Aktualitet

Derivatet do të shtrenjtohen për 5 centë në Kosovë

Published

4 years ago

March 3, 2021

Betim Gashi

Ditëve të fundit në Kosovë ka pasur rritje të çmimit të derivateve, e rritje të çmimeve paralajmërohet se do të ketë edhe ditëve në vijim. Aktualisht çmimi i dizelit në Kosovë është 98 centë, ndërsa i benzinës 1 euro, e ky çmim pritet të rritet për 5 centë.

Lirim të çmimit të derivateve deri në 80 centë kishte pasur një vit më herët kur në Kosovë u shënuan rastet e para me COVID-19.

Teksa pranon që ka rritje të çmimeve të derivateve ditëve të fundit, kryetari i Shoqatës së Naftëtarëve të Kosovës, Fadil Berjani, thotë se në këtë ndikon Berza dhe Organizata prodhuese OPEK, por që sërish potencon se në vend janë çmimet më të lira në rajon.

“Në tregjet ndërkombëtare ka rritje të çmimit e kjo do të reflektojë ditët në vijim edhe tek ne në Kosovë. Këto ditë çmimi është duke u rritur thuajse mund të themi lirisht një rritje shumë e lehtë me nga 1 cent në ditë, po në çmimet me pakicë nuk janë duke u lëvizur këto çmime janë që një kohë të gjatë. Përafërsisht pritet të ketë rritje deri në 5 centë. Kjo ndikon në mënyrë automatike, kështu çmimi është sot mesatar 98 centë, do të thotë do të kemi mbi 1 euro çmimin në tregun tonë të Kosovës”, thotë ai.

Në rritjen e çmimit të derivateve, Berjani thotë se po ndikon prodhimi më i ulët që po bëhet si pasojë e pandemisë COVID-19.

Pikërisht pandemia thotë se kishte ndikuar që një vit më herët të ketë lirim të çmimit të këtyre derivateve.

“Dihet se çmimin e përcakton Berza dhe organizata prodhuese OPEC, kështu që ka pasur prodhim më të vogël dhe kur ka prodhim më të ulët gjithmonë edhe rritet çmimi. Po në Kosovë sot çmimet sillen përafërsisht 0.98 centë dizeli, benzina është 1 euro, kështu që çmimet në Kosovë janë më të lirat në regjion. Dihet se pandemia ka ndikuar në çmim dhe sot është duke ndikuar, se qarkullimi nuk ka qenë në pandemi ashtu siç duhet të jetë normalisht. Ndërsa, çmimet sot sillen në suaza të normales dhe çmimi për momentin është më i liri në regjion, qytetarët e Republikës tonë janë duke u shërbyer me çmimet më të lira në regjion përveç Maqedonisë e cila e ka 20 centë më lirë”, thotë ai.

Pavarësisht paralajmërimit se do të ketë rritje të çmimit të derivateve, ai thotë se qytetarët e Kosovës janë duke u furnizuar me derivate cilësore.

“Sa i përket cilësisë së derivateve të naftës besoj që qytetarët e kanë treguar realitetin, sepse nuk ka pasur ankesa. Është departamenti në Ministri të Tregtisë që kur ka naftë jo cilësore qytetarët duhet të lajmërojnë, kështu që qytetarët janë duke u shërbyer me derivate kualitative siç janë shtetet në regjion. Do të thotë këtë vit nuk kemi pasur probleme dhe nuk ka pasur ankesa”, thotë ai.

Naftëtarët në vend, Berjani thotë se janë përballur me probleme të shumta si pasojë e udhëzimeve administrative për pastrimin e rezervuarve dhe atij për kontroll të cilësisë së derivateve.

“Ne i kemi pasur dy probleme me udhëzime administrative, pastrimin e rezervuarve të cilin e anuloi kryeministri dhe tash e kemi që kontrolli i cilësisë të jetë në Ministrinë e Tregtisë apo do të jetë nën juridiksionin e Doganës së Kosovës. Ne si shoqatë kemi pasur takim me kryeministrin, kemi pasur takim edhe me ministrin Vesel Krasniqi. Kryeministri e tha para disa ditëve se ky udhëzim administrativ do të anulohet, sepse është në kundërshtim me të gjitha dispozitat ligjore dhe ne apelojmë që sa më parë ky udhëzim duhet të anulohet, kur dihet se Dogana e Republikës së Kosovës e ka kryer siç është më së miri (të njëjtën punë) dhe te të gjitha shtetet në regjion dhe në Evropë këtë punë e bënë Dogana. Pigmentimin ose ngjyrosjen të cilën e autorizon te një kompani tjetër, mendoj se është shumë gabim. Dogana e Republikës së Kosovës duhet ta bëjë këtë punë nuk i kushton bizneseve, përndryshe në qoftë se lejohet në kompani private ky çmim do të rritet, qytetari do të paguajë me siguri për 5 centë më shtrenjtë 1 litër dizel”, thotë Berjani.

Përveç këtyre, ai thotë se ky sektor është goditur edhe nga pandemia COVID-19, ku thotë se kanë pasur probleme të shumta.

Bota

WhatsApp thotë se dhjetëra përdorues ishin cak i softuerit izraelit të spiunimit

Published

2 days ago

January 31, 2025

UBTnews

Softueri i spiunimit i Izraelit, Paragon, i ka shënjëstruar dhjetëra përdorues të WhatsApp-it, përfshirë gazetarë dhe pjesëtarë të shoqërisë civile, tha të premten një zyrtar i aplikacionit të Meta-s.

Zyrtari tha për agjencinë e lajmeve Reuters se WhatsApp ia ka dërguar Paragonit një letër duke i kërkuar të ndalojë, pas përpjekjes për hakim.

WhatsApp tha në një komunikatë se kompania “do të vazhdojë ta mbrojë mundësinë e njerëzve për të komunikuar privatisht”.

Paragoni nuk ka dashur të komentojë.

Zyrtari i WhatsApp-it shtoi për Reuters se Paragoni u përpoq t’i hakojë rreth 90 përdorues të kësaj platforme.

Ai nuk tregoi se kush në veçanti ishte në shënjestër dhe nga cilat vende vinin, duke theksuar se cak i hakimit ishte një numër i paspecifikuar i figurave mediatike dhe shoqërisë civile.

Zyrtari theksoi se WhatsApp e “ndali” tentimin për hakimin e përdoruesve të tij.

Ai nuk pranoi të komentojë se si WhatsApp e kuptoi se Paragoni është përgjegjës për hakimin. Ai shtoi se institucionet ligjore dhe “partnerët industrialë” janë njoftuar për hakimin, pa dhënë më shumë hollësi./REL/

Bota

Spanja, e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes

Published

2 days ago

January 31, 2025

UBTNews

Gjatë vizitës në Spanjë këtë javë, sekretari i përgjithshëm i NATO-s u bëri thirrje vendeve anëtare të rrisin shpenzimet për ushtrinë përballë kërcënimit nga Rusia. Spanja shpenzon më pak për mbrojtjen në krahasim me madhësinë e ekonomisë së saj. Presidenti amerikan Donald Trump, ka veçuar Madridin për dështimin për të përmbushur objektivin e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes.

Spanja është ekonomia e katërt më e madhe e eurozonës. Megjithatë, vendi është në fund të listës kur bëhet fjalë për shpenzimet e mbrojtjes në aleancën 32 anëtarëshe të NATO-s, shkruan VOA.

Madridi shpenzoi rreth 21.3 miliardë dollarë për mbrojtjen vitin e kaluar, apo 1.28% të Prodhimit të saj të Brendshëm Bruto, pavarësisht zotimit që NATO ka bërë më 2014 për të shpenzuar të paktën 2%.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte vizitoi Spanjën dhe Portugalinë këtë javë dhe bëri këtë paralajmërim.

“Qëllimi për të shpenzuar 2% të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen, i miratuar para një dekade, nuk do të mjaftojë për të përballuar sfidat e së nesërmes. Kërcënimi nga Rusia mund të duket i largët, por ju siguroj se nuk është”, tha zoti Rutte.

Kryeministri i Spanjës Pedro Sanchez tha se Spanja është e përkushtuar për të arritur objektivin prej 2% deri në vitin 2029. Ai tha se shpenzimet për mbrojtjen ishin rritur me 70% gjatë dekadës së fundit. Kryeministri Sanchez shtoi se Madridi, në përgjithësi, ishte kontribuesi i 10-të më i madh i NATO-s.

Trupat spanjolle gjithashtu ndihmojnë për të trajnuar forcat ukrainase ndërsa Kievi lufton kundër agresionit rus.

Megjithatë, kjo nuk ka gjasa t’i duket e mjaftueshme kontribuesit më të madh të NATO-s, Shteteve të Bashkuara, që më 2024 shpenzuan 3.38 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen.

Presidenti Trump e cilësoi kontributin e Spanjës në NATO si “shumë të ulët”. Ai gjithashtu kërkoi rritjen e objektivit të shpenzimeve për mbrojtjen.

“Do t’u kërkoj të gjitha vendeve të NATO-s që të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, një qëllim që duhej të ishte arritur vite më parë”, tha Presidenti Trump.

Ai është ankuar prej kohësh se aleatët evropianë po përfitojnë nga Shtetet e Bashkuara dhe thotë se ata duhet të marrin një pjesë të barrës së shpenzimeve për mbrojtjen.

Megjithatë, analisti Pere Ortega thotë se objektivi prej 5% është jorealist për Spanjën.

“Kjo do të thotë se Spanja të shpenzojë pothuajse 65 miliardë euro. Ne nuk e kemi atë kapacitet ekonomik. Për të arritur këtë shpenzim në mbrojtje, në një farë mënyre, do të duhej të sakrifikohej sfera e sigurimeve shoqërore. Spanjollët do ta ndëshkonin këtë me votën e tyre gjatë zgjedhjeve”, thotë zoti Ortega nga Qendra ‘Delàs’ për Studime të Paqes, me bazë në Madrid.

Presidenti Trump, megjithatë ka gjetur mbështetjeje nga Lituania e cila njoftoi këtë muaj se do të rrisë shpenzimet e mbrojtjes në 5 ose 6% të PBB-së, deri në vitin 2026.

“Ne po përshtatemi me planin e mbrojtjes të NATO-s, që është me rëndësi jetësore për rajonin tonë”, tha ministrja lituaneze e mbrojtjes, Dovilė Šakalienė.

Në takimin e tij të parë të NATO-s si President i Shteteve të Bashkuara, në vitin 2017, Donald Trump qortoi aleatët se kanë dështuar të shpenzojnë mjaftueshëm për mbrojtjen.

Aleatët evropianë, veçanërisht Spanja, janë të përgatitur të përballen me kërkesa të mëtejshme në takimin e ardhshëm të udhëheqësve të vendeve anëtare, që do të mbahet në Hagë, në muajin qershor.

Bota

Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro

Published

2 days ago

January 31, 2025

UBT NEWS

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka zbuluar një përzgjedhje paraprake të dizajneve për kartëmonedhat e reja të euros që pritet të lëshohen në të ardhmen, duke përfshirë figura të njohura të historisë dhe kulturës evropiane, si Ludvig van Beethoven, Mari Kyri dhe Leonardo da Vinci.

