

Lifestyle
Dhjetë shenjat që tregojnë se një mjedis pune është toksik
Mjedisi toksik është përballja me mosfunksionim dhe drama në mënyrë të vazhdueshme.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiTë gjithë ata që punojnë e kanë ndonjë periudhe të keqe në punë. Ndonjë javë ose muaj që gjithçka po shkon ters. Se çfarë ndodhë që gjatë gjithë asaj kohe klientët kanë ankesa dhe pakënaqësi, shefi nuk është i kënaqur me ecurinë e projektit dhe me ato që i propozoni, duhet të punoni për një kohë të gjatë pas orarit etj. Të gjitha këto mund t’ju japin stres duke e vështirësuar një periudhë të jetës, por ka shumë dallim në mes të të qenit i ngarkuar emocionalisht për një kohë dhe së funksionuari në një mjedis që vazhdimisht është toksik.
MJEDISI TOKSIK DHE SHËNDETI
Mjedisi toksik është përballja me mosfunksionim dhe drama në mënyrë të vazhdueshme. Kjo mund të vjen prej një shefi që është i dashuruar në vetveten, prej kolegëve të cilët gjatë gjithë kohës mendojnë se si t’i kthejnë “të këqijat” që ia kanë bërë, mungesë e udhëzimeve etj. Profesori në Universitetin e Standfortit, i cili i ka studiuar politikat organizative thotë që një mjedis i tillë ju bën të ndiheni sikur jeni “të ndotur”.
Këto vende, sipas studimeve nga Universitetet e Harvardit dhe Standfordit, ju bëjnë të mendoni sikur po shkoni në luftë dhe nuk ju lejojnë që ta bëni më të mirën tuaj atje. “Përpëlitjet” në këto vende të punës kanë efekte të dëmshme për shëndetin e njeriut. Këto dëme përfshijnë hipertensionin, probleme kardiovaskulare, e shkatërrojnë shëndetin mendor, e të gjitha këto mund të kenë përfundim fatal.
Pra, në vend që të shkoni në punë për ta rregulluar jetën, në vende të tilla rezultoni ta shkatërroni atë. Prandaj, shihni nëse jeni pjesë një mjedisi në vazhdimësi toksik, apo vetëm një periudha kalimtare.
Jeni gjithmonë të stresuar
A ndihesh tmerrshëm sa herë që zgjohesh për të shkuar në punë. Në fakt nuk je vetëm, kjo ndodhë te shumëkush që përpiqen të mbijetojnë në një mjedis negativ të punës. Nivelet e stresit janë më të mëdha tek ata punonjës që puna përfshin edhe kohën që duhet ta kalojnë më shoqërinë ose familjen. Ta dini që jeni nën stres, nganjëherë është e vështirë dhe për këtë duhet që ta vëzhgoni gjendjen tuaj për një kohë të gjatë.
Jeni të mbingarkuar
Në mjedise të vështira, punonjësit kanë shumë përgjegjësi. Sipas një gjetjeje nga instituti i familjes dhe punës në Amerikë, kjo i bën që ata të jenë shumë të nervozuar me punëdhënësit e tyre. Fatkeqësisht të qenit i mbingarkuar me punë mund t‘ju shpie në “sindromin e djegies“.
Jeni të bullizuar
Ngacmimet i prijnë vendet toksike të punës. Bullizmi është definuar si “prezantim i mungesës së trajtimit nga ana e ndonjërit nga kolegët ose një grup prej tyre, abuzime, sulme fizike ose gojore, etj. Bazuar në një gjetje të Institutit të bullizmit në vende të punës, përqindja më e madhe e bullizmit në vendet e punës ndodhë nga shefat, e dyta është nga kolegët që kanë të njëjtin nivel në punë, ndërsa, edhe pse në përqindje të vogël ndodhin edhe ngacmimet nga vartësit.
Jeni viktimë ose kontribuues i thashethemeve
Që në momentin kur dëgjoni që dikush po flet për një koleg tjetër, ndaluni aty. Nga thashethemet nuk përfiton askush dhe, vetëm sa krijohet mjedis i punës sulmues. Nganjëherë mund të bëhet me qëllim ose pa qëllim, por gjithsesi ajo çfarë vjen prej saj nuk është aspak e mirë. Pavarësisht se në cilën anë të thashethemeve jeni, kjo mund të prodhojë “ajër” toksik dhe mund të sjellë rrethana të paparashikueshme.
