Evropa po përpiqet të marrë rol udhëheqës mbi përpjekjet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë ndërsa Presidenti amerikan Donald Trump të hënën ndërpreu të gjithë ndihmën ushtarake për Kievin. 

Në Evropë janë shtuar shqetësimet mbi Ukrainën, ndërsa bota merret me pasojat e takimit që u mbajt javën e kaluar në Shtëpinë e Bardhë.

Diskutimi i ashpër mes Presidentit Donald Trump dhe udhëheqësit ukrainas Volodomyr Zelensky bëri që të mos nënshkruhej marrëveshja mbi mineralet e rralla ukrainase. Presidenti Trump thotë se marrëveshja është me rëndësi thelbësore për vazhdimin e mbështetjes së Shteteve të Bashkuara për Kievin.

Të hënën, presidenti tha se nëse Ukraina dëshiron të mbijetojë, Presidenti Zelensky duhet të jetë i gatshëm për paqe.

“Ne duhet të bëjmë një marrëveshje dhe ajo mund të bëhet shumë shpejt. Unë besoj se Rusia dëshiron të bëjë një marrëveshje. Unë besoj se populli i Ukrainës dëshiron të bëjë një marrëveshje”, tha Presidenti Trump.

Presidenti Trump gjithashtu reagoi ashpër në rrjetin social ‘Truth’ kundër deklaratës së Presidentit Zelensky se lufta mund të vazhdojë shumë më gjatë. Rusia e filloi agresionin në Ukrainë më 2022.

Analistët thonë se ata nuk mund të parashikojnë lëvizjen e ardhshme të Presidentit Trump në lidhje me marrëveshjen që duket se është çelësi i kësaj situate.

Anna Borshchevskaya Instituti i Uashingtonit për Politikën e Lindjes së Afërt

“Është ende e paqartë se cili është në të vërtetë plani i Trump. Atë që kemi parë gjatë fundjavës, është se Evropa po bën më shumë për të penguar Rusinë”, thotë Anna Borshchevskaya nga Instituti i Uashingtonit për Politikën e Lindjes së Afërt.

Presidenti Zelensky u largua nga Shtëpia e Bardhë të premten dhe fluturoi përtej Atlantikut, për të marrë pjesë në një takim me aleatët kryesisht evropianë.

Kryeministri Keir Starmer e priti atë ngrohtësisht në Londër të hënën, duke përsëritur planin britanik për dërgimin e paqeruajtësve dhe duke ndarë 2 miliardë dollarë për 5000 raketa të mbrojtjes ajrore për Ukrainën.

“Është e vërtetë që Evropa duhet të bëjë më shumë për të mbështetur paqen në kontinentin tonë. Megjithatë, për të pasur sukses, kjo përpjekje duhet të ketë edhe mbështetjen e fortë të Shteteve të Bashkuara”, tha kryeministri Starmer gjatë një fjalimi në Parlamentin britanik.

Megjithatë, udhëheqësit e dy vendeve në luftë përsëritën mesazhet e tyre, duke treguar se sa larg janë në këtë konflikt që ka bllokuar Evropën për tre vjet.

“Mendoj se mbështetja amerikane do të vazhdojë, sepse dështimi i Ukrainës nuk është vetëm sukses i Putinit, është dështim i Evropës, është dështim i Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Mendoj se të gjithë jemi të interesuar që të mos i japim Putinit një mundësi për të fituar”, tha Presidenti Zelensky.

“Ata duan që lufta të vazhdojë. Prandaj, në këtë situatë, natyrisht që përpjekjet e Uashingtonit dhe vetëm gatishmëria e Moskës nuk do të mjaftojnë, mungon një element vendimtar”, tha Dmitry Peskov, zëdhënës i presidencës ruse.

Ndërkaq, Pekini gjithashtu shprehu dëshirën për fundin e luftës.

“Kina nuk është palë e krizës në Ukrainë, por ne mbështesim të gjitha përpjekjet që ndihmojnë në arritjen e një zgjidhje paqësore. Shpresojmë që të gjitha palët e interesuara të gjejnë një zgjidhje të qëndrueshme që trajton shqetësimet e njëri-tjetrit”, tha Lin Jian zëdhënës i ministrisë së jashtme kineze.

Shtëpia e Bardhë konfirmoi për Zërin e Amerikës se ka shtuar trysninë, duke thënë se administrata Trump “po ndalon dhe rishikon ndihmën tonë (për Ukrainën) për të siguruar që ajo po kontribuon për një zgjidhje”.

Presidenti Trump gjithashtu paralajmëroi për një njoftim të ardhshëm të rëndësishëm për Ukrainën.

“Do të mbaj një fjalim. Ju ndoshta keni dëgjuar për fjalimin e të martës,”, tha ai.

Presidenti Trump do të mbajë një fjalim para dy dhomave të Kongresit, të martën në mbrëmje, me orën e Uashingtonit.

Konservatorët gjermanë dhe socialdemokratët (SPD) zhvilluan të martën bisedime për formimin e një koalicioni, ndërsa shpresat për të nxitur ekonominë më të madhe të Evropës u rritën në perspektivën e një bumi huamarrjeje prej gati trilion eurosh për të financuar shpenzimet ushtarake dhe infrastrukturës.

Fituesi i zgjedhjeve Friedrich Merz dëshiron të krijojë një koalicion me SPD-në e kancelarit të deritanishëm Olaf Scholz deri për Pashkë, por të dyja partitë mund të përpiqen të shtyjnë programe speciale të huamarrjes jashtë buxhetit edhe në parlamentin që po largohet këtë muaj.

Nevoja për më shumë shpenzime ushtarake për të përmirësuar aftësitë mbrojtëse të Evropës është bërë urgjente që nga kthimi në pushtet i presidentit amerikan, Donald Trump, i cili ngriu ndihmën ushtarake për Ukrainën pas një përplasjeje me presidentin e saj Volodymyr Zelensky javën e kaluar, raporton Reuters.

Njerëzit me njohuri për këtë çështje i thanë Reutersit të dielën se palët po shqyrtonin fonde speciale për mbrojtjen dhe infrastrukturën. Ata thanë se ekonomistët u kishin propozuar atyre shuma prej 400 miliardë euro (420 miliardë dollarë) për ushtrinë gjermane të papajisur prej kohësh dhe 500 miliardë për infrastrukturën e prishur.

Kryeministri i Ukrainës, Denys Shmyhal tha se ata janë të vendosur të vazhdojnë bashkëpunimin me SHBA-në dhe se kanë besim se mbështetja e Washingtonit do të vazhdojë, raporton Anadolu.

Shmyhal në një konferencë për media në Kiev lidhur me pezullimin e ndihmës së SHBA-së në armatime për Ukrainën, tha se nuk ka marrë ende informacion të tillë nga Ministria ukrainase e Mbrojtjes.

Ai vuri në dukje se sipas informacioneve të marra deri në mbrëmjen e djeshme, ndihma me armë ka vazhduar dhe po vazhdon. “Mbështetja e SHBA-së është jashtëzakonisht e rëndësishme për Ukrainën”, tha Shmyhal duke shtuar se do të vazhdojnë të punojnë me Washingtonin për vazhdimin e mbështetjes në fjalë.

“Sot, Ukraina është absolutisht e vendosur në çështjen për të vazhduar bashkëpunimin me SHBA-në dhe kam besim se do të vazhdojë mbështetja e SHBA-së, liderit botëror dhe një prej partnerëve tanë më të mëdhenj që na ka mbështetur për tre vjet“, potencoi Shmyhal.

Duke shprehur besimin e tij se presidenti i SHBA-së, Donald Trump me të vërtetë dëshiron t’i japë fund luftës, Shmyal mbrojti idenë se Ukraina duhet “të luajë rol vendimtar” në këtë proces.

Shmigal tha se nëse SHBA-ja ndërpret ndihmën për Ukrainën, ata mund të kenë probleme veçanërisht me raketat e sistemit të mbrojtjes ajrore “Patriot”. “Ka rrezik të tillë dhe mendoj se së bashku me SHBA-në dhe partnerët e tjerë do të gjejmë një mënyrë për të parandaluar shfaqjen e këtij rreziku”, tha ai.

Kryeministri ukrainas tha se janë të gatshëm të nënshkruajnë marrëveshje me SHBA-në për bashkëpunim në lidhje me elementët e rralla të tokës që posedon Ukraina dhe se presin “përgjigje diplomatike” nga SHBA-ja në këtë drejtim.

“Sigurisht, ne duam garanci të caktuara sigurie nga SHBA-ja, Evropa dhe vendet e G7“, tha Shmihal.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, duke theksuar se SHBA-ja ka qenë mbështetësi më i madh i luftës në Ukrainë deri më tani, tha se nëse SHBA-ja ndalon dërgesat e armëve në Ukrainë, ajo do të japë kontributin më të madh për paqen.

Peskov iu përgjigj pyetjeve të gazetarëve në lidhje me çështjet aktuale në kryeqytetin Moskë.

Pasi u shpreh se e kanë mirëpritur dëshirën e presidentit amerikan Donald Trump për të sjellë paqen në Ukrainë, Peskov deklaroi se nëse SHBA-ja ndërpret mbështetjen ushtarake për Ukrainën, kjo mund ta shtyjë administratën e Kievit drejt procesit të paqes.

“Deri më tani mbështetësi më i madh i luftës ishte SHBA-ja. Nëse SHBA-ja ndalon dërgesat e armëve në Ukrainë ajo do të sigurojë kontributin më të madh për paqen“, deklaroi Peskov, duke kujtuar se disa vende evropiane kanë bërë deklarata se do të vazhdojnë të mbështesin Ukrainën.

– “Marrëdhëniet me SHBA-në duhet të shpëtohen nga barra negative e sanksioneve“

Mbi pyetjen “A do të kontribuojë heqja e sanksioneve amerikane kundër Rusisë në përmirësimin e marrëdhënieve dypalëshe?, zëdhënësi Peskov, tërhoqi vëmendjen se nuk është bërë asnjë deklaratë zyrtare nga SHBA-ja për këtë çështje.”Në çdo rast qëndrimi ynë ndaj sanksioneve njihet mirë. Këto sanksione janë të paligjshme. Marrëdhëniet dypalëshe duhet të shpëtohen nga barra negative e sanksioneve të zbatuara”, tha Peskov.

Zëdhënësi Peskov ndër të tjera theksoi se ata nuk kanë harruar se Trump vendosi sanksione ndaj Rusisë dhe ofroi dërgesa armësh në Ukrainë gjatë mandatit të tij të parë si president.

Duke vlerësuar mundësinë që Bjellorusia të veprojë si ndërmjetëse midis Rusisë dhe Ukrainës, Peskov vuri në dukje se kriza ukrainase është diskutuar në çdo takim të liderëve rusë dhe atyre bjellorusë, ndërsa shtoi se “Ne mirëpresim çdo iniciativë që synon zgjidhjen e kësaj krize”.