Aktualitet

Daktilografistja naziste shpallet fajtore për bashkëpunim në 10,500 vrasje

Ajo kishte punuar në Stutthof.

Published

on

Një ish-sekretareshë që punonte për komandantin e një kampi përqendrimi nazist është dënuar për bashkëpunim në vrasjen e më shumë se 10,505 personave.

Irmgard Furchner, 97 vjeç, u mor si daktilografiste adoleshente në Stutthof dhe punoi atje nga 1943 deri në 1945.

Furchner, një nga gratë e pakta që u gjykua për krime naziste në dekada, iu dha një dënim me dy vjet burg me kusht.

Edhe pse ajo ishte një punëtore civile, gjykatësi pranoi se ajo ishte plotësisht në dijeni të asaj që po ndodhte në kamp.

Rreth 65,000 njerëz mendohet se kanë vdekur në kushte të tmerrshme në Stutthof, përfshirë të burgosur hebrenj, polakë jo-hebrenj dhe ushtarë të kapur sovjetikë.

Stutthof, i vendosur pranë qytetit modern polak të Gdanskut, përdori një sërë metodash për të vrarë të burgosurit e tij dhe mijëra vdiqën në dhomat e gazit atje më 1944.

Gjykata në Itzenhoe në Gjermaninë veriore dëgjoi të mbijetuarit e kampit, disa prej të cilëve kanë vdekur gjatë gjyqit.

Kur filloi gjyqi në shtator 2021, Irmgard Furchner doli në arrati nga shtëpia e saj e të moshuarve dhe u gjet përfundimisht nga policia në një rrugë në Hamburg.

Komandanti i Stutthof, Paul-Werner Hoppe u burgos në vitin 1955 pasi ishte ndihmës i vrasjeve dhe ai u lirua pesë vjet më vonë.

Një seri ndjekjesh penale janë zhvilluar në Gjermani që nga viti 2011, pasi dënimi i ish-rojit të kampit nazist të vdekjes, John Demjanjuk, krijoi precedentin se të qenit roje ishte provë e mjaftueshme për të provuar bashkëpunimin.

Ky vendim nënkuptonte gjithashtu se punonjësja civile Furchner mund të dilte në gjyq, pasi ajo punonte drejtpërdrejt me komandantin e kampit, duke u marrë me korrespondencën rreth të burgosurve të Stutthof.

U deshën 40 ditë që ajo të thyente heshtjen në gjyq, kur i tha gjykatës “Më vjen keq për gjithçka ka ndodhur”.

Duke qenë se ajo ishte nën 21 vjeç në atë kohë, gjykimi u zhvillua në një gjykatë të posaçme për të mitur. “Më vjen keq që isha në Stutthof në atë kohë – kjo është gjithçka që mund të them”, tha ajo.

Avokatët e saj mbrojtës argumentuan se ajo duhet të lirohet për shkak të dyshimeve rreth asaj që ajo dinte, pasi ajo ishte një nga disa daktilografiste në zyrën e Hoppe.

Megjithatë, historiani Stefan Hördler luajti një rol kyç në gjyq, duke shoqëruar dy gjyqtarë në një vizitë në vendin e kampit. Nga vizita u bë e qartë se Furchner ishte në gjendje të shihte disa nga kushtet më të këqija në kamp nga zyra e komandantit.

Historiani tha në gjyq se 27 mjete transporti me 48,000 njerëz mbërritën në Stutthof midis qershorit dhe tetorit 1944, pasi nazistët vendosën të zgjerojnë kampin dhe të përshpejtojnë vrasjet masive me përdorimin e gazit Zyklon B.

Hördler e përshkroi zyrën e Hoppe si “qendrën nervore” për gjithçka që ndodhi në Stutthof./UBTNews/

Bota

Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh

Published

on

Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen, dhe kancelari gjerman, Olaf Scholz, u shprehën në Forumin Ekonomik Botëror në Davos për rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë mes Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Von der Leyen paralajmëroi presidentin e ri të SHBA-së, Donald Trump, që të shmangë nisjen e një lufte tregtare me Evropën dhe theksoi gatishmërinë e BE-së për negociata. Ajo theksoi se ekonomitë e BE-së dhe SHBA-së janë të ndërthurura në një masë të jashtëzakonshme dhe se vëllimi i tregtisë mes dy palëve arrin në 1.5 trilion euro, që përfaqëson 30 për qind të tregtisë botërore. “Të dyja palët do të rrezikonin shumë”, tha Von der Leyen.

Kjo deklaratë vjen pas njoftimit të Trumpit gjatë fushatës zgjedhore se kishte për qëllim vendosjen e tarifave të reja për importet, përfshirë një tarifë deri në 60 për qind për mallrat kineze. Trumpi ka shprehur shqetësimin për deficitin tregtar dhe dëshirën për të forcuar prodhimin amerikan.

Kancelari Scholz gjithashtu shprehu shpresën që SHBA të mbetet një aleat i ngushtë i Gjermanisë edhe nën presidencën e Trumpit, por theksoi se duhet të ketë maturi në qëndrimet ndaj SHBA-së, duke shtuar se jo çdo deklaratë ose postim nga Uashingtoni duhet të shkaktojë tensione të mëdha në Evropë. Ai theksoi se bashkëpunimi mes BE-së dhe SHBA-së është kyç për paqen, sigurinë dhe zhvillimin ekonomik global./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin

Published

on

Një ditë pas inaugurimit të tij, presidenti i ri amerikan Donald Trump mori një predikim të befasishëm gjatë një ceremonie lutjeje në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit. Peshkopi Episkopal Mariann Budde, e para grua që mban këtë detyrë, i bëri thirrje Trumpit që të tregonte “mëshirë” për dy grupe të margjinalizuara  homoseksualët dhe emigrantët e paligjshëm që ishin shënjestruar në urdhrat e tij të parë ekzekutiv pas marrjes së detyrës.

Ceremonia e lutjes në Katedralen Kombëtare është një traditë e kalimit për presidentët e rinj amerikanë, dhe Trump, me zonjën e parë Melania në krah, sigurisht që nuk priste të kritikoheshin nga foltorja e shenjtë. Peshkopi Budde, duke folur drejtpërdrejt nga podiumi, u shpreh me një thirrje të fortë: “Unë kërkoj nga ju të keni mëshirë, zoti President”, duke theksuar shqetësimet e saj për frikën që kishte pushtuar shumicën e qytetarëve amerikanë, përfshirë homoseksualët, lezbiket dhe fëmijët transgjinorë.

Ajo tha se këto grupe ishin të pranishëm në të gjitha familjet amerikane, pa marrë parasysh orientimin politik – demokratik, republikan ose të pavarur. Më tej, Budde u shpreh: “Ne duhet t’i shohim ndryshe njerëzit që punojnë në fermat tona, pastrojnë shtëpitë dhe zyrat tona, punojnë në fabrikat e shpendëve dhe mishit, lajnë enët pasi të hamë në restorante dhe punojnë gjatë natës në spitale. Ata mund të mos kenë dokumentet e duhura, por shumica e emigrantëve nuk janë kriminelë”.

Ky apel i drejtohej drejtpërdrejt politikave të Trumpit, të cilat kishin synuar emigrantët e paligjshëm dhe kishin marrë masa të forta kundër të drejtave të grupeve LGBT+. Presidenti Trump, i cili kishte mbetur i befasuar nga ky predikim, u shpreh më vonë për mediat se nuk mendonte se ishte një predikim i përshtatshëm: “Unë nuk mendoj se ishte një predikim i mirë”, tha ai.

Peshkopi Budde, një nga zërat më të fuqishëm dhe më të respektuar në Kishën Episkopale Amerikane, ka pasur një angazhim të gjatë për drejtësinë sociale dhe të drejtat e njeriut. Ajo kishte kritikuar Trumpin edhe më parë, përfshirë gjatë protestave për vdekjen e afrikano-amerikanit George Floyd në verën e vitit 2020. Budde kishte dënuar përdorimin politik të vendeve të shenjta nga presidenti, duke theksuar se ai kishte shfrytëzuar kishën pa u konsultuar me dioqezën.

Ky moment i kritikës publike ndaj presidentit Trump thekson tensionet midis figurave fetare dhe administratës Trump, për shumë nga çështjet që shqetësojnë shoqërinë amerikane në ditët e sotme./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Franca lëshon një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad

Published

on

Dy magjistrat hetues francezë kanë lëshuar një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad, për akuza për bashkëpunim në krime lufte. Ky është urdhri i dytë i tillë i lëshuar nga autoritetet gjyqësore të Francës, sipas një burimi të martën.