Shefi juaj është impulsiv
Një njeri që ju udhëheqë është toksik është shkaktari i një mjedisi armiqësor pune, dikush i cili vazhdimisht dëmton vetëvlerësimin tënd dhe në mënyrë rutinë e minon aftësinë tuaj për të kryer punë të mira.
Mungesa e empatisë nga lideri
Udhëheqësit që shfaqin mungesë ndjeshmërie ose dhembshurie zakonisht janë gjithashtu narcistë, gjë që i pengon ata të japin përparësi ndaj punonjësve të tyre. Këta lloj liderësh shpesh do të kërkojnë që anëtarët e ekipit të tyre të caktojnë punën si prioritet kryesor, duke zvogëluar aftësinë e tyre për të arritur ekuilibrin punë-jetë, dhe ndoshta duke rezultuar në “sindrom të djegies”. Sipas, team bonding, çdo drejtues që i detyron punonjësit të zgjedhin midis punës dhe shëndetit të tyre, po i helmon mjedisin e punës.
Politika të padrejta dhe zbatim i pabarabartë i tyre
Rregullat që duket se nuk kanë bazë ose rregulla që zbatohen vetëm në mënyrë selektive për punonjës të caktuar, zakonisht nënkuptojnë që menaxhmenti luan me favoritë. Mjediset që nuk vendosin të njëjtin standard sjelljeje për të gjithë u mundësojnë disa anëtarëve të ekipit të ushtrojnë privilegje të veçanta që nuk janë të arritshme për të tjerët. Privilegjet mund të jenë nga më të ndryshmet, që nga justifikimi i vonesës deri te sjelljet e papërshtatshme, të pahijshme dhe serioze.
Mungesa e baraspeshimit të jetës dhe punës
Është e patolerueshme të punosh për një kompani e cila gjatë gjithë kohës kërkon që punonjësit të sakrifikojnë mirëqenien e tyre për hir të punës së tyre. Një kompani e cila nuk ua lejon punonjësve të kenë një baraspeshim të punës dhe jetës jashtë është fajtore për krijimin e një mjedisi toksik të punës.
Mungesa e transparencës
Transparenca është diçka themelore kohëve të fundit në vendet e punës. Pse? Sepse përmes komunikimit dhe transparencës organizatat ruajnë besimin e ndërsjellë dhe të nevojshëm për funksionim të duhur.
SI TA RREGULLONI ATMOSFERËN E PUNËS?
Përballuni me secilin punonjës toksik
Duhet të jeni në gjendje që t’i zgjidhni problemet interpersonale. Më e mira është që të keni një bisedë vetëm për vetëm me personat që po ju dëmtojnë. Por në vend që të përqendroheni në atë se si po ju bëjnë të ndiheni, përqendrohuni në konsekuencat negative të veprimeve të personit. Për shembull, nëse ndonjëri nga kolegët ndërhyn në mënyrë të keqe në secilin nga takimet tuaja mund t’i thoni diçka të tillë si: “Unë e kuptoj që dëshironi të jepni “feedback” gjithmonë, por në momentin që me anë të tij jepni përshtypje të keqe te të tjerët për mua, atëherë kjo më pengon që t’i jap idejat e mia”.
Përballuni me ekipin
Nëse ballafaqimi direkt është i kotë, duhet të kërkoni ndihmë nga mbikëqyrësit tuaj, gjithmonë nëse ata nuk janë problem. Por, përpara se të kërkoni takim, duhet t’i peshoni disa gjëra.
Shihni nëse edhe të tjerët janë duke pasur probleme të njëjta! Ankesa juaj do të dëgjohet më shumë nëse nuk jeni vetëm në gjithë këtë. Përndryshe ata do të mendojnë që e keni shpikur këtë.
E dyta, mblidhni prova të forta për të vërtetuar rastin tuaj. Për shembull, nëse kolegu juaj shpesh përpiqet të shkatërrojë punën tuaj duke i kthyer detyrat e tij me vonesë, përpiloni email që tregojnë momentet kur kjo ka ndodhur dhe prezantoni atë që keni në takim.