Sipas presidentes së BQE-së, Christine Lagarde, këto kartëmonedha do të reflektojnë identitetin e përbashkët evropian dhe diversitetin që e bën Evropën të fortë. “Kultura evropiane feston hapësirat e përbashkëta kulturore që kanë formësuar identitetin evropian gjatë shekujve dhe ‘personalitetet ikonike evropiane'”, tha Lagarde gjatë një njoftimi nga selia e BQE-së në Frankfurt.

Dizajni i kartëmonedhave përfshin figura të njohura si laureatja e çmimit Nobel, Mari Kyri, kompozitori gjerman Ludvig van Beethoven dhe artisti italian Leonardo da Vinci, duke nderuar kështu trashëgiminë kulturore të kontinentit. Në anën e pasme të kartëmonedhave, mund të shfaqen elemente që lidhen me kulturën dhe arsimin, si një bibliotekë ose universitet.

Një tjetër grup dizajnesh do të përqendrohet te “Lumenjtë dhe zogjtë”, duke simbolizuar qëndrueshmërinë dhe diversitetin e ekosistemeve natyrore të Evropës. Ky dizajn mund të përfshijë imazhe të institucioneve evropiane, si Parlamenti Evropian ose Komisioni Evropian, si një mënyrë për të theksuar angazhimin e Evropës për ruajtjen e mjedisit dhe pasurimin e trashëgimisë kulturore.

“Ne jemi të emocionuar të prezantojmë këto motive që pasqyrojnë angazhimin tonë ndaj Evropës dhe festojnë trashëgiminë e saj kulturore dhe natyrore”, tha Lagarde, duke theksuar rëndësinë e këtyre kartëmonedhave si një simbol të unitetit dhe identitetit evropian./UBTNews/

Bota

Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit

Published

2 days ago

January 31, 2025

UBT NEWS

Inflacioni në Francë është rritur me një ritëm të qëndrueshëm në fillim të vitit, duke qëndruar në 1.8% në janar, i njëjti nivel si në dhjetor. Kjo shifër mbetet nën objektivin 2% të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), duke ofruar mundësinë që BQE të ulë normat e interesit në muajt në vijim për të stimuluar më tej rritjen ekonomike.

Këto të dhëna janë publikuar vetëm një ditë pas vendimit të BQE-së për të ulur normën bazë të interesit me 25 pikë bazë, një masë që synon lehtësimin e kushteve të financimit dhe nxitjen e aktivitetit ekonomik në eurozonë.

Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, komentoi këtë ulje të normës, duke theksuar se inflacioni po ngadalësohet në përputhje me pritshmëritë, por paralajmëroi se ekonomia evropiane ende përballet me disa sfida, përfshirë besimin e dobët të konsumatorëve dhe pasigurinë që shkaktojnë tarifat e mundshme nga administrata amerikane. Ajo shtoi se, megjithë ngadalësimin e inflacionit, rritja ekonomike mbetet e ngadaltë.

Indeksi i çmimeve të konsumit (CPI) i Francës u rrit me 1.4% në janar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, pas një rritjeje prej 1.3% në dhjetor. Në baza mujore, CPI ra me 0.1%, kryesisht për shkak të uljes së çmimeve të veshjeve dimërore, këpucëve dhe transportit. Nga ana tjetër, çmimet e energjisë, ushqimeve, duhanit dhe produkteve të sigurimit kanë pasur rritje.

Edhe pse të dhënat e inflacionit janë relativisht të qëndrueshme, qeveria franceze po përballet me një krizë buxhetore. Për të adresuar deficitin e lartë, kryeministri François Bayrou ka propozuar një projekt-ligj të ri për financat publike. Megjithatë, ai përballet me sfida politike, pasi Asambleja Kombëtare do të zhvillojë një votë mosbesimi ndaj tij javën e ardhshme.

Tregjet dhe analistët do të kenë sytë te Gjermania, e cila pritet të publikojë të dhënat e saj të inflacionit më vonë këtë javë, që mund të ofrojnë një pamje më të gjerë të situatës ekonomike në eurozonë./UBTNews/