Lifestyle
Dhjetë shenjat që tregojnë se një mjedis pune është toksik
Mjedisi toksik është përballja me mosfunksionim dhe drama në mënyrë të vazhdueshme.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiTë gjithë ata që punojnë e kanë ndonjë periudhe të keqe në punë. Ndonjë javë ose muaj që gjithçka po shkon ters. Se çfarë ndodhë që gjatë gjithë asaj kohe klientët kanë ankesa dhe pakënaqësi, shefi nuk është i kënaqur me ecurinë e projektit dhe me ato që i propozoni, duhet të punoni për një kohë të gjatë pas orarit etj. Të gjitha këto mund t’ju japin stres duke e vështirësuar një periudhë të jetës, por ka shumë dallim në mes të të qenit i ngarkuar emocionalisht për një kohë dhe së funksionuari në një mjedis që vazhdimisht është toksik.
MJEDISI TOKSIK DHE SHËNDETI
Mjedisi toksik është përballja me mosfunksionim dhe drama në mënyrë të vazhdueshme. Kjo mund të vjen prej një shefi që është i dashuruar në vetveten, prej kolegëve të cilët gjatë gjithë kohës mendojnë se si t’i kthejnë “të këqijat” që ia kanë bërë, mungesë e udhëzimeve etj. Profesori në Universitetin e Standfortit, i cili i ka studiuar politikat organizative thotë që një mjedis i tillë ju bën të ndiheni sikur jeni “të ndotur”.
Këto vende, sipas studimeve nga Universitetet e Harvardit dhe Standfordit, ju bëjnë të mendoni sikur po shkoni në luftë dhe nuk ju lejojnë që ta bëni më të mirën tuaj atje. “Përpëlitjet” në këto vende të punës kanë efekte të dëmshme për shëndetin e njeriut. Këto dëme përfshijnë hipertensionin, probleme kardiovaskulare, e shkatërrojnë shëndetin mendor, e të gjitha këto mund të kenë përfundim fatal.
Pra, në vend që të shkoni në punë për ta rregulluar jetën, në vende të tilla rezultoni ta shkatërroni atë. Prandaj, shihni nëse jeni pjesë një mjedisi në vazhdimësi toksik, apo vetëm një periudha kalimtare.
Jeni gjithmonë të stresuar
A ndihesh tmerrshëm sa herë që zgjohesh për të shkuar në punë. Në fakt nuk je vetëm, kjo ndodhë te shumëkush që përpiqen të mbijetojnë në një mjedis negativ të punës. Nivelet e stresit janë më të mëdha tek ata punonjës që puna përfshin edhe kohën që duhet ta kalojnë më shoqërinë ose familjen. Ta dini që jeni nën stres, nganjëherë është e vështirë dhe për këtë duhet që ta vëzhgoni gjendjen tuaj për një kohë të gjatë.
Jeni të mbingarkuar
Në mjedise të vështira, punonjësit kanë shumë përgjegjësi. Sipas një gjetjeje nga instituti i familjes dhe punës në Amerikë, kjo i bën që ata të jenë shumë të nervozuar me punëdhënësit e tyre. Fatkeqësisht të qenit i mbingarkuar me punë mund t‘ju shpie në “sindromin e djegies“.
Jeni të bullizuar
Ngacmimet i prijnë vendet toksike të punës. Bullizmi është definuar si “prezantim i mungesës së trajtimit nga ana e ndonjërit nga kolegët ose një grup prej tyre, abuzime, sulme fizike ose gojore, etj. Bazuar në një gjetje të Institutit të bullizmit në vende të punës, përqindja më e madhe e bullizmit në vendet e punës ndodhë nga shefat, e dyta është nga kolegët që kanë të njëjtin nivel në punë, ndërsa, edhe pse në përqindje të vogël ndodhin edhe ngacmimet nga vartësit.
Jeni viktimë ose kontribuues i thashethemeve
Që në momentin kur dëgjoni që dikush po flet për një koleg tjetër, ndaluni aty. Nga thashethemet nuk përfiton askush dhe, vetëm sa krijohet mjedis i punës sulmues. Nganjëherë mund të bëhet me qëllim ose pa qëllim, por gjithsesi ajo çfarë vjen prej saj nuk është aspak e mirë. Pavarësisht se në cilën anë të thashethemeve jeni, kjo mund të prodhojë “ajër” toksik dhe mund të sjellë rrethana të paparashikueshme.
Shefi juaj është impulsiv
Një njeri që ju udhëheqë është toksik është shkaktari i një mjedisi armiqësor pune, dikush i cili vazhdimisht dëmton vetëvlerësimin tënd dhe në mënyrë rutinë e minon aftësinë tuaj për të kryer punë të mira.
Mungesa e empatisë nga lideri
Udhëheqësit që shfaqin mungesë ndjeshmërie ose dhembshurie zakonisht janë gjithashtu narcistë, gjë që i pengon ata të japin përparësi ndaj punonjësve të tyre. Këta lloj liderësh shpesh do të kërkojnë që anëtarët e ekipit të tyre të caktojnë punën si prioritet kryesor, duke zvogëluar aftësinë e tyre për të arritur ekuilibrin punë-jetë, dhe ndoshta duke rezultuar në “sindrom të djegies”. Sipas, team bonding, çdo drejtues që i detyron punonjësit të zgjedhin midis punës dhe shëndetit të tyre, po i helmon mjedisin e punës.
Politika të padrejta dhe zbatim i pabarabartë i tyre
Rregullat që duket se nuk kanë bazë ose rregulla që zbatohen vetëm në mënyrë selektive për punonjës të caktuar, zakonisht nënkuptojnë që menaxhmenti luan me favoritë. Mjediset që nuk vendosin të njëjtin standard sjelljeje për të gjithë u mundësojnë disa anëtarëve të ekipit të ushtrojnë privilegje të veçanta që nuk janë të arritshme për të tjerët. Privilegjet mund të jenë nga më të ndryshmet, që nga justifikimi i vonesës deri te sjelljet e papërshtatshme, të pahijshme dhe serioze.
Mungesa e baraspeshimit të jetës dhe punës
Është e patolerueshme të punosh për një kompani e cila gjatë gjithë kohës kërkon që punonjësit të sakrifikojnë mirëqenien e tyre për hir të punës së tyre. Një kompani e cila nuk ua lejon punonjësve të kenë një baraspeshim të punës dhe jetës jashtë është fajtore për krijimin e një mjedisi toksik të punës.
Mungesa e transparencës
Transparenca është diçka themelore kohëve të fundit në vendet e punës. Pse? Sepse përmes komunikimit dhe transparencës organizatat ruajnë besimin e ndërsjellë dhe të nevojshëm për funksionim të duhur.
SI TA RREGULLONI ATMOSFERËN E PUNËS?
Përballuni me secilin punonjës toksik
Duhet të jeni në gjendje që t’i zgjidhni problemet interpersonale. Më e mira është që të keni një bisedë vetëm për vetëm me personat që po ju dëmtojnë. Por në vend që të përqendroheni në atë se si po ju bëjnë të ndiheni, përqendrohuni në konsekuencat negative të veprimeve të personit. Për shembull, nëse ndonjëri nga kolegët ndërhyn në mënyrë të keqe në secilin nga takimet tuaja mund t’i thoni diçka të tillë si: “Unë e kuptoj që dëshironi të jepni “feedback” gjithmonë, por në momentin që me anë të tij jepni përshtypje të keqe te të tjerët për mua, atëherë kjo më pengon që t’i jap idejat e mia”.
Përballuni me ekipin
Nëse ballafaqimi direkt është i kotë, duhet të kërkoni ndihmë nga mbikëqyrësit tuaj, gjithmonë nëse ata nuk janë problem. Por, përpara se të kërkoni takim, duhet t’i peshoni disa gjëra.
Shihni nëse edhe të tjerët janë duke pasur probleme të njëjta! Ankesa juaj do të dëgjohet më shumë nëse nuk jeni vetëm në gjithë këtë. Përndryshe ata do të mendojnë që e keni shpikur këtë.
E dyta, mblidhni prova të forta për të vërtetuar rastin tuaj. Për shembull, nëse kolegu juaj shpesh përpiqet të shkatërrojë punën tuaj duke i kthyer detyrat e tij me vonesë, përpiloni email që tregojnë momentet kur kjo ka ndodhur dhe prezantoni atë që keni në takim.
Planifikoni daljen
Disa kompani thjesht kanë kulturë e cila nuk funksionon. Nëse toksikja po vjen nga lartë, atëherë është më mirë që ta krijoni një strategji të daljes. Sigurisht që është më mirë që ta keni një ofertë pune në kohën kur jeni ende në punë./AkademiPune
Lifestyle
Si të pastroni mikrovalën nga yndyra në mënyrë natyrale?
Published
1 week agoon
November 6, 2025By
UBT News
Yndyra në mikrovalë nuk është vetëm një problem estetik – ajo mund të mbajë aroma të pakëndshme dhe të pengojë ngrohjen e njëtrajtshme të ushqimit.
Fatmirësisht, ekziston një mënyrë e thjeshtë, e shpejtë dhe natyrale për ta pastruar, pa përdorur kimikate të ashpra.
Gjithçka që ju nevojitet është një limon dhe ujë. Mbushni një enë me ujë, shtoni lëngun dhe copat e limonit dhe vendoseni në mikrovalë.
Ndezni në fuqi të lartë për disa minuta, derisa uji të vlojë dhe të krijojë avull. Ky avull ndihmon në zbutjen e yndyrës në muret e mikrovalës, duke e bërë shumë më të lehtë pastrimin me një leckë mikrofibre ose sfungjer të butë.
Nëse ndonjë njollë është më e fortë, mund të përgatisni një pastë me sodë buke dhe ujë, ta aplikoni disa minuta dhe më pas ta fshini.
Për mirëmbajtje, rekomandohet që pas çdo ngrohjeje të ushqimit të fshihet pjesa e brendshme e mikrovalës dhe të përdoren kapakë ose enë të mbyllura për të parandaluar spërkatjet.
Pas pastrimit, lëreni derën hapur për disa minuta për të larguar aromat e pakëndshme. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?
Published
2 weeks agoon
November 5, 2025By
UBT News
Vetë-disiplina është një nga aftësitë më të rëndësishme për sukses profesional.
Ajo nënkupton kontrollin e impulseve, përqendrimin e qëndrueshëm dhe përkushtimin ndaj qëllimeve, pavarësisht pengesave apo shpërqendrimeve.
Në punë, vetë-disiplina ndihmon të menaxhoni përgjegjësitë, bashkëpunimin me të tjerët dhe procesin e vendimmarrjes. Punonjësit e vetë-disiplinuar janë këmbëngulës, të qëndrueshëm dhe i përfundojnë detyrat me kujdes, duke ruajtur fokusin edhe kur përballen me sfida.
Për ta zhvilluar këtë aftësi, duhet të vlerësoni nivelin tuaj aktual të vetë-disiplinës, duke iu përgjigjur pyetjeve si:
Cilat janë qëllimet që i caktoj vetes çdo ditë?
A po shmang shpërqendrimet që më pengojnë në punë?
A po i përfundoj detyrat në kohë?
Cilat zakone të mira kam krijuar deri tani?
1. Kujtoni rregullat e motivimit
Motivimi është baza e çdo qëllimi. Vendosni objektiva të qarta, angazhohuni për t’i përmbushur. Çdo arritje, sado e vogël, forcon ndjenjën e suksesit e ju nxit të vazhdoni. Mos harroni të shpërbleni veten për përpjekjet dhe rezultatet, krijon cikël pozitiv vetë-motivimi përforcon dëshirën për të qenë më produktiv.
2. Shmangni shpërqendrimet
Vetë-disiplina kërkon praktikë të vazhdueshme. Një mënyrë efektive për ta forcuar është identifikimi dhe eliminimi i shpërqendrimeve që e dëmtojnë fokusin tuaj. Mbani shënim momentet kur shpërqendroheni gjatë punës, qoftë nga telefoni, mesazhet apo rrjetet sociale dhe mendoni mënyra konkrete për t’i kufizuar ato. Kujtoni se ndryshimi i zakoneve kërkon kohë; ndaj, durimi dhe qëndrueshmëria janë çelësi për sukses.
3. Reflektoni para vendimmarrjes
Vendimmarrja është pjesë e pandashme e çdo dite pune. Prandaj, merrni kohën e nevojshme për të analizuar situatat para se të veproni. Durimi e mendimi i qetë para vendimeve ndihmon në zhvillimin e vetë-disiplinës dhe në marrjen e vendimeve më të drejta. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin
Published
2 weeks agoon
November 5, 2025By
UBT News
Sipas një studimi të fundit, në momentin që ju jeni në makinë duke pritur në radhë jeni totalisht të ekspozuar ndaj shkarkimeve të naftës, gjë që dobëson të menduarit dhe memorien tuaj.
Tymi i motorëve ka sasi të larta të grimcave të blozës dhe përzierja përmban disa elementë kancerogjenë. Megjithëse efekti negativ konsiderohet afatshkurtër, nuk dihet ende nëse ekspozimi afatgjatë ndaj shkarkimit të naftës mund të çojë në dëme të përhershme në tru, siç është sëmundja e Alzheimerit.
Dr.Jodie Gawryluk, profesoreshë e asociuar e psikologjisë në Universitetin e Victoria në British Columbia të Kanadasë thotë se pas të dhënave që janë marrë rezulton se qëndrimi gjatë në makinë në trafik sjell efekte shumë negative në tru.
Ata zbuluan se shkarkimi i naftës redukton aftësinë njohëse, vendimmarrjen dhe shkakton depresion. Të njëjtin efekt dyshohet të ketë dhe ekspozimi ndaj emetimeve të gazit të benzinës apo tymi zjarreve.
Rreziku mendohet të jetë më i madh për njerëzit që jetojnë pranë autostradave dhe rrugëve të ngarkuara. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Pse fëmijët janë përzgjedhës në ushqim dhe si mund t’i ndihmojnë prindërit?
Published
4 weeks agoon
October 21, 2025By
UBT News
Një asistente e terapisë profesionale ka ndarë një këshillë të thjeshtë, por shumë të vlefshme për prindërit e fëmijëve që janë përzgjedhës në ushqim: mos hiqni dorë nga ofrimi i ushqimeve të reja, edhe nëse fëmija i refuzon fillimisht.
Ajo thekson se është krejtësisht normale që fëmijët të refuzojnë shije të reja, por prindërit duhet të jenë të durueshëm dhe të vazhdojnë t’ua ofrojnë ato pa presion.
Sipas saj, një fëmijë mund të ketë nevojë të ekspozohet ndaj një ushqimi deri në 20 herë përpara se ta pranojë.
“Qëllimi nuk është që fëmija ta pëlqejë menjëherë, por të ndihet i sigurt pranë ushqimit të ri,” shpjegon ajo.
Si shembull, përmend një rast me rrushin, pasi ia ofroi fëmijës për 11 ditë rresht, ai fillimisht refuzon, por më vonë e pranoi dhe e pëlqeu.
Ekspertja këshillon që ushqimet e reja të jenë gjithmonë të pranishme në pjatë, pa dramatizim, pasi shijet ndryshojnë me kohën.
Nëse një fëmijë refuzon pothuajse çdo ushqim pavarësisht përpjekjeve, mund të bëhet fjalë për një çrregullim si ARFID apo vështirësi ndijimore – në këto raste, rekomandohet konsultimi me pediatrin. /A.Z/UBT News/
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, nderohet me titullin e lartë “Doctor Honoris Causa” në Tiranë
Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha
Si të flini mjaftueshëm gjatë shtatzënisë?
Mikrorobotët që mund të parandalojnë goditjen në tru
UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë
Ushqimet që duhen shmangur pas të 30-ave!
Sa ka fituar Maluma nga muzika, marka dhe bizneset e tij?
OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”
Hetimet për atentatin në Rinas, zbulohet arsenal armësh në Fushë-Krujë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