Planifikoni daljen
Disa kompani thjesht kanë kulturë e cila nuk funksionon. Nëse toksikja po vjen nga lartë, atëherë është më mirë që ta krijoni një strategji të daljes. Sigurisht që është më mirë që ta keni një ofertë pune në kohën kur jeni ende në punë./AkademiPune
Lifestyle
Pse nuk duhet ta përdorni limonin për çdo pastrim?
Published
5 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Lëngu i limonit shpesh konsiderohet një pastrues natyral: heq yndyrën, freskon dhe lë aromë të këndshme.
Ekspertët paralajmërojnë se acidi mund të shkaktojë dëme serioze në disa materiale dhe riparimi kushton shumë më tepër sesa mendoni.
Ja sipërfaqet që nuk duhet t’i pastroni kurrë me limon dhe çfarë mund të përdorni në vend:
Guri natyral (mermeri, graniti)
Acidi gërryen kalciumin, duke lënë njolla të matta dhe dëmtime të përhershme.
Zgjidhje: pastrues pH-neutral ose detergjent i butë i holluar me ujë të ngrohtë.
Ekranet e elektronikës
Kombinimi i lagështisë dhe acidit dëmton shtresën mbrojtëse.
Zgjidhje: leckë mikrofibër e thatë ose pastrues i rekomanduar nga prodhuesi.
Sipërfaqet e lyer me bojë
Përbërësi limonen mund ta zbehë ose ta heqë bojën.
✅ Zgjidhje: sapun i butë me ujë të ngrohtë, ose për njolla – sodë buke me pak ujë.
Pajisjet prej çeliku inox
Acidi shkakton njolla dhe korrozion nëse nuk shpëlahen menjëherë.
Zgjidhje: ujë me sapun të butë dhe leckë mikrofibër, ose pastrues special për inoks.
Sipërfaqet prej bronzi dhe bakri
Limoni heq patinën, por më vonë shkakton njolla të errëta.
Zgjidhje: preparate speciale ose pastë nga sodë buke dhe ujë.
Dyshemetë prej druri (parketi)
Limoni dëmton shtresën mbrojtëse dhe mund të shkaktojë fryrje ose ndryshim ngjyre.
Zgjidhje: pastrues i posaçëm për dru dhe leckë mikrofibër.
Enët prej alumini
Reagimi i acidit me aluminin krijon njolla dhe gropëza.
Zgjidhje: detergjent i butë me ujë të ngrohtë; për njolla të forta, sodë buke.
Pëlhura me ngjyra
Limoni vepron si zbardhues dhe mund të çngjyrosë materialin.
Zgjidhje: pastrues i butë për pëlhura ose sapun i holluar.
Karroceria e makinës
Acidi dëmton shtresën mbrojtëse të llakut dhe nxit oksidimin.
Zgjidhje: shampo pH-balancuar për makina.
Edhe pse është natyral, nuk do të thotë se është gjithmonë i sigurt. Zgjidhni produktin e duhur për materialin që po pastroni – për të shmangur dëmtimet e përhershme dhe shpenzimet e panevojshme. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
STOP: Metoda që të rikthen balancën mes jetës dhe punës
Published
7 days agoon
September 22, 2025By
UBT News
Shpesh, mendimet për punën nuk ndalen as kur e fik kompjuterin.
Mendja vazhdon të rrotullohet rreth detyrave, afateve apo bisedave të ditës, aq sa nuk arrin të shijosh plotësisht momentet që të përkasin ty: një darkë me miqtë, një mbrëmje relaksuese në shtëpi apo pushimet që i ke pritur gjithë vitin.
Nëse ndihesh sikur nuk arrin dot të shkëputesh nga puna, sado që përpiqesh, nuk je vetëm. Shumë njerëz e kanë të vështirë të ndajnë jetën profesionale nga ajo personale, si dhe të “mbyllin” vërtet ditën.
Këtu hyn në lojë një teknikë praktike dhe shumë e thjeshtë: Metoda STOP – një mënyrë që premton të të ndihmojë të kalosh nga “modaliteti i punës” në atë të jetës së përditshme në më pak se pesë minuta.
Çfarë është metoda STOP?
E rekomanduar nga eksperti i karrierës Dan Bruce, kjo metodë përbëhet nga katër hapa të lehtë, që kanë si qëllim të rivendosin ekuilibrin mes punës dhe jetës personale. Ajo të ndihmon të mbyllësh me vetëdije ditën dhe t’i japësh vetes hapësirën që meriton.
Ja çfarë përfaqëson fjala STOP:
S – Stop & Mbyll (Ritual mbylljeje)
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset e ditës)
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në “tani”)
Si zbatohet kjo metodë në praktikë?
S – Mbyll me vetëdije (Stop & Mbyll)
Ashtu si trupi ka nevojë për një rutinë para gjumit, edhe mendja ka nevojë për një “sinjal” që puna ka mbaruar. Ky hap mund të duket simbolik, por është thelbësor.
Shembuj të ritualeve të mbylljes:
Mbyll të gjitha skedat në kompjuter dhe shëno detyrat për nesër.
Rregullo hapësirën e punës.
Çaktivizo njoftimet nga aplikacionet e punës (Slack, Teams, emaili).
Thuaj me zë të lartë: “Puna për sot mbaroi.”
Kjo ndihmon trurin të kuptojë se ka ardhur momenti për të kaluar në një gjendje më të qetë.
T – Trego fitoret (Ndaj sukseset)
Shumë njerëz e mbyllin ditën duke u përqendruar tek ajo që nuk arritën të bëjnë. Ky zakon ul vetëbesimin dhe shton ankthin. Ndaj, përpiqu të fokusohesh në ato që ke bërë mirë:
Shkruaj 2-3 gjëra që shkuan mirë sot.
Kujto një koment pozitiv që ke marrë.
Mbaj një listë apo dosje me reagime që të motivojnë.
Edhe fitoret e vogla kanë rëndësi. Kështu, dita mbyllet me një ndjenjë arritjeje, jo me faj apo presion.
O – Organizohu mendërisht (Shkarko trurin)
Vetëm se kompjuteri u fik, nuk do të thotë që edhe mendja ndaloi. Shpesh, vazhdon të mendosh për punën, çka krijon lodhje të padukshme.
Zgjidhja? Nxirr ato mendime jashtë kokës:
Shkruaj çdo gjë që të rrotullohet në mendje.
Regjistro një mesazh zanor për veten si “memo për nesër”.
Krijo një listë detyrash për të mos i mbajtur mend.
Ky veprim ndihmon për të liruar trurin nga tensioni dhe për t’i dhënë fund “rrjedhës së mendimeve”.
P – Përqendrohu në të tashmen (Kalo në ‘tani’)
Mos u fokusoni vetëm tek çfarë lini pas, por edhe tek ku po shkoni. Ky hap ju ndihmon të zhvendoseni në mënyrë të vetëdijshme nga puna tek jeta personale.
Disa mënyra për t’u kthyer në të tashmen:
Bëni një shëtitje pa telefon.
Bëni disa frymëmarrje të thella dhe të vetëdijshme.
Dëgjoni muzikë, lexoni një revistë ose gatuani diçka që ju pëlqen.
Kaloni kohë me të dashurit tuaj, pa shpërqendrim nga puna.
Sa më shumë të përfshiheni në aktivitetet jashtë punës, aq më lehtë do të shkëputeni mendërisht.
Lifestyle
Ja gabimi që ju dëmton rëndë flokët
Published
2 weeks agoon
September 17, 2025By
UBT News
Larja, tharja, krehja, stilimi, etj. Ka kaq shumë faza që flokët kalojnë çdo ditë, dhe mënyra si i trajtojmë mund të ketë ndikim të madh, për mirë apo për keq. Disa prej zakoneve që ndjekim pa u menduar shumë, mund të jenë duke i dëmtuar flokët më shumë sesa mendojmë.
Disa gabime janë tashmë të njohura (si përdorimi i piastrës çdo ditë), por ka edhe disa zakone të tjera më të fshehura, që shumë nga ne i praktikojmë pa e kuptuar dëmin që u shkaktojnë flokëve.
Më poshtë po rendisim 5 zakone që mund të jenë më të dëmshme seç duken dhe ja pse duhet t’i ndryshoni sa më parë.
Skalpi prodhon edhe më shumë yndyrë për të kompensuar humbjen dhe përfundoni me flokë që yndyrosen më shpejt. Nëse i lani flokët çdo ditë, përpiquni të kaloni në çdo dy ditë, duke i dhënë kohë natyrës të bëjë punën e saj.
Mënyra si aplikoni balsamin
Nëse flokët janë shumë të lagur, uji i tepërt e hollon produktin dhe pengon përthithjen e përbërësve aktivë. Pra, para se të vendosni balsam, sigurohuni që flokët të jenë të lagur, por jo duke pikuar.
I thani flokët me peshqir të zakonshëm
Flokët janë veçanërisht të brishtë kur janë të lagur, dhe fërkimi i tyre me peshqir pas larjes mund të çojë në këputje dhe maja të ndara. Zgjidhja? Përdorni një peshqir mikrofibër. Thjesht mbështillini flokët lehtësisht dhe lejoni që uji të thithet.
I krihni flokët menjëherë pasi i lani
Krehja e flokëve të lagur është një nga zakonet më të zakonshme, por gjithashtu më të dëmshme. Kur janë të lagur, flokët janë më elastikë dhe më të prirur për t’u këputur. Përdorni një krehër me dhëmbë të rrallë ose një krehër të posaçëm për flokë të lagur dhe filloni gjithmonë nga poshtë, duke u ngjitur gradualisht lart.
Përdorni tharësen në temperaturë të lartë
Tharja e shpejtë me nxehtësi të lartë është praktike kur jeni me nxitim, por dëmton strukturën, shkakton majat dyshe dhe i bën flokët më të thatë e më të elektrizuara. Stilistët përdorin shpejtësinë/temperaturën e mesme dhe e marrin kohën për këtë proces. /A.Z. UBT News/
Lifestyle
Fenomeni më i ri në tregun e punës që po dëmton punëdhënësit dhe punonjësit
Published
2 weeks agoon
September 15, 2025By
UBT News
Në vend që të kërkojnë mundësi të reja, shumë punonjës – sidomos të Gjeneratës Z – po qëndrojnë në të njëjtin vend pune, edhe pse pa rritje page apo avancim.
Kjo sjellje, e quajtur “job hugging”, nuk vjen nga përkushtimi, por nga frika dhe pasiguria në treg.
Çfarë e shkakton këtë prirje?
Ekonomia e paqëndrueshme, mungesa e vendeve të reja pune dhe kërcënimi nga inteligjenca artificiale.
Frika nga papunësia, që e bën sigurinë në punë të duket si luks.
Pasiguria që pengon marrjen e hapave të rinj në karrierë.
Shenjat e “job hugging”:
Rritje e stresit në ekip;
Fokus vetëm në detyra të sigurta, jo në sfida të reja;
Angazhim i shtirur për të mos humbur vendin;
Mungesë zhvillimi personal, por qëndrueshmëri nga frika.
Çka duhet të bëjnë punëdhënësit?
Të ofrojnë komunikim të hapur, trajnime, dhe mundësi rritjeje;
Të mbështesin punën hibride dhe të tregojnë empati;
Të lidhin rolet individuale me qëllimet e kompanisë;
Po vetë punonjësit?
Të planifikojnë karrierën afatgjatë;
Të zhvillojnë aftësi të reja;
Të kërkojnë mundësi brenda kompanisë aktuale;
Të krijojnë një plan për zhvillim profesional.
Konkluzioni:
“Job hugging” nuk është zgjidhje afatgjatë. Si punonjësit, ashtu edhe punëdhënësit, duhet ta shfrytëzojnë këtë kohë për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme, me më shumë mundësi dhe më pak frikë.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/

UBT fton studiues dhe profesionistë për dorëzimin e abstrakteve në Konferencat e Shkencave Politike dhe Sigurisë

UBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025

Gjykata spanjolle liron Dani Alves-in

Caktohet data, Pogba rikthehet në fushë

Aksident me fatalitet në Blagaj të Pejës

Legjenda e Barcelonës njofton pensionimin nga futbolli

Osmani takohet me presidentin e Senegalit

Arrestohet një i dyshuar për sulm seksual ndaj një të miture në Podujevë

Nis Superliga e Kosovës në futsall këtë fundjavë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA