Lajmet

Depresioni sezonal: Ja cilat janë gjërat e vogla, që mund të bëni çdo ditë për ta përballuar

Nga Jolanta Burke dhe Annie Curtis​.

Publikuar

Kur afrohet vjeshta dhe dimri, shumë nga ne priren të ndihen të trishtuar, apo jo si vetja jonë e zakonshme. Por për disa, këto ndjenja vazhdojnë derisa të vijë sërish pranvera. I njohur teknikisht si Çrregullimi Afektiv Sezonal (SAD), ai është një lloj depresioni që shfaqet vetëm gjatë stinëve specifike.

Krahas humorit vazhdueshmërisht në nivele të dobëta, disa njerëz mund të gjejnë se ndihen si më të përgjumur se zakonisht. Ata hasin shumë vështirësi të ngrihen në mëngjes, dhe dëshirojnë më shumë karbohidrate se sa normalisht. Nëse ju jeni një person i prekur nga këto ndjesi, ja cilat janë disa hapa që mund të ndërmerrni për të përmirësuar gjendjen tuaj shpirtërore gjatë muajve të ftohtë.

Ç’duhet bërë çdo ditë

Meqenëse kjo dukuri shfaqet kryesisht gjatë stinëve kur ditët janë më të shkurtra, dhe kur ne marrim më pak rrezet dielli, mendohet se ajo shkaktohet nga një ndërprerje e orës së trupit tonë (i njohur edhe si një trazim i ritmit cirkadian). Ne të gjithë kemi një “orë mjeshtërore” në tru, e cila e përdor dritën e ditës për të kontrolluar të gjitha proceset e trupit tonë, nga uria deri në momentin kur ndihemi gati për të fjetur gjumë në mbrëmje.

Çrregullimi i ritmit cirkadian, ka qenë gjithmonë i lidhur me shqetësimet e gjumit, ndryshimet në humor dhe modelet tona së të ngrënit dhe metabolizmin, dhe të gjitha këto ndikojnë tek SAD. Kjo është arsyeja pse shëtitja jashtë dhe në dritën natyrale të ditës, mund të jetë kaq e rëndësishme për njerëzit që preken nga kjo simptomë.

Në mëngjes, bëjeni praktikë daljen jashtë për të paktën disa minuta. Meqenëse drita dërgon sinjale të drejtpërdrejta në orën kryesore të trupit për t’i treguar se është koha për t’u zgjuar, drita e mëngjesit do t’ju ndihmojë të ndiheni më të përqendruar gjatë gjithë ditës. Po ashtu mund t’ju ndihmojë të bini në gjumë më herët në mbrëmje.

Ndërkohë në drekë, provoni të dilni sërish jashtë dhe të ekspozoheni më shumë ndaj dritës natyrale. Por nëse nuk mund të dilni jashtë apo koha është me re, mund të provoni terapinë me një dritë shumë më të shndritshme. Ajo i ekspozon njerëzit ndaj dritës së ndritshme fluoreshente, duke përdorur një llambë ose maskë të veçantë.

Studimet tregojnë se 30 minuta terapi me dritë të ndritshme çdo ditë, mund të ndihmojë në uljen e simptomave të SAD. Nëse e keni të vështirë të bindni veten të largoheni nga tavolina juaj gjatë drekës, përpiquni të organizoni disa aktivitete që mund t’ju ndihmojnë të dilni jashtë.

Për shembull, përpiquni të organizoni një shëtitje të përditshme në grup gjatë drekës me kolegët ose fqinjët tuaj. Krahas ekspozimit ndaj dritës të ditës, ushtrimet në grup mund të nxisin edhe emocionet pozitive dhe lidhjen sociale, gjë që është e mirë për mirëqenien dhe shëndetin tuaj mendor.

Një aktivitet tjetër që mund të provoni gjatë shëtitjes së drekës është detyra “3 gjëra të mira në natyrë”. Synimi i këtij aktiviteti është të shtojë vëmendjen dhe vlerësimin e natyrës duke marrë parasysh të paktën 3 gjëra nga mjedisi natyror ndërsa bëni shëtitjen tuaj të përditshme. Kjo jo vetëm që do t’ju motivojë të dilni, por gjithashtu mund t’iu ndihmojë në përmirësimin e humorit dhe mirëqenies suaj psiko-fizike. Ndërkohë mbrëmjeve, synoni të krijoni hapësirë kohë për të bërë gjërat që ju pëlqejnë. Kjo mund të ndihmojë në përmirësimin e humorit tuaj, dhe mund të lehtësojë disa simptoma të SAD. Gjëra të tjera që mund të bëni gjatë muajve të dimrit për të përmirësuar humorin tuaj përfshijnë:

Praktikoni humorin

Induktimi i më shumë humorit në jetën tuaj, mund të ndihmojë në balancimin e emocioneve tuaja negative. Madje mund të përmirësojë cilësinë e gjumit, gjendjen shpirtërore, dhe të reduktojë simptomat e depresionit. Në mbrëmje, kaloni 10 minuta duke menduar për disa situata komike që ju kanë ndodhur gjatë ditës.

Ose mendoni mbi një situatë sfiduese me të cilën jeni përballur, dhe përpiquni të mendoni se si do ta trajtoni atë me humor në të ardhmen. Gjetja e qëllimshme e kohës për të parë diçka për të qeshur në TV apo rrjetet sociale 3 ose 4 herë në javë, mund të ndihmojë gjithashtu në rritjen e humorit tuaj.

Gjeni një hobi të ri

Filloni të merrni një hobi të ri, ose rinisni një hobi që nuk e keni praktikuar për kohësh. Angazhimi në një hobi të caktuar do ta mbajë mendjen më të angazhuar, duke ju lënë më pak kohë për përsiatjet e thella, gjithnjë nëse kjo e fundit është diçka që keni tendencën të bëni shpesh.

Ndoshta mund të provoni të mësoni të thurni triko ose çorape. Kjo lidhet me rritjen e ndërgjegjes, qetësisë dhe një nxitje të emocioneve pozitive. Edhe mësimi i recetave të reja të gatimit, mund të jetë gjithashtu një mënyrë e shkëlqyer për të rritur mirëqenien psikologjike.

Nuk ka rëndësi se çfarë hobi zgjidhni, për sa kohë që ajo i zgjeron aftësitë tuaja, dhe ju ndihmon të futeni në një gjendje mendore optimale.

Kjo është ndjenja e “humbjes së vetvetes” në atë që po bëni, dhe është një element kryesor në përjetimin e lumturisë subjektive. Ju mund të mos ndiheni më mirë ndërsa jeni duke praktikuar një hobi (pasi kjo gjë kërkon përqendrim), por sapo të përfundoni detyrën tuaj, do të përjetoni një ndjenjë të arritjes së diçkaje, shoqëruar me një nxitje të emocioneve pozitive.

Mbani në ritëm “orën” e trupit tuaj

Meqë mendohet se SAD shkaktohet nga trazimi i ritmit cirkadian, ruajtja si duhet e ritmit tuaj cirkadian, mund të ndihmojë në reduktimin e simptomave të kësaj dukurie. Dhe gjumi luan një rol të madh në mbajtjen nën kontroll të “orës” së trupit tuaj. Ndaj në mbrëmje, përpiquni të shmangni dritën e tepërt, pasi kjo do t’ju vonojë gjumin.

Po ashtu, duhet të përpiqeni të keni orare të ngjashme kur bini për të fjetur dhe kur zgjoheni, si gjatë javës ashtu edhe gjatë fundjavës. Krahas gjumit të duhur, konsumimi në intervale të rregullta i vakteve ushqimore, mund të ndihmojë për të mbajtur në ritëm “orën” e trupit tuaj.

Edhe pse mund të jetë normale të ndjeni një rënie të humorit në ditët e para pas ndryshimit të orës, nëse vini re se simptomat zgjasin për shumë javë apo kanë një efekt të madh në jetën tuaj, atëherë mund të shkoni dhe konsultohuni me mjekun e familjes. Ndërkohë, mos harroni se edhe vetëm disa ndryshime të vogla çdo ditë, mund t’iu ndihmojnë në mbajtjen nën kontroll të simptomave të SAD. / “The Conversation” – Bota.al

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Kuvendi miraton projektligjin për rrugët

Të zgjedhurit e popullit i dhanë dritën e gjelbër Projektligjit për rrugët.

Publikuar

nga

Kuvendi i Kosovës në seancën e sotme plenare, ka miratuar një sërë projektligjesh. Të zgjedhurit e popullit i dhanë dritën e gjelbër Projektligjit për rrugët, Projektligjit për faturat e kulturave bujqësore dhe fletëmagazinave, ndërkaq u miratua edhe Programi Kombëtar i Shkencës 2023-2028, raporti vjetor i Fondit të Kursimeve Pensionale të Kosovës për vitin 2022, po ashtu raporti për gjendjen në mjedis për vitin 2022, si dhe rezoluta për vlerësimin e punës së Zyrës së Rregullatorit të Energjisë për vitin 2022.

Krahas kësaj, në mungesë të kuorumit, kuvendi dështoi të miratoi të miratojë Projektligjin për verëra dhe Projektligjin për shpronësimin e pronës së paluajtshme.

Në këtë seancë s’po marrin pjesë deputetët opozitarë. Të njëjtit pasi dështoi të themelohet komisioni hetimor parlamentar për kontratat njëburimore lëshuan sallën.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Përkujtohen viktimat në 25-vjetorin e masakrës së Podujevës

Kryeministri tha se njësoj të bashkuar jemi edhe ne sot në kujtim dhe në nderim të rënies së tyre për tokën e Kosovës dhe për lirinë e popullit.

Publikuar

nga

Në përvjetorin e 25-të të masakrës së kryer në Podujevë nga njësiti serb “Skorpionët”, kryeministri Albin Kurti bëri sot homazhe te varrezat e të vrarëve të familjeve Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu.

Sikurse ishin të bashkuara familjet Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu, kryeministri tha se njësoj të bashkuar jemi edhe ne sot në kujtim dhe në nderim të rënies së tyre për tokën e Kosovës dhe për lirinë e popullit.

“Ata na e kujtojnë dhe përkujtojnë se sa i lartë ishte çmimi i shtetit dhe lirisë, që e gëzojmë sot, se si rrënjët e shtetit dhe të lirisë janë te gjaku i martirëve dhe dëshmorëve. Njëkohësisht, zëri ynë do të jetë gjithnjë më i fuqishëm si institucional ashtu edhe qytetar për kërkim të drejtësisë”, tha ai.

Në mesin e të mbijetuarve të kësaj masakre, kryeministri përmendi Saranda Bogujevcin, tashmë deputete dhe nënkryetare e Kuvendit të Republikës së Kosovës, e cila bashkë me të mbijetuarit e tjerë i bënë ballë breshërive të plumbave dhe të cilët sot janë ndër dëshmitarët e gjenocidit të Serbisë në Kosovë.

“Në mesin e atyre që u masakruan këtu ishte edhe Saranda Bogujevci e cila iu mbijetoi 16 plumbave, pra para 25 viteve trupi i njomë i Saranda Bogujevcit, atëherë e mitur, përfundoi me 16 plumba dhe ata pesë që shpëtuan nga kjo masakër ishte një mrekulli e vërtetë dhe sot janë dëshmitarë të gjenocidit të Serbisë në Kosovë”, tha ai.

Kurti vazhdoi duke i bërë thirrje edhe një herë Prokurorisë në Kosovë të punojnë në ndjekjen e kriminelëve dhe vënien e drejtësisë, e cila do të finalizohej me vënien prapa grilave të vrasësve mizorë të familjeve Bogujevci, Duriqi e Llugaliu.

Ngjashëm, u shpreh edhe Enver Duriqi, të cilit në këtë masakër iu vranë katër fëmijë të moshave 3, 5, 8 edhe 10-vjeç, bashkë me gruan dhe prindërit.

“Është mbajtur një gjykim sa për sy e faqe dhe kisha me quajt se ata i kanë metodat e veta, injorojnë, nuk gjykojnë, nuk i pranojnë krimet, por si do që të jetë, ne do të qëndrojmë edhe më të fortë”, tha Duriqi.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

S’ka kuorum për themelimin e Komisionit Hetimor Parlamentar për kontratat njëburimore

Kjo pasi deputetët e Lëvizjes Vetëvendosje nuk kanë marrë pjesë në votim.

Publikuar

nga

Në mungesë të kuorumit, ka dështuar të formohet Komisioni Hetimor Parlamentar që do t’i hetojë kontratat njëburimore të Qeverisë Kurti. Kjo pasi deputetët e Lëvizjes Vetëvendosje nuk kanë marrë pjesë në votim.

Gjatë diskutimit që ka zgjatur rreth tri orë, deputetët e opozitës e kanë akuzuar pushtetin për numër të madh të kontratave njëburimore të nënshkruara gjatë kësaj qeverisje.

Në sallë ishin të pranishëm 63 deputetë, ndërsa në votim morën pjesë 26 përfshirë edhe Konjufcën që votoi pro themelimit të këtij komisioni. Ata kanë kërkuar që Prokuroria të merret me hetimin e tyre. Por deputetët e pushtetit kanë thënë se themelimi i komisionit është ia panevojshëm dhe ka mohuar akuzat e opozitës se në këtë qeveri janë lidhur më shumë kontrata njëburimore se në qeveritë e kalaruar.

Shefja e GP të Vetëvendosjes, Mimoza Kusari-Lila, ka refuzuar t’i paraqesë në Kuvend pesë emrat e grupit të saj për komisionin hetimor, me arsyetimin se duhet të binden se opozita po kërkon zgjedhje fillimisht e pastaj i dërgojnë emrat.

“Shumë lartë e vlerësojmë ofertën për pesë anëtarë, ne frikësohemi se komisioni po i shtyn zgjedhjet e shumëkërkuara nga opozita dhe nuk po dimë a janë më me prioritet komisionet apo zgjedhjet. Derisa ta marrin vendimin dhe derisa të jemi të bindur se këta vërtetë po kërkojnë zgjedhje ne nuk i kemi këta 5 emra”, ka thënë ajo.

Shefi i GP të PDK-së, Abelard Tahiri, ka propozuar një datë për zgjedhje.

“Marrë parasysh josinqeritetin e këtyre dhe frikën për të shkuar ne e dimë që ajo ka qenë vetëm një lojë fjalësh sepse këta nuk guxojnë ta shpërndajnë kuvendin më 9 qershor. Nuk mundet me kaq lehtësi dhe me këtë sportivitet kaq të madh me anashkalu votimin e një komisioni hetimor”, ka thënë Tahiri.

Kurse Driton Selmanaj nga LDK-ja ka thënë se komisioni hetimor duhet të themelohet, ndërkohë ka treguar pozicionin e partisë për zgjedhje.

“Atë që mund të them në emër të LDK, ne kemi filluar me u dashuruar në postulatin hajnat në burg, por jo hajnat në zgjedhje. Ne po duam hajnat vërtetë të përfundojnë në burg. Mesa po e shohim VV po do me shku me postulatin hajnat në zgjedhje sepse po i duhen paratë për të bërë fushatë edhe një herë. Ne insistojmë në themelimin e komisionin hetimor”, deklaroi Selmanaj.

Shefi i GP të AAK-së, Besnik Tahiri, ka thënë se VV-ja po i ik temës së komisionit hetimor sepse ka frikë.

“Është një ikje nga tema nga komisioni hetimor që në fakt është frika e qeverisë me u ballafaqu me të vërtetën dhe mos emërimi i kandidatëve e vërteton pohimin tonë se tenderët njëburimorë janë vatra korruptive e kësaj qeverie”, deklaroi Tahiri.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​BQK: Dërgesat e mërgatës deri në fund të shkurtit arritën në mbi 174 milionë euro

Sipas një komunikate, 174.30 milionë euro është vlera preliminare e remitancave.

Publikuar

nga

Banka Qendrore e Kosovës ka njoftuar se vlera preliminare e dërgesave nga mërgata për muajin shkurt 2024, është 87.90 milionë euro. Sipas një komunikate, 174.30 milionë euro është vlera preliminare e remitancave.

“64.40%, dërgesat përmes IFJB-ve, 312.70 milionë euro, asetet e kompanive të sigurimeve, 2.80 miliardë euro, asetet e fondeve pensionale, 555.20 milionë euro, asetet e ndërmjetësve të tjerë financiar, 60.60%, kreditë e ekonomive familjare, sektori mikrofinanciar, 41.40 milionë euro, kreditë e reja nga ndërmjetësit e tjerë financiarë. Rreth 88 milionë euro është vlera preliminare e dërgesave të mërgatës që janë sjell në Republikën e Kosovës për muajin shkurt 2024”, thuhet në njoftimin e BQK-së.

Sipas raportit, prurjet më të mëdha të remitancave ishin nga institucionet financiare jo-bankare me pjesëmarrje prej 64.4 për qind, pasuar nga kanalet tjera me 19.7 për qind dhe bankat me 15.9 për qind.

Për sa i përket aseteve të kompanive të sigurimit, BQK-ja tregon se deri në këtë muaj vlera e tyre ishte 312.7 milionë euro, duke shënuar rritje prej rreth 600 mijë euro krahasuar me janarin e 2024-së.

Ndërsa asetet e fondeve pensionale kanë arritur vlerën e 2.8 miliardë euro, e cila përfaqëson rritje për 46.5 milionë euro.

Në fund, BQK-ja tregon se asetet e ndërmjetësve tjerë financiar në fund të muajit shkurt 2024 janë rritur për 15.1 milionë euro, duke arritur vlerën e 555.2 milionë eurove.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara