dhe aftësi që garantojnë punësim dhe sukses në tregun vendor e ndërkombëtar.
Përmes këtij programi, UBT synon të formojë gjeneratën që do të udhëheqë transformimin e industrisë ushqimore, duke sjellë zgjidhje të reja për shëndetin publik, cilësinë e ushqimit dhe inovacionin shkencor.
Vendet janë të kufizuara, ndaj të interesuarit ftohen të aplikojnë sa më parë përmes platformës zyrtare: APLIKO TANI ONLINE!
Aktualitet
Formimi i profesionistëve që udhëheqin në sport, rehabilitim dhe shëndet publik – Studio Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik në UBT
Published
5 hours agoon
August 27, 2025By
Driton Iseni
UBT po udhëheqë në fushën e arsimit të lartë me programe të avancuara studimi, duke ofruar mundësi unike për studentët që duan të ndërtojnë një karrierë profesionale në shëndet dhe sport. Një prej këtyre programeve është Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik, i cili synon të formojë profesionistë të kualifikuar për të promovuar mirëqenien, për të parandalur sëmundjet dhe për të ndihmuar në rehabilitimin fizik e psikosocial të individëve.
Ky program u jep studentëve njohuri të thelluara mbi fiziologjinë e ushtrimeve, biomekanikën, ushqyerjen sportive dhe rehabilitimin pas lëndimeve, duke i aftësuar ata të dizajnojnë dhe të zbatojnë programe të personalizuara për individë dhe grupe të ndryshme.
Laboratorë modernë dhe pajisje të avancuara
Përmes laboratorëve të specializuar dhe pajisjeve moderne për testime fizike e matje të performancës, studentët e këtij programi zhvillojnë aftësi praktike të nivelit më të lartë. Kjo i përgatit ata për punësim në qendra sportive, klinika shëndetësore e rehabilituese, institucione arsimore, organizata publike e private, si dhe ekipe profesionale brenda dhe jashtë vendit.
Objektivat kryesore të programit përfshijnë:
- Edukim të avancuar mbi përfitimet e sportit dhe aktivitetit fizik për shëndetin.
- Zhvillimin e qasjeve të bazuara në prova për menaxhimin e sëmundjeve kronike dhe promovimin e mirëqenies mendore e fizike.
- Përgatitjen e studentëve për të krijuar programe të personalizuara shëndetësore.
- Nxitjen e kohezionit social përmes sportit dhe aktivitetit fizik.
- Promovimin e kërkimeve shkencore dhe inovacionit në fushën e sportit dhe shëndetit publik.
Struktura e studimeve
Programi Master është i ndërtuar mbi një qasje multidisiplinare, duke kombinuar njohuri nga shkencat sportive, mjekësore dhe sociale. Në vitin e parë, studentët ndjekin lëndë bazë mbi shkencat sportive dhe lidhjen e tyre me shëndetin mendor dhe fizik. Në vitin e dytë, programi ndahet në pesë fusha kryesore:
- Lifestyle training – Aktiviteti fizik si mënyrë jetese
- Ages of life – Jetëgjatësia dhe aktivitetet fizike për grupmosha të ndryshme
- Disease and disability – Aktiviteti fizik për sëmundjet kronike dhe personat me nevoja të veçanta
- Social mediation – Roli i sportit në shoqëri dhe ndërtimin e kohezionit social
- Research – Kërkime shkencore dhe inovacion në fushën e sportit dhe shëndetit
Gjithashtu, gjatë vitit të dytë studentët zhvillojnë praktikë profesionale në institucione të ndryshme, duke u lidhur drejtpërdrejt me tregun e punës. Në fund të programit, ata përzgjedhin një temë të hulumtimit për punimin e diplomës master, e cila lidhet me fushën e specializimit të tyre.
Rezultatet e pritshme të të diplomuarve
Të diplomuarit nga ky program do të jenë të aftë të:
- Analizojnë profilin shëndetësor të popullatave dhe të zbatojnë programe të përshtatura për grupe të ndryshme.
- Hartojnë dhe monitorojnë programe trajnimi dhe rehabilitimi të personalizuara.
- Zbatojnë metoda shkencore dhe analiza statistikore për të mbështetur vendimmarrjen në shëndet publik dhe sport.
- Përdorin teknika të avancuara për të përmirësuar performancën fizike dhe mirëqenien mendore.
Ky program Master është një mundësi unike për të gjithë ata që duan të kombinojnë pasione sportive, shkencë dhe shëndet publik, duke krijuar një ndikim pozitiv si në jetën individuale, ashtu edhe në atë komunitare.
Aktualitet
Ambasada e Italisë: Mirëpresim zgjedhjen e Dimal Bashës si kryeparlamentar
Published
5 hours agoon
August 27, 2025By
UBT News
Ambasada e Italisë në Kosovë ka uruar Dimal Bashën për zgjedhjen e tij në postin e kryeparlamentarit të Kuvendit të Kosovës.
“Ne mirëpresim zgjedhjen e Dimal Bashës si Kryetar i ri i Kuvendit të Kosovës dhe presim me padurim konstituimin e plotë të institucioneve dhe formimin e shpejtë të Qeverisë.”, ka shkruar Ambasada e Italisë në Kosovë në rrjetin social “X”.
Me 73 vota për, kujtojmë që Kuvendi i Kosovës zgjodhi Bashën si kryeparlamentar në tentimin e 58-të për konstituim të institucionit legjislativ.
Aktualitet
Drejtori i ATK-së në takim me përfaqësues të Ambasadës së Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë
Published
5 hours agoon
August 27, 2025By
UBT News
Drejtori i Përgjithshëm i Administratës Tatimore të Kosovës, z. Mentor Hyseni, priti sot në takim përfaqësues të Projektit për Ekipet e Përbashkëta Hetimore (EPH) të Ambasadës Britanike, në kuadër të një vizite njoftuese me z. Alan Edwards, mentor për EPH.
Gjatë takimit u diskutua për rëndësinë e bashkëpunimit institucional për fuqizimin e sundimit të ligjit dhe përmirësimin e efikasitetit në luftimin e krimit të organizuar dhe evazionit tatimor.
Z. Edwards ka një përvojë të gjatë profesionale në këtë fushë. Në rolin e tij të ri, ai do të mbështesë institucionet e zbatimit të ligjit përfshirë Administratën Tatimore të Kosovës në themelimin dhe funksionimin e EPH, duke kontribuar në krijimin e një precedenti të suksesshëm që do të lehtësojë trajtimin e rasteve të tjera në mënyrë më efektive.
Drejtori Hyseni vlerësoi lart këtë mbështetje, duke potencuar gatishmërinë e ATK-së për të qenë pjesë aktive në proceset e përbashkëta të bashkëpunimit ndërinstitucional që synojnë forcimin e integritetit dhe transparencës.

Nga nutricioni te bioteknologjia: UBT përgatit profesionistët e së ardhmes në industrinë ushqimore

Formimi i profesionistëve që udhëheqin në sport, rehabilitim dhe shëndet publik – Studio Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik në UBT

Ambasada e Italisë: Mirëpresim zgjedhjen e Dimal Bashës si kryeparlamentar

Drejtori i ATK-së në takim me përfaqësues të Ambasadës së Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë

Blerim Sallahu caktohet ushtrues i detyrës së Ministrit të Drejtësisë

Manchester United planifikon shitje masive – në listë emra si Garnacho, Sancho e Hojlund

Suedia publikon listën për ndeshjet me Slloveninë dhe Kosovën – mungon Besfort Zeneli

Shirat e rrëmbyeshëm përfshijnë Tajlandën, një i vdekur dhe një i zhdukur

KQZ miraton vendime për decertifikim dhe certifikim të kandidatëve për zgjedhjet lokale 2025
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA