Lajmet

Deputeti evropian: Evropa të mësojë nga gabimet me Rusinë në qasjen ndaj Kinës

Kështu ka paralajmëruar Reinhard Buetikofer, deputet i Parlamentit Evropian.

Published

on

Evropa është ende “naive” në marrëdhëniet e saj me Kinën dhe duhet të mësojë nga dështimet e saj në politikat me Rusinë, nëse dëshiron të ketë lidhje të suksesshme me Pekinin në të ardhmen, ka paralajmëruar Reinhard Buetikofer, deputet i Parlamentit Evropian.

“Ekziston aq shumë naivitet sa i përket Kinës në kryeqytetet evropiane, saqë edhe nëse e zvogëlojmë atë për një kohë, nuk e prekim zeron”, ka thënë Buetikofer në një intervistë për REL në Pragë, ku ka marrë pjesë në samitin Aleanca Ndërparlamentare për Kinën.

Ky samit mbledh politikanë që janë të fokusuar në fuqinë aziatike.

Buetikofer udhëheq delegacionin e Parlamentit Evropian për Kinën dhe është bërë një prej diplomatëve më të zëshëm të BE-së kur është fjala për çështjet rreth Pekinit, duke folur shpesh kundër politikave kineze ndaj Tajvanit, dhe për mbështetjen e Kinës ndaj Rusisë për luftën e nisur në Ukrainë, ani pse autoritetet kineze pretendojnë se janë neutrale në këtë temë.

Politikani gjerman, Buetikofer e ka bashkë-udhëhequr Partinë e Gjelbër gjermane, para se të zhvendosej në Bruksel.

Në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, ai ka thënë se BE-ja duhet të mësojë nga varësia që e ka pasur në energjinë ruse, për ta menaxhuar varësinë ndaj tregjeve kineze dhe ndikimin e saj në industritë strategjike.

“Mendoj se është e drejtë të them se përvoja me Rusinë na ka mësuar se çfarë duhet të jetë e aplikueshme në marrëdhëniet me Kinën”, ka thënë Buetikofer.

“Kina është duke e mbështetur Rusinë dhe nuk dëshiron që Rusia të humbë në asnjë mënyrë. Unë nuk e shoh aspak afër neutrales. Ajo është duke tentuar të përfitojë nga lufta në Ukrainë”.

Disa persona në Hong Kong duke e shikuar transmetimin teksa forcat ushtarake ruse nisen drejt Ukrainës, 24 shkurt 2022.

Disa persona në Hong Kong duke e shikuar transmetimin teksa forcat ushtarake ruse nisen drejt Ukrainës, 24 shkurt 2022.

Pyetja se si të menaxhohet marrëdhënia afatgjatë me Kinën e ka marrë një dimension krejt tjetër brenda BE-së, prej nisjes së luftës në Ukrainë dhe nisjes së debatit në Bruksel për marrëveshjet që mund të arrihen në të ardhmen me ekonominë e dytë më të madhe në botë.

Ndonëse Pekini nuk i ka ofruar zyrtarisht armë vdekjeprurëse Moskës për luftën në Ukrainë, Kina e ka vazhduar bashkëpunimin ekonomik me Rusinë.

Të dhënat e doganave të Kinës tregojnë se ky vend ka nisur në Rusi mallra që mund t’i përdorë ushtria, dhe që Moskës i janë dërguar armë të vogla nga disa kompani private kineze.

Mirëpo në skenën botërore, Pekini e ka paraqitur veten si vend që do paqe.

Në shkurt, Kina e ka prezantuar një plan 12-pikësh për bisedime të paqes në mes të Moskës dhe Kievit, i cili është kritikuar nga Perëndimi si tentim të ngrirje të konfliktit në të mirë të Moskës.

Në gusht, Kina ka marrë pjesë edhe në bisedime diplomatike në Arabinë Saudite, të cilat e kanë pasur në qendër luftën në Ukrainë.

“Kinezët nuk mund të përjashtohen dhe ata duan të jenë në tavolinë”, ka thënë Buetikofer.

“Mirëpo, ata janë aty për interesat e tyre dhe për ta negociuar një zgjidhje nga e cila përfiton [presidenti rus, Vladimir] Putin”.

Presidenti rus, Vladimir Putin, gjatë një takimi me homologun e tij kinez, Xi Jinping. Fotografi nga arkivi.

Për politikanët e Evropës, pyetja se si të menaxhohet me Pekinin është e çuditshme.

Ata janë në presion për t’i mbrojtur ekonomitë e tyre nga ekspozimi para Partisë Komuniste të Kinës dhe për t’i marrë seriozisht rreziqet e sigurisë, që dalin nga aleanca e liderit kinez Xi Jinping me Putinin.

Në të njëjtën kohë, bizneset e BE-së varen nga Kina për eksporte të vlerë të 230 miliardë eurove në vit.

Gjermania është duke treguar kujdes në prishje të interesave me Kinën – partneren më të madhe tregtare në gjashtë vjetët e fundit – dhe po e trajton këtë çështje me shumë rëndësi, pas shkatërrimit të bizneseve me Rusinë, për shkak të vendosjes së sanksioneve në shkurt të vitit 2022.

Franca – tjetër shtyllë e bllokut evropian – ka qenë skeptike ndaj qasjes amerikane, e cila e ka në qendër rritjen e presionit ndaj Pekinit dhe kufizimin e ekspozimit ekonomik të Perëndimit ndaj Kinës.

“Natyrisht, varësia ndaj Kinës nuk fokusohet në vetëm një aspekt, siç ka qenë puna me energjinë e Rusisë”, ka thënë Buetikofer.

“Është më e shpërndarë dhe është temë që adresohet më vështirë”.

Pavarësisht mungesës së kohezionit në bllokun me 27 anëtarë, Brukseli ka qenë shumë aktiv në krijimin e politikave të reja për marrëdhëniet me Kinën.

BE-ja e ka çuar përpara një strategji të re për rajonin e Indo-Paqësorit, e cila e sheh Pekinin si rival afatgjatë dhe në mars, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka bërë thirrje për rivlerësim të marrëdhënieve të bllokut me Kinën, duke paralajmëruar se “nuk mund t’i mbyllim sytë ndaj faktit se Kina nuk është vetëm partnere ekonomike, por edhe rivale sistematike”.

Në qershor dhe korrik janë publikuar plani i veprimit të BE-së për siguri ekonomike dhe strategjia e re e Qeverisë gjermane për Kinën, dhe në të dyja është përmendur qasja më e ashpër ndaj Pekinit.

Brukseli ka arritur pajtueshmëri edhe me qasjen amerikane ndaj Kinës, mirëpo e ka zbutur tonin, duke bërë thirrje për një praktikë që e kufizon varësinë ekonomike nga Kina në disa fusha strategjike.

Buetikofer ka thënë se ky momentum ka qenë rezultat i veprimeve luftarake të vetë Pekinit ndaj BE-së.

Në veçanti, ai e ka përmendur një episod të vitit 2021, kur Pekini e ka vënë në listë të zezë një grup ligjvënësish evropianë (Buetikofer në mesin e tyre), ekspertësh dhe diplomatësh, për shkak të vendimit të BE-së për t’i sanksionuar katër zyrtarë kinezë për shkelje të të drejtave të njeriut në Ksinjiang.

Patrullat kineze në rrugët e qytetit Urumqi të provincës Ksinjiang. Fotografi nga arkivi.

Ky incident ka rezultuar me ngrirje të traktatit për investime mes BE-së dhe Kinës.

Kina ka tentuar ta ringjallë paktin, pasi është raportuar se diplomatët e saj kanë bërë ofertë që Kina t’i heqë sanksionet në këmbim të ratifikimit të planit nga Brukseli.

Buetikofer ka thënë se tentime të tilla janë të dështuara, pasi traktati ka vdekur.

“Nuk ka iluzione në Bruksel se Kina është vetëm partnere. Në periudhë të shkurtër kohore, Kina ka arritur të nxisë dyshime të mëdha”.

Buetikofer ka qenë në krye të këtyre ndryshimeve, mirëpo ka përmendur se “askush kurrë nuk e lëviz gjilpërën vetë”, duke përmendur mbështetjen që gëzon për linjën e re ndaj Kinës nga shumë parti politike dhe diplomatë të shumtë në Bruksel.

Buetikofer nuk planifikon të garojë sërish për postin e deputetit në zgjedhjet e vitit 2024.

Janka Oertel, drejtorja për Azinë në Komitetin për Marrëdhënie me Jashtë të Këshillit Evropian, dhe eksperte e mirë e Kinës, ka thënë në qershor se do të aplikojë për ulësen që tani e mban Buetikofer dhe ai ka thënë se do ta mbështesë.

“Ne kemi arritur të krijojmë një botëkuptim për politikën ndaj Kinës”, ka thënë Buetikofer.

“Jam plotësisht i bindur se kjo nuk është fasadë dhe do të vazhdojë të zbatohet”.

Ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock, dhe ministri i Jashtëm i Kinës, Qin Gang, gjatë një konference për media në Berlin, 9 maj 2023.

Diçka e tillë do të testohet më 2024.

Zgjedhjet presidenciale në Shtetet e Bashkuara dhe në Tajvan mund të ndikojnë në politika në të dyja anët e Atlantikut, ndërsa zgjedhjet për Parlamentin Evropian do ta vërtetojnë nëse qasja aktuale e Brukselit do të jetë e përkohshme apo e përhershme.

Për politikanin gjerman, drejtimi i së ardhmes është i qartë.

“Nuk do të kthehemi më mbrapa në kohën e iluzioneve”, ka thënë ai.

Lajmet

iPhone 17 Pro pritet të vijë me këto 12 veçori të reja

Published

on

Pritet që Apple të rezervojë numrin më të madh të risive dhe përmirësimeve për modelet e veta iPhone 17 Pro.

Nëse kompania vazhdon t’i përmbahet ritmit të deritanishëm, seria e re iPhone 17 pritet të prezantohet në muajin shtator të këtij viti. Si zakonisht, vëmendjen më të madhe do ta marrin modelet Pro, për të cilat tashmë po qarkullojnë shumë thashetheme.

Kornizë prej alumini

Modelet iPhone 17 Pro do kenë kornizë prej alumini, ndryshe nga iPhone 15 Pro dhe iPhone 16 Pro që përdorin titan, ndërsa modelet nga iPhone X deri te iPhone 14 Pro janë prodhuar prej çeliku inox, shkruan MacRumors. Pjesa e pasme e pajisjes pritet të ketë një dizajn të ri që kombinon aluminin dhe xhamin.

Moduli i kamerës në formë drejtkëndëshi

Modelet iPhone 17 Pro të kenë një modul të madh kamere në formë drejtkëndëshi me skaje të rrumbullakosura. Thuhet se Apple planifikon të ruajë skemën e tanishme trekëndore të lenteve në pjesën e pasme.

Ekran më rezistent ndaj gërvishtjeve

Ekrani i iPhone 17 Pro pritet të ketë një shtresë të re antireflektuese, e cila do ta bëjë më rezistent ndaj gërvishtjeve krahasuar me modelet e mëparshme.

Bateri më e madhe

iPhone 17 Pro Max thuhet se do të ketë një dizajn pak më të trashë, çka do të mundësojë vendosjen e një baterie më të madhe.

Çipi A19 Pro

Pritet që modelet iPhone 17 Pro të pajisen me çipin e ri A19 Pro të Apple, i cili do të prodhohet me teknologjinë e avancuar 3nm të gjeneratës së tretë nga kompania TSMC. Ashtu si më parë, priten përmirësime të lehta në shpejtësi dhe efikasitet energjetik krahasuar me modelet aktuale.

Çipi Apple Wi-Fi 7

Të katër modelet e iPhone 17 pritet të përdorin çipin Wi-Fi 7 të projektuar nga Apple, në vend të çipit nga Broadcom, që është përdorur deri më tani.

Kamerë e përparme 24 megapikselë

Modelet iPhone 17 do kanë kamerë të përmirësuar në pjesën e përparme me 24 megapikselë, që është dy herë më shumë se kamera 12 MP e iPhone 16.

Kamera telefoto e pasme 48 megapikselë

Modelet iPhone 17 Pro pritet të kenë një kamerë telefoto të përmirësuar me 48 megapikselë, një rritje e ndjeshme krahasuar me 12 MP që ka iPhone 16 Pro.

Regjistrim video me të dy kamerat njëkohësisht

iPhone 17 Pro dhe iPhone 17 Pro Max do t’i lejojnë përdoruesit të regjistrojnë video njëkohësisht me kamerën e përparme dhe atë të pasme, drejtpërdrejt brenda aplikacionit Camera.

Regjistrim video në 8K

Apple thuhet se e ka testuar regjistrimin video në 8K në modelet iPhone 16 Pro, por kjo veçori ende nuk është bërë e disponueshme. Duke qenë se të gjithë sensorët e pasmë të iPhone 17 Pro pritet të jenë 48 MP, ka shumë gjasa që këto modele të jenë të parat që do të ofrojnë mbështetje për video në 8K.

12 GB RAM

U përfol se vetëm iPhone 17 Pro Max do të ketë 12 GB RAM, por më pas në këtë listë u përfshi edhe iPhone 17 Pro. Kjo rritje e memories do të përmirësojë funksionet e inteligjencës artificiale të Apple (Apple Intelligence), si dhe multitasking-un. Të gjithë modelet e iPhone 16 kanë 8 GB RAM.

Sistem ftohjeje i përmirësuar

Modelet e serisë iPhone 17 do të kenë ndryshime të brendshme që ndihmojnë në shpërndarjen më efikase të nxehtësisë. Për modelet Pro përmendet përdorimi i një sistemi ftohjeje me dhomë me avull (vapor chamber).

Continue Reading

Lajmet

Motra e Liam Payne me mesazh emocionues gjashtë muaj pas vdekjes së tij: Jeta pa ty është e pamundur

Published

on

Motra e Liam Payne, Ruth Gibbins, ka publikuar një postim emocionues për të shënuar gjashtë muaj nga vdekja e tij tragjike.

Liam vdiq më 16 tetor pasi u rrëzua nga ballkoni i katit të tretë të hotelit CasaSur në Buenos Aires.

Ai la pas një djalë tetë-vjeçar Bear Grey Payn, dhe dy motrat Nicola e Ruth, babanw Geoff dhe nënën Karen.

Ruth Gibbins postoi në Instagram: “6 muaj, gjysmë viti pa ty?! Koka ime ende bërtet për ty. Çdo mëngjes që zgjohem, ndihem sikur jam zhytur nën ujë, duke gulçuar për ajër që nuk vjen kurrë të më lehtësojë. Jeta pa ty është e pamundur, kështu që tani për tani unë thjesht ekzistoj. Po mësoj të qesh ose të buzëqesh në vendet e duhura, por unë dua që ti të flasësh vetëm kur të flas”.

Ajo shkroi më tej: “Në ato pak momente kur e lejoj veten të ndjej dashuri dhe jo vetëm humbje, në fakt mund të qesh me kujtimet tona, si vitin e kaluar kur të dy qeshnim me kokë duke u përpjekur të bënim diçka që pamë në Youtube, por kujtimet janë gjithmonë të ngjyrosura me trishtim për shkak se sa e padrejtë është që nuk mund të bëjmë të reja”.

Gibbins pohon: “Ndonjëherë të dëgjoj duke qeshur kur më sheh duke ecur si Whoopi Goldberg në Ghost, duke të kërkuar ty kudo që shkoj. Të shoh gjithmonë duke ardhur në mënyra të ndryshme për të më rikthyer në rrugën e duhur. Nuk mund ta përpunoj atë që ndodhi dhe përfundimin e saj, ti e di që nuk do të ndaloj kurrë të bëj gjithçka që mundem për ty. Më mungon me zë të lartë, në mes të këtyre fjalëve të heshtura dhe më shumë në heshtje mund të shprehem, por unë e di që ju e dini se për momentin, do të takohemi në ëndrrat e mia”.

Pesë persona janë paditur në lidhje me vdekjen e Liam Payne, duke përfshirë menaxherin e hotelit, recepsionistin dhe mikun e Payne, Rogelio Rogers Nores.

 

Continue Reading

Aktualitet

Dështimi i konstituimit të Kuvendit, ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar?

Published

on

Pas dështimit të konstituimit të Kuvendit në seancën e djeshme, për shkak të mosmiratimit të Raportit të Komisionit për verifikimin e mandateve të deputetëve, u risoll në vëmendje se  ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar.

Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dolën me qëndrimin se anëtarët e Qeverisë në detyrë, që janë zgjedhur deputetë,  nuk dorëzuan me kohë dorëheqjet e tyre nga postet në Ekzekutiv, duke mos e pranuar, siç thanë, dorëheqjen që kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ia dorëzoi kryetarit të deritanishëm të Kuvendit, para mbledhjes së Komisionit për verifikimin e mandateve të Kuvendit.

Nga ana tjetër, kryeministri në detyrë, Albin Kurti, reagoi ashpër, duke e cilësuar qëndrimin e opozitës si sulm brendainstitucional kundër Republikës së Kosovës dhe zgjedhjeve demokratike.

Ç’ thotë Ligji për Qeverinë e Kosovës lidhur me dorëheqjen e Qeverisë?

Ligji për Qeverinë e Kosovës, i miratuar nga Qeveria e fundit e Albin Kurtit në vitin 2022, parasheh se mandati i Qeverisë përfundon me përfundimin e mandatit katërvjeçar të Kuvendit (që është rasti në situatën aktuale), me votimin e suksesshëm nga Kuvendi të mocionit të mosbesimit ndaj Qeverisë, me dorëheqjen e kryeministrit, apo me shpërndarjen e Kuvendit.

Mandati i anëtarit të Qeverisë përfundon nëse ai/ajo nuk bën betimin, jep dorëheqje, zgjidhet deputet, i përfundon mandati i rregullt i Qeverisë, etj.

Çfarë ndodh në rast se anëtari i Qeverisë zgjidhet deputet?

Ligji për Qeverinë parasheh se, nëse një anëtar i Qeverisë në detyrë zgjidhet deputet i Kuvendit, ai duhet të japë dorëheqje nga posti i anëtarit të ekzekutivit para ditës së certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve.

Kështu thuhet në nenin 26 të ligjit, që ka të bëjë me papajtueshmërinë me funksionin e anëtarit të Qeverisë e parandalimin e konfliktit të interesit. Sipas ligjit, Qeveria në dorëheqje vazhdon të ushtrojë përgjegjësitë e saj deri në zgjedhjen e Qeverisë së re nga Kuvendi, por me kufizimet e përcaktuara me ligj (më poshtë përmendim cilat janë ato).

Një Qeveri është në dorëheqje: pas shpërndarjes së Kuvendit, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re; pas dorëheqjes së kryeministrit ose në çdo rast tjetër kur posti i kryeministrit mbetet i lirë, deri në zgjedhjen e Qeverisë; pas votimit të suksesshëm të mocionit të mosbesimit ndaj saj nga Kuvendi, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re…

Sa u përket kufizimeve, në ligj thuhet që Qeveria në dorëheqje kryen vetëm aktivitetet e domosdoshme të planifikuara me planin vjetor dhe ligjin për buxhetin; nuk miraton nisma për lidhjen e marrëveshjeve ndërkombëtare që kërkojnë ratifikim nga Kuvendi, nuk miraton projektligje, amendamente kushtetuese, strategji apo dokumente konceptuale, nuk inicion procedura të reja për emërime në pozita publike, nuk propozon kandidatë për pozita që kërkojnë emërim nga Kuvendi, etj.

Qeveria në dorëheqje, megjithatë, ka të drejtë t’i propozojë Kuvendit miratimin e buxhetit. Në rast të fatkeqësive natyrore apo shëndetësore, disa nga këto kufizime nuk vlejnë më.

Ç’thuhet në Kushtetutën e Kosovës për mandatin e deputetit?

Sipas Kushtetutës së Kosovës (neni 70), mandati i deputetit të Kuvendit të Kosovës fillon ditën e certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve dhe përfundon, ndër të tjera, kur deputeti emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës. Mandati i deputetit përfundon ose bëhet i pavlefshëm nëse: nuk bën betimin; jep dorëheqje dhe emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës.

Continue Reading

Aktualitet

Bëhet publike letra me të cilën Albin Kurti e paralajmëroi dorëheqjen

Published

on

Kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, ka dhënë dorëheqje nga posti i kryeministrit, në mënyrë që të mund të bëjë betimin si deputet i legjislaturës së nëntë.

Dorëheqje kanë dhënë edhe anëtarët e tjerë të Qeverisë në detyrë të Kosovës, që janë zgjedhur deputetë në zgjedhjet e 9 shkurtit.

Ndërkohë nuk është miratuar raporti i komisionit të përkohshëm për verifikimin e mandateve të deputetëve në Kosovë.

Kjo është hera e parë që ndodhë një gjë e tillë, e çon në ndërprerjen e seancës konstituive.

Një pjesë e deputetëve janë larguar nga salla e seancave plenare. Ndërkohë që anëtarët e komisionit janë duke diskutuar me kryesuesin e seancës për të vendosur si do të vazhdohet më tej.

 

Continue Reading

Të kërkuara