Al-Assad, i cili u rrëzua në fund të vitit të kaluar pas një ofensive të shpejtë nga forcat opozitare, akuzohet për përgjegjësi në një bombardim të vitit 2017 në qytetin sirian Deraa, i cili i mori jetën një civil. Burimi, që kërkoi të mos identifikohej, tha se ky bombardim u zhvillua pas një sulmi nga helikopterët e ushtrisë siriane.

Ky urdhër-arresti është lëshuar në kuadër të një hetimi për vrasjen e Salah Abou Nabout, një shtetas franko-sirian 59-vjeçar dhe ish-mësues francez, i cili u vra më 7 qershor 2017 pas bombardimit të shtëpisë së tij. Gjyqësori francez dyshon se al-Assad ka urdhëruar dhe siguruar mjetet për këtë sulm.

Për këtë rast, gjashtë zyrtarë të lartë të ushtrisë siriane janë tashmë objekt i një urdhri-arresti francez, në kuadër të një hetimi që ka nisur që në vitin 2018.

Omar Abou Nabout, djali i Salah, tha për mediat: “Ky rast përfaqëson kulmin e një lufte të gjatë për drejtësi, në të cilën unë dhe familja ime besuam që në fillim.” Ai shtoi shpresën se “do të zhvillohet një gjyq dhe se autorët do të arrestohen dhe gjykohen kudo që janë.”

Ky urdhër vjen pas një tjetër lëshuar nga autoritetet franceze në nëntor 2023, i cili ishte lidhur me sulmet kimike të vitit 2013 në Siri, ku më shumë se një mijë persona humbën jetën nga përdorimi i gazit. Prokurorët francezë kishin konsideruar mundësinë e përfshirjes së al-Assad-it në këto sulme, megjithatë ata u tërhoqën në vitin 2024 pas një apelimi, duke pretenduar se si kryetar shteti ai gëzonte imunitet.

Megjithatë, pas rrëzimit të tij, statusi dhe imuniteti i al-Assad-it ka ndryshuar, dhe sipas autoriteteve ruse, ai dhe familja e tij janë larguar në Rusi pas humbjes së pushtetit./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Trump prezanton Stargate, investim 500 miliardë dollarë në IA

Published

on

Presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar një megainvestim historik që do të arrijë deri në 500 miliardë dollarë për zhvillimin e inteligjencës artificiale (IA). Ky investim monumental do të jetë pjesë e sipërmarrjes së përbashkët të quajtur “Stargate”, e krijuar nga tre nga emrat më të mëdhenj në industrinë e teknologjisë: SoftBank, Oracle dhe OpenAI.

Në një deklaratë të djeshme, Trump theksoi se kjo iniciativë është një hap i rëndësishëm për forcimin e pozicionit të Shteteve të Bashkuara si lider global në fushën e inteligjencës artificiale. Sipas presidentit, këto investime do të luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e infrastrukturës që do të mbështesë përparimin e mëtejshëm të AI-së.

Në fillim, SoftBank, Oracle dhe OpenAI kanë angazhuar një investim fillestar prej 100 miliardë dollarësh, me synimin që brenda katër vjetëve ky shifër të rritet në 500 miliardë dollarë. Ky projekt ambicioz do të përfshijë ndihmën për krijimin e sistemeve më të avancuara të AI-së dhe përmirësimin e teknologjive që mund të ndryshojnë mënyrën e jetesës dhe punës në mbarë botën.

Sipas burimeve të afërta me projektin, ky investim do të përfshijë edhe bashkëpunime të ngushta me institucionet kërkimore dhe akademike, duke hapur mundësi të reja për shkencëtarët dhe inxhinierët që të zhvillojnë aplikime të reja të inteligjencës artificiale, përfshirë ato që lidhen me automjetet autonome, mjekësinë e personalizuar dhe përmirësimin e sistemeve të sigurisë kibernetike.

Kjo nismë vjen në një kohë kur SHBA janë duke kërkuar të forcojnë pozitat e tyre në garën globale për dominim në fushën e teknologjive të avancuara, veçanërisht pasi konkurrentët kryesorë si Kina dhe Bashkimi Europian po investojnë gjithashtu masivisht në zhvillimin e inteligjencës artificiale./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